پرش به محتوا

زیارت عاشورا: تفاوت میان نسخه‌ها

۸۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۲
جز
ویکی سازی
جز (افزایش مطلب درباره منظور از علی بن حسین در زیارت عاشورا)
جز (ویکی سازی)
خط ۱۷: خط ۱۷:
{{نیایش}}
{{نیایش}}
{{اشتباه نشود|زیارت عاشورای غیر معروفه}}
{{اشتباه نشود|زیارت عاشورای غیر معروفه}}
'''زیارت عاشورا''' [[زیارت‌نامه|زیارت‌نامه‌ای]] برای زیارت [[امام حسین(ع)]] و دیگر [[شهدای کربلا]] در [[روز عاشورا]] است. این زیارتنامه [[حدیث قدسی]] است و از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام محمد باقر(ع)]] نقل شده است. [[اسناد|سند]] این زیارت را صحیح و بی‌نیاز از بررسی دانسته‌اند.
'''زیارت عاشورا''' [[زیارت‌نامه|زیارت‌نامه‌ای]] برای [[زیارت]] [[امام حسین(ع)]] و دیگر [[شهدای کربلا]] در [[روز عاشورا]] است. این زیارتنامه [[حدیث قدسی]] است و از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام محمد باقر(ع)]] نقل شده است. [[اسناد|سند]] این زیارت را صحیح و بی‌نیاز از بررسی دانسته‌اند.


براساس [[حدیث|روایات]] و گزارش‌ها، این زیارت آثار و [[برکت|برکات]] متعددی دارد. در روایت [[صفوان بن مهران جمال|صفوان]] از [[امام صادق(ع)]] آمده است هرگاه حاجتی داشتی، این زیارت و [[دعای علقمه|دعای بعد از آن]] را بخوان و حاجتت را از [[خدا]] بخواه که برآورده خواهد شد.
براساس [[حدیث|روایات]] و گزارش‌ها، این زیارت آثار و [[برکت|برکات]] متعددی دارد. در روایت [[صفوان بن مهران جمال|صفوان]] از [[امام صادق(ع)]] آمده است هرگاه حاجتی داشتی، این زیارت و [[دعای علقمه|دعای بعد از آن]] را بخوان و حاجتت را از [[خدا]] بخواه که برآورده خواهد شد.
خط ۲۴: خط ۲۴:


==فضیلت و اهمیت==
==فضیلت و اهمیت==
زیارت عاشورا معروف‌ترین [[زیارت‌نامه]] امام حسین(ع) است. این زیارت‌نامه [[حدیث قدسی]] و از سوی [[خدا|خداوند]] رسیده است.<ref>حسینی، زیارة عاشورا تحفة من السماء، ۱۴۳۶ق، ص۱۰۹.</ref> [[شیعه|شیعیان]] و علمای شیعه در ایام مختلف سال آن را به تنهایی یا به صورت جمعی قرائت می‌کنند.<ref>ملکیان، مقدمه شفاءالصدور، انتشارات اسوه، ص۵.</ref> گفته شده تداوم خواندن این زیارت، آثار و برکات ویژه‌ای به دنبال دارد.<ref>مکارم شیرازی، کلیات مفاتیح نوین، ۱۳۹۰ش، ص۳۹۴.</ref> به گفته [[ابوالفضل تهرانی|میرزا ابوالفضل تهرانی]]، از علمای شیعه در قرن سیزده و چهاردهم قمری، از زیارت عاشورا در برآورده شدن حاجات، آن قدر برکات و منافع دنیوی و آثار و خواص شگفت‌آور نقل شده است که قابل شمارش نیست.<ref>حسینی زنجانی، شرح زیارت عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۳۲ و ۳۳.</ref>
زیارت عاشورا معروف‌ترین [[زیارت‌نامه]] [[امام حسین(ع)]] است. این زیارت‌نامه [[حدیث قدسی]] و از سوی [[خدا|خداوند]] رسیده است.<ref>حسینی، زیارة عاشورا تحفة من السماء، ۱۴۳۶ق، ص۱۰۹.</ref> [[شیعه|شیعیان]] و علمای شیعه در ایام مختلف سال آن را به تنهایی یا به صورت جمعی قرائت می‌کنند.<ref>ملکیان، مقدمه شفاءالصدور، انتشارات اسوه، ص۵.</ref> گفته شده تداوم خواندن این زیارت، آثار و برکات ویژه‌ای به دنبال دارد.<ref>مکارم شیرازی، کلیات مفاتیح نوین، ۱۳۹۰ش، ص۳۹۴.</ref> به گفته [[ابوالفضل تهرانی|میرزا ابوالفضل تهرانی]]، از علمای شیعه در قرن سیزده و چهاردهم قمری، از زیارت عاشورا در برآورده شدن حاجات، آن قدر برکات و منافع دنیوی و آثار و خواص شگفت‌آور نقل شده است که قابل شمارش نیست.<ref>حسینی زنجانی، شرح زیارت عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۳۲ و ۳۳.</ref>


برپایه روایت [[صفوان بن مهران جمال|صفوان بن مهران]]، [[امام صادق(ع)]] و پدران [[عصمت|معصوم]] آن حضرت ضمانت کرده‌اند که هر کس این زیارت و [[دعای علقمه|دعای بعد از آن]] را از دور یا نزدیک بخواند، زیارتش مقبول درگاه خدا، [[دعا|دعایش]] مستجاب، حاجاتش برآورده شده، مورد [[شفاعت]] قرار گرفته و حتی شفاعتش درباره دیگران نیز پذیرفته شده و اهل [[بهشت]] خواهد بود.<ref>طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۸۱.</ref> در پایان روایت صفوان آمده است: ای صفوان هرگاه حاجتی داشتی، در هر مکان که بودی، این زیارت و دعای بعد از آن را بخوان و حاجتت را از خدا بخواه که از جانب خداوند برآورده خواهد شد.<ref>طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۸۲.</ref>
برپایه روایت [[صفوان بن مهران جمال|صفوان بن مهران]]، [[امام صادق(ع)]] و پدران [[عصمت|معصوم]] آن حضرت ضمانت کرده‌اند که هر کس این زیارت و [[دعای علقمه|دعای بعد از آن]] را از دور یا نزدیک بخواند، زیارتش مقبول درگاه [[خدا]]، [[دعا|دعایش]] مستجاب، حاجاتش برآورده شده، مورد [[شفاعت]] قرار گرفته و حتی [[شفاعت]]ش درباره دیگران نیز پذیرفته شده و اهل [[بهشت]] خواهد بود.<ref>طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۸۱.</ref> در پایان روایت صفوان آمده است: ای صفوان هرگاه حاجتی داشتی، در هر مکان که بودی، این زیارت و دعای بعد از آن را بخوان و حاجتت را از خدا بخواه که از جانب خداوند برآورده خواهد شد.<ref>طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۸۲.</ref>


به گفته [[میرزا جواد تبریزی]]، از [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] معاصر، در اهمیت این زیارت‌نامه همین بس که علمای بزرگ شیعه همچون [[ابن قولویه قمی|ابن قولویه]]، [[شیخ طوسی]]، [[محمد بن جعفر مشهدی|ابن مشهدی]]، [[سید ابن طاووس]]، [[علامه حلی]]، [[شهید اول]] و دیگران در طی قرون متمادی آن را نقل کرده‌اند.<ref>تبریزی، زیارت عاشورا فراتر از شبهه، ۱۳۸۹ش، ص۹۶.</ref>
به گفته [[میرزا جواد تبریزی]]، از [[مراجع تقلید شیعه]] ، در اهمیت این [[زیارت‌نامه]] همین بس که علمای بزرگ [[شیعه]] همچون [[ابن قولویه قمی|ابن قولویه]]، [[شیخ طوسی]]، [[محمد بن جعفر مشهدی|ابن مشهدی]]، [[سید ابن طاووس]]، [[علامه حلی]]، [[شهید اول]] و دیگران در طی قرون متمادی آن را نقل کرده‌اند.<ref>تبریزی، زیارت عاشورا فراتر از شبهه، ۱۳۸۹ش، ص۹۶.</ref>
===ثواب قرائت زیارت عاشورا===
===ثواب قرائت زیارت عاشورا===
براساس روایتی که [[علقمه بن محمد حضرمی]] از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل کرده است، کسی که پس از سلام بر امام حسین و دو رکعت نماز، زیارت عاشورا را بخواند، هزار هزار [[حسنه]] به او عطا می‌شود، هزار هزار [[گناه]] از او محو می‌شود و هزار هزار درجه بالا می‌رود و از کسانی خواهد بود که در رکاب امام حسین(ع) به [[شهادت]] رسیده‌اند؛ هم درجه با آنان خواهد بود. همچنین او در ثواب تمام [[انبیا]]، رسولان و هر کس که امام حسین را از روز شهادتش تا کنون زیارت کرده است، شریک خواهد بود.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۶.</ref> در این روایت آمده است که امام پنجم شیعیان بعد از نقل این [[زیارت]]، فرمود: «ای علقمه! اگر توانستی هر روز از عمرت حسین(ع) را با این زیارت‌نامه، زیارت کنی، این کار را انجام بده، پس برای تو [[ثواب]] تمام این زیارت است.»<ref>طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۷۶ و ۷۷۷.</ref> بر پایه روایت مذکور، کسی که با این زیارت‌نامه، امام حسین(ع) را در روز عاشورا از دور زیارت کند، تمام آن ثواب‌ها نیز برایش نوشته می‌شود.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۵.</ref>
براساس روایتی که [[علقمه بن محمد حضرمی]] از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل کرده است، کسی که پس از سلام بر امام حسین(ع) و دو رکعت نماز، زیارت عاشورا را بخواند، هزار هزار [[حسنه]] به او عطا می‌شود، هزار هزار [[گناه]] از او محو می‌شود و هزار هزار درجه بالا می‌رود و از کسانی خواهد بود که در رکاب امام حسین(ع) به [[شهادت]] رسیده‌اند؛ هم درجه با آنان خواهد بود. همچنین او در ثواب تمام [[انبیا]]، رسولان و هر کس که امام حسین را از روز شهادتش تا کنون زیارت کرده است، شریک خواهد بود.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۶.</ref> در این روایت آمده است که امام پنجم شیعیان بعد از نقل این [[زیارت]]، فرمود: «ای علقمه! اگر توانستی هر روز از عمرت حسین(ع) را با این زیارت‌نامه، زیارت کنی، این کار را انجام بده، پس برای تو [[ثواب]] تمام این زیارت است.»<ref>طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۷۶ و ۷۷۷.</ref> بر پایه روایت مذکور، کسی که با این زیارت‌نامه، امام حسین(ع) را در روز عاشورا از دور زیارت کند، تمام آن ثواب‌ها نیز برایش نوشته می‌شود.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۵.</ref>


==اعتبار سندی زیارت عاشورا==
==اعتبار سندی زیارت عاشورا==
به گفته آیت الله [[سید موسی شبیری زنجانی]]، حدیث‌شناس و عالم رجالی شیعه، علمای [[امامیه]] درباره [[ثقه|وثاقت]] سند زیارت عاشورا [[اجماع]] دارند و همه آنها اصل زیارت عاشورا را امری قطعی و مسلم می‌دانند.<ref>شبیری زنجانی، استفتاء شماره  ۴۳۸۳، تاریخ ثبت استفتاء ۱۳۸۶/۰۱/۳۰.</ref> آیت الله [[سید موسی شبیری زنجانی|شبیری]] هم‌چنین معتقد است علاوه بر تاییدات غیبی که زیارت عاشورا دارد، سند نقل شده در کتاب [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]] سندی صحیح است. <ref>[http://zanjani.ir/articles/99/85700 «استفاتائات عزاداری»، سؤال ۶۷، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آیت الله العظمی شبیری زنجانی].</ref> او از دو طریق صحت این سند را تبیین می‌کند.<ref> شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۲۵۱-۲۵۲.</ref> آیت الله میرزا جواد تبریزی نیز معتقد است که زیارت عاشورا نیازی به بررسی سندی ندارد؛ زیرا این زیارت، مشهور و جزو شعارها و باورهای شیعه شده است و مضامین آن نیز در [[حدیث صحیح|روایات صحیح]] وجود دارد.<ref> تبریزی، زیارت عاشورا فراتر از شبهه، ۱۳۸۹ش، ص۷۵.</ref>
به گفته [[آیت الله]] [[سید موسی شبیری زنجانی]]، حدیث‌شناس و عالم [[رجال]]ی شیعه، علمای [[امامیه]] درباره [[ثقه|وثاقت]] سند زیارت عاشورا [[اجماع]] دارند و همه آنها اصل زیارت عاشورا را امری قطعی و مسلم می‌دانند.<ref>شبیری زنجانی، استفتاء شماره  ۴۳۸۳، تاریخ ثبت استفتاء ۱۳۸۶/۰۱/۳۰.</ref> آیت الله [[سید موسی شبیری زنجانی|شبیری]] هم‌چنین معتقد است علاوه بر تاییدات غیبی که زیارت عاشورا دارد، سند نقل شده در کتاب [[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]] سندی صحیح است. <ref>[http://zanjani.ir/articles/99/85700 «استفاتائات عزاداری»، سؤال ۶۷، پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آیت الله العظمی شبیری زنجانی].</ref> او از دو طریق صحت این سند را تبیین می‌کند.<ref> شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۲۵۱-۲۵۲.</ref> آیت الله میرزا جواد تبریزی نیز معتقد است که زیارت عاشورا نیازی به بررسی سندی ندارد؛ زیرا این زیارت، مشهور و جزو شعارها و باورهای شیعه شده است و مضامین آن نیز در [[حدیث صحیح|روایات صحیح]] وجود دارد.<ref> تبریزی، زیارت عاشورا فراتر از شبهه، ۱۳۸۹ش، ص۷۵.</ref>


قدیمی‌ترین متنی{{مدرک}} که زیارت عاشورا در آن نقل شده، [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]]<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۵-۱۷۹.</ref> نوشته [[ابن قولویه]] در قرن چهارم هجری است. در این کتاب، متن زیارت عاشورا از [[امام باقر]](ع) نقل شده است.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۵.</ref> به گفته [[ابوالمعالی محمد کلباسی]]،<ref>کلباسی، شرح زیارت عاشورا، ۱۴۲۸ق، ص۲۱۰.</ref> از مجتهدان قرن سیزدهم هجری که شرحی بر زیارت عاشورا نگاشته، [[شیخ طوسی]] در کتاب [[مصباح المتهجد]]<ref>طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۷۲.</ref>، این زیارت را با سندی دیگر از امام باقر(ع) نقل کرده است.{{یادداشت|ابن قولویه این زیارت را از علقمة بن محمد حضرمی نقل کرده و سندش این‌گونه است: «قَالَ صَالِحُ بْنُ عُقْبَةَ الْجُهَنِیُّ وَ سَیْفُ بْنُ عَمِیرَةَ قَالَ عَلْقَمَةُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْحَضْرَمِیُّ فَقُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ(ع)...»(ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۵) اما شیخ طوسی آن را از صالح بن عقبه و او از پدرش نقل کرده و سندش این‌گونه است: «رَوَى مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِیلَ بْنِ بَزِیعٍ عَنْ صَالِحِ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ(ع) قال...» (طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۷۲)}} برخی از محققان معاصر معتقدند شیخ طوسی زیارت عاشورا را از کامل الزیارات نقل کرده است.<ref>[http://dinpajoohan.com/article16916.html «دیدگاه علامه عسگری در رابطه با زیارت عاشورا»، سایت دبیرخانه دین‌پژوهان کشور.]</ref>  
قدیمی‌ترین متنی{{مدرک}} که زیارت عاشورا در آن نقل شده، [[کامل الزیارات (کتاب)|کامل الزیارات]]<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۵-۱۷۹.</ref> نوشته [[ابن قولویه]] در قرن چهارم هجری است. در این کتاب، متن زیارت عاشورا از [[امام باقر]](ع) نقل شده است.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۵.</ref> به گفته [[ابوالمعالی محمد کلباسی]]،<ref>کلباسی، شرح زیارت عاشورا، ۱۴۲۸ق، ص۲۱۰.</ref> از مجتهدان قرن سیزدهم هجری که شرحی بر زیارت عاشورا نگاشته، [[شیخ طوسی]] در کتاب [[مصباح المتهجد]]<ref>طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۷۲.</ref>، این زیارت را با سندی دیگر از امام باقر(ع) نقل کرده است.{{یادداشت|ابن قولویه این زیارت را از علقمة بن محمد حضرمی نقل کرده و سندش این‌گونه است: «قَالَ صَالِحُ بْنُ عُقْبَةَ الْجُهَنِیُّ وَ سَیْفُ بْنُ عَمِیرَةَ قَالَ عَلْقَمَةُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْحَضْرَمِیُّ فَقُلْتُ لِأَبِی جَعْفَرٍ(ع)...»(ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۵) اما شیخ طوسی آن را از صالح بن عقبه و او از پدرش نقل کرده و سندش این‌گونه است: «رَوَى مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِیلَ بْنِ بَزِیعٍ عَنْ صَالِحِ بْنِ عُقْبَةَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ(ع) قال...» (طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۷۲)}} برخی از محققان معتقدند [[شیخ طوسی]] زیارت عاشورا را از [[کامل الزیارات]] نقل کرده است.<ref>[http://dinpajoohan.com/article16916.html «دیدگاه علامه عسگری در رابطه با زیارت عاشورا»، سایت دبیرخانه دین‌پژوهان کشور.]</ref>  


در متن زیارت عاشورای نقل شده از سوی ابن قولویه و شیخ طوسی، اختلافاتی وجود دارد. همچنین در محتوای زیارت عاشورا، شواهدی هست که نشان می‌دهد این زیارت در اواخر [[حکومت امویان]] بیان شده است.<ref>نگاه کنید به: [http://ansari.kateban.com/post/1640 انصاری، «درباره اصالت زيارت عاشوراء»، سایت بررسی‌های تاریخی.]</ref>
در متن زیارت عاشورای نقل شده از سوی [[ابن قولویه]] و [[شیخ طوسی]]، اختلافاتی وجود دارد. همچنین در محتوای زیارت عاشورا، شواهدی هست که نشان می‌دهد این زیارت در اواخر [[حکومت امویان]] بیان شده است.<ref>نگاه کنید به: [http://ansari.kateban.com/post/1640 انصاری، «درباره اصالت زيارت عاشوراء»، سایت بررسی‌های تاریخی.]</ref>


=== درباره عبارت لعن در آخر زیارت ===
=== درباره عبارت لعن در آخر زیارت ===
برخی از محققان درباره استناد عباراتی از زیارت عاشورا به معصومان، تردید کرده‌اند. [[سید مرتضی عسکری]] <ref>[https://alaskari.org/fa/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7/ «علامه عسکری و زیارت عاشوراء». سایت مرکز مطالعات اسلامی علامه عسکری.]</ref> و [[محمدهادی یوسفی غروی]]،<ref>[http://www.alyousofi.ir/fa/ArticlePrint_446.htm «سخنرانی و مصاحبه‌ها»، سایت محمدهادی یوسفی غروی.]</ref> عبارت «اَللَّهُمَّ خُصَّ أَنْتَ أَوَّلَ ظَالِمٍ بِاللَّعْنِ مِنِّی وَ ابْدَأْ بِهِ أَوَّلاً ... إِلَی یوْمِ الْقِیامَةِ» را منقول از [[معصومین(ع)]] نمی‌دانند و معتقدند این عبارت تا پیش از نیمه قرن هفتم در متن زیارت عاشورا وجود نداشته است. و بعد از سال ۶۵۰ق به کتاب مصباح المتهجد افزوده شد. ازاین‌رو، نسخه‌های مصباح المتهجد دوگانه شده است و این فراز در برخی نسخه‌ها هست و در برخی نسخه‌ها نیست.<ref>[https://alaskari.org/fa/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7/ «علامه عسکری و زیارت عاشوراء». سایت مرکز مطالعات اسلامی علامه عسکری]؛ [http://tarikhirani.ir/fa/news/2147/ «آیت‌الله یوسفی غروی: امام، مطهری و بازرگان را مامور رسیدگی به آثار شریعتی کرد»، سایت تاریخ ایرانی.تاریخ مراجعه ۲۶ مرداد ۱۳۹۹]</ref>
برخی از محققان درباره استناد عباراتی از زیارت عاشورا به معصومان، تردید کرده‌اند. [[سید مرتضی عسکری]] <ref>[https://alaskari.org/fa/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7/ «علامه عسکری و زیارت عاشوراء». سایت مرکز مطالعات اسلامی علامه عسکری.]</ref> و [[محمدهادی یوسفی غروی]]،<ref>[http://www.alyousofi.ir/fa/ArticlePrint_446.htm «سخنرانی و مصاحبه‌ها»، سایت محمدهادی یوسفی غروی.]</ref> عبارت «اَللَّهُمَّ خُصَّ أَنْتَ أَوَّلَ ظَالِمٍ بِاللَّعْنِ مِنِّی وَ ابْدَأْ بِهِ أَوَّلاً ... إِلَی یوْمِ الْقِیامَةِ» را منقول از [[معصومین(ع)]] نمی‌دانند و معتقدند این عبارت تا پیش از نیمه قرن هفتم در متن زیارت عاشورا وجود نداشته است. و بعد از سال ۶۵۰ق به کتاب [[مصباح المتهجد]] افزوده شد. ازاین‌رو، نسخه‌های مصباح المتهجد دوگانه شده است و این فراز در برخی نسخه‌ها هست و در برخی نسخه‌ها نیست.<ref>[https://alaskari.org/fa/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7/ «علامه عسکری و زیارت عاشوراء». سایت مرکز مطالعات اسلامی علامه عسکری]؛ [http://tarikhirani.ir/fa/news/2147/ «آیت‌الله یوسفی غروی: امام، مطهری و بازرگان را مامور رسیدگی به آثار شریعتی کرد»، سایت تاریخ ایرانی.تاریخ مراجعه ۲۶ مرداد ۱۳۹۹]</ref>


[[مسلم داوری اصفهانی]] در کتاب «زیارة عاشوراء تحفة من السماء» در پاسخ به این نکته که یکی از فرازهای لعن در یکی از نسخه‌های مصباح المتهجد وجود ندارد،<ref>حسینی، زیارة عاشوراء تحفة من السماء، ۱۴۳۶ق، ص۱۴۶.</ref> با بررسی چندین نسخه از نسخه‌های کتاب مصباح المتهجد، می‌گوید نسخه‌ای از کتاب مصباح المتهجد شیخ طوسی که [[سید ابن طاووس]] بر اساس آن گفته است که متن لعن در آن نیست، تنها یکی از نسخه‌های در دسترس ابن طاووس بوده است و او سه نسخه‌ دیگر از مصباح داشته که متن [[لعن]] و سلام را از آن نسخه‌ها نقل کرده است.<ref>حسینی، زیارة عاشوراء تحفة من السماء، ۱۴۳۶ق، ص۱۶۲</ref>
[[مسلم داوری اصفهانی]] در کتاب «زیارة عاشوراء تحفة من السماء» در پاسخ به این نکته که یکی از فرازهای [[لعن]] در یکی از نسخه‌های مصباح المتهجد وجود ندارد،<ref>حسینی، زیارة عاشوراء تحفة من السماء، ۱۴۳۶ق، ص۱۴۶.</ref> با بررسی چندین نسخه از نسخه‌های کتاب مصباح المتهجد، می‌گوید نسخه‌ای از کتاب مصباح المتهجد [[شیخ طوسی]] که [[سید ابن طاووس]] بر اساس آن گفته است که متن لعن در آن نیست، تنها یکی از نسخه‌های در دسترس ابن طاووس بوده است و او سه نسخه‌ دیگر از مصباح داشته که متن [[لعن]] و سلام را از آن نسخه‌ها نقل کرده است.<ref>حسینی، زیارة عاشوراء تحفة من السماء، ۱۴۳۶ق، ص۱۶۲</ref>
== منظور از علی بن حسین در زیات عاشورا کیست؟==
== منظور از علی بن حسین در زیات عاشورا کیست؟==
درباره اینکه منظور از علی بن الحسین در عبارت «السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین ...» امام سجاد(ع) است یا علی‌اکبر دو احتمال وجود دارد. گفته شده اینکه در [[زیارت عاشورای غیر معروفه]] پس از این سلام، کلمه الشهید آمده و همچنین اینکه زیارت عاشورا برای خواندن در روز عاشورا در کربلا سفارش شده شاهدی است بر اینکه منظور از علی بن الحسین علی‌اکبر است.<ref>[http://www.islamquest.net/fa/archive/fa3264 «علی بن الحسین در «اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ و ...»، کیست؟»]، اسلام کوئست.</ref>
درباره اینکه منظور از علی بن الحسین در عبارت «السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین ...» [[امام سجاد(ع)]] است یا [[علی‌اکبر]] دو احتمال وجود دارد. گفته شده اینکه در [[زیارت عاشورای غیر معروفه]] پس از این سلام، کلمه الشهید آمده و همچنین اینکه زیارت عاشورا برای خواندن در روز عاشورا در [[کربلا]] سفارش شده شاهدی است بر اینکه منظور از علی بن الحسین علی‌اکبر است.<ref>[http://www.islamquest.net/fa/archive/fa3264 «علی بن الحسین در «اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ و ...»، کیست؟»]، اسلام کوئست.</ref>
==محتوا==
==محتوا==
[[پرونده:Ketab addoa.jpg|بندانگشتی|393x393px|بخش صد سلام از زیارت عاشورا به خط [[محمدشفیع ارسنجانی]]، خوش‌نویس [[قرن سیزدهم قمری]].]]
[[پرونده:Ketab addoa.jpg|بندانگشتی|393x393px|بخش صد سلام از زیارت عاشورا به خط [[محمدشفیع ارسنجانی]]، خوش‌نویس [[قرن سیزدهم قمری]].]]


* '''سلام''': زیارت عاشورا با سلام بر امام حسین(ع) آغاز می‌شود و با سلام بر اولاد و یاران او ادامه می‌یابد. این زیارت همچنین، با سلام بر امام حسین و یارانش پایان می‌پذیرد.
* '''سلام''': زیارت عاشورا با [[سلام]] بر [[امام حسین(ع)]] آغاز می‌شود و با سلام بر اولاد و یاران او ادامه می‌یابد. این زیارت همچنین، با سلام بر امام حسین و یارانش پایان می‌پذیرد.


* '''یادآوری تاریخ شیعه''': زیارت عاشورا ستم‌هایی را که بر [[شیعه]] وارد شده است با دو ضمیر «‌کُم‌» و «‌ک‌» برشمرده است. مرجع ضمیر «‌کُم‌» [[اهل بیت]] و مرجع ضمیر «‌ک »، امام حسین(ع) است.{{مدرک}} عبارت «‌'''اُمَّةً اَسَسَتْ اَساسَ الظُّلمِ وَ الجُورِ عَلَیکمْ اَهْلِ البَیتِ »، «‌اُمَّةً دَفَعَتْکمْ عَنْ مَقامِکمْ و اَزالَتْکمْ عَنْ مَراتِبِکمُ الَّتی رَتَّبَکمُ اللَّهُ فیها''' »، «‌'''المُمهِدِینَ لَهُمْ بِا لتَمکین مِنْ قِتالِکمْ'''‌» که در ابتدای زیارت آمده و «‌'''النّاصِبینَ لَکمُ الْحَرْبَ'''‌» که در اواسط زیارت آمده و معنی فارسی آنها عبارتند «‌از مردمی که ظلم و جور به شما اهل بیت را پایه‌گذاری کردند، مردمی که از شما را از منصبتان دور کردند و از مدارجی که خداوند برای شما مقرر کرده بود محرومتان کردند »، «‌مردمی که با شما جنگیدند و شما را کشتند و مردمی که از امرای ظلم و جور برای جنگ با شما اطاعت کردند‌» و عبارت «‌بر پا کنندگان جنگ با شما‌» یادآور برخورد غیر انسانی و خشن نیروهای سیاسی مخالف اسلام با [[اهل بیت]] بعد از رحلت [[رسول خدا]] است. یا عبارت «‌'''اُمةً اَسْرَجَتْ وَالجَمَتْ وَ تَنَقَّبَتْ لِقِتالِک'''‌» «‌مردمی که زین نهادند و مهار کشیدند و نقاب بستند برای نبرد با تو‌» به حوادث [[عاشورا]] اشاره دارد و دو فراز دیگر در زیارت عاشورا وجود دارد که در یکی روز عاشورا روزی معرفی شده است که [[بنی امیه]] و فرزند هند جگر خوار آن را مبارک شمرده‌اند و در فراز دیگری روز عاشورا روزی معرفی شده که [[آل زیاد]] و [[آل مروان]] به دلیل کشتن امام حسین در آن روز خوشحال شدند.
* '''یادآوری تاریخ شیعه''': زیارت عاشورا ستم‌هایی را که بر [[شیعه]] وارد شده است با دو ضمیر «‌کُم‌» و «‌ک‌» برشمرده است. مرجع ضمیر «‌کُم‌» [[اهل بیت]] و مرجع ضمیر «‌ک »، امام حسین(ع) است.{{مدرک}} عبارت «‌'''اُمَّةً اَسَسَتْ اَساسَ الظُّلمِ وَ الجُورِ عَلَیکمْ اَهْلِ البَیتِ »، «‌اُمَّةً دَفَعَتْکمْ عَنْ مَقامِکمْ و اَزالَتْکمْ عَنْ مَراتِبِکمُ الَّتی رَتَّبَکمُ اللَّهُ فیها''' »، «‌'''المُمهِدِینَ لَهُمْ بِا لتَمکین مِنْ قِتالِکمْ'''‌» که در ابتدای زیارت آمده و «‌'''النّاصِبینَ لَکمُ الْحَرْبَ'''‌» که در اواسط زیارت آمده و معنی فارسی آنها عبارتند «‌از مردمی که ظلم و جور به شما اهل بیت را پایه‌گذاری کردند، مردمی که از شما را از منصبتان دور کردند و از مدارجی که خداوند برای شما مقرر کرده بود محرومتان کردند »، «‌مردمی که با شما جنگیدند و شما را کشتند و مردمی که از امرای ظلم و جور برای جنگ با شما اطاعت کردند‌» و عبارت «‌بر پا کنندگان جنگ با شما‌» یادآور برخورد غیر انسانی و خشن نیروهای سیاسی مخالف اسلام با [[اهل بیت]] بعد از رحلت [[رسول خدا]] است. یا عبارت «‌'''اُمةً اَسْرَجَتْ وَالجَمَتْ وَ تَنَقَّبَتْ لِقِتالِک'''‌» «‌مردمی که زین نهادند و مهار کشیدند و نقاب بستند برای نبرد با تو‌» به حوادث [[عاشورا]] اشاره دارد و دو فراز دیگر در زیارت عاشورا وجود دارد که در یکی روز عاشورا روزی معرفی شده است که [[بنی امیه]] و فرزند هند جگر خوار آن را مبارک شمرده‌اند و در فراز دیگری روز عاشورا روزی معرفی شده که [[آل زیاد]] و [[آل مروان]] به دلیل کشتن امام حسین در آن روز خوشحال شدند.
* '''[[لعن]]''': در زیارت عاشورا طیف مقابل امامت، که از در تخاصم و جنگ با [[امامان شیعه]] و حکومت آنان درآمده‌اند مورد لعن واقع شده‌اند. زیارت عاشورا، بنی امیه، آل زیاد و آل مروان را به عنوان گروه‌های ظالم و [[عبیدالله بن زیاد]]، [[عمر بن سعد]]، و [[شمر]] را به عنوان اشخاص ظالم نام برده است. ویژگی مشترک این افراد و گروه‌ها ظلم آنان به اهل بیت و جنگ و دشمنی با اهل بیت بوده است. در جای جای زیارت عاشورا این بخش از امت مورد لعن واقع شده، از آنان برائت اکید حاصل شده و حتی در دو فراز پایانی زیارت، این [[لعن]] به تمامی ظالمانی که در طور تاریخ در حق محمد(ص) و آل محمد(ع) ظلم کرده‌اند و می‌کنند تعمیم یافته است. هدف از این لعن‌ها این است که مسلمانان باید به پیروی از خداوند از طیف ظالم در حق پیامبر و خاندانش(ع) ـ یعنی مخالفان حکومت امامتی ـ برائت بجویند و مسیر خود را با خط محمد(ص) و آل محمد هماهنگ نمایند.{{مدرک}}
* '''[[لعن]]''': در زیارت عاشورا طیف مقابل امامت، که از در تخاصم و جنگ با [[امامان شیعه]] و حکومت آنان درآمده‌اند مورد لعن واقع شده‌اند. زیارت عاشورا، [[بنی امیه]]، آل زیاد و [[آل مروان]] را به عنوان گروه‌های ظالم و [[عبیدالله بن زیاد]]، [[عمر بن سعد]]، و [[شمر]] را به عنوان اشخاص ظالم نام برده است. ویژگی مشترک این افراد و گروه‌ها ظلم آنان به اهل بیت و جنگ و دشمنی با اهل بیت بوده است. در جای جای زیارت عاشورا این بخش از امت مورد لعن واقع شده، از آنان برائت اکید حاصل شده و حتی در دو فراز پایانی زیارت، این [[لعن]] به تمامی ظالمانی که در طور تاریخ در حق [[محمد(ص)]] و [[آل محمد(ع)]] ظلم کرده‌اند و می‌کنند تعمیم یافته است. هدف از این لعن‌ها این است که مسلمانان باید به پیروی از خداوند از طیف ظالم در حق پیامبر و خاندانش(ع) ـ یعنی مخالفان حکومت امامتی ـ برائت بجویند و مسیر خود را با خط محمد(ص) و آل محمد هماهنگ نمایند.{{مدرک}}
* '''مهدویت و خونخواهی''': در دو فراز زیارت عاشورا از [[خدا]] خواسته شده که خونخواهی امام حسین را به زعامت امام منصور از اهل بیت محمد(ص) یا امام هدایت‌گری که ناطق به حق است روزی گرداند و این الفاظ، ظهور حضرت [[امام مهدی (عج)]] و خونخواهی توسط ایشان را می‌رساند و به اصل [[مهدویت]] اشاره می‌کند که زیربنای حرکتی ـ فکری شیعیان در زمان [[انتظار]] را تشکیل می‌دهد.{{مدرک}}
* '''مهدویت و خونخواهی''': در دو فراز زیارت عاشورا از [[خدا]] خواسته شده که خونخواهی امام حسین را به زعامت امام منصور از اهل بیت محمد(ص) یا امام هدایت‌گری که ناطق به حق است روزی گرداند و این الفاظ، ظهور حضرت [[امام مهدی (عج)]] و خونخواهی توسط ایشان را می‌رساند و به اصل [[مهدویت]] اشاره می‌کند که زیربنای حرکتی ـ فکری شیعیان در زمان [[انتظار]] را تشکیل می‌دهد.{{مدرک}}


خط ۱۳۴: خط ۱۳۴:
* انصاری، حسن، [http://ansari.kateban.com/post/1640 درباره اصالت زیارت عاشورا]، سایت بررسی‌های تاریخی، تاریخ درج مطلب: ۷ اردیبهشت ۱۳۸۹ش، تاریخ بازدید: ۱ آذر ۱۳۹۵ش.
* انصاری، حسن، [http://ansari.kateban.com/post/1640 درباره اصالت زیارت عاشورا]، سایت بررسی‌های تاریخی، تاریخ درج مطلب: ۷ اردیبهشت ۱۳۸۹ش، تاریخ بازدید: ۱ آذر ۱۳۹۵ش.
*‌ تبریزی، میرزا جواد، زیارت عاشورا فراتر از شبهه، قم، دارالصدیقة الشهیدة، ۱۳۸۹ش.
*‌ تبریزی، میرزا جواد، زیارت عاشورا فراتر از شبهه، قم، دارالصدیقة الشهیدة، ۱۳۸۹ش.
* تهرانی، ابوالفضل، شفاء الصدور فی شرح زیارة العاشور، تحقیق سید علی موحد ابطحی، قم، نشر سید علی موحد ابطحی، ۱۴۰۹ق.
* تهرانی، ابوالفضل، [[شفاء الصدور فی شرح زیارة العاشور]]، تحقیق سید علی موحد ابطحی، قم، نشر سید علی موحد ابطحی، ۱۴۰۹ق.
* حسینی، سید عباس، زیارة عاشوراء تحفة من السماء، بی‌جا، العتبة الحسینیة المقدسة، چاپ سوم، ۱۴۳۶ق.
* حسینی، سید عباس، زیارة عاشوراء تحفة من السماء، بی‌جا، العتبة الحسینیة المقدسة، چاپ سوم، ۱۴۳۶ق.
*  حسینی زنجانی، عزالدین، شرح زیارت عاشورا، گردآوردنده محمدعلی چنارانی، مشهد، عروج اندیشه، ۱۳۸۸ش.
*  حسینی زنجانی، عزالدین، شرح زیارت عاشورا، گردآوردنده محمدعلی چنارانی، مشهد، عروج اندیشه، ۱۳۸۸ش.
خط ۱۴۱: خط ۱۴۱:
* [http://www.alyousofi.ir/fa/ArticlePrint_446.htm «سخنرانی و مصاحبه‌ها»، سایت محمدهادی یوسفی غروی،] تاریخ بازدید ۲۶ مرداد ۱۳۹۹ش.
* [http://www.alyousofi.ir/fa/ArticlePrint_446.htm «سخنرانی و مصاحبه‌ها»، سایت محمدهادی یوسفی غروی،] تاریخ بازدید ۲۶ مرداد ۱۳۹۹ش.
* شبیری زنجانی، سید موسی، جرعه‌ای از دریا، قم، موسسه کتاب‌شناسی شیعه، ۱۳۸۹ش.
* شبیری زنجانی، سید موسی، جرعه‌ای از دریا، قم، موسسه کتاب‌شناسی شیعه، ۱۳۸۹ش.
* طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد، بیروت، مؤسسه فقه الشیعة، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
* طوسی، محمد بن حسن، [[مصباح المتهجد]]، بیروت، مؤسسه فقه الشیعة، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
* [https://alaskari.org/fa/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7/ «علامه عسکری و زیارت عاشوراء». سایت مرکز مطالعات اسلامی علامه عسکری،] تاریخ بازدید ۲۶ مرداد ۱۳۹۹ش.
* [https://alaskari.org/fa/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA-%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7/ «علامه عسکری و زیارت عاشوراء». سایت مرکز مطالعات اسلامی علامه عسکری،] تاریخ بازدید ۲۶ مرداد ۱۳۹۹ش.
* کلباسی، ابی‌المعالی، شرح زیارت عاشورا، قم، شریعت، ۱۴۲۸ق.
* کلباسی، ابی‌المعالی، شرح زیارت عاشورا، قم، شریعت، ۱۴۲۸ق.
* ملکیان، محمدباقر، مقدمه شفاء الصدور فی شرح زیارة العاشور، نوشته ابوالفضل تهرانی، تهران، انتشارات اسوه، ۱۳۸۶ش.
* ملکیان، محمدباقر، مقدمه شفاء الصدور فی شرح زیارة العاشور، نوشته ابوالفضل تهرانی، تهران، انتشارات اسوه، ۱۳۸۶ش.
* مکارم شیرازی، ناصر، کلیات مفاتیح نوین، تحقیق احمد قدسی و سعید داودی، ترجمه جمعی از مترجمان، قم، مدرسه علی بن ابی‌طالب(ع)، ۱۳۹۰ش.
* [[مکارم شیرازی]]، ناصر، کلیات [[مفاتیح نوین]]، تحقیق احمد قدسی و سعید داودی، ترجمه جمعی از مترجمان، قم، مدرسه علی بن ابی‌طالب(ع)، ۱۳۹۰ش.
{{پایان}}
{{پایان}}


confirmed، templateeditor
۱۲٬۲۷۸

ویرایش