پنجره‌فولاد: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Gholampour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Gholampour (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
در دوره قاجاریه و با دستور [[ناصرالدین شاه قاجار|ناصرالدین شاه]]، پنجره جدیدی از جنس برنز برای این محل در نظر گرفته شد. پس از [[انقلاب اسلامی ایران]] نیز پنجره فولاد قبلی با پنجره‌ای از جنس برنز و روکش طلا تعویض شد. برای حرم دیگر [[امامان شیعه|ائمه]] و [[امام‌زاده|امام‌زاده‌ها]] همچون [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و [[حضرت معصومه سلام الله علیها|حضرت معصومه(س)]] نیز پنجره فولاد ساخته شده است. | در دوره قاجاریه و با دستور [[ناصرالدین شاه قاجار|ناصرالدین شاه]]، پنجره جدیدی از جنس برنز برای این محل در نظر گرفته شد. پس از [[انقلاب اسلامی ایران]] نیز پنجره فولاد قبلی با پنجره‌ای از جنس برنز و روکش طلا تعویض شد. برای حرم دیگر [[امامان شیعه|ائمه]] و [[امام‌زاده|امام‌زاده‌ها]] همچون [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و [[حضرت معصومه سلام الله علیها|حضرت معصومه(س)]] نیز پنجره فولاد ساخته شده است. | ||
== | ==معرفی و جایگاه== | ||
پنجره فولاد، پنجره نسبتاً کوچکی از جنس فولاد بود که در نزدیک‌ترین مکان به [[ضریح]] نصب می‌شد تا افراد دارای عذر شرعی یا افراد گناهکاری که شرم حضور دارند، بتوانند ضریح را ببینند و [[زیارت‌نامه]] بخوانند.<ref>[https://www.shia-news.com/fa/news/96994 «ماجرای ساخت پنجره فولاد مشهد+ تصاویر»]، وبسایت شیعه نیوز | پنجره فولاد، پنجره نسبتاً کوچکی از جنس فولاد بود که در نزدیک‌ترین مکان به [[ضریح]] نصب می‌شد تا افراد دارای عذر شرعی یا افراد گناهکاری که شرم حضور دارند، بتوانند ضریح را ببینند و [[زیارت‌نامه]] بخوانند.<ref>[https://www.shia-news.com/fa/news/96994 «ماجرای ساخت پنجره فولاد مشهد+ تصاویر»]، وبسایت شیعه نیوز.</ref> | ||
شفای بیماران و حاجت گرفتن افراد پشت پنجره فولاد، سبب شد<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/455434 «ماجرای ساخت «پنجره فولاد» مشهد+ تصاویر»]، وبسایت مشرق.</ref> تا این مکان برای بسیاری از [[زیارت|زائران]]، نقطه‌ای برای عرض حاجت باشد به‌طوری‌که به گره زدن دستمال و پارچه و بستن قفل و زنجیر به شبکه‌های پنجره فولاد روی بیاورند که البته ریشه دینی ندارد و بیشتر به یک باور عامیانه و سنتی تبدیل‌شده است.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1080760 «علت ساخت پنجره فولاد در حرم امام رضا چه بود؟ +عکس»]، وبسایت مشرق.</ref> | شفای بیماران و حاجت گرفتن افراد پشت پنجره فولاد، سبب شد<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/455434 «ماجرای ساخت «پنجره فولاد» مشهد+ تصاویر»]، وبسایت مشرق.</ref> تا این مکان برای بسیاری از [[زیارت|زائران]]، نقطه‌ای برای عرض حاجت باشد به‌طوری‌که به گره زدن دستمال و پارچه و بستن قفل و زنجیر به شبکه‌های پنجره فولاد روی بیاورند که البته ریشه دینی ندارد و بیشتر به یک باور عامیانه و سنتی تبدیل‌شده است.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1080760 «علت ساخت پنجره فولاد در حرم امام رضا چه بود؟ +عکس»]، وبسایت مشرق.</ref> | ||
| خط ۳۱: | خط ۲۹: | ||
==تاریخچه و معماری== | ==تاریخچه و معماری== | ||
[[پرونده:اولین پنجره فولاد حرم رضوی.jpg|بندانگشتی|تصویر اولین پنجره فولاد [[حرم رضوی]]]] | [[پرونده:اولین پنجره فولاد حرم رضوی.jpg|بندانگشتی|تصویر اولین پنجره فولاد [[حرم رضوی]]]] | ||
در [[وقف|وقف‌نامه]] مادر یکی از شاهان افشار در دو مورد به ''پنجره مبارک فولادی'' و همچنین در اسناد دوران [[صفویان|صفویه]] از این فضا با عنوان ''پنجره فولاد'' نام برده شد.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1080760 «علت ساخت پنجره فولاد در حرم امام رضا چه بود؟ +عکس»]، وبسایت مشرق.</ref> | |||
این پنجره در ضلع جنوبی صحن انقلاب (عتیق یا کهنه) و از روبرو در سمت چپ ایوان طلا و روبروی سقاخانه واقع‌شده است.<ref>[https://www.mashreghnews.ir/news/1080760 «علت ساخت پنجره فولاد در حرم امام رضا چه بود؟ +عکس»]، وبسایت مشرق.</ref> صحن انقلاب اولین و قدیمی‌ترین صحنی است که در قسمت شمال [[حرم امام رضا(ع)]] بنا‌شده است.<ref>در این قطعه از بهشت: راهنمای زائران امام رضا(ع)، ۱۳۹۴ش، ص۹۹-۱۰۰.</ref> | |||
نخستین پنجره فولاد در سال ۸۱۷ق در دوره [[تیموریان]] به‌دستور [[شاهرخ میرزا]] (۷۵۰ ۸۲۵ش)، فرزند و جانشین [[تیمور گورکانی]] و همسر [[گوهرشادآغا]] سازنده [[مسجد گوهرشاد]]، در مسیر منتهی به [[حرم]] ساخته و وقف [[حرم امام رضا(ع)]] شد.<ref>«[https://museum.razavi.ir/fa/293193/«پنجره فولاد زرکوب سده نهم هجری در گنجینه رضوی»]، سایت سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی.</ref> این پنجره در ابعاد ۱۰۰ در ۱۲۶ سانتی‌متر و دارای یک چهارچوب و دو لَت{{یادداشت|در فرهنگ فارسی عمید لَت به معنای لنگه دَر و پنجره و تکه و پارۀ چیزی گفته می‌شود.([https://www.vajehyab.com/amid/لت-2 «لت /lat/فرهنگ فارسی عمید»]، وبگاه واژه‌یاب.)}}با میله‌های فولادی شبکه‌بندی است و کتیبه نام سفارش دهنده و سازندگان، بر صفحات بالا و پایین به خط نسخ برجسته نوشته و زرکوب شده است.<ref>خوش دل، «موزه آستان قدس (اشیاء نفیس فولادین)»، ص۷۶-۷۸.</ref> | نخستین پنجره فولاد در سال ۸۱۷ق در دوره [[تیموریان]] به‌دستور [[شاهرخ میرزا]] (۷۵۰ ۸۲۵ش)، فرزند و جانشین [[تیمور گورکانی]] و همسر [[گوهرشادآغا]] سازنده [[مسجد گوهرشاد]]، در مسیر منتهی به [[حرم]] ساخته و وقف [[حرم امام رضا(ع)]] شد.<ref>«[https://museum.razavi.ir/fa/293193/«پنجره فولاد زرکوب سده نهم هجری در گنجینه رضوی»]، سایت سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی.</ref> این پنجره در ابعاد ۱۰۰ در ۱۲۶ سانتی‌متر و دارای یک چهارچوب و دو لَت{{یادداشت|در فرهنگ فارسی عمید لَت به معنای لنگه دَر و پنجره و تکه و پارۀ چیزی گفته می‌شود.([https://www.vajehyab.com/amid/لت-2 «لت /lat/فرهنگ فارسی عمید»]، وبگاه واژه‌یاب.)}}با میله‌های فولادی شبکه‌بندی است و کتیبه نام سفارش دهنده و سازندگان، بر صفحات بالا و پایین به خط نسخ برجسته نوشته و زرکوب شده است.<ref>خوش دل، «موزه آستان قدس (اشیاء نفیس فولادین)»، ص۷۶-۷۸.</ref> | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۸: | ||
* [https://www.razavi.ir/ سایت درگاه اصلی آستان قدس رضوی] | * [https://www.razavi.ir/ سایت درگاه اصلی آستان قدس رضوی] | ||
{{مشهد}} | {{مشهد}} | ||
[[رده:حرم امام رضا]] | [[رده:حرم امام رضا]] | ||
[[رده:مقاله‌های بدون اولویت]] | [[رده:مقاله‌های بدون اولویت]] | ||
[[رده:مقاله‌های جدید]] | [[رده:مقاله‌های جدید]] | ||