اسماعیلیه: تفاوت میان نسخه‌ها
←جایگاه و اهمیت
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
اسماعیلیه، از فرقه‌های مهم مذهب شیعه که گفته شده پس از شیعه امامیه، بیشترین تعداد پیروان را دارد و خود در طول تاریخ به شاخه‌های مختلف تقسیم شده و در بیش از ۲۵ کشور، در آسیا، افریقا، اروپا و امریکای شمالی گسترده شده‌اند.<ref>دفتری، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ۱۳۸۶ش، ص یازده.</ref> گفته شده که بیشتر اسماعیلیان در هند، پاکستان و شرق افریقا ساکن‌اند.<ref>دفتری، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ۱۳۸۶ش، ص۳.</ref> | اسماعیلیه، از فرقه‌های مهم مذهب شیعه که گفته شده پس از شیعه امامیه، بیشترین تعداد پیروان را دارد و خود در طول تاریخ به شاخه‌های مختلف تقسیم شده و در بیش از ۲۵ کشور، در آسیا، افریقا، اروپا و امریکای شمالی گسترده شده‌اند.<ref>دفتری، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ۱۳۸۶ش، ص یازده.</ref> گفته شده که بیشتر اسماعیلیان در هند، پاکستان و شرق افریقا ساکن‌اند.<ref>دفتری، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ۱۳۸۶ش، ص۳.</ref> | ||
اسماعیلیان در دوره‌هایی به قدرت سیاسی دست یافتند: از جمله در دوره [[فاطمیان|حکومت فاطمیان]] در افریقا (۲۹۷-۵۶۷ق) که عصر طلایی فکری و ادبی اسماعیلیان خوانده شده است.<ref>دفتری، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ۱۳۸۶ش، ص دوازده.</ref> از نظر محققان، در این دوره مبلغان (در ادبیات اسماعیلیان: داعیان) و متکلمان اسماعیلی به تألیف کتاب‌های فراوانی در علوم مختلف اسلامی پرداختند.<ref>دفتری، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ۱۳۸۶ش، ص دوازده.</ref> به نظر برخی محققان، اسماعیلیان در این دوره تحت مدیریت فاطمیان درگیری پردامنه سیاسی و عقیدیی با عباسیان و حکومت‌های سنی تحت سیطره معنوی عباسیان در ایران و برخی دیگر از نواحی جهان اسلام به راه انداختند و حتی توانستند به مدت یکسال بغداد را تصرف کنند.<ref>دفتری، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ۱۳۸۶ش، ص دوازده؛ هاجسن، فرقه اسماعیلیه، ۱۳۷۸ش، ص۴۷-۴۸؛ جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۸ش، ص۴۵۰-۴۵۷.</ref> | اسماعیلیان در دوره‌هایی به قدرت سیاسی دست یافتند: از جمله در دوره [[فاطمیان|حکومت فاطمیان]] در افریقا (۲۹۷-۵۶۷ق) که عصر طلایی فکری و ادبی اسماعیلیان خوانده شده است.<ref>دفتری، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ۱۳۸۶ش، ص دوازده.</ref> از نظر محققان، در این دوره مبلغان (در ادبیات اسماعیلیان: داعیان) و متکلمان اسماعیلی به تألیف کتاب‌های فراوانی در علوم مختلف اسلامی پرداختند.<ref>دفتری، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ۱۳۸۶ش، ص دوازده.</ref> به نظر برخی محققان، اسماعیلیان در این دوره تحت مدیریت فاطمیان درگیری پردامنه سیاسی و عقیدیی با [[بنی‌عباس|عباسیان]] و حکومت‌های سنی تحت سیطره معنوی عباسیان در ایران و برخی دیگر از نواحی جهان اسلام به راه انداختند و حتی توانستند به مدت یکسال [[بغداد]] را تصرف کنند.<ref>دفتری، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ۱۳۸۶ش، ص دوازده؛ هاجسن، فرقه اسماعیلیه، ۱۳۷۸ش، ص۴۷-۴۸؛ جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۸ش، ص۴۵۰-۴۵۷.</ref> | ||
با بروز اختلاف میان فاطمیان بر سر قدرت سیاسی و معنوی پس از مرگ هشتمین امام | با بروز اختلاف میان فاطمیان بر سر قدرت سیاسی و معنوی پس از مرگ هشتمین امام فاطمی المستنصر بالله، در سال ۴۸۷ق، اسماعیلیان فعال در ایران به رهبری [[حسن صباح]] از دولت فاطمیان تحت خلافت مستعلی جدا شدند و حکومتی محدود در ایران به راه انداختند که تا زمان براندازی آنان توسط هلاکو ایلخان مغول، در سال ۶۵۴ق، منشأ تأثیرات سیاسی و عقیدتی مختلفی در ایران شدند.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۸ش، ص۴۵۷-۴۶۸.</ref> | ||
اسماعیلیه در مناطق و منابع مختلف به نام‌های گوناگون شناخته می‌شوند: از جمله [[باطنی‌گری|باطنیه]]، به اعتبار اعتقاد آنان بر معانی باطنی متون دینی؛<ref>مینوی، «باطنیه اسماعیلیه»، ص۱-۳.</ref> تعلیمیه، به‌خاطر اعتقاد اسماعیلیان بر اینکه معارف دینی باید به دست [[امام معصوم]] و داعیان وی تعلیم شود؛<ref>مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، ۱۳۷۲ش، ص۱۲۲.</ref> [[سبعیه]]، به اعتبار اینکه یکی از عمده‌ترین گروه‌های هفت‌امامی [[شیعه|شیعیان]] بودند؛<ref>مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، ۱۳۷۲ش، ص۲۲۶.</ref> [[حشیشیه]]، به دلیل ادعای دشمنان اسماعیلیه که آنان حشیش استعمال می‌کردند.<ref>دفتری، «حشیشیه»، ص۴۹۶-۴۹۹.</ref> [[ملاحده]] به معنى از راه حق برگشته، بى‌دين و كافر که از سوی دشمنانشان به این نام خوانده می‌شدند؛<ref>مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، ۱۳۷۲ش، ص۴۲۶.</ref> و [[قرامطه]] به‌اعتبار پیروی برخی از آنان از حمدان قرمط.<ref>اشعری، المقالات و الفرق، ۱۳۶۰ش، ص۸۳.</ref> | اسماعیلیه در مناطق و منابع مختلف به نام‌های گوناگون شناخته می‌شوند: از جمله [[باطنی‌گری|باطنیه]]، به اعتبار اعتقاد آنان بر معانی باطنی متون دینی؛<ref>مینوی، «باطنیه اسماعیلیه»، ص۱-۳.</ref> تعلیمیه، به‌خاطر اعتقاد اسماعیلیان بر اینکه معارف دینی باید به دست [[امام معصوم]] و داعیان وی تعلیم شود؛<ref>مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، ۱۳۷۲ش، ص۱۲۲.</ref> [[سبعیه]]، به اعتبار اینکه یکی از عمده‌ترین گروه‌های هفت‌امامی [[شیعه|شیعیان]] بودند؛<ref>مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، ۱۳۷۲ش، ص۲۲۶.</ref> [[حشیشیه]]، به دلیل ادعای دشمنان اسماعیلیه که آنان حشیش استعمال می‌کردند.<ref>دفتری، «حشیشیه»، ص۴۹۶-۴۹۹.</ref> [[ملاحده]] به معنى از راه حق برگشته، بى‌دين و كافر که از سوی دشمنانشان به این نام خوانده می‌شدند؛<ref>مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، ۱۳۷۲ش، ص۴۲۶.</ref> و [[قرامطه]] به‌اعتبار پیروی برخی از آنان از حمدان قرمط.<ref>اشعری، المقالات و الفرق، ۱۳۶۰ش، ص۸۳.</ref> | ||