اسماعیلیه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
'''اسماعیلیه''' فرقه‌هایی از شیعه که بعد از [[امام صادق(ع)]] به [[امامت]] فرزندش [[اسماعیل بن جعفر|اسماعیل]] یا نواده‌اش [[محمد بن اسماعیل بن جعفر الصادق|محمد بن اسماعیل]] اعتقاد پیدا کردند. اسماعیلیه به نام‌های مختلفی چون باطنیه و تعلیمیه نیز خوانده شده است. این مذهب به دلیل اعتقاد به جدایی میان ظاهر و باطن تمام آیات قرآن و همه تعالیم دینی زیرمجموعه مذاهب باطنی اسلامی قرار گرفته است. | '''اسماعیلیه''' فرقه‌هایی از شیعه که بعد از [[امام صادق(ع)]] به [[امامت]] فرزندش [[اسماعیل بن جعفر|اسماعیل]] یا نواده‌اش [[محمد بن اسماعیل بن جعفر الصادق|محمد بن اسماعیل]] اعتقاد پیدا کردند. اسماعیلیه به نام‌های مختلفی چون باطنیه و تعلیمیه نیز خوانده شده است. این مذهب به دلیل اعتقاد به جدایی میان ظاهر و باطن تمام آیات قرآن و همه تعالیم دینی زیرمجموعه مذاهب باطنی اسلامی قرار گرفته است. | ||
اسماعیلیان در دوره‌هایی توانستند به حکومت دست پیدا | اسماعیلیان در دوره‌هایی توانستند به حکومت دست پیدا کنند؛ حکومت فاطمیان در مصر و حکومت اسماعیلیان نزاری در ایران از جمله این حکومت‌ها هستند. امروزه، اسماعیلیانی که عمدتاً به شاخه [[نزاریان|نزاری]] این فرقه تعلق دارند، در بیش از ۲۵ کشور در قاره‌های مختلف پراکنده‌اند. | ||
گفته شده که ابوالخطاب محمد بن ابی‌زینب یا [[مقلاص بن ابی‌الخطاب]] در منابع اسماعیلیه به‌عنوان شخصی یاد شده که در تثبیت امامت اسماعیل نقش داشته است. تفصیل عقاید ابوالخطاب در [[ام الکتاب (اسماعیلیه)|ام‌الکتاب]] ذکر شده، که به‌عنوان کتاب سری اسماعیلیان است. | گفته شده که ابوالخطاب محمد بن ابی‌زینب یا [[مقلاص بن ابی‌الخطاب]] در منابع اسماعیلیه به‌عنوان شخصی یاد شده که در تثبیت امامت اسماعیل نقش داشته است. تفصیل عقاید ابوالخطاب در [[ام الکتاب (اسماعیلیه)|ام‌الکتاب]] ذکر شده، که به‌عنوان کتاب سری اسماعیلیان است. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
با بروز اختلاف میان فاطمیان بر سر قدرت سیاسی و معنوی پس از مرگ هشتمین امام فاطمی، المستنصر بالله در سال ۴۸۷ق، اسماعیلیان فعال در ایران به رهبری حسن صباح از دولت فاطمیان تحت خلافت مستعلی جدا شدند و حکومتی محدود در ایران به راه انداختند که تا زمان براندازی آنان توسط هلاکوخان، در سال ۶۵۴ق، منشأ تأثیرات سیاسی و عقیدتی مختلفی در ایران شدند.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۸ش، ص۴۵۷-۴۶۸.</ref> | با بروز اختلاف میان فاطمیان بر سر قدرت سیاسی و معنوی پس از مرگ هشتمین امام فاطمی، المستنصر بالله در سال ۴۸۷ق، اسماعیلیان فعال در ایران به رهبری حسن صباح از دولت فاطمیان تحت خلافت مستعلی جدا شدند و حکومتی محدود در ایران به راه انداختند که تا زمان براندازی آنان توسط هلاکوخان، در سال ۶۵۴ق، منشأ تأثیرات سیاسی و عقیدتی مختلفی در ایران شدند.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۸ش، ص۴۵۷-۴۶۸.</ref> | ||
اسماعیلیه در مناطق و منابع مختلف به نام‌های گوناگون شناخته می‌شوند: از جمله [[باطنی‌گری|باطنیه]]، به اعتبار اعتقاد آنان بر معانی باطنی متون دینی؛<ref>مینوی، «باطنیه اسماعیلیه»، ص۱-۳.</ref> تعلیمیه، به‌خاطر اعتقاد اسماعیلیان بر اینکه معارف دینی باید به دست [[امام معصوم]] و داعیان وی تعلیم شود؛<ref>مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، ۱۳۷۲ش، ص۱۲۲.</ref> [[سبعیه]]، به اعتبار اینکه یکی از عمده‌ترین گروه‌های هفت‌امامی [[شیعه|شیعیان]] بودند؛<ref>مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، ۱۳۷۲ش، ص۲۲۶.</ref> [[حشیشیه]]، به دلیل ادعای دشمنان اسماعیلیه که آنان حشیش استعمال می‌کردند.<ref>دفتری، «حشیشیه»، ص۴۹۶-۴۹۹.</ref> [[ملاحده]] به معنى از راه حق برگشته، بى‌دين و كافر که از سوی دشمنانشان به این نام خوانده می‌شدند؛<ref>مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، ۱۳۷۲ش، ص۴۲۶.</ref> و [[قرامطه]] به‌اعتبار پیروی برخی از آنان از حمدان قرمط. | اسماعیلیه در مناطق و منابع مختلف به نام‌های گوناگون شناخته می‌شوند: از جمله [[باطنی‌گری|باطنیه]]، به اعتبار اعتقاد آنان بر معانی باطنی متون دینی؛<ref>مینوی، «باطنیه اسماعیلیه»، ص۱-۳.</ref> تعلیمیه، به‌خاطر اعتقاد اسماعیلیان بر اینکه معارف دینی باید به دست [[امام معصوم]] و داعیان وی تعلیم شود؛<ref>مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، ۱۳۷۲ش، ص۱۲۲.</ref> [[سبعیه]]، به اعتبار اینکه یکی از عمده‌ترین گروه‌های هفت‌امامی [[شیعه|شیعیان]] بودند؛<ref>مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، ۱۳۷۲ش، ص۲۲۶.</ref> [[حشیشیه]]، به دلیل ادعای دشمنان اسماعیلیه که آنان حشیش استعمال می‌کردند.<ref>دفتری، «حشیشیه»، ص۴۹۶-۴۹۹.</ref> [[ملاحده]] به معنى از راه حق برگشته، بى‌دين و كافر که از سوی دشمنانشان به این نام خوانده می‌شدند؛<ref>مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، ۱۳۷۲ش، ص۴۲۶.</ref> و [[قرامطه]] به‌اعتبار پیروی برخی از آنان از حمدان قرمط.<ref>اشعری، المقالات و الفرق، ۱۳۶۰ش، ص۸۳.</ref> | ||
==منشأ پیدایش== | ==منشأ پیدایش== | ||