Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۹۸۱
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (←زیارتگاههای بین راه مکه و مدینه: تمیزکاری) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳: | خط ۳: | ||
| تصویر =نمایی از شهر مکه و برج ساعت.jpg | | تصویر =نمایی از شهر مکه و برج ساعت.jpg | ||
| توضیح تصویر =نمایی از شهر مکه و [[مسجد الحرام]] | | توضیح تصویر =نمایی از شهر مکه و [[مسجد الحرام]] | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = 350px | ||
| طول جغرافیایی = | | طول جغرافیایی = | ||
|عرض جغرافیایی = | |عرض جغرافیایی = | ||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
جمعیت [[شیعیان]] مکه در قرن دهم هجری رو به فزونی یافت. علمای شیعه در دورههای مختلف تاریخی در این شهر حضور داشتهاند. در دوره حکومت آل سعود در [[عربستان]] و به واسطه گرایشهای افراطی ضد شیعی [[وهابیت|وهابیون]]، شیعیان در عربستان با محدودیت در انجام دادن اعمال مذهبی و نیز فشار اقتصادی رو به رو هستند. | جمعیت [[شیعیان]] مکه در قرن دهم هجری رو به فزونی یافت. علمای شیعه در دورههای مختلف تاریخی در این شهر حضور داشتهاند. در دوره حکومت آل سعود در [[عربستان]] و به واسطه گرایشهای افراطی ضد شیعی [[وهابیت|وهابیون]]، شیعیان در عربستان با محدودیت در انجام دادن اعمال مذهبی و نیز فشار اقتصادی رو به رو هستند. | ||
==شهرت== | ==شهرت== | ||
نام اصلی و مشهور این شهر، مکّه است. این نام در [[قرآن کریم]] نیز آمده است: | نام اصلی و مشهور این شهر، مکّه است. این نام در [[قرآن کریم]] نیز آمده است: | ||
::{{متن قرآن|{{قلم رنگ۱|سیاه|وَ هُوَ الّذی کَفّ اَیدیَهُم عَنکُم و اَیدیکُم عَنهُم بِبَطنِ مَکّة مِن بَعدِ أن أظفرَکُم عَلَیهِم}}|سوره= [[سوره فتح|فتح]]|آیه= ۲۴}} | ::{{متن قرآن|{{قلم رنگ۱|سیاه|وَ هُوَ الّذی کَفّ اَیدیَهُم عَنکُم و اَیدیکُم عَنهُم بِبَطنِ مَکّة مِن بَعدِ أن أظفرَکُم عَلَیهِم}}|سوره= [[سوره فتح|فتح]]|آیه= ۲۴}} | ||
[[پرونده:نقشه مکه مکرمه و اماکن متبرک آن.jpg|بندانگشتی|250px|نقشه مکه مکرمه و اماکن متبرکه آن]] | |||
===سبب نامگذاری=== | ===سبب نامگذاری=== | ||
در منابع تاریخی و روایی، برای نامگذاری این شهر به «مکه» دلایلی ذکر شده است که برخی از مهمترین آنها عبارتند از: | در منابع تاریخی و روایی، برای نامگذاری این شهر به «مکه» دلایلی ذکر شده است که برخی از مهمترین آنها عبارتند از: | ||
خط ۶۰: | خط ۵۵: | ||
* مکه از ماده «مک(به معنای «جذب») مشتق شده که این بدان جهت است که مردم از هر دیار به آن سرزمین جذب میشوند.<ref>جعفری، «نامهای شهر مکه»، ص۲۰۵.</ref> | * مکه از ماده «مک(به معنای «جذب») مشتق شده که این بدان جهت است که مردم از هر دیار به آن سرزمین جذب میشوند.<ref>جعفری، «نامهای شهر مکه»، ص۲۰۵.</ref> | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان=| نقلقول= [[حضرت ابراهیم]](علیهالسلام) خطاب به خداوند:{{سخ}}'''«'''و چون ابراهیم گفت: «پروردگارا، این [سرزمین] را شهری امن گردان، و مردمش را- هر کس از آنان که به خدا و روز بازپسین ایمان بیاورد- از فرآوردهها روزی بخش»، فرمود: «و[لی] هر کس کفر بورزد، اندکی برخوردارش میکنم، سپس او را با خواری به سوی عذاب آتش [دوزخ] میکشانم، و چه بد سرانجامی است.'''»'''|تاریخ بایگانی| | |||
| منبع = <small>[[قرآن کریم]]، [[سوره بقره]]، [[آیه]]۱۲۶</small>| تراز = چپ| عرض = ۳۲۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پسزمینه=#DEB887| گیومه نقلقول =| تراز منبع = چپ}} | |||
{{جعبه نقل قول| عنوان=| نقلقول= [[رسول اکرم]](صلیالله علیه و آله):{{سخ}}'''«'''چه شهر پاکی هستی تو و چقدر دوست داشتنی برای من. اگر قوم من، مرا از این شهر بیرون نکرده بود، جز در تو سکونت نمیکردم.'''»'''|تاریخ بایگانی| | |||
| منبع = <small>[[مستدرک الوسائل]]، ج۲، ص۲۲۸</small>| تراز = چپ| عرض = ۳۲۰px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پسزمینه=#DEB887| گیومه نقلقول =| تراز منبع = چپ}} | |||
===اسامی دیگر=== | ===اسامی دیگر=== | ||
شهر مکه در طول تاریخ، به نامهای گوناگونی معروف بوده است. برخی از این نامها در قرآن نیز ذکر شده است. | شهر مکه در طول تاریخ، به نامهای گوناگونی معروف بوده است. برخی از این نامها در قرآن نیز ذکر شده است. | ||
خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
*البلد الحرام،<ref>جعفری، «نامهای شهر مکه»، ص۲۰۵-۲۲۲.</ref> | *البلد الحرام،<ref>جعفری، «نامهای شهر مکه»، ص۲۰۵-۲۲۲.</ref> | ||
*همچنین: العَروض، السَّیل، مُخرَج صِدق، أمّ رُحم، أمّ صبح، البلد، حرم الله تعالی، فادان، الناسه، الباسّه، طیبه، حاطِمه،<ref>فاسی المکی، الغرام باخبار البلد الحرام، ۱۴۰۵ق، ص۷۶.</ref> بَیتُ العَتیق، القادسیه.<ref>نهروانی المکی، الاعلام باعلام بیت الله الحرام، دارالرائق التراث العربی، ص۱۸.</ref> | *همچنین: العَروض، السَّیل، مُخرَج صِدق، أمّ رُحم، أمّ صبح، البلد، حرم الله تعالی، فادان، الناسه، الباسّه، طیبه، حاطِمه،<ref>فاسی المکی، الغرام باخبار البلد الحرام، ۱۴۰۵ق، ص۷۶.</ref> بَیتُ العَتیق، القادسیه.<ref>نهروانی المکی، الاعلام باعلام بیت الله الحرام، دارالرائق التراث العربی، ص۱۸.</ref> | ||
[[پرونده:عربستان.png|بندانگشتی]] | [[پرونده:عربستان.png|بندانگشتی|250px]] | ||
== اطلاعات کلی == | == اطلاعات کلی == | ||
===موقعیت جغرفیایی=== | ===موقعیت جغرفیایی=== | ||
مهمترین شهر و مقدسترین منطقه [[حجاز]]، شهر مکه است. این شهر در فاصله هشتاد کیلومتری شرق دریای سرخ، در طول ۴۰ درجه و ۹ دقیقه و عرض ۳۱ درجه و ۲۸ دقیقه خط استوا قرار گرفته و ارتفاع آن از سطح دریا ۳۳۰ متر است.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۴ش، ص۳۲-۳۳.</ref> | مهمترین شهر و مقدسترین منطقه [[حجاز]]، شهر مکه است. این شهر در فاصله هشتاد کیلومتری شرق دریای سرخ، در طول ۴۰ درجه و ۹ دقیقه و عرض ۳۱ درجه و ۲۸ دقیقه خط استوا قرار گرفته و ارتفاع آن از سطح دریا ۳۳۰ متر است.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۴ش، ص۳۲-۳۳.</ref> | ||
خط ۸۲: | خط ۸۱: | ||
[[ربا]] یکی دیگر از راههای کسب درآمد مردم مکه بوده و به عنوان یک تجارت به شمار میرفته است.<ref>شریف، مکه و المدینه، دار الفکر العربی، ص۲۱۳.</ref> | [[ربا]] یکی دیگر از راههای کسب درآمد مردم مکه بوده و به عنوان یک تجارت به شمار میرفته است.<ref>شریف، مکه و المدینه، دار الفکر العربی، ص۲۱۳.</ref> | ||
{{تاریخ صدر اسلام}} | |||
===آب و هوا=== | ===آب و هوا=== | ||
شهر مکه، که در ارتفاعات غربی منطقه حجاز قرار دارد، دارای آب و هوای گرم و خشک است. تابستانی گرم و زمستانی پرباران دارد.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه ومدینه، ۱۳۸۱ش، ص۴۴.</ref> | شهر مکه، که در ارتفاعات غربی منطقه حجاز قرار دارد، دارای آب و هوای گرم و خشک است. تابستانی گرم و زمستانی پرباران دارد.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه ومدینه، ۱۳۸۱ش، ص۴۴.</ref> | ||
خط ۱۶۵: | خط ۱۶۴: | ||
=== مسجد الحرام=== | === مسجد الحرام=== | ||
{{اصلی|مسجدالحرام}} | {{اصلی|مسجدالحرام}} | ||
[[پرونده:نمایی از مسجد الحرام.jpg|بندانگشتی|نمایی از مسجد الحرام]] | [[پرونده:نمایی از مسجد الحرام.jpg|بندانگشتی|250px|نمایی از مسجد الحرام]] | ||
[[مسجدالحرام]] (عربی: المسجد الحرام) مشهورترین و مقدسترین مسجد اسلام، واقع در شهر مکه در کشور عربستانِ سعودی است که کعبه، قبله مسلمانان در آن قرار دارد. جز کعبه، اشیا، بناها و اماکن مقدس دیگری نیز همچون حجر الاسود، ملتزم، مستجار، حطیم و حجر اسماعیل در این مسجد جای گرفتهاند که نزد مسلمانان جایگاه مذهبی و معنوی والایی دارند. مسجدالحرام در فقه اسلامی، افزون بر احکام عمومی دیگر مسجدها، احکامی ویژه نیز دارد. در شریعت اسلام بر هر مسلمانی واجب است در صورت استطاعت، یک بار در عمر خود به مکه سفر کند (سفر حج) و مناسکی را که برخی از آنها در این مسجد انجام میگیرد، ادا کند. | [[مسجدالحرام]] (عربی: المسجد الحرام) مشهورترین و مقدسترین مسجد اسلام، واقع در شهر مکه در کشور عربستانِ سعودی است که کعبه، قبله مسلمانان در آن قرار دارد. جز کعبه، اشیا، بناها و اماکن مقدس دیگری نیز همچون حجر الاسود، ملتزم، مستجار، حطیم و حجر اسماعیل در این مسجد جای گرفتهاند که نزد مسلمانان جایگاه مذهبی و معنوی والایی دارند. مسجدالحرام در فقه اسلامی، افزون بر احکام عمومی دیگر مسجدها، احکامی ویژه نیز دارد. در شریعت اسلام بر هر مسلمانی واجب است در صورت استطاعت، یک بار در عمر خود به مکه سفر کند (سفر حج) و مناسکی را که برخی از آنها در این مسجد انجام میگیرد، ادا کند. | ||
===کعبه=== | ===کعبه=== | ||
{{اصلی|کعبه}} | {{اصلی|کعبه}} | ||
[[پرونده:تصویری از کعبه .jpg|بندانگشتی|تصویری از کعبه]] | [[پرونده:تصویری از کعبه .jpg|بندانگشتی|250px|تصویری از کعبه]] | ||
کعبه [[قبله]] و مهمترین عبادتگاه مسلمانان است که [[زیارت]] آن به شرط [[استطاعت (حج)|استطاعت]] و داشتن شرایط، یک بار در طول عمر بر هر [[اسلام|مسلمانی]] [[وجوب|واجب]] است. بنابر برخی روایات دینی، [[حضرت ابراهیم|ابراهیم]] و فرزندش [[اسماعیل(ع)|اسماعیل]] به دستور خدا کعبه را بنا نهادند. برخی از [[آیه|آیههای]] [[قرآن کریم]] نیز این ادعا را تأیید میکنند. از سال دوم هجرت، قبله مسلمانان از [[بیت المقدس]] به سمت کعبه تغییر کرد.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۸۱-۸۲؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۹۹۷م، ج۱، ص۳۷۸؛ طبری، تاریخ الطبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۲۵۱.</ref> | کعبه [[قبله]] و مهمترین عبادتگاه مسلمانان است که [[زیارت]] آن به شرط [[استطاعت (حج)|استطاعت]] و داشتن شرایط، یک بار در طول عمر بر هر [[اسلام|مسلمانی]] [[وجوب|واجب]] است. بنابر برخی روایات دینی، [[حضرت ابراهیم|ابراهیم]] و فرزندش [[اسماعیل(ع)|اسماعیل]] به دستور خدا کعبه را بنا نهادند. برخی از [[آیه|آیههای]] [[قرآن کریم]] نیز این ادعا را تأیید میکنند. از سال دوم هجرت، قبله مسلمانان از [[بیت المقدس]] به سمت کعبه تغییر کرد.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۸۱-۸۲؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۹۹۷م، ج۱، ص۳۷۸؛ طبری، تاریخ الطبری، ۱۹۶۸م، ج۱، ص۲۵۱.</ref> | ||
خط ۱۷۷: | خط ۱۷۶: | ||
* [[مسجد خیف]]، بر اساس برخی روایات، شاهد خطبه [[پیامبر(ص)]] در [[حجة الوداع]] بوده و به سفارش [[امامان معصوم(ع)|امامان معصوم]]، [[نماز]] خواندن در آن فضیلت زیادی دارد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۷ش، ج۴، ص۵۱۹.</ref> | * [[مسجد خیف]]، بر اساس برخی روایات، شاهد خطبه [[پیامبر(ص)]] در [[حجة الوداع]] بوده و به سفارش [[امامان معصوم(ع)|امامان معصوم]]، [[نماز]] خواندن در آن فضیلت زیادی دارد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۷ش، ج۴، ص۵۱۹.</ref> | ||
* [[مسجد النحر]] مسجدی در سرزمین منا که خداوند در این مکان، به جای اسماعیل، گوسفندی را برای ذبح کردن به سمت ابراهیم(ع) فرستاد.<ref>کردی، التاریخ القویم، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۲۸.</ref> | * [[مسجد النحر]] مسجدی در سرزمین منا که خداوند در این مکان، به جای اسماعیل، گوسفندی را برای ذبح کردن به سمت ابراهیم(ع) فرستاد.<ref>کردی، التاریخ القویم، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۲۸.</ref> | ||
[[پرونده:مسجد خیف در سرزمین منا.jpg|بندانگشتی|مسجد خیف در سرزمین منا]] | [[پرونده:مسجد خیف در سرزمین منا.jpg|بندانگشتی|250px|مسجد خیف در سرزمین منا]] | ||
* [[مسجد البیعة]] یا مسجد الغنم، محلی است که اولین بیعت تازه مسلمانان [[مدینه|یثرب]] با پیامبر(ص) در [[پیمان عقبه|عقبه]] صورت گرفت.<ref>جعفریان، ص۱۴۲-۱۴۴</ref> | * [[مسجد البیعة]] یا مسجد الغنم، محلی است که اولین بیعت تازه مسلمانان [[مدینه|یثرب]] با پیامبر(ص) در [[پیمان عقبه|عقبه]] صورت گرفت.<ref>جعفریان، ص۱۴۲-۱۴۴</ref> | ||
* [[مسجد شجره|مسجد شجرة]] که محل تحقق [[بیعت رضوان]] در جریان [[صلح حدیبیه]] است. | * [[مسجد شجره|مسجد شجرة]] که محل تحقق [[بیعت رضوان]] در جریان [[صلح حدیبیه]] است. | ||
خط ۱۹۶: | خط ۱۹۵: | ||
* [[مشعر الحرام]] یا [[مشعر الحرام|مُزدَلفه]]، بین منطقه عرفات و سرزمین مِنا قرار دارد و حاجیان بعد از بازگشت از عرفات، مقداری از شب تا صبح [[عید قربان|روز عید]] در این منطقه [[وقوف در مشعر|وقوف]] دارند. | * [[مشعر الحرام]] یا [[مشعر الحرام|مُزدَلفه]]، بین منطقه عرفات و سرزمین مِنا قرار دارد و حاجیان بعد از بازگشت از عرفات، مقداری از شب تا صبح [[عید قربان|روز عید]] در این منطقه [[وقوف در مشعر|وقوف]] دارند. | ||
* [[سرزمین منا]]، منطقهای است که حاجیان از روز دهم تا دوازدهم [[ذی الحجه]]، در آن میمانند. [[رمی جمره|رمی جمرات]]، قربانی، [[حلق]] و [[تقصیر]] و بیتوته از اعمال این سرزمین است. | * [[سرزمین منا]]، منطقهای است که حاجیان از روز دهم تا دوازدهم [[ذی الحجه]]، در آن میمانند. [[رمی جمره|رمی جمرات]]، قربانی، [[حلق]] و [[تقصیر]] و بیتوته از اعمال این سرزمین است. | ||
[[پرونده:مسجد شجره در شهر مدینه.jpg|بندانگشتی|مسجد شجره در نزدیکی شهر مدینه، میقات اهالی مدینه و ایرانیان]] | [[پرونده:مسجد شجره در شهر مدینه.jpg|بندانگشتی|250px|مسجد شجره در نزدیکی شهر مدینه، میقات اهالی مدینه و ایرانیان]] | ||
===میقات ها=== | ===میقات ها=== | ||
* [[مسجد شجره]]، این مسجد که در ۱۰ کیلومتری مدینه قرار دارد، میقات اهالی مدینه و کسانی است که از این ناحیه به حج میروند. | * [[مسجد شجره]]، این مسجد که در ۱۰ کیلومتری مدینه قرار دارد، میقات اهالی مدینه و کسانی است که از این ناحیه به حج میروند. | ||
خط ۲۰۶: | خط ۲۰۵: | ||
===آثار مذهبی و تاریخی=== | ===آثار مذهبی و تاریخی=== | ||
* زادگاه [[پیامبر اسلام]]، که در [[شعب ابی طالب]] کنار سوق اللیل قرار داشته و در دوره حکومت آل سعود، تخریب و به جای آن، ساختمانی دیگر ساخته شد. | * زادگاه [[پیامبر اسلام]]، که در [[شعب ابی طالب]] کنار سوق اللیل قرار داشته و در دوره حکومت آل سعود، تخریب و به جای آن، ساختمانی دیگر ساخته شد. | ||
[[پرونده:تصویری از محل تولد پیامبر(مولد النبی).png|بندانگشتی|تصویری از محل تولد پیامبر(مولد النبی)]] | [[پرونده:تصویری از محل تولد پیامبر(مولد النبی).png|بندانگشتی|250px|تصویری از محل تولد پیامبر(مولد النبی)]] | ||
* خانه [[خدیجه کبری(سلام الله علیها)|خدیجه]] همسر رسول اکرم(ص) که پس از محل تولد پیامبر، از مهمترین مکانها در مکه محسوب میشود. در این خانه، چندین حادثه مهم روی داده است که عبارتاند از: | * خانه [[خدیجه کبری(سلام الله علیها)|خدیجه]] همسر رسول اکرم(ص) که پس از محل تولد پیامبر، از مهمترین مکانها در مکه محسوب میشود. در این خانه، چندین حادثه مهم روی داده است که عبارتاند از: | ||
{{ستون-شروع|۲}} | {{ستون-شروع|۲}} | ||
خط ۲۲۱: | خط ۲۲۰: | ||
* زادگاه [[حمزة بن عبدالمطلب]] که در پائین مکه در محلی به نام بازان بوده است. | * زادگاه [[حمزة بن عبدالمطلب]] که در پائین مکه در محلی به نام بازان بوده است. | ||
* خانه [[حارث بن عبدالمطلب]] که محل اولین [[تبلیغ علنی]] دین اسلام توسط پیامبر و دعوت خویشاوندان خویش به دین اسلام بوده است. | * خانه [[حارث بن عبدالمطلب]] که محل اولین [[تبلیغ علنی]] دین اسلام توسط پیامبر و دعوت خویشاوندان خویش به دین اسلام بوده است. | ||
[[پرونده:قبرستان معلاة(قبرستان ابوطالب).jpg|بندانگشتی|قبرستان معلاة(قبرستان ابوطالب)]] | [[پرونده:قبرستان معلاة(قبرستان ابوطالب).jpg|بندانگشتی|250px|قبرستان معلاة(قبرستان ابوطالب)]] | ||
* خانه [[ام هانی]] که [[معراج]] پیامبر از این محل بوده است. | * خانه [[ام هانی]] که [[معراج]] پیامبر از این محل بوده است. | ||
* زادگاه [[امام صادق]] که در خانهای معروف به دار أبی سعید نزدیک به دارالعجله به دنیا آمد. گفته شده که [[جعفر طیار]] نیز در همین خانه به دنیا آمده است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه ومدینه، ۱۳۸۱ش، ص۱۴۴-۱۵۳.</ref> | * زادگاه [[امام صادق]] که در خانهای معروف به دار أبی سعید نزدیک به دارالعجله به دنیا آمد. گفته شده که [[جعفر طیار]] نیز در همین خانه به دنیا آمده است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه ومدینه، ۱۳۸۱ش، ص۱۴۴-۱۵۳.</ref> | ||
خط ۲۳۷: | خط ۲۳۶: | ||
* '''[[کوه ابوقبیس|ابو قُبیس]]''': این کوه که بر اساس روایات، پرفضیلتترین کوههای مکه است، با ارتفاع ۴۲۰ متر، در شمال شرقی [[مسجد الحرام]] قرار دارد. به دلیل همسایگی با کعبه، از کوههای مقدس دانسته شده است. گفته شده، در جریان [[طوفان نوح]]، امانت دار [[حجرالاسود]] بوده است. به همین جهت، آنرا '''امین''' نیز خواندهاند. اولین اعلان رسالت پیامبر(ص) از فراز این کوه بوده است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه ومدینه، ۱۳۸۱ش، ص۱۱۰.</ref> [[کوه صفا]] که در ابتدای مسیر [[سعی صفا و مروه|سعی]] قرار گرفته است، در دامنه این کوه قرار دارد. | * '''[[کوه ابوقبیس|ابو قُبیس]]''': این کوه که بر اساس روایات، پرفضیلتترین کوههای مکه است، با ارتفاع ۴۲۰ متر، در شمال شرقی [[مسجد الحرام]] قرار دارد. به دلیل همسایگی با کعبه، از کوههای مقدس دانسته شده است. گفته شده، در جریان [[طوفان نوح]]، امانت دار [[حجرالاسود]] بوده است. به همین جهت، آنرا '''امین''' نیز خواندهاند. اولین اعلان رسالت پیامبر(ص) از فراز این کوه بوده است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه ومدینه، ۱۳۸۱ش، ص۱۱۰.</ref> [[کوه صفا]] که در ابتدای مسیر [[سعی صفا و مروه|سعی]] قرار گرفته است، در دامنه این کوه قرار دارد. | ||
* '''جبل النور''' یا '''[[حراء]]''': این کوه در ۴ کیلومتری شمال شرقی مکه و کنار راه [[منا]] به [[عرفات]] است. با ارتفاع ۶۳۴ متر در شمال شرق مکه قرار دارد. [[غار حراء]] که در بالاترین نقطه این کوه قرار دارد، محل [[اعتکاف]] و عبادت پیامبر در ماههای [[ماه رمضان|رمضان]] هر ساله ایشان قبل از [[بعثت|مبعوث شدن]] بوده است. حضرت علی(ع) نیز در این ایام، همراه با پیامبر(ص) بوده است.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/article/articleview/4205?ParentID=82187 حضرت علی(ع) در غار حراء]</ref> همچنین اولین آیات قرآن بر پیامبر اکرم(ص) نیز در این غار بوده است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه ومدینه، ۱۳۸۱ش، ص۱۰۸.</ref> | * '''جبل النور''' یا '''[[حراء]]''': این کوه در ۴ کیلومتری شمال شرقی مکه و کنار راه [[منا]] به [[عرفات]] است. با ارتفاع ۶۳۴ متر در شمال شرق مکه قرار دارد. [[غار حراء]] که در بالاترین نقطه این کوه قرار دارد، محل [[اعتکاف]] و عبادت پیامبر در ماههای [[ماه رمضان|رمضان]] هر ساله ایشان قبل از [[بعثت|مبعوث شدن]] بوده است. حضرت علی(ع) نیز در این ایام، همراه با پیامبر(ص) بوده است.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/article/articleview/4205?ParentID=82187 حضرت علی(ع) در غار حراء]</ref> همچنین اولین آیات قرآن بر پیامبر اکرم(ص) نیز در این غار بوده است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه ومدینه، ۱۳۸۱ش، ص۱۰۸.</ref> | ||
[[پرونده:جبلالنور و غار حراء.JPG|بندانگشتی|[[کوه نور]] و [[غار حراء]]]] | [[پرونده:جبلالنور و غار حراء.JPG|بندانگشتی|250px|[[کوه نور]] و [[غار حراء]]]] | ||
* '''[[غار ثور|ثور]]''': این کوه با ارتفاع ۷۵۹متر در سه کیلومتری جنوب مکه قرار دارد. پیامبر اکرم(ص) در هنگام [[هجرت به مدینه]]، به جهت گمراه کردن دشمن، چند روز را در غاری در این کوه مخفی شد.<ref>فاکهی، ج۴، ص۸۰-۸۳</ref> | * '''[[غار ثور|ثور]]''': این کوه با ارتفاع ۷۵۹متر در سه کیلومتری جنوب مکه قرار دارد. پیامبر اکرم(ص) در هنگام [[هجرت به مدینه]]، به جهت گمراه کردن دشمن، چند روز را در غاری در این کوه مخفی شد.<ref>فاکهی، ج۴، ص۸۰-۸۳</ref> | ||
* '''[[شعب ابی طالب]]''': شعب یا [[شعب ابی طالب|دره ابی طالب]] که امروزه شعب علی(ع) نیز نامیده میشود،<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه ومدینه، ۱۳۸۱ش، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref> محلی است که مسلمانان به مدت سه سال، به منظور در امان ماندن از آزار و اذیت [[شرک|مشرکان]] به آنجا پناه بردند.<ref>ابن هشام، ج۱، ص۳۷۵-۳۷۶</ref> | * '''[[شعب ابی طالب]]''': شعب یا [[شعب ابی طالب|دره ابی طالب]] که امروزه شعب علی(ع) نیز نامیده میشود،<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه ومدینه، ۱۳۸۱ش، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref> محلی است که مسلمانان به مدت سه سال، به منظور در امان ماندن از آزار و اذیت [[شرک|مشرکان]] به آنجا پناه بردند.<ref>ابن هشام، ج۱، ص۳۷۵-۳۷۶</ref> | ||
خط ۲۴۴: | خط ۲۴۳: | ||
==وضعیت شیعیان در مکه== | ==وضعیت شیعیان در مکه== | ||
[[پرونده:شیخ بدر الطالب روحانی معترض شیعه در مکه.jpg|بندانگشتی|شیخ بدر آل طالب روحانی معترض شیعه در مکه]] | [[پرونده:شیخ بدر الطالب روحانی معترض شیعه در مکه.jpg|بندانگشتی|250px|شیخ بدر آل طالب روحانی معترض شیعه در مکه]] | ||
حضور تشیع در مکه، به صورت فردی یا گروهی به نخستین روزهای حضور اسلام در آن شهر باز میگردد. ظهور سلسله خودمختارِ محلی خاندانِ شیعی بنی الحسن، به روشنی نشان دهنده موقعیت شیعه در این شهر است.<ref> MORTEL, p۴۵۵-۴۷۲</ref> مکه قرن دهم، از مراکز اصلی شیعه بوده است به گونهای که [[ابن حجر هیتمی]]، هدف خود از نگارش [[الصواعق المحرقه]] را گسترش و فزونی شیعیان در این شهر معرفی کرده است.<ref>مارکو سَلَتی، ص۶۶</ref> ابن جبیر (۵۴۰ -۶۱۴ق/ ۱۱۴۵-۱۲۱۷م)، جهانگرد مشهور مسلمان، در سفرنامه خود بیان کرده که در سال سفر او به مکه، امیر مکه حلول ماه رمضان را بر اساس مذهب شیعی علوی اعلام کرده است.<ref>ابن جبیر، تذکیر بالاخبار عن اتفاقات الامصار، ص۱۸۷.</ref> او خبر داده است که در مسجدالحرام، مقامی خاص برای اقامه جماعت شیعیان زیدی اختصاص داده بودند و اشراف مکه را زیدی خوانده و گفته است که آنان در [[اذان]]، عبارت «حی علی خیر العمل» را میافزایند.<ref>ابن جبیر، تذکیر بالاخبار عن اتفاقات الامصار، ص ۱۳۸ و ۱۳۹ و ۱۴۰.</ref> برخی سفرنامهها از حضور کمرنگ شیعیان در قرون بعدی در مکه سخن گفتهاند. محمد حسین فراهانی که به سال [[سال ۱۳۰۲ هجری قمری|۱۳۰۲ قمری]]/ [[سال ۱۲۶۴ هجری شمسی|۱۲۶۴ شمسی]] به حج رفته، جمعیت شیعیان مکه را ناچیز دانسته و گفته است که غالب آنان کار راهنمایی حجاج شیعه را برعهده دارند.<ref>جعفریان، پنجاه سفرنامه حج قاجار، «سفرنامه مکه»، ج۵، ص۲۰۳.</ref> حاج ایازخان قشقایی که در سال [[سال ۱۳۴۱ هجری قمری|۱۳۴۱ قمری]]/[[سال ۱۳۰۱ هجری شمسی|۱۳۰۱ خورشیدی]] به مکه رفته، گزارش کرده است که شیعیان برای ادای فرایض خود در جده و مکه و مدینه به تقیه نیاز ندارند و در اظهار تشیع آزادند.<ref>جعفریان، پنجاه سفرنامه حج قاجار، «سفرنامه حاج ایازخان قشقایی»، ج۵، ص۳۹۵، ۴۰۹.</ref> | حضور تشیع در مکه، به صورت فردی یا گروهی به نخستین روزهای حضور اسلام در آن شهر باز میگردد. ظهور سلسله خودمختارِ محلی خاندانِ شیعی بنی الحسن، به روشنی نشان دهنده موقعیت شیعه در این شهر است.<ref> MORTEL, p۴۵۵-۴۷۲</ref> مکه قرن دهم، از مراکز اصلی شیعه بوده است به گونهای که [[ابن حجر هیتمی]]، هدف خود از نگارش [[الصواعق المحرقه]] را گسترش و فزونی شیعیان در این شهر معرفی کرده است.<ref>مارکو سَلَتی، ص۶۶</ref> ابن جبیر (۵۴۰ -۶۱۴ق/ ۱۱۴۵-۱۲۱۷م)، جهانگرد مشهور مسلمان، در سفرنامه خود بیان کرده که در سال سفر او به مکه، امیر مکه حلول ماه رمضان را بر اساس مذهب شیعی علوی اعلام کرده است.<ref>ابن جبیر، تذکیر بالاخبار عن اتفاقات الامصار، ص۱۸۷.</ref> او خبر داده است که در مسجدالحرام، مقامی خاص برای اقامه جماعت شیعیان زیدی اختصاص داده بودند و اشراف مکه را زیدی خوانده و گفته است که آنان در [[اذان]]، عبارت «حی علی خیر العمل» را میافزایند.<ref>ابن جبیر، تذکیر بالاخبار عن اتفاقات الامصار، ص ۱۳۸ و ۱۳۹ و ۱۴۰.</ref> برخی سفرنامهها از حضور کمرنگ شیعیان در قرون بعدی در مکه سخن گفتهاند. محمد حسین فراهانی که به سال [[سال ۱۳۰۲ هجری قمری|۱۳۰۲ قمری]]/ [[سال ۱۲۶۴ هجری شمسی|۱۲۶۴ شمسی]] به حج رفته، جمعیت شیعیان مکه را ناچیز دانسته و گفته است که غالب آنان کار راهنمایی حجاج شیعه را برعهده دارند.<ref>جعفریان، پنجاه سفرنامه حج قاجار، «سفرنامه مکه»، ج۵، ص۲۰۳.</ref> حاج ایازخان قشقایی که در سال [[سال ۱۳۴۱ هجری قمری|۱۳۴۱ قمری]]/[[سال ۱۳۰۱ هجری شمسی|۱۳۰۱ خورشیدی]] به مکه رفته، گزارش کرده است که شیعیان برای ادای فرایض خود در جده و مکه و مدینه به تقیه نیاز ندارند و در اظهار تشیع آزادند.<ref>جعفریان، پنجاه سفرنامه حج قاجار، «سفرنامه حاج ایازخان قشقایی»، ج۵، ص۳۹۵، ۴۰۹.</ref> | ||
خط ۲۵۳: | خط ۲۵۲: | ||
در اواخر سال [[سال ۱۳۹۱ هجری شمسی|۱۳۹۱ش]] نیروهای آل سعود شیخ بدر آل طالب و شیخ محمد العطیه دو روحانی شیعه عربستانی را در شهر مکه و جده بازداشت کردند.<ref>[http://www.shia-news.com/fa/news/53603/%DB%8C%D9%88%D8%B1%D8%B4-%D9%88%D8%AD%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%84-%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B2%D9%84-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1 پایگاه شیعه نیوز]</ref> | در اواخر سال [[سال ۱۳۹۱ هجری شمسی|۱۳۹۱ش]] نیروهای آل سعود شیخ بدر آل طالب و شیخ محمد العطیه دو روحانی شیعه عربستانی را در شهر مکه و جده بازداشت کردند.<ref>[http://www.shia-news.com/fa/news/53603/%DB%8C%D9%88%D8%B1%D8%B4-%D9%88%D8%AD%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D9%84-%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B2%D9%84-%D8%B4%DB%8C%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%B1 پایگاه شیعه نیوز]</ref> | ||
[[پرونده:طرح توسعه مسجدالحرام.jpg|بندانگشتی|طرح توسعه مسجدالحرام]] | [[پرونده:طرح توسعه مسجدالحرام.jpg|بندانگشتی|250px|طرح توسعه مسجدالحرام]] | ||
==ساخت و سازهای جدید== | ==ساخت و سازهای جدید== | ||
[[پرونده:ساخت مکان جدید برای طواف.jpg|بندانگشتی|ساخت مکان جدید برای طواف]] | [[پرونده:ساخت مکان جدید برای طواف.jpg|بندانگشتی|250px|ساخت مکان جدید برای طواف]] | ||
در سالهای اخیر با رشد روز افزون زائران خانه خدا، ساخت هتلهای جدید در اطراف مسجدالحرام شروع شده است. در این میان، میتوان به پروژه ساخت ۲۶ هتل جدید برای اضافه کردن ۱۳ هزار اتاق جدید و افزایش ظرفیت شهر اشاره کرد. نخستین فاز مونوریل در مکه نیز از سال [[سال ۱۳۸۹ هجری شمسی|۱۳۸۹ش]] برای ارتباط میان مکه و اماکن مقدس منا، عرفات و مزدلفه به بهره برداری رسید. | در سالهای اخیر با رشد روز افزون زائران خانه خدا، ساخت هتلهای جدید در اطراف مسجدالحرام شروع شده است. در این میان، میتوان به پروژه ساخت ۲۶ هتل جدید برای اضافه کردن ۱۳ هزار اتاق جدید و افزایش ظرفیت شهر اشاره کرد. نخستین فاز مونوریل در مکه نیز از سال [[سال ۱۳۸۹ هجری شمسی|۱۳۸۹ش]] برای ارتباط میان مکه و اماکن مقدس منا، عرفات و مزدلفه به بهره برداری رسید. | ||
برج ساعت یکی دیگر از این ساخت و سازهای جدید است که بزرگترین برج ساعت دنیا با چهار صفحه در چهار جهت است. | برج ساعت یکی دیگر از این ساخت و سازهای جدید است که بزرگترین برج ساعت دنیا با چهار صفحه در چهار جهت است. | ||
ساخت این سازه و هتلهای اطراف، با اعتراض هایی نیز در جهان اسلام روبرو بود. به عقیده این افراد، چنین ساخت و سازهایی، نمای معنوی مسجدالحرام را تحت تأثیر خود قرار میدهد.<ref>[http://taqribnews.net/vdca00ni.ff1iin6w15kk4.html پروژههای ساخت و سازهای غیر متعارف در مکه ادامه دارد]</ref> | ساخت این سازه و هتلهای اطراف، با اعتراض هایی نیز در جهان اسلام روبرو بود. به عقیده این افراد، چنین ساخت و سازهایی، نمای معنوی مسجدالحرام را تحت تأثیر خود قرار میدهد.<ref>[http://taqribnews.net/vdca00ni.ff1iin6w15kk4.html پروژههای ساخت و سازهای غیر متعارف در مکه ادامه دارد]</ref> | ||
[[پرونده:برج ساعت در کنار مسجدالحرام.jpg|بندانگشتی|برج ساعت در کنار مسجدالحرام]] | [[پرونده:برج ساعت در کنار مسجدالحرام.jpg|بندانگشتی|250px|برج ساعت در کنار مسجدالحرام]] | ||
در اواخر سال [[سال ۱۳۹۲ هجری شمسی|۱۳۹۲ش]]، طرح جدیدی برای توسعه مسجدالحرام راه افتاد که در حال حاضر، سازه دو طبقه در اطراف کعبه برای طواف ایجاد شده است. طبقۀ نخست آن که ارتفاعی حدود سه تا چهار متر دارد و طبقه دوم دارای ارتفاع ۱۳ متری است. ساخت این سازه، باعث ایجاد یک سری مباحث فقهی در مورد صحت طواف در این طبقات ایجاد شده است. به نظر فقهای شیعه، طواف در طبقه اول صحیح است ولی طواف در طبقه دوم، به عقیده برخی، صرفا برای افراد ناتوان و کسانی که از طواف در صحن مسجدالحرام و طبقه اول معذورند جایز است..<ref>[http://www.yjc.ir/fa/news/4569353 پاسخ مراجع تقلید درباره طواف در سازههای جدید مسجدالحرام ]</ref> | در اواخر سال [[سال ۱۳۹۲ هجری شمسی|۱۳۹۲ش]]، طرح جدیدی برای توسعه مسجدالحرام راه افتاد که در حال حاضر، سازه دو طبقه در اطراف کعبه برای طواف ایجاد شده است. طبقۀ نخست آن که ارتفاعی حدود سه تا چهار متر دارد و طبقه دوم دارای ارتفاع ۱۳ متری است. ساخت این سازه، باعث ایجاد یک سری مباحث فقهی در مورد صحت طواف در این طبقات ایجاد شده است. به نظر فقهای شیعه، طواف در طبقه اول صحیح است ولی طواف در طبقه دوم، به عقیده برخی، صرفا برای افراد ناتوان و کسانی که از طواف در صحن مسجدالحرام و طبقه اول معذورند جایز است..<ref>[http://www.yjc.ir/fa/news/4569353 پاسخ مراجع تقلید درباره طواف در سازههای جدید مسجدالحرام ]</ref> |