confirmed، templateeditor
۱۱٬۹۰۰
ویرایش
جعده دختر اشعث: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
(ویرایش جعبه اطلاعات) |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
|سرشناسی =همسر و قاتل امام حسن مجتبی(ع) | |سرشناسی =همسر و قاتل [[امام حسن مجتبی(ع)]] | ||
|نام = | |نام = | ||
|نام کامل = | |نام کامل = | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
'''جَعده''' (زنده در [[سال ۵۰ هجری قمری|۵۰ق]]) دختر [[اشعث بن قیس کندی]] و همسر [[امام حسن مجتبی(ع)]] است که به تحریک [[معاویة بن ابی‌سفیان]]، امام حسن(ع) را مسموم کرد و به [[شهادت]] رساند. او از امام حسن(ع) صاحب فرزندی نشد. | '''جَعده''' (زنده در [[سال ۵۰ هجری قمری|۵۰ق]]) دختر [[اشعث بن قیس کندی]] و همسر [[امام حسن مجتبی(ع)]] است که به تحریک [[معاویة بن ابی‌سفیان]]، امام حسن(ع) را مسموم کرد و به [[شهادت]] رساند. او از امام حسن(ع) صاحب فرزندی نشد. | ||
بنا به گزارش منابع تاریخی، جعده با نیرنگ پدرش به ازدواج امام حسن(ع) درآمد. او در برابر هدیه مالی و وعده ازدواج با [[یزید بن معاویه]] از سوی معاویه امام حسن(ع) را مسموم کرد، اما معاویه به وعده خود وفا نکرد و او پس از شهادت امام حسن(ع) به ازدواج یعقوب بن طلحه بن عبیدالله درآمد. | بنا به گزارش منابع تاریخی، جعده با نیرنگ پدرش به [[ازدواج]] امام حسن(ع) درآمد. او در برابر هدیه مالی و وعده ازدواج با [[یزید بن معاویه]] از سوی معاویه امام حسن(ع) را مسموم کرد، اما معاویه به وعده خود وفا نکرد و او پس از شهادت امام حسن(ع) به ازدواج یعقوب بن طلحه بن عبیدالله درآمد. | ||
== نام و نسب == | == نام و نسب == | ||
جعده از خاندان اشعث و قبیله کِنده بود: پدرش [[اشعث بن قیس کندی]] از چهره‌های مشهور صدر [[اسلام]] و مادرش ام | جعده از خاندان اشعث و قبیله کِنده بود: پدرش [[اشعث بن قیس کندی]] از چهره‌های مشهور صدر [[اسلام]] و مادرش [[ام فروة (ابهام‌زدایی)|ام فروه]]، خواهر [[ابوبکر]] بوده است.<ref> ابن اعثم، کتاب الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۶۸.</ref> از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل شده که [[اشعث بن قیس]] در قتل [[امیرالمؤمنین(ع)]] شریک است و دخترش جعده، حسن بن علی(ع) را مسموم کرد و [[محمد بن اشعث بن قیس|محمد پسر اشعث]] نیز در شهادت [[حسین بن علی(ع)]] شرکت داشت.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۸، ص۱۶۷.</ref> | ||
در منابع، از تولد جعده سخنی به میان نیامده است. به گفته [[ابوالفرج اصفهانی]] نام های سکینه، شعثاء و عایشه را نیز برای او نقل کرده‌اند ولی نام صحیحش جعده است.<ref> ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالببین، ۱۳۸۵ق، ص۳۲.</ref> | در منابع، از تولد جعده سخنی به میان نیامده است. به گفته [[ابوالفرج اصفهانی]] نام های سکینه، شعثاء و عایشه را نیز برای او نقل کرده‌اند ولی نام صحیحش جعده است.<ref> ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالببین، ۱۳۸۵ق، ص۳۲.</ref> | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
== مسموم کردن امام حسن(ع) == | == مسموم کردن امام حسن(ع) == | ||
بنا بر منابع تاریخی، جعده امام حسن(ع) را مسموم کرد و بر اثر همین مسمومیت به شهادت رسید.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن عبد البر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۸۹؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۹۲.</ref> به گفته [[شیخ مفید]]، [[معاویه]] پس از آنکه تصمیم گرفت برای ولایتعهدی پسرش [[یزید]] بیعت بگیرد، صد هزار درهم برای جعده فرستاد و به او وعده داد که در قبال مسموم کردن شوهرش، او را به ازدواج یزید درخواهد آورد.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵.</ref> هرچند از برخی منابع نقل شده که جعده به سبب کینه‌ای که از امام حسن(ع) داشت او را مسموم کرد.<ref> [http://lib.eshia.ir/40193/1/283 سخاوی، التحفه اللطیفه، ج۱، ص۲۸۳].</ref> اما [[مادلونگ]] اسلام‌شناس آلمانی(زاده ۱۳۰۹ش) معتقد است تلاش معاویه برای ولایتعهدی یزید، روایات مسموم شدن امام حسن به تحریک معاویه و به دست جعده را تایید می‌کند.<ref>مادلونگ، جانشینی حضرت محمد، ۱۳۷۷ش، ص۴۵۳. (منبع اصلی: Madelung, The Succession T0 Muhamad, p.331)</ref> | بنا بر منابع تاریخی، جعده امام حسن(ع) را مسموم کرد و بر اثر همین مسمومیت به [[شهادت]] رسید.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن عبد البر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۸۹؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۹۲.</ref> به گفته [[شیخ مفید]]، [[معاویه]] پس از آنکه تصمیم گرفت برای ولایتعهدی پسرش [[یزید]] بیعت بگیرد، صد هزار درهم برای جعده فرستاد و به او وعده داد که در قبال مسموم کردن شوهرش، او را به ازدواج یزید درخواهد آورد.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۵.</ref> هرچند از برخی منابع نقل شده که جعده به سبب کینه‌ای که از امام حسن(ع) داشت او را مسموم کرد.<ref> [http://lib.eshia.ir/40193/1/283 سخاوی، التحفه اللطیفه، ج۱، ص۲۸۳].</ref> اما [[مادلونگ]] اسلام‌شناس آلمانی(زاده ۱۳۰۹ش) معتقد است تلاش معاویه برای ولایتعهدی یزید، روایات مسموم شدن امام حسن به تحریک معاویه و به دست جعده را تایید می‌کند.<ref>مادلونگ، جانشینی حضرت محمد، ۱۳۷۷ش، ص۴۵۳. (منبع اصلی: Madelung, The Succession T0 Muhamad, p.331)</ref> | ||
بنا بر روایتی که قطب راوندی نقل کرده، امام حسن(ع) پس از نوشیدن شربت مسموم، جعده را [[لعن]] و نفرین کرد.<ref> راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۴۲.</ref> همچنین [[قیس بن عمرو بن مالک]] معروف به نجاشی از شاعران شیعی در نکوهش جعده، قصیده‌ای را سروده است.<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۳، ص۲۸۴؛ مزی، تهذیب الکمال، ۱۴۰۶ق، ج۶، ص۲۵۳.</ref> فرزندانش را «بنی مُسمّة الازواج؛ فرزندان زنی که شوهرانش را مسموم می‌کند»، می‌خواندند.<ref> مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۶؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۱۶، ص۴۹.</ref> | بنا بر روایتی که قطب راوندی نقل کرده، امام حسن(ع) پس از نوشیدن شربت مسموم، جعده را [[لعن]] و نفرین کرد.<ref> راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۴۲.</ref> همچنین [[قیس بن عمرو بن مالک]] معروف به نجاشی از شاعران شیعی در نکوهش جعده، قصیده‌ای را سروده است.<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۳، ص۲۸۴؛ مزی، تهذیب الکمال، ۱۴۰۶ق، ج۶، ص۲۵۳.</ref> فرزندانش را «بنی مُسمّة الازواج؛ فرزندان زنی که شوهرانش را مسموم می‌کند»، می‌خواندند.<ref> مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۶؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۱۶، ص۴۹.</ref> | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
*ابن | *[[ابن ابی‌الحدید]]، عبدالحمید بن هبة الله، شرح نهج البلاغه، بیروت، دار احیاء الکتب العربیة، ۱۳۷۸ق. | ||
* ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دار الجیل، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م. | * ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دار الجیل، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م. | ||
*ابن اثیر، علی بن محمد، اسد الغابه فی معرفة الصحابه، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م. | *ابن اثیر، علی بن محمد، اسد الغابه فی معرفة الصحابه، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م. | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
*ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م. | *ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م. | ||
*ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ق. | *ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۵ق. | ||
*ابوالفرج | *[[ابوالفرج اصفهانی]]، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، نجف، مکتبة الحیدریة، ۱۳۸۵ق. | ||
* بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف(ج۳)، تحقیق محمدباقر محمودی، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۳۹۷ق/۱۹۷۷م. | * بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف(ج۳)، تحقیق محمدباقر محمودی، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۳۹۷ق/۱۹۷۷م. | ||
*راوندی، قطب الدین، الخرائج و الجرائح، قم، مؤسسة الامام المهدی، ۱۴۰۹ق. | *راوندی، قطب الدین، الخرائج و الجرائح، قم، مؤسسة الامام المهدی، ۱۴۰۹ق. | ||
*سخاوی، محمد بن عبدالرحمن، التحفة اللطیفة فی تاریخ المدینة الشریفة، بیروت، دار الکتب العلمیة، بی‌تا. | *سخاوی، محمد بن عبدالرحمن، التحفة اللطیفة فی تاریخ المدینة الشریفة، بیروت، دار الکتب العلمیة، بی‌تا. | ||
*قرشى، باقر شريف، موسوعة سيرة أهل البيت(ع)، تحقيق مهدی باقر قرشى، نجف، مكتبة امام حسن(ع)، ۱۴۳۳ق/۲۰۱۲ م. | *قرشى، باقر شريف، موسوعة سيرة أهل البيت(ع)، تحقيق مهدی باقر قرشى، نجف، مكتبة امام حسن(ع)، ۱۴۳۳ق/۲۰۱۲ م. | ||
*کلینی، محمد بن یعقوب، | *کلینی، محمد بن یعقوب، [[الکافی]]، تحقیق علی‌اکبر غفاری، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۳ش. | ||
*مزی، یوسف، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۶ق. | *مزی، یوسف، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۶ق. | ||
*مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، تصحیح مؤسسه آل البیت، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق. | *مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، تصحیح مؤسسه آل البیت، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق. | ||
* | * [[مادلونگ]]، ویلفرد، ترجمه احمد نمایی و دیگران، جانشینی حضرت محمد، مشهد، آستان قدس رضوی: بنیاد پژوهش‌های اسلامی، ۱۳۷۷ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||