Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۴٬۹۵۶
ویرایش
همای رحمت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری) |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:تابلو معرق علی ای همای رحمت.jpg|بندانگشتی|300px|تابلوی معرق‌کاری «علی ای همای رحمت» با خط نستعلیق. ساخته سهیل مالکی.]] | [[پرونده:تابلو معرق علی ای همای رحمت.jpg|بندانگشتی|300px|تابلوی معرق‌کاری «علی ای همای رحمت» با خط نستعلیق. ساخته سهیل مالکی.]] | ||
'''همای رحمت''' غزلی در [[فضائل امام علی(ع)|مدح امام علی(ع)]] از [[سید محمدحسین شهریار]] (درگذشته: ۱۳۶۷ش) که با مصرع «علی ای همای رحمت» آغاز می‌شود. این غزل را مظهر [[اخلاص]] و ارادت شهریار نسبت به [[امام علی(ع)]] دانسته‌اند. همای رحمت مورد توجه علما، شاعران و [[روضه‌خوانی|روضه‌خوانان]] بوده است و علمایی همچون [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|آیت‌الله مرعشی نجفی]]، [[سید رضا بهاءالدینی|آیت‌الله بهاءالدینی]] و [[سید علی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] آن را ستوده‌اند. به گفته آیت‌الله مرعشی نجفی، این غزل با چنین | '''همای رحمت''' غزلی در [[فضائل امام علی(ع)|مدح امام علی(ع)]] از [[سید محمدحسین شهریار]] (درگذشته: ۱۳۶۷ش) که با مصرع «علی ای همای رحمت» آغاز می‌شود. این غزل را مظهر [[اخلاص]] و ارادت شهریار نسبت به [[امام علی(ع)]] دانسته‌اند. همای رحمت مورد توجه علما، شاعران و [[روضه‌خوانی|روضه‌خوانان]] بوده است و علمایی همچون [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|آیت‌الله مرعشی نجفی]]، [[سید رضا بهاءالدینی|آیت‌الله بهاءالدینی]] و [[سید علی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] آن را ستوده‌اند. به گفته آیت‌الله مرعشی نجفی، این غزل با چنین مضمونی، به شهریار [[الهام]] شده است. | ||
اشعاری با وام گرفتن مصرع یا ابیاتی از این غزل نیز سروده شده است. | اشعاری با وام گرفتن مصرع یا ابیاتی از این غزل نیز سروده شده است. | ||
==معرفی و جایگاه== | ==معرفی و جایگاه== | ||
غزل «علی ای همای رحمت» معروف به همای رحمت، از | غزل «علی ای همای رحمت» معروف به همای رحمت، از سروده‌های مشهور [[سید محمدحسین شهریار]] در [[فضائل امام علی(ع)|مدح امام علی(ع)]] است.<ref>فتحی‌پور، «سیمرغ سهند»، ص۱۹۰.</ref> این غزل موجب شهرت بیشتر شهریار شد.<ref>فتحی‌پور، «سیمرغ سهند»، ص۱۹۰.</ref> | ||
این غزل را | این غزل را مظهر اعتقاد و [[اخلاص]] شهریار نسبت به [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] دانسته‌اند که با بهره‌گیری از ترکیبات خوش‌آهنگ و معانی عمیق عارفانه، شاهکاری خلق کرده است.<ref>تنها، اهل بیت(ع) در شعر سید حیدر آملی و شهریار، ۱۳۹۳ش، ص۱۳۳.</ref> | ||
شعر همای رحمت، مورد توجه علما و شاعران [[شیعه]] بوده است. چندین شعر با وام گرفتن مصرع یا ابیاتی از آن با همان وزن و قافیه (تضمین) سروده شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: احمدی بیرجندی، در ساحل غدیر، ۱۳۷۷ش، ص۱۴۵. </ref> | شعر همای رحمت، مورد توجه علما و شاعران [[شیعه]] بوده است. چندین شعر با وام گرفتن مصرع یا ابیاتی از آن با همان وزن و قافیه (تضمین) سروده شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: احمدی بیرجندی، در ساحل غدیر، ۱۳۷۷ش، ص۱۴۵. </ref> | ||
نقل شده که [[سید رضا بهاءالدینی|آیت‌الله سید رضا بهاءالدینی]]، [[فقیه]] و [[عرفان|عارف]] شیعی معاصر، گفته است: «بنده اشعار زیادی درباره [[اهل البیت علیهم السلام|اهل بیت(ع)]] به خصوص | نقل شده که [[سید رضا بهاءالدینی|آیت‌الله سید رضا بهاءالدینی]]، [[فقیه]] و [[عرفان|عارف]] شیعی معاصر، گفته است: «بنده اشعار زیادی درباره [[اهل البیت علیهم السلام|اهل بیت(ع)]] به خصوص حضرت علی(ع) شنیده‌ام؛ اما هیچ شعری همچون «علی ای همای رحمت» شهریار تبریزی جذابیت نداشته است. به همین جهت او را [[دعا]] کردم و دیدم [[برزخ]] را از او برداشتند.»<ref>تنها، اهل بیت(ع) در شعر سید حیدر آملی و شهریار، ۱۳۹۳ش، ص۱۳۳.</ref> | ||
از [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|آیت‌الله مرعشی نجفی]] نقل شده است که در خواب امام علی(ع) را دید. امام فرمود شاعران اهل بیت ما را بیاورید. دیدم چند تن از شاعران عرب را آوردند. | از [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|آیت‌الله مرعشی نجفی]] نقل شده است که در خواب امام علی(ع) را دید. امام فرمود شاعران اهل بیت ما را بیاورید. دیدم چند تن از شاعران عرب را آوردند. امام فرمود شاعران فارسی زبان را بیاورید. دیدم شاعران فارسی زبان همچون [[محتشم کاشانی]] آمدند. امام علی(ع) پرسید: شهریار ما کجاست؟ شهریار آمد و امام به او فرمود شعرت را بخوان. شهریار شعر همای رحمت را خواند. مرعشی نجفی می‌گوید شعر شهریار که تمام شد، از خواب بیدار شدم و سراغ شهریار را گرفتم. گفتند شاعری از شهر [[تبریز]] است. او را به [[قم]] دعوت کردم و دیدم همان کسی است که در حضور امام شعر خواند. از او پرسیدم این شعر را کی سروده‌ای؟ شهریار با تعجب گفت شما از کجا خبر دارید؟ من این شعر را برای کسی نخواندم و کسی از آن خبر ندارد؛ چون تازه سروده‌ام. هنگامی که شهریار زمان سرودن شعر را گفت، معلوم شد که مقارن همان خواب سروده شده است.<ref>ربانی، درس‌هایی از تاریخ فقیهان شیعه، شرکت چاپ و نشر بین الملل، ج۱، ص۲۲۴-۲۲۷؛ تنها، اهل بیت(ع) در شعر سید حیدر آملی و شهریار، ۱۳۹۳ش، ص۱۳۳ و۱۳۴.</ref> پس از نقل این خواب، آیت الله مرعشی نجفی چندین بار گفت که در سرودن این غزل، به شهریار [[الهام]] شده که توانسته چنین غزلی با این مضامین عالی بسراید.<ref>ربانی، درس‌هایی از تاریخ فقیهان شیعه، شرکت چاپ و نشر بین الملل، ج۱، ص۲۲۷.</ref> | ||
[[پرونده:علی ای همای رحمت. دست خط شهریار.jpg|بندانگشتی|غزل همای رحمت با دست خط شهریار.]] | [[پرونده:علی ای همای رحمت. دست خط شهریار.jpg|بندانگشتی|غزل همای رحمت با دست خط شهریار.]] | ||
[[سید علی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]، رهبر [[جمهوری اسلامی ایران]]، غزل همای رحمت را در میان اشعار مدح امام علی(ع)، شعری با فضای متفاوت و جدید دانسته که از لحاظ الفاظ، شیرین و شیوا و از لحاظ محتوا، جدید است. از نظر او، چنین شعری که در فاصله نه چندان طولانی، آن‌چنان رواج پیدا می‌کند که در مجالس مذهبی توسط [[روضه‌خوانی|روضه‌خوانان]] و مداحان و گوینده‌های مذهبی خوانده می‌شود، شعر ممتازی است.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=36184 «اولین بار که آیت‌الله خامنه‌ای شعر «علی ای همای رحمت» را شنیدند»، دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه‌ای.]</ref> | [[سید علی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]، رهبر [[جمهوری اسلامی ایران]]، غزل همای رحمت را در میان اشعار مدح امام علی(ع)، شعری با فضای متفاوت و جدید دانسته که از لحاظ الفاظ، شیرین و شیوا و از لحاظ محتوا، جدید است. از نظر او، چنین شعری که در فاصله نه چندان طولانی، آن‌چنان رواج پیدا می‌کند که در مجالس مذهبی توسط [[روضه‌خوانی|روضه‌خوانان]] و مداحان و گوینده‌های مذهبی خوانده می‌شود، شعر ممتازی است.<ref>[https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=36184 «اولین بار که آیت‌الله خامنه‌ای شعر «علی ای همای رحمت» را شنیدند»، دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه‌ای.]</ref> | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
==شاعر== | ==شاعر== | ||
{{اصلی|سید محمدحسین شهریار}} | {{اصلی|سید محمدحسین شهریار}} | ||
سید محمدحسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار(۱۲۸۵یا ۱۲۸۳-۱۳۶۷ش) فرزند حاج میرآقا خشگنابی در [[تبریز]] به دنیا آمد.<ref>نیک‌اندیش نوبر، در خلوت شهریار، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۴.</ref> وی از همان دوران کودکی با [[قرآن]] و شعر و گلستان سعدی و دیوان [[حافظ شیرازی|حافظ]] آشنا شد. او پس از گذرادن تحصیلات متوسطه، در مدرسه عالی طب [[تهران]] پذیرفته شد؛ ولی آن را نیمه تمام رها کرد و برای کار به [[نیشابور]] رفت. شهریار در ۱۳۳۲ش به تبریز بازگشت و از ۱۳۴۶ش در دانشکده ادبیات تبریز به تدریس مشغول شد. وی در سال ۱۳۶۷ش در تهران درگذشت و جنازه‌اش به تبریز منتقل شد و در [[مقبرة الشعرا]] دفن شد.<ref>نیک‌اندیش نوبر، در خلوت شهریار، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۶ -۳۴.</ref> | سید محمدحسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار(۱۲۸۵یا ۱۲۸۳-۱۳۶۷ش) فرزند حاج میرآقا خشگنابی در [[تبریز]] به دنیا آمد.<ref>نیک‌اندیش نوبر، در خلوت شهریار، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۴.</ref> وی از همان دوران کودکی با [[قرآن]] و شعر و گلستان سعدی و دیوان [[حافظ شیرازی|حافظ]] آشنا شد. او پس از گذرادن تحصیلات متوسطه، در مدرسه عالی طب [[تهران]] پذیرفته شد؛ ولی آن را نیمه تمام رها کرد و برای کار به [[نیشابور]] و [[مشهد]] رفت. شهریار در ۱۳۳۲ش به تبریز بازگشت و از ۱۳۴۶ش در دانشکده ادبیات تبریز به تدریس مشغول شد. وی در سال ۱۳۶۷ش در تهران درگذشت و جنازه‌اش به تبریز منتقل شد و در [[مقبرة الشعرا]] دفن شد.<ref>نیک‌اندیش نوبر، در خلوت شهریار، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۶ -۳۴.</ref> | ||
آیت‌الله خامنه‌ای، شهریار را از بزرگ‌ترین شاعران معاصر و بلکه تمام دوران تاریخ [[ایران]] دانسته است.<ref>نیک‌اندیش نوبر، در خلوت شهریار، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۳۱۶.</ref> | آیت‌الله خامنه‌ای، شهریار را از بزرگ‌ترین شاعران معاصر و بلکه تمام دوران تاریخ [[ایران]] دانسته است.<ref>نیک‌اندیش نوبر، در خلوت شهریار، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۳۱۶.</ref> | ||
گفته شده شهریار حدود هفت‌صد بیت درباره [[پیامبر(ص)]] و [[اهل بیت(ع)]] شعر سروده است که بیش از دویست بیت آن در مدح امام علی(ع) است.<ref>فتحی‌پور، «سیمرغ سهند»، ص۱۹۲.</ref> | گفته شده شهریار حدود هفت‌صد بیت شعر درباره [[پیامبر(ص)]] و [[اهل بیت(ع)]] شعر سروده است که بیش از دویست بیت آن در مدح امام علی(ع) است.<ref>فتحی‌پور، «سیمرغ سهند»، ص۱۹۲.</ref> | ||
==متن و تفسیر برخی ابیات== | ==متن و تفسیر برخی ابیات== | ||
{{شعر۲ | {{شعر۲ | ||