پرش به محتوا

تاریخ طبری (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۱۳۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱ مهٔ ۲۰۲۱
درج الگوی درجه بندی
(درج الگوی درجه بندی)
خط ۴۹: خط ۴۹:


=== ترتیب‌بندی کتاب===
=== ترتیب‌بندی کتاب===
طبری کتاب خود را به دو بخش کلان تقسیم کرده است؛ قبل از اسلام و بعد از اسلام؛ در بخش قبل از اسلام، تاریخ را از آغاز خلقت شروع کرده و سپس به ترتیب زندگی انبیای قبل از پیامبر اسلام کتابش را مرتب کرده است.<ref>عاصی، ابوجعفر محمد بن جریر الطبری و کتابه تاریخ الامم و الملوک، ص۱۰۱.</ref> وی در بخش تاریخ اسلام، ابتدا از [[بعثت]] تا [[هجرت]] را گزارش داده و سپس از هجرت تا سال [[۳۰۲ق]] را به ترتیب [[سال قمری|سال‌های قمری] سامان داده است.<ref>عاصی، ابوجعفر محمد بن جریر الطبری و کتابه تاریخ الامم و الملوک، ص۱۰۱.</ref> طبری در هر سال وقایع همان سال را نوشته و اگر واقعه‌ای بیش از یک سال طول کشیده باشد، آن را در همه سال‌های مرتبط اشاره کرده و در یک‌جا به تفصیل بیان کرده است.<ref>آئینه‌وند، مکتب تاریخ‌نگاری طبری، ص۲۷؛ عاصی، ابوجعفر محمد بن جریر الطبری و کتابه تاریخ الامم و الملوک، ص۱۰۱.</ref>
طبری کتاب خود را به دو بخش کلان تقسیم کرده است؛ قبل از اسلام و بعد از اسلام؛ در بخش قبل از اسلام، تاریخ را از آغاز خلقت شروع کرده و سپس به ترتیب زندگی انبیای قبل از پیامبر اسلام کتابش را مرتب کرده است.<ref>عاصی، ابوجعفر محمد بن جریر الطبری و کتابه تاریخ الامم و الملوک، ص۱۰۱.</ref> وی در بخش تاریخ اسلام، ابتدا از [[بعثت]] تا [[هجرت]] را گزارش داده و سپس از هجرت تا سال [[۳۰۲ق]] را به ترتیب [[سال هجری قمری|سال‌های قمری]] سامان داده است.<ref>عاصی، ابوجعفر محمد بن جریر الطبری و کتابه تاریخ الامم و الملوک، ص۱۰۱.</ref> طبری در هر سال وقایع همان سال را نوشته و اگر واقعه‌ای بیش از یک سال طول کشیده باشد، آن را در همه سال‌های مرتبط اشاره کرده و در یک‌جا به تفصیل بیان کرده است.<ref>آئینه‌وند، مکتب تاریخ‌نگاری طبری، ص۲۷؛ عاصی، ابوجعفر محمد بن جریر الطبری و کتابه تاریخ الامم و الملوک، ص۱۰۱.</ref>


طبری همچنین برخی مطالب را که ترتیب زمانی خاصی ندارند، مثل ویژگی‌های یک فرد و خاندان او و برخی خطبه‌ها و شعرها را در پایان گزارش زندگی هر خلیفه ذکر کرده است.<ref>عاصی، ابوجعفر محمد بن جریر الطبری و کتابه تاریخ الامم و الملوک، ص۱۰۲.</ref>
طبری همچنین برخی مطالب را که ترتیب زمانی خاصی ندارند، مثل ویژگی‌های یک فرد و خاندان او و برخی خطبه‌ها و شعرها را در پایان گزارش زندگی هر خلیفه ذکر کرده است.<ref>عاصی، ابوجعفر محمد بن جریر الطبری و کتابه تاریخ الامم و الملوک، ص۱۰۲.</ref>
خط ۶۹: خط ۶۹:


=== درگذشت پیامبر، سقیفه و پیامدهای آن ===
=== درگذشت پیامبر، سقیفه و پیامدهای آن ===
طبری در ضمن گزارش وقایع [[سال ۱۱ هجری قمری|سال ۱۱ق]] و درگذشت پیامبر اسلام(ص)، در دو بخش مجزا [[واقعه سقیفه بنی‌ساعده|ماجرای سقیفه بنی‌ساعده]] و شکل‌گیری جریان [[خلافت]] را گزارش کرده است.<ref>طبری، تاریخ الطبری،‌ دار الکتب العلمیه، ج۲، ص۲۳۴ و ۲۴۱</ref> او هم‌چنین در همین‌سال درگذشت [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه‌]] دختر پیامبر(ص) را در [[ماه رمضان]] و در بیست و نه سالگی دانسته‌ ولی اشاره‌ای به علت آن نکرده است.<ref>طبری، تاریخ الطبری،‌ دار الکتب العلمیه، ج۲، ص۲۵۳</ref> و نیز در ذیل ماجرای سقیفه این نقل را آورده است که پس از امتناع [[ابوبکر]] از دادن [[فدک]] به فاطمه و عباس، فاطمه تا پایان عمرش با [[ابوبکر]] سخن نگفت.<ref>طبری، تاریخ الطبری،‌ دار الکتب العلمیه، ج۲، ص۲۳۶.</ref>
طبری در ضمن گزارش وقایع [[سال ۱۱ هجری قمری|سال ۱۱ق]] و درگذشت پیامبر اسلام(ص)، در دو بخش مجزا [[واقعه سقیفه بنی‌ساعده|ماجرای سقیفه بنی‌ساعده]] و شکل‌گیری جریان [[خلافت]] را گزارش کرده است.<ref>طبری، تاریخ الطبری،‌ دار الکتب العلمیه، ج۲، ص۲۳۴ و ۲۴۱</ref> او همچنین در همین‌سال درگذشت [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه‌]] دختر پیامبر(ص) را در [[ماه رمضان]] و در بیست و نه سالگی دانسته‌ ولی اشاره‌ای به علت آن نکرده است.<ref>طبری، تاریخ الطبری،‌ دار الکتب العلمیه، ج۲، ص۲۵۳</ref> و نیز در ذیل ماجرای سقیفه این نقل را آورده است که پس از امتناع [[ابوبکر]] از دادن [[فدک]] به فاطمه و عباس، فاطمه تا پایان عمرش با [[ابوبکر]] سخن نگفت.<ref>طبری، تاریخ الطبری،‌ دار الکتب العلمیه، ج۲، ص۲۳۶.</ref>


طبری درباره [[بیعت امام علی]] با ابوبکر دو نقل کاملا متفاوت آورده است. بنابر یک نقل علی در همان روز اول با ابوبکر بیعت کرده است،<ref>طبری، تاریخ الطبری،‌ دار الکتب العلمیه، ج۲، ص۲۳۶.</ref> ولی بنا بر نقل دیگر علی و [[بنی‌هاشم]] هیچ یک تا شش ماه [[بیعت]] نکرده‌اند.<ref>طبری، تاریخ الطبری،‌ دار الکتب العلمیه، ج۲، ص۲۳۶.</ref>
طبری درباره [[بیعت امام علی]] با ابوبکر دو نقل کاملا متفاوت آورده است. بنابر یک نقل علی در همان روز اول با ابوبکر بیعت کرده است،<ref>طبری، تاریخ الطبری،‌ دار الکتب العلمیه، ج۲، ص۲۳۶.</ref> ولی بنا بر نقل دیگر علی و [[بنی‌هاشم]] هیچ یک تا شش ماه [[بیعت]] نکرده‌اند.<ref>طبری، تاریخ الطبری،‌ دار الکتب العلمیه، ج۲، ص۲۳۶.</ref>
خط ۸۰: خط ۸۰:


=== شهادت امام علی، بیعت با امام حسن و صلح با معاویه===
=== شهادت امام علی، بیعت با امام حسن و صلح با معاویه===
طبری در وقایع سال [[۴۰ق]] پس از نقل چگونگی به شهادت رسیدن امام علی(ع) در [[کوفه]] به زندگی او پرداخته و گزارشی از زندگی و سیره و همسران و فرزندان امام علی(ع) داده است.<ref>طبری، تاریخ الطبری،‌ دار الکتب العلمیه، ج۳، ص۱۶۱-۱۶۴.</ref> او هم‌چنین در ضمن نقل رویدادهای سال‌های ۴۰ و [[۴۱ق]] ماجرای بیعت مردم کوفه با [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن مجتبی(ع)]] و سپس [[صلح امام حسن علیه‌السلام|صلح او با معاویه]] را نقل کرده است.<ref>طبری، تاریخ الطبری،‌دار الکتب العلمیه، ج۳، ص۱۶۴-۱۶۸.</ref> بنا به نقل طبری، حسن و حسین، فرزندان امام علی، در سال ۴۱ق کوفه را ترک کرده و در [[مدینه]] ساکن شده‌اند.<ref>طبری، تاریخ الطبری،‌ دار الکتب العلمیه، ج۳، ص۱۶۸.</ref>
طبری در وقایع سال [[۴۰ق]] پس از نقل چگونگی به شهادت رسیدن امام علی(ع) در [[کوفه]] به زندگی او پرداخته و گزارشی از زندگی و سیره و همسران و فرزندان امام علی(ع) داده است.<ref>طبری، تاریخ الطبری،‌ دار الکتب العلمیه، ج۳، ص۱۶۱-۱۶۴.</ref> او همچنین در ضمن نقل رویدادهای سال‌های ۴۰ و [[۴۱ق]] ماجرای بیعت مردم کوفه با [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن مجتبی(ع)]] و سپس [[صلح امام حسن علیه‌السلام|صلح او با معاویه]] را نقل کرده است.<ref>طبری، تاریخ الطبری،‌دار الکتب العلمیه، ج۳، ص۱۶۴-۱۶۸.</ref> بنا به نقل طبری، حسن و حسین، فرزندان امام علی، در سال ۴۱ق کوفه را ترک کرده و در [[مدینه]] ساکن شده‌اند.<ref>طبری، تاریخ الطبری،‌ دار الکتب العلمیه، ج۳، ص۱۶۸.</ref>


=== گزارش واقعه عاشورا در تاریخ طبری ===
=== گزارش واقعه عاشورا در تاریخ طبری ===
خط ۹۹: خط ۹۹:


== نقدهای عالمان شیعه بر تاریخ طبری==
== نقدهای عالمان شیعه بر تاریخ طبری==
[[سید مرتضی عسکری]] متکلم و پژوهشگر تاریخ اسلام اشکالات متعددی به روش تاریخ‌نگاری طبری ذکر کرده و معتقد است که طبری ده نوع پنهان‌کاری در متن کتابش به‌کار برده است؛ از جمله پنهان‌کاری در ماجرای [[یوم الانذار]] و نامه محمد بن ابی‌بکر به معاویه و اختلاف معاویه با [[ابوذر]] که منجر به تبعید ابوذر شده است.<ref>عسکری، «نقد متد طبری در تاریخ‌نگاری»، ص۳۶.</ref> عسکری همچنین تکیه بیش از حد طبری بر نقلیات [[سیف بن عمر]] را نکوهش می‌کند و معتقد است که سیف بن عمر افسانه‌هایی کاملاً جعلی ساخته و طبری برخی از آنها را نقل کرده است.<ref>عسکری، «نقد متد طبری در تاریخ‌نگاری»، ص۳۸-۴۱.</ref>
[[سید مرتضی عسکری]] متکلم و پژوهشگر تاریخ اسلام اشکالات متعددی به روش تاریخ‌نگاری طبری ذکر کرده و معتقد است که طبری ده نوع پنهان‌کاری در متن کتابش به‌کار برده است؛ از جمله پنهان‌کاری در ماجرای [[یوم الانذار]] و نامه [[محمد بن ابی‌بکر]] به [[معاویه]] و اختلاف معاویه با [[ابوذر]] که منجر به تبعید ابوذر شده است.<ref>عسکری، «نقد متد طبری در تاریخ‌نگاری»، ص۳۶.</ref> عسکری همچنین تکیه بیش از حد طبری بر نقلیات [[سیف بن عمر]] را نکوهش می‌کند و معتقد است که سیف بن عمر افسانه‌هایی کاملاً جعلی ساخته و طبری برخی از آنها را نقل کرده است.<ref>عسکری، «نقد متد طبری در تاریخ‌نگاری»، ص۳۸-۴۱.</ref>


[[سید جعفر مرتضی عاملی]] تاریخ‌پژوه و نویسنده کتاب [[الصحیح من سیرة النبی الاعظم (کتاب)|الصحیح من سیرة النبی الاعظم]] نیز کتاب طبری را انباشته از اسرائیلیات معرفی می‌کند<ref>عاملی، «اسرائیلیات در تاریخ طبری»، ص۴۵.</ref> و به‌عنوان شاهد سخنانش به ماجرای [[ذبح اسماعیل|ذبح فرزند حضرت ابراهیم]]، احادیث جسمیت و هیکل و احادیث جبر اشاره می‌کند که طبری به نقل از [[کعب الاحبار]] آورده است.<ref>عاملی، «اسرائیلیات در تاریخ طبری»، ص۴۵-۵۴.</ref>
[[سید جعفر مرتضی عاملی]] تاریخ‌پژوه و نویسنده کتاب [[الصحیح من سیرة النبی الاعظم (کتاب)|الصحیح من سیرة النبی الاعظم]] نیز کتاب طبری را انباشته از [[اسرائیلیات]] معرفی می‌کند<ref>عاملی، «اسرائیلیات در تاریخ طبری»، ص۴۵.</ref> و به‌عنوان شاهد سخنانش به ماجرای [[ذبح اسماعیل|ذبح فرزند حضرت ابراهیم]]، احادیث جسمیت و هیکل و احادیث جبر اشاره می‌کند که طبری به نقل از [[کعب الاحبار]] آورده است.<ref>عاملی، «اسرائیلیات در تاریخ طبری»، ص۴۵-۵۴.</ref>


[[عبدالحسین امینی]] در کتاب [[الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب (کتاب)|الغدیر]] بارها طبری را ملامت کرده است.<ref>امینی، الغدیر، ج۸، صص۳۲۶ و ۳۲۷ و۳۷۳و ج۹، ص۵۱.</ref>او می‌نویسد طبری ۷۰۱ روایت تاریخی را فقط از یک طریق نقل کرده است. سری از شعیب از سیف بن عمر. به گفته امینی سری کذاب و وضّاع است، شعیب مجهول الهویه است و سیف بن عمر نیز علاوه بر وضاع بودن، متروک، ساقط و متهم به زندقه است.<ref>امینی، الغدیر، ج۸، ص۳۲۷-۳۲۸.</ref>
[[عبدالحسین امینی]] در کتاب [[الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب (کتاب)|الغدیر]] بارها طبری را ملامت کرده است.<ref>امینی، الغدیر، ج۸، صص۳۲۶ و ۳۲۷ و۳۷۳و ج۹، ص۵۱.</ref>او می‌نویسد طبری ۷۰۱ روایت تاریخی را فقط از یک طریق نقل کرده است. سری از شعیب از سیف بن عمر. به گفته امینی سری کذاب و وضّاع است، شعیب مجهول الهویه است و سیف بن عمر نیز علاوه بر وضاع بودن، متروک، ساقط و متهم به زندقه است.<ref>امینی، الغدیر، ج۸، ص۳۲۷-۳۲۸.</ref>
خط ۱۲۷: خط ۱۲۷:
* مولائی، محمدسرور، قیام سید الشهداء حسین بن علی(ع) و خونخواهی مختار، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۳۷۷ش.
* مولائی، محمدسرور، قیام سید الشهداء حسین بن علی(ع) و خونخواهی مختار، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۳۷۷ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
<onlyinclude>{{درجه‌بندی
| پیوند = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
| رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
| جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد
| عکس = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد
| ناوبری = <!--ندارد، دارد-->ندارد
| رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->ندارد
| کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
| استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
| جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
| شناسه = <!--ناقص، کامل-->ناقص
| رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
| جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
| زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->ندارد
| تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
| تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
| توضیحات =
}}</onlyinclude>


[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]]
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]]
۶٬۳۷۵

ویرایش