پرش به محتوا

امامت امامان شیعه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Salvand
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Salvand
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۸: خط ۲۸:
همچنین گفتنی است پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم) در برخى موارد، از امامان بعد از خود با عنوان «اثنا عشر امیراً» نام برده است، مثل حدیث: «یکون من بعدى اثنا عشر أمیراً... کلّهم من قریش».<ref>''صحیح'' بخارى، ج8، ص127؛ ''مسند'' احمد، ج5، ص94؛ ''سنن'' ترمذى، ج3، ص340.</ref>
همچنین گفتنی است پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم) در برخى موارد، از امامان بعد از خود با عنوان «اثنا عشر امیراً» نام برده است، مثل حدیث: «یکون من بعدى اثنا عشر أمیراً... کلّهم من قریش».<ref>''صحیح'' بخارى، ج8، ص127؛ ''مسند'' احمد، ج5، ص94؛ ''سنن'' ترمذى، ج3، ص340.</ref>


=====تشبیه تعداد ائمه به تعداد نقبای بنی‌اسرائیل=====
=====تشبیه تعداد ائمه به تعداد نُقَبای بنی‌اسرائیل=====
در چند حدیث دیگر تعداد جانشینان پیامبر (صلى الله علیه وآله و سلم) همان تعداد نقباى (رؤسای) بنى‌اسرائیل براى حضرت موسى (علیه السلام)، دانسته شده است، مثل: «انّ عدة الخلفاء بعدى عدة نقباء موسى»<ref>سیوطی، ''الجامع الصغیر''، ج1، ص350؛ متقی هندی، ''کنزالعمال''، ج6، ص89</ref> و «الخلفاء بعدى اثنا عشر کعدد نقباء بنى اسرائیل». <ref>قندوزی، ''ینابیع الموده''، ج2، ص315؛ صدوق، امالى، ص387؛ سیدهاشم بحرانی، ''غایة المرام''، ج2، ص271.</ref> گفتنی است نقبای بنی‌اسرائیل نیز دوازده نفر بوده‌اند.
در چند حدیث دیگر تعداد جانشینان پیامبر (صلى الله علیه وآله و سلم) همان تعداد نقباى (رؤسای) بنى‌اسرائیل براى حضرت موسى (علیه السلام)، دانسته شده است، مثل: «انّ عدة الخلفاء بعدى عدة نقباء موسى»<ref>سیوطی، ''الجامع الصغیر''، ج1، ص350؛ متقی هندی، ''کنزالعمال''، ج6، ص89</ref> و «الخلفاء بعدى اثنا عشر کعدد نقباء بنى اسرائیل». <ref>قندوزی، ''ینابیع الموده''، ج2، ص315؛ صدوق، امالى، ص387؛ سیدهاشم بحرانی، ''غایة المرام''، ج2، ص271.</ref> گفتنی است نقبای بنی‌اسرائیل نیز دوازده نفر بوده‌اند.


====روایات نوع دوم====
====روایات نوع دوم====
نوع دوم احادیثى است که پیامبر (صلى الله علیه وآله و سلم) ضمن تأکید بر دوازده نفر بودن جانشینان خود، به معرفى یک‌یک این دوازده نفر پرداخته و آنان را از اهل‌بیت خود دانسته است.این نوع روایات خود بر دو دسته‌اند:
نوع دوم احادیثى است که پیامبر (صلى الله علیه وآله و سلم) ضمن تأکید بر دوازده نفر بودن جانشینان خود، به معرفى این دوازده نفر پرداخته و آنان را از اهل‌بیت خود دانسته است.این نوع روایات خود بر چند دسته‌اند:


1. در یک دسته از این احادیث، امیرمؤمنان على (علیه السلام)، اولین آنان و امام مهدى (علیه السلام) آخرین آنان ذکر شده است؛ چنان‌که از پیامبر  (صلى الله علیه وآله و سلم) نقل شده است: «امامان بعد از من دوازده نفرند. اولین آنان على بن‌ابیطالب و آخرین آنان قائم است.اطاعت از آنان، اطاعت از من و نافرمانی از آنان، نافرمانى از من است. هر کس آنان را انکار کند، مرا انکار کرده است».<ref>صدوق، ''الاعتقادات فى دین الإمامیه''، ص104؛ همو، ''عیون اخبار الرضا'' (علیه السلام)، ج2، ص62.</ref>
1. در یک دسته از این احادیث، امیرمؤمنان على (علیه السلام)، اولین ائمه و امام مهدى (علیه السلام) آخرین آنان ذکر شده است؛ چنان‌که از پیامبر  (صلى الله علیه وآله و سلم) نقل شده است: «امامان بعد از من دوازده نفرند. اولین آنان على بن‌ابیطالب و آخرین آنان قائم است.اطاعت از آنان، اطاعت از من و نافرمانی از آنان، نافرمانى از من است. هر کس آنان را انکار کند، مرا انکار کرده است».<ref>صدوق، ''الاعتقادات فى دین الإمامیه''، ص104؛ همو، ''عیون اخبار الرضا'' (علیه السلام)، ج2، ص62.</ref>


آن حضرت در جاى دیگر مى‌فرماید: «امامان بعد از من دوازده نفرند. اولین آنان على بن‌ابیطالب و آخرین آنان حضرت قائم است. آنان جانشینان من و اوصیا و اولیاى من و حجت‌هاى الهى بر امت من بعد از من هستند. اقرارکنندگان به امامت آنان، مؤمن و انکارکنندگان آنان کافرند.<ref>صدوق، ''من لا یحضره الفقیه''، ج4، ص180.</ref>
آن حضرت در جاى دیگر مى‌فرماید: «امامان بعد از من دوازده نفرند. اولین آنان على بن‌ابیطالب و آخرین آنان حضرت قائم است. آنان جانشینان من و اوصیا و اولیاى من و حجت‌هاى الهى بر امت من بعد از من هستند. اقرارکنندگان به امامت آنان، مؤمن و انکارکنندگان آنان کافرند.<ref>صدوق، ''من لا یحضره الفقیه''، ج4، ص180.</ref>
خط ۴۰: خط ۴۰:
2. در دسته دیگر از احادیث، پیامبر (صلى الله علیه وآله و سلم) نه نفر از دوازده امام بعد از خود را از نسل امام حسین  (علیه السلام) ذکر کرده است که آخرین آنان حضرت قائم است.
2. در دسته دیگر از احادیث، پیامبر (صلى الله علیه وآله و سلم) نه نفر از دوازده امام بعد از خود را از نسل امام حسین  (علیه السلام) ذکر کرده است که آخرین آنان حضرت قائم است.


ابوذر از پیامبر (صلى الله علیه وآله و سلم) نقل مى‌کند که فرمود: «الأئمة من بعدى اثنا عشر، تسعة من صلب الحسین تاسعهم قائمهم، ثم قال: ألا انّ مثلهم فیکم مثل سفینة نوح من رکبها نجى ومن تخلف عنها هلک»:<ref>سیدهاشم بحرانی، ''غایة المرام''، ج3، ص22</ref> امامان بعد از من دوازده نفرند. نه نفر آنان از نسل حسین‌اند که نهمین آنان قائم آنان است. آگاه باشید که داستان امامان دوازده‌گانه در میان شما همانند قضیه کشتى نوح است؛ هر کس بر آن سوار شود نجات مى یابد و هر کس از آن دورى گزیند، هلاک مى‌شود.
ابوذر از پیامبر (صلى الله علیه وآله و سلم) نقل مى‌کند که فرمود: «الأئمة من بعدى اثنا عشر، تسعة من صلب الحسین تاسعهم قائمهم، ثم قال: ألا انّ مثلهم فیکم مثل سفینة نوح من رکبها نجى ومن تخلف عنها هلک»:<ref>سیدهاشم بحرانی، ''غایة المرام''، ج3، ص22.</ref> امامان بعد از من دوازده نفرند. نه نفر آنان از نسل حسین‌اند که نهمین آنان قائم آنان است. آگاه باشید که داستان امامان دوازده‌گانه در میان شما همانند قضیه کشتى نوح است؛ هر کس بر آن سوار شود نجات مى‌یابد و هر کس از آن دورى گزیند، هلاک مى‌شود.


در بخش دیگر از احادیث ، پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم) اسامى امامان بعد از خود را نیز یادآور شده است. گاهى فقط اسامى مشترک میان امامان (علیه السلام) را بیان نموده است ، مثل حدیث: «الأئمة بعدى اثنا عشر أوّلهم على ورابعهم علىّ وثامنهم علىّ وعاشرهم علىّ وآخرهم مهدى (علیه السلام . (معارج الیقین ، ص 62) ; امامان بعد از من دوازده نفرند اولین آنها على و چهارمین آنان على و هشتمین آنان على و دهمین آنان على و آخرین آنان مهدى است».
3. در دسته دیگر احادیث، پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم) فقط اسامى مشترک میان امامان (علیهم السلام) را بیان کرده است، مثل حدیث: «الأئمة بعدى اثنا عشر أوّلهم على ورابعهم علىّ وثامنهم علىّ وعاشرهم علىّ وآخرهم مهدى (علیهم السلام)»:<ref>سبزواری، ''معارج الیقین''، ص62.</ref> امامان بعد از من دوازده نفرند اولین آنان على و چهارمین آنان على و هشتمین آنان على و دهمین آنان على و آخرین آنان مهدى است.
و یا حدیث: «انّ الأئمة من بعدى اثنى عشر من اهل بیتى على أوّلهم وأوسطهم محمد وآخرهم محمد ومهدى هذا الأُمّة الذی سیصلى خلفه عیسى بن مریم (غایة المرام ، ج2 ، ص 238) امامان بعد از من دوازده نفر از اهل بیت من اند که اولین آنان على و وسط آنان محمد و آخر آنان محمد و مهدى این امّت است کسى که عیسى بن مریم در نماز بر او اقتدا مى کند».
 
در برخى موارد پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم) امامان دوازده گانه را با ذکر اسامى و القاب هر کدام معرفى نموده است (کمال الدین و تمام النعمه ، ص 258 ; الاحتجاج ، ج1 ، ص 87 ; کفایة الاثر ، ص 145).در حدیث معروف به حدیث لوح نیز اسامى امامان دوازده گانه با توصیفات خاص هر کدام ذکر شده است (کافى ، ج1 ، ص 8 ; الإمامة والتبصره ، ص 104 ; الاختصاص ، ص 210).
یا حدیث: «انّ الأئمة من بعدى اثنى عشر من اهل بیتى على أوّلهم وأوسطهم محمد وآخرهم محمد ومهدى هذا الأُمّة الذی سیصلى خلفه عیسى بن مریم»:<ref>سیدهاشم بحرانی، ''غایة المرام''، ج2، ص238.</ref> امامان بعد از من دوازده نفر از اهل‌بیت من‌اند که اولین آنان على و وسط آنان محمد و آخر آنان محمد و مهدى این امت است کسى که عیسى‌بن‌مریم در نماز بر او اقتدا مى‌کند.
 
4. در دسته دیگر هم پیامبر (صلى الله علیه وآله و سلم)، امامان دوازده‌گانه را با ذکر اسامى و القاب به طور کامل معرفى کرده است.<ref>صدوق، ''کمال الدین و تمام النعمه''، ص258؛ طبرسی، ''الاحتجاج''، ج1، ص87؛ خزاز قمی، ''کفایة الاثر''، ص145.</ref>
 
در حدیث معروف به حدیث لوح نیز اسامى امامان دوازده‌گانه با توصیفات خاص هر کدام ذکر شده است.<ref>کلینی، ''کافى''، ج1، ص8؛ ابن‌بابویه قمی، ''الإمامة والتبصره''، ص104؛ مفید، ''الاختصاص''، ص210.</ref>


===دلیل دوم: عصمت===
===دلیل دوم: عصمت===
خط ۷۸: خط ۸۲:
#الاحتجاج  ، طبرسى ، ابومنصور احمد بن على بن ابوطالب (548) تحقیق: سید محمدباقر خراسانى ، دارالنعمان ، نجف الأشرف ، 1386ـ 1966م.
#الاحتجاج  ، طبرسى ، ابومنصور احمد بن على بن ابوطالب (548) تحقیق: سید محمدباقر خراسانى ، دارالنعمان ، نجف الأشرف ، 1386ـ 1966م.
#الاختصاص  ، مفید ، ابوعبداللّه محمد بن النعمان العکبرى البغدادى (413) دارالمفید ، بیروت ، 414ق 19931م.
#الاختصاص  ، مفید ، ابوعبداللّه محمد بن النعمان العکبرى البغدادى (413) دارالمفید ، بیروت ، 414ق 19931م.
#الامامة والتبصرة من الحیره  ، ابن بابویه ، ابوالحسن بن على بن الحسین قمى (متوفاى 329) ، تحقیق: على اکبر غفارى ، دارالکتب الاسلامیه ، تهران ، 1363هـ.ش.
#الامامة والتبصرة من الحیره  ، ابن بابویه قمى، ابوالحسن بن على بن الحسین (متوفاى 329) ، تحقیق: على اکبر غفارى ، دارالکتب الاسلامیه ، تهران ، 1363هـ.ش.
#امالى صدوق  ، صدوق ، محمد بن على بن الحسین بن بابویه قمى ، تحقیق و نشر: مؤسسة البعثة ، قم ، 1417هـ.
#امالى صدوق  ، صدوق ، محمد بن على بن الحسین بن بابویه قمى ، تحقیق و نشر: مؤسسة البعثة ، قم ، 1417هـ.
#بحارالانوار  ، مجلسى ، محمدباقر ، تحقیق: یحیى العابدى وعبد الرحیم الربانى ،مؤسسة الوفاء ، بیروت ، 1403ق ـ 1983م.
#بحارالانوار  ، مجلسى ، محمدباقر ، تحقیق: یحیى العابدى وعبد الرحیم الربانى ،مؤسسة الوفاء ، بیروت ، 1403ق ـ 1983م.
کاربر ناشناس