پرش به محتوا

سید محسن طباطبائی حکیم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جز (اصلاح درجه‌بندی: رعایت شیو‌نامه ارجاع)
خط ۱۱۹: خط ۱۱۹:
==دوران مرجعیت==
==دوران مرجعیت==
[[پرونده:سید ابوالقاسم خویی، سید محسن طباطبایی حکیم، سید محمود شاهرودی و سیدعلی تبریزی.jpg|بندانگشتی|[[سید ابوالقاسم خویی]]، سید محسن طباطبایی حکیم، [[سید محمود شاهرودی]] و سیدعلی تبریزی.]]
[[پرونده:سید ابوالقاسم خویی، سید محسن طباطبایی حکیم، سید محمود شاهرودی و سیدعلی تبریزی.jpg|بندانگشتی|[[سید ابوالقاسم خویی]]، سید محسن طباطبایی حکیم، [[سید محمود شاهرودی]] و سیدعلی تبریزی.]]
[[پرونده:آیت الله حکیم 3.jpg|بندانگشتی]]
پس از درگذشت [[محمدحسین نائینی|میرزا محمدحسین نائینی]] ([[سال ۱۳۱۵ هجری شمسی|۱۳۱۵]]ش)، برخی مقلدان او به سید محسن حکیم رجوع کردند و پس از درگذشت [[سید ابوالحسن اصفهانی]] ([[سال ۱۳۲۵ هجری شمسی|۱۳۲۵]]ش)، مرجعیت او تثبیت شد. سید محسن حکیم پس از درگذشت [[آیت الله بروجردی]] در [[سال ۱۳۴۰ هجری شمسی|سال ۱۳۴۰ش]]، در جایگاه مؤثرترین مرجع شیعه قرار گرفت.<ref>بامداد، شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و ۱۳ و ۱۴ هجری، ۱۳۵۷ش، ج۵، ص۱۹۰.</ref>
پس از درگذشت [[محمدحسین نائینی|میرزا محمدحسین نائینی]] ([[سال ۱۳۱۵ هجری شمسی|۱۳۱۵]]ش)، برخی مقلدان او به سید محسن حکیم رجوع کردند و پس از درگذشت [[سید ابوالحسن اصفهانی]] ([[سال ۱۳۲۵ هجری شمسی|۱۳۲۵]]ش)، مرجعیت او تثبیت شد. سید محسن حکیم پس از درگذشت [[آیت الله بروجردی]] در [[سال ۱۳۴۰ هجری شمسی|سال ۱۳۴۰ش]]، در جایگاه مؤثرترین مرجع شیعه قرار گرفت.<ref>بامداد، شرح حال رجال ایران در قرن ۱۲ و ۱۳ و ۱۴ هجری، ۱۳۵۷ش، ج۵، ص۱۹۰.</ref>


خط ۱۳۳: خط ۱۳۴:


===ساماندهی حوزه===
===ساماندهی حوزه===
[[پرونده:آیت الله حکیم 3.jpg|بندانگشتی]]
برخی از اقدامات سید محسن حکیم برای ساماندهی حوزه‌های علمیه شیعه عبارتند از:
برخی از اقدامات سید محسن حکیم برای ساماندهی حوزه‌های علمیه شیعه عبارتند از:
*برنامه‌ریزی و تلاش با هدف افزایش شمار [[طلبه|طلاب]]؛ چنانکه شمار طلاب فقط در [[حوزه علمیه نجف]]، از ۱۲۰۰ تن به حدود هشت هزار نفر رسید.
*برنامه‌ریزی و تلاش با هدف افزایش شمار [[طلبه|طلاب]]؛ چنانکه شمار طلاب فقط در [[حوزه علمیه نجف]]، از ۱۲۰۰ تن به حدود هشت هزار نفر رسید.
خط ۱۴۲: خط ۱۴۲:


===مبارزه با کمونیسم===
===مبارزه با کمونیسم===
[[پرونده:تلگراف آیت الله حکیم به جمال عبدالناصر.jpg|150px|بندانگشتی|تلگراف آیت الله حکیم به جمال عبدالناصر]]
پس از کودتای عبدالکریم قاسم در [[عراق]] و به قدرت رسیدن او در [[سال ۱۳۳۷ هجری شمسی|۱۳۳۷]]ش، زمینه مناسبی برای ترویج افکار کمونیستی و تصویب قوانین ناسازگار با احکام فقهی فراهم شد. آیت الله حکیم رسماً به تصویب این قوانین اعتراض کرد و عالمان و خطیبان را به آگاه کردن مردم از ماهیت ضددینی آن فراخواند. او همچنین با صدور دو [[فتوا|فتوای]] تاریخی در ۱۳۳۸ش، پیوستن به حزب کمونیست را شرعاً غیرمجاز و در حکم [[کفر]] و الحاد یا ترویج کفر و الحاد دانست. در پی این فتوا، دیگر عالمان [[نجف]] هم فتواهای مشابه دادند و سرانجام عبدالکریم قاسم را به عذرخواهی واداشتند.<ref>فیاض حسینی، الامام المجاهد السید محسن الحکیم، ۱۹۹۹م، الامام المجاهد السید محسن الحکیم، ۱۹۹۹م، ج۱، ص۶۷-۶۹؛ سراج، الامام محسن الحکیم، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲۱۷.</ref>
پس از کودتای عبدالکریم قاسم در [[عراق]] و به قدرت رسیدن او در [[سال ۱۳۳۷ هجری شمسی|۱۳۳۷]]ش، زمینه مناسبی برای ترویج افکار کمونیستی و تصویب قوانین ناسازگار با احکام فقهی فراهم شد. آیت الله حکیم رسماً به تصویب این قوانین اعتراض کرد و عالمان و خطیبان را به آگاه کردن مردم از ماهیت ضددینی آن فراخواند. او همچنین با صدور دو [[فتوا|فتوای]] تاریخی در ۱۳۳۸ش، پیوستن به حزب کمونیست را شرعاً غیرمجاز و در حکم [[کفر]] و الحاد یا ترویج کفر و الحاد دانست. در پی این فتوا، دیگر عالمان [[نجف]] هم فتواهای مشابه دادند و سرانجام عبدالکریم قاسم را به عذرخواهی واداشتند.<ref>فیاض حسینی، الامام المجاهد السید محسن الحکیم، ۱۹۹۹م، الامام المجاهد السید محسن الحکیم، ۱۹۹۹م، ج۱، ص۶۷-۶۹؛ سراج، الامام محسن الحکیم، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲۱۷.</ref>


===فعالیت‌های سیاسی داخل عراق===
===فعالیت‌های سیاسی داخل عراق===
[[پرونده:تلگراف آیت الله حکیم به جمال عبدالناصر.jpg|150px|بندانگشتی|تلگراف آیت الله حکیم به جمال عبدالناصر]]
برخی از فعالیت‌های سیاسی سید محسن حکیم در داخل عراق عبارتند از:
برخی از فعالیت‌های سیاسی سید محسن حکیم در داخل عراق عبارتند از:
* تأسیس و تثبیت [[جماعة العلماء فی النجف الاشرف|جماعت العلماء فی النجف الاشرف]].
* تأسیس و تثبیت [[جماعة العلماء فی النجف الاشرف|جماعت العلماء فی النجف الاشرف]].
خط ۱۵۲: خط ۱۵۲:
*اعتراض به تصویب قانون ملی‌سازی برخی از شرکت‌های تجاری در ۱۳۴۳ش که به تضعیف قدرت مالی [[شیعه|شیعیان]] می‌انجامید.
*اعتراض به تصویب قانون ملی‌سازی برخی از شرکت‌های تجاری در ۱۳۴۳ش که به تضعیف قدرت مالی [[شیعه|شیعیان]] می‌انجامید.
*واکنش شدید به تصمیم حکومت عبدالسلام عارف در سرکوب کردهای شمال عراق. وی با فتوا به جایز نبودن جنگ با کردها، از کشتار آنان جلوگیری کرد.<ref>سراج، الامام محسن الحکیم، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۱۶-۱۱۸؛ بیاتی، المرجعیة الدینیة و دورها القیادی، ۲۰۰۰م، ج۱، ص۵۵۱.</ref>
*واکنش شدید به تصمیم حکومت عبدالسلام عارف در سرکوب کردهای شمال عراق. وی با فتوا به جایز نبودن جنگ با کردها، از کشتار آنان جلوگیری کرد.<ref>سراج، الامام محسن الحکیم، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۱۶-۱۱۸؛ بیاتی، المرجعیة الدینیة و دورها القیادی، ۲۰۰۰م، ج۱، ص۵۵۱.</ref>
 
[[پرونده:مرقد سید محسن حکیم.jpg|200px|بندانگشتی|مرقد سید محسن حکیم]]
=== فعالیت‌ها نسبت به مسلمانان جهان===
=== فعالیت‌ها نسبت به مسلمانان جهان===
[[پرونده:مرقد سید حکیم.jpg|200px|بندانگشتی|مرقد آیت الله حکیم در کتابخانه]]
سید محسن حکیم به مسئله [[فلسطین]] حساسیت ویژه‌ای نشان می‌داد. او در برابر تهاجم اسرائیل به فلسطین در سال ۱۳۴۶ش، همه [[مسلمانان]] را به ایستادگی و بسیج امکانات فراخواند، به رسمیت شناختن [[اسرائیل]] از جانب حکومت وقت [[ایران]] را محکوم کرد و در حادثه آتش زدن [[مسجدالاقصی]] در ۱۳۴۸ش، با صدور بیانیه‌ای، مسئولیت شرعی و تاریخی [[مسلمان|مسلمانان]] را در برابر صهیونیست‌ها یادآور شد.<ref>فیاض حسینی، الامام المجاهد السید محسن الحکیم، ۱۹۹۹م، ج۱، ص۸۶-۹۴.</ref>
سید محسن حکیم به مسئله [[فلسطین]] حساسیت ویژه‌ای نشان می‌داد. او در برابر تهاجم اسرائیل به فلسطین در سال ۱۳۴۶ش، همه [[مسلمانان]] را به ایستادگی و بسیج امکانات فراخواند، به رسمیت شناختن [[اسرائیل]] از جانب حکومت وقت [[ایران]] را محکوم کرد و در حادثه آتش زدن [[مسجدالاقصی]] در ۱۳۴۸ش، با صدور بیانیه‌ای، مسئولیت شرعی و تاریخی [[مسلمان|مسلمانان]] را در برابر صهیونیست‌ها یادآور شد.<ref>فیاض حسینی، الامام المجاهد السید محسن الحکیم، ۱۹۹۹م، ج۱، ص۸۶-۹۴.</ref>


در جریان محکومیت سید قطب (از رهبران جنبش اسلامی مصر) از سوی نظام جمال عبدالناصر، آیت الله حکیم در ششم جمادی الاول ۱۳۸۶ق با ارسال تلگرافی خطاب به جمال عبدالناصر، خواستار لغو حکم اعدام وی شد.{{مدرک}}
در جریان محکومیت سید قطب (از رهبران جنبش اسلامی مصر) از سوی نظام جمال عبدالناصر، آیت الله حکیم در ششم جمادی الاول ۱۳۸۶ق با ارسال تلگرافی خطاب به جمال عبدالناصر، خواستار لغو حکم اعدام وی شد.{{مدرک}}
[[پرونده:مرقد سید محسن حکیم.jpg|200px|بندانگشتی|مرقد سید محسن حکیم]]


===مواضع حکیم در مواجهه با رویدادهای ایران===
===مواضع حکیم در مواجهه با رویدادهای ایران===
خط ۱۶۶: خط ۱۶۶:


با این حال [[حسینعلی منتظری]] در کتاب خاطرات خود، آورده که برخی، ذهن آیت الله حکیم را نسبت به امام خمینی مغشوش کرده بوده‌ و به همین دلیل، سید محسن حکیم با امام خمینی همراهی و همکاری نمی‌کرده است.<ref group="یادداشت"> «آیت الله حکیم آن وقت تقریبا مرجع عمده ایران بود و با توجه به ارتباط حکومت ایران با ایشان ذهن ایشان را نسبت به آقای خمینی مغشوش کرده بودند؛ من یادم هست یک بار آقای شیخ عبدالجلیل جلیلی کرمانشاهی که از طرفداران آقای خمینی بود گفت: من رفتم به آقای حکیم اعتراض کردم که آقا شما چرا نسبت به آقای خمینی موضع همکاری و همراهی ندارید؟ آقای حکیم گفت نامه‌ها را بیاورید، ۲۷ تا نامه از ۲۷ نفر از علمای مهم شهرستان‌ها پیش آقای حکیم بود که در آن‌ها نوشته بودند شما گول حرف‌های آقای خمینی را نخورید، این‌ها یک عده نهضتی‌ها و بچه‌ها هستند که اطراف ایشان را گرفته‌اند!» ر.ک: خاطرات آیت الله منتظری، ج۱، ص۲۶۰.</ref>
با این حال [[حسینعلی منتظری]] در کتاب خاطرات خود، آورده که برخی، ذهن آیت الله حکیم را نسبت به امام خمینی مغشوش کرده بوده‌ و به همین دلیل، سید محسن حکیم با امام خمینی همراهی و همکاری نمی‌کرده است.<ref group="یادداشت"> «آیت الله حکیم آن وقت تقریبا مرجع عمده ایران بود و با توجه به ارتباط حکومت ایران با ایشان ذهن ایشان را نسبت به آقای خمینی مغشوش کرده بودند؛ من یادم هست یک بار آقای شیخ عبدالجلیل جلیلی کرمانشاهی که از طرفداران آقای خمینی بود گفت: من رفتم به آقای حکیم اعتراض کردم که آقا شما چرا نسبت به آقای خمینی موضع همکاری و همراهی ندارید؟ آقای حکیم گفت نامه‌ها را بیاورید، ۲۷ تا نامه از ۲۷ نفر از علمای مهم شهرستان‌ها پیش آقای حکیم بود که در آن‌ها نوشته بودند شما گول حرف‌های آقای خمینی را نخورید، این‌ها یک عده نهضتی‌ها و بچه‌ها هستند که اطراف ایشان را گرفته‌اند!» ر.ک: خاطرات آیت الله منتظری، ج۱، ص۲۶۰.</ref>
[[پرونده:مرقد سید حکیم.jpg|200px|بندانگشتی|مرقد آیت الله حکیم در کتابخانه]]


== یادداشت‌ها ==
== پانویس ==
{{پانویس2}}
{{پانویس2}}


خط ۲۲۱: خط ۲۲۰:
}}</onlyinclude>
}}</onlyinclude>


[[رده:فقهای شیعه قرن14(قمری)]]
[[رده:فقیهان شیعه قرن ۱۴ (قمری)]]
[[رده:مدفونان در نجف]]
[[رده:مدفونان در نجف]]
[[رده:مراجع تقلید قرن14(قمری)]]
[[رده:مراجع تقلید قرن14(قمری)]]