پرش به محتوا

مسح بر خفین: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۳۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۲ نوامبر ۲۰۲۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
(درج الگوی درجه بندی)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مقاله توصیفی فقهی}}
{{مقاله توصیفی فقهی}}
{{احکام}}
{{احکام}}
'''مَسح بر خُفَّيْن''' به معنای مسح در [[وضو]] بر روی کفش یا پاپوش است. به [[فتوا|فتوای]] فقیهان شیعه، مسح بر خفین باطل است و مسح در وضو باید بر روی پوست پا باشد. با این حال موارد [[تقیه]] و ضرورت از این حکم استثناء شده است.
'''مَسح بر خُفَّيْن''' به معنای مسح در [[وضو]] بر روی کفش یا پاپوش است. به [[فتوا|فتوای]] فقیهان شیعه، مسح بر خفین باطل است و مسح در وضو باید بر روی پوست پا باشد. با این حال [[تقیه]] و ضرورت از این حکم استثناء شده است.


فقیهان شیعه برای ممنوعیت مسح بر خفین به «وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ إِلَی الْکَعْبَیْنِ؛ و سر و پاها را تا مفصل مسح کنید» استناد کرده‌اند. آنان براساس این [[آیه]] معتقدند که مسح باید بر روی پا باشد و کفشْ پا به حساب نمی‌آید. [[حدیث|روایات]] بسیاری نیز بر ممنوعیت مسح بر کفش وارد شده است.
فقیهان شیعه برای ممنوعیت مسح بر خفین به «وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ إِلَی الْکَعْبَیْنِ؛ و سر و پاها را تا مفصل مسح کنید» استناد کرده‌اند. آنان براساس این [[آیه]] معتقدند که مسح باید بر روی پا باشد و کفشْ، پا به حساب نمی‌آید. [[حدیث|روایات]] بسیاری نیز بر ممنوعیت مسح بر کفش وارد شده است.


اهل‌سنت [[اجماع]] دارند که مسح بر روی خفین حتی در حالت عادی جایز است. [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] معتقدند در وضو باید پاها شسته شود (مسح بر روی پا صحیح نیست) و یا مسح بر خفین انجام گردد.
اهل‌سنت [[اجماع]] دارند که مسح بر روی خفین حتی در حالت عادی جایز است. [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] معتقدند در وضو باید پاها شسته شود (مسح بر روی پا صحیح نیست) و یا مسح بر خفین انجام گردد.
خط ۱۰: خط ۱۰:
[[مسح]] به معنای دست کشیدن است.<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۲۵۶.</ref> خفین به معنای دو «خف»، پاپوش و کفشی است که روی پا را کامل بپوشاند.<ref>مؤسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۴۷۳.</ref> در مقابل خف، نَعل قرار دارد که تمام روی پا را در بر نمی‌گیرد.<ref>مؤسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۴۷۳.</ref>
[[مسح]] به معنای دست کشیدن است.<ref>قرشی، قاموس قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۶، ص۲۵۶.</ref> خفین به معنای دو «خف»، پاپوش و کفشی است که روی پا را کامل بپوشاند.<ref>مؤسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۴۷۳.</ref> در مقابل خف، نَعل قرار دارد که تمام روی پا را در بر نمی‌گیرد.<ref>مؤسسه دائرة‌المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۳، ص۴۷۳.</ref>
==حکم شرعی==
==حکم شرعی==
به فتوای فقیهان شیعه، مسح پا در [[وضو]] باید بر روی پوست باشد<ref>روحانی، فقه الصادق(ع)، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۹۲.</ref> و مسح بر روی خفین جایز نیست.<ref>آمدی، المسح فی وضوء الرسول(ع)، ص۱۳۲.</ref> البته آنها دو مورد را از منعِ مسح بر خفین، استثنا کرده‌اند:
به فتوای فقیهان شیعه، مسح پا در [[وضو]] باید بر روی پوست باشد<ref> برای نمونه نگاه کنید به روحانی، فقه الصادق(ع)، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۹۲.</ref> و مسح بر روی خفین جایز نیست.<ref>آمدی، المسح فی وضوء الرسول(ع)، ص۱۳۲.</ref> البته آنها دو مورد را از حکم منعِ مسح بر خفین استثنا کرده‌اند و مسح بر خفین را در صورت [[تقیه]]<ref>روحانی، فقه الصادق(ع)، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۹۴.</ref> و ضرورت<ref> خویی، موسوعة الإمام الخوئی، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۲۰۷.</ref> جایز می‌دانند. از این رو از نظر آنان در صورتی که ترس از چیزی مانند سرما وجود داشته باشد مسح بر کفش جایز است.<ref>آملی، المعالم المأثورة، ۱۴۰۶ق، ج۴، ص۲۹۸.</ref>
*در صورت [[تقیه]] می‌توان مسح بر خفین انجام داد.<ref>روحانی، فقه الصادق(ع)، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۹۴.</ref> [[سید صادق روحانی]] در کتاب [[فقه الصادق]] معتقد است این حکم در میان فقیهان شیعه مخالفی ندارد.<ref>روحانی، فقه الصادق(ع)، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۹۴.</ref>
*اگر ضرورت اقتضا کند، می‌توان بر روی خفین، یا مانع دیگری که بر روی پا قرار دارد، مسح انجام داد.<ref>خویی، موسوعة الإمام الخوئی، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۲۰۷.</ref> همچنین اگر ترس از چیزی مانند سرما وجود دارد نیز مسح بر کفش جایز است.<ref>آملی، المعالم المأثورة، ۱۴۰۶ق، ج۴، ص۲۹۸.</ref>


[[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] [[اجماع]] دارند که مسح بر خفین جایز است؛ چه در صورت ضرورت و چه در حالت عادی.<ref>نووی، المنهاج شرح صحیح مسلم بن الحجاج، ۱۳۹۲ق، ج۳، ص۱۶۴.</ref>
[[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] [[اجماع]] دارند که مسح بر خفین جایز است؛ چه در صورت ضرورت و چه در حالت عادی.<ref>نووی، المنهاج شرح صحیح مسلم بن الحجاج، ۱۳۹۲ق، ج۳، ص۱۶۴.</ref>
خط ۲۱: خط ۱۹:
براساس روایات، [[امام علی(ع)]] معتقد بود [[پیامبر(ص)]] تا قبل از نزول [[سوره مائده]] بر روی کفش، مسح می‌کرد؛ اما پس از نزول این آیه، مسح بر روی کفش انجام نداد<ref>عیاشی، التفسیر، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۳۰۲.</ref> و جواز مسح بر کفش به‌وسیله آیه [[ناسخ و منسوخ|نسخ]] شده است.<ref> طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۳۴.</ref> روایات بسیاری بر ممنوعیت مسح بر کفش‌ها وارد شده است.<ref>شهید اول، ذکری الشیعة فی أحکام الشریعة، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۵۷.</ref>
براساس روایات، [[امام علی(ع)]] معتقد بود [[پیامبر(ص)]] تا قبل از نزول [[سوره مائده]] بر روی کفش، مسح می‌کرد؛ اما پس از نزول این آیه، مسح بر روی کفش انجام نداد<ref>عیاشی، التفسیر، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۳۰۲.</ref> و جواز مسح بر کفش به‌وسیله آیه [[ناسخ و منسوخ|نسخ]] شده است.<ref> طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۳۴.</ref> روایات بسیاری بر ممنوعیت مسح بر کفش‌ها وارد شده است.<ref>شهید اول، ذکری الشیعة فی أحکام الشریعة، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۵۷.</ref>


اهل‌سنت معتقدند پیامبر پس از نزول آیه ۶ سوره مائده نیز بر کفش مسح کرده است.<ref>ابن‌کثیر، تفسير القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۲.</ref> به همین دلیل، برخی اهل‌سنت آیه را مقید به غیر معنای ظاهر آن کرده و آن‌را برای فردی دانسته‌اند که کفش بر پا ندارد.<ref>[https://almoflihun.com/فقه/طهارت/مسح/ «مسح خفین»]، سایت المفلحون.</ref> [[فخر رازی]]، از عالمان و مفسران اهل‌سنت، معتقد است که برخی [[صحابه]] معتقد بودند که مسح بر کفش اشکال ندارد و دیگر صحابه نیز مخالفتی با این حکم نکرده‌اند و این مهم‌ترین دلیل بر این مطلب است.<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۱۱، ص۳۰۷.</ref>
اهل‌سنت معتقدند پیامبر پس از نزول آیه ششم سوره مائده نیز بر کفش مسح کرده است.<ref>ابن‌کثیر، تفسير القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۵۲.</ref> به همین دلیل، برخی اهل‌سنت آیه را مقید به غیر معنای ظاهر آن کرده و آن‌را برای فردی دانسته‌اند که کفش بر پا ندارد.<ref>[https://almoflihun.com/فقه/طهارت/مسح/ «مسح خفین»]، سایت المفلحون.</ref> [[فخر رازی]]، از مفسران اهل‌سنت، معتقد است که برخی [[صحابه]] معتقد بودند که مسح بر کفش اشکال ندارد و دیگر صحابه نیز مخالفتی با این حکم نکرده‌اند و این مهم‌ترین دلیل بر این مطلب است.<ref>فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۱۱، ص۳۰۷.</ref>


==پانویس==
==پانویس==