عابس بن ابی شبیب شاکری: تفاوت میان نسخه‌ها

| مکان تولد = کوفه

| تاریخ مرگ = عاشورای سال ۶۱ هجری قمری

| آرامگاه = [[کربلا]]،

| نقش‌های برجسته = صحابی [[امام علی(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] و حضور در در جنگ [[صفّین]] و نیز [[واقعه عاشورا|واقعه کربلا]]

| تأثیرگذاران = [[امام علی(ع)]] و [[امام حسین(ع)]]

'''عابس بن ابی شبیب شاکری'''، یا عابس بن شبیب شاکری، از یاران [[امام حسین(ع)]] و [[شهیدان کربلا]] <ref>مقتل الحسین(ع) للخوارزمی، ج2، ص22؛ رجال الطوسی، ص 103</ref> و اهل [[قبیله بنی شاکر]] از قبیله بزرگ [[بنی همدان]]. او از مشاهیر [[کوفه]] بود و گفته‌اند در سخنوری و خطابه توانایی بسیاری داشته و اهل تهجد و عبادت بوده است. <ref>تاریخ الطبری، ج5، ص355؛ الارشاد، ج2، ص106</ref>

نام وی عائش<ref>بحار الانوار،ج45، ص73</ref> و عباس بن حبیب<ref>اسرارالشهادة ج۲، ص۵۴</ref> نیز آمده است. پدرش را شبیب، حبیب، شِبْث و لیث نیز گفته ‏اند.<ref>ارشاد، ج2، ص106؛ مقتل الحسین علیه السلام خوارزمى ج۲، ص۲۶؛ اقبال ‏الاعمال ج۳، ص۳۴۵؛ اسرارالشهادة ج۲، ص۲۹۶؛ مثیر الاحزان، ص 21</ref>

 

عابس بن ابی شبیب شاکری از مردان [[قبیله بنی شاکر]] که طائفه ای از [[قبیله بنی همدان]] بود بود؛ مردم این طائفه از شجاعان جنگها بودند از این رو اعراب به آن ها «فتیان الصباح، یعنی جوان مردان صبح» لقب داده بودند.<ref>حمید بن احمد المحلی، الحدائق الوردیه فی مناقب الائمة الزیدیه، ج1، ص212</ref>

قبیله بنی شاکر از جمله عابس بن ابی شبیب شاکری از علاقه مندان [[اهل بیت(ع)]] و شیعیان [[علی بن ابی طالب(ع)]] به شمار می‌آمدند؛ آنان به خصوص اخلاص زیادی نسبت به [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] داشته اند.<ref> محمد السماوی، ابصار العین فی انصار الحسین(ع)، ص127</ref>

عابس از خاصان [[امام علی(ع)]] و از یاران [[امام حسین(ع)]]<ref>رجال طوسی، ص78</ref> بود. وی از اوصاف پسندیده قومش در حد کمالش بهره‌مند بود؛ او از رجال شیعه و از رؤسای آنها و مردی شجاع و خطیبی توانا و عابدی پرتلاش و متهجّد و از مهتران، دلاوران، سخنوران، عابدان، و شب زنداران [[شیعه]] بود.<ref> محمد السماوی، ابصار العین فی انصار الحسین(ع)، ص126؛ علی النمازی الشاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، ج4، ص305؛ ذخیرة الدارین، ص۲۴۹؛ وسیلةالدارین، ص۱۵۸</ref>

نقل شده که امیرالمؤمنین(ع) در [[جنگ صفّین]] در حق مردان با اخلاص و شجاع بنی شاکر فرمودند: «لو تمت عدتهم ألفا لعبد الله حق عبادته؛ اگر تعداد قبیله بنی شاکر به هزار نفر می رسید، حقّ عبادت خدا به جا آورده می‌شد.»<ref>محمد السماوی، ابصار العین فی انصار الحسین(ع)، ص127</ref>

عابس در جنگ صفین از ناحیه پیشانی اش زخمی شد که اثر و نشانه آن زخم برای همیشه بر پیشانی او ماندگار شد.

مسلم در این اجتماع، نامه امام حسین(ع) را برای مردم قرائت کرد. عابس، نخستین کسی بود که در منزل مختار، هنگام قرائت نامه امام حسین(ع) برای شیعیان کوفه به پاخاست و پس از حمد و ثنای خداوند متعال خطاب به مسلم گفت:

«من درباره مردم به شما خبر نمی‏دهم و نمی‏دانم نیّتشان چیست و از جانب آنها وعده فریبنده نمی‏دهم. به خدا قسم از چیزی که درباره آن تصمیم گرفته‏ ام سخن می‏ گویم هنگامی که دعوت کنید می‏ پذیرم و همراه شما با دشمنانتان می‏ جنگم و با شمشیر از شما دفاع می‏ کنم تا به پیشگاه خداوند روم و از این کار جز ثواب چیزی نمی‏ خواهم.».<ref>محمد بن جریر الطبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج‌5، ص‌355؛ ابن اعثم الکوفی، الفتوح، ج‌5، ص‌34؛ الفتوح ج۴، ص۲۶۴؛ ابصارالعین، ص۱۲۷</ref>

پس از او، [[حبیب بن مظاهر]] ایستاد و برای یاری امام حسین (ع)، اعلام آمادگی کرد<ref>محمد بن جریر الطبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، ج‌5، ص‌355 و انساب الاشراف، ج2، ص 334؛ الاخبار الطوال، ص231</ref> و سخنان این دو نفر، زمینه را برای بیعت مردم، فراهم نمود و بیش از هیجده هزار نفر با مسلم [[بیعت]] کردند.

پس از بیعت شمار زیادی از مردم کوفه با مسلم، او نامه ای به امام(ع) نوشته و آن حضرت(ع) را به کوفه دعوت کرد؛ در نامه از امام(ع) خواسته بود که هنگامی که نامه من به دست شما رسید فورا به سوی کوفه حرکت فرمایید، مردم خواهان [[آل معاویه]] نیستند. مسلم این نامه را توسط عابس بن ابی شبیب<ref>الطبری، پیشین، ص375؛ السید ابراهیم موسوی زنجانی، وسیلة الدارین فی انصار الحسین(ع)، ص158</ref> و [[قیس بن مسهر صیداوی]].<ref>تاريخ الطبري، ج6 ص210</ref> <ref> الأحزان، ابن نما الحلي، ص32</ref> به سوی امام(ع) ارسال داشت.

آتش جنگ در روز عاشورا شعله ‏ور گردید و زمانی که اکثر یاران امام حسین(ع) به شهادت رسیده و تعداد کمی باقی مانده بودند،<ref>ابصار العین، ص۱۲۷.</ref> عابس رو به غلام خود شوذب کرد و گفت: «می خواهی چه کنی؟»

شوذب گفت: «در کنار تو از فرزند رسول خدا(ص) دفاع می کنم.»

عابس گفت: «غیر از این از تو انتظار نمی رفت... اگر امروز از تو عزیزتر کسی را داشتم، او را پیش از خود به میدان می فرستادم که امروز آخرین فرصت عمل است و فردا روز حساب است و عمل به کار نیاید.»<ref>الطبری، پیشین، ص443-444 و الموفق بن احمد الخوارزمی، مقتل الحسین(ع)، ج2، ص22-23</ref>

عابس پس از شهادت غلامش - شوذب- نزد امام حسین(ع) آمد و خطاب به امام(ع) فرمود: «یا [[امام حسین|ابا عبدالله(ع)]]! به خدا [[سوگند]] روی زمین چه دور و چه نزدیک کسی نزد من عزیزتر و محبوبتر از شما نیست، اگر قدرت داشتم که ظلم را از شما به چیزی که عزیزتر از جان و خونم باشد دور کنم حتماً چنین می کردم.»

سپس گفت: «السّلام علیک با ابا عبدالله(ع) اشهد انّی علی هداک و هدی ابیک؛ سلام بر تو ای ابا عبدالله(ع)، من گواهی می‌دهم که بر راه شما و پدر شما استوارم و به راه راست هدایت می‌یابم»، پس از کسب اجازه از امام(ع) راهی میدان جنگ گردید.<ref>الطبری، پیشین، ص۴۴۴؛ علی بن ابی الکرم ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۷۳؛ ابوالفداء اسماعیل بن عمر ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۸۵</ref>

[[ربیع بن تمیم همدانی]]-که یکی از حاضرین در صحنه کربلا و از اعوان و انصار [[عمربن سعد]] بود- می گوید: «چون دیدم عابس به سوی میدان می آید او را شناختم؛ من نبرد او را در جنگها دیده بودم و می دانستم که او از شجاع ترین مردم است؛ پس به سپاه عمربن سعد گفتم: «این شخص شیر شیران است، این فرزند شبیب است، مبادا کسی به جنگ او برود؛» پس عابس مکرر فریاد می‌زد و مبارز می‌طلبید و کسی جرأت نمی‌کرد به میدان او برود.

ربیع بن تمیم می گوید: « به خدا سوگند او را دیدم که بیش از دویست نفر را تار و مار کرد؛ سرانجام با محاصره به او را شهادت رسانده و سر از بدنش جدا ساختند. و من شاهد بودم که سر عابس بن شبیب در دست مردانی دست به دست می شد و هر یک از آنان با هم منازعه می کردند تا کشتن او را به خود منسوب کنند. تا این که عمربن سعد گفت: «با هم ستیز نکنید، سوگند به خدا قسم یک نفر نمی توانست این مرد را کشته باشد.»<ref>الطبری، پیشین، ج5، ص444 یا ج4، ص338؛  الخوارزمی، پیشین، ج2، ص22-23 و ابن کثیر، پیشین، ص185. ابصارالعین، ص۱۲۷. الکامل ج۴، ص۷۳. انساب الاشراف ج۳، ص۱۹۷؛ مثیر الاحزان، ص49</ref>

پیکر بی سر عابس را امام حسین(ع) به خیمه مخصوص شهدا منتقل کرد؛ که بعد از [[واقعه عاشورا]] توسط [[بنی اسد|قبیله بنی اسد]] به خاک سپرده شد.

 

[[شیخ عباس قمی]] نیز درباره او گفته است: السلام علیک یا عابس بْنِ ابی شبیب الشاکری اشْهَدُ انَّکَ مَضیت علی مامضی علیه البدریون و المجاهدون فی سبیل اللَّه. درود بر تو ای عابس بن ابی شبیب شاکری، گواهی می‏دهم آنچه -از مصائب‏- بر رزمندگان بدر و مجاهدین راه خدا گذشت بر تو نیز وارد شده است.<ref> نفس المهموم( نفثة المصدور)، ص۵۷۴.</ref>

{{ستون-شروع|3}}

{{پانویس|اندازه=ریز|4}}

*ابوالفداء اسماعیل بن عمر ابن کثیر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، 1986، ج8، ص185.

*الموفق بن احمد الخوارزمی، مقتل الحسین(ع)، تحقیق و تعلیق محمد السماوی، قم، مکتبة المفید، بی تا، ج2.

*حمید بن احمد المحلی، الحدائق الوردیه فی مناقب الائمة الزیدیه، صنعاء، مکتبة بدر، چاپ اول، 1423، ج1.

*علی بن ابی الکرم ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر. داربیروت، 1965، ج4،

*السید ابراهیم موسوی زنجانی، وسیلة الدارین فی انصار الحسین(ع)، بی¬جا، چاپ سوم، 1410،

*محمد بن جریر الطبری، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ الطبری)، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، 1967، ج5،

*ابن اعثم الکوفی، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالأضواء، چاپ اول، 1991، ج5،

*علی النمازی الشاهرودی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران، ابن المؤلف، چاپ اول، ج4،