۱۵٬۸۸۰
ویرایش
سرمه کشیدن: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جابه جایی جزیی
جز (←احکام فقهی سرمه: بخش بندی فصل) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (جابه جایی جزیی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
'''سُرمِه کشیدن''' (به عربی اِکتحال) از اعمال [[مستحب|مستحب]] و سنت‌های [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] و [[امامان شیعه]] که دیگران را به انجام آن سفارش می‌کردند. | '''سُرمِه کشیدن''' (به عربی اِکتحال) از اعمال [[مستحب|مستحب]] و سنت‌های [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] و [[امامان شیعه]] که دیگران را به انجام آن سفارش می‌کردند. | ||
در [[حدیث|روایات]] برای اکتحال فایده‌های مادی و معنوی چون پیشگیری و درمان برخی بیماری‌های چشم و کمک به [[عبادت]] و [[احیا|شب زنده‌داری]] ذکر شده است. | در [[حدیث|روایات]] برای اکتحال فایده‌های مادی و معنوی چون پیشگیری و درمان برخی بیماری‌های چشم و کمک به [[عبادت]] و [[احیا|شب زنده‌داری]] ذکر شده است. | ||
سرمه کشیدن از زینت‌های ممنوعه زنان در برابر نامحرم، دانسته نشده است. برخی از [[فقها]] معتقدند که سرمه کشیدن برای روزه‌دار در صورتی که بو یا مزه آن به حلق برسد، [[مکروه]] است. عده‌ای سرمه را مانع رسیدن آب [[وضو]] دانسته‌اند. | سرمه کشیدن از زینت‌های ممنوعه زنان در برابر نامحرم، دانسته نشده است. برخی از [[فقها]] معتقدند که سرمه کشیدن برای روزه‌دار در صورتی که بو یا مزه آن به حلق برسد، [[مکروه]] است. عده‌ای سرمه را مانع رسیدن آب [[وضو]] دانسته‌اند. | ||
== مفهوم‌شناسی و جایگاه== | == مفهوم‌شناسی و جایگاه== | ||
سرمه کشیدن چشم که به آن در [[فقه]]، اکتحال گفته می‌شود،<ref>وجدانی فخر، الجواهر الفخریة، ۱۴۲۶ق، ج۴، ص۲۵۵.</ref> از روش‌های زینت<ref>عاملی، معالم الدین، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۹۰۶؛ جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل‌بیت(ع)، قم، ج۲۲، ص۶۹.</ref> و از اعمال [[مستحب|مستحبی]] است که به مردان و زنان سفارش شده است.<ref> نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۹۶.</ref> اکتحال در لغت به معنای قراردادن چیزی بر روی چشم است<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱۱، ص۵۸۴؛ محمود، معجم المصطلحات، ج۱، ص۲۷۰.</ref> و یا هر چیز مفیدی که برای درمان، روی چشم گذاشته می‌شود.<ref> ازدی، كتاب الماء، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۱۱۰۲؛ زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۶۴۹.</ref> | سرمه کشیدن چشم که به آن در [[فقه]]، اکتحال گفته می‌شود،<ref>وجدانی فخر، الجواهر الفخریة، ۱۴۲۶ق، ج۴، ص۲۵۵.</ref> از روش‌های زینت<ref>عاملی، معالم الدین، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۹۰۶؛ جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل‌بیت(ع)، قم، ج۲۲، ص۶۹.</ref> و از اعمال [[مستحب|مستحبی]] است که به مردان و زنان سفارش شده است.<ref> نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۹۶.</ref> اکتحال در لغت به معنای قراردادن چیزی بر روی چشم است<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱۱، ص۵۸۴؛ محمود، معجم المصطلحات، ج۱، ص۲۷۰.</ref> و یا هر چیز مفیدی که برای درمان، روی چشم گذاشته می‌شود.<ref> ازدی، كتاب الماء، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۱۱۰۲؛ زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۶۴۹.</ref> | ||
در منابع [[اسلام|اسلامی]] از سرمه کشیدن به‌عنوان یکی از [[سنت|سنت‌ها]] در [[سیره نبوی]] یاد شده<ref> نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۹۶.</ref> و [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] نیز بر آن تأکید کرده<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۴۹۳.</ref> و آن را از نشانه‌های [[ایمان]] دانسته‌اند؛<ref> حر عاملی، هدایة الأمة، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۵۰؛ طبرسی، مکارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۴۶.</ref> و یاران خود را به سرمه کشیدن تشویق می‌کردند.<ref> حر عاملی، هدایة الأمة، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۴۹.</ref> | در منابع [[اسلام|اسلامی]] از سرمه کشیدن به‌عنوان یکی از [[سنت|سنت‌ها]] در [[سیره نبوی]] یاد شده<ref> نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۹۶.</ref> و [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] نیز بر آن تأکید کرده<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۴۹۳.</ref> و آن را از نشانه‌های [[ایمان]] دانسته‌اند؛<ref> حر عاملی، هدایة الأمة، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۵۰؛ طبرسی، مکارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۴۶.</ref> و یاران خود را به سرمه کشیدن تشویق می‌کردند.<ref> حر عاملی، هدایة الأمة، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۴۹.</ref> برخی از کتب روایی، فصلی را به روایات در زمینه سرمه کشیدن اختصاص داده‌اند<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۴۹۳.</ref> و به دسته‌بندی روایات در این زمینه پرداخته‌اند.<ref> حر عاملی، هدایة الأمة، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۴۹-۱۵۲؛ نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۹۶-۳۹۸.</ref> | ||
برخی از کتب روایی، فصلی را به روایات در زمینه سرمه کشیدن اختصاص داده‌اند<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۴۹۳.</ref> و به دسته‌بندی روایات در این زمینه پرداخته‌اند.<ref> حر عاملی، هدایة الأمة، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۴۹-۱۵۲؛ نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۹۶-۳۹۸.</ref> | |||
== احکام فقهی سرمه== | == احکام فقهی سرمه== | ||
| خط ۴۱: | خط ۲۹: | ||
سرمه از موانع رسیدن آب [[وضو]] به بدن دانسته شده که باید قبل از وضو از روی چشم پاک شود.<ref> کابلی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۴۰.</ref> | سرمه از موانع رسیدن آب [[وضو]] به بدن دانسته شده که باید قبل از وضو از روی چشم پاک شود.<ref> کابلی، رساله توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۴۰.</ref> | ||
== فواید در روایات == | |||
در [[حدیث|روایات]] اسلامی به استفاده از سرمه و فوائد آن برای چشم اشاره<ref>برای نمونه نگاه کن به: صدوق، ثواب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۲۲؛ شهید اول، الدروس الشرعیة، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۵۱.</ref> و در پاره‌ای از روایات برای پیشگیری<ref> صدوق، ثواب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۲۲.</ref> و درمان برخی از بیماری‌های چشم سفارش شده است.<ref> ابنا بسطام، طب الأئمة، ۱۴۱۱ق، ص۸۳؛ طبرسی، مکارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۴۶.</ref> [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] سرمه کشیدن در شب را برای بدن مفید و در روز زینت دانسته است.<ref> عاملی، معالم الدین، ۱۴۱۸ق، ج۲، ص۹۰۶؛ اصفهانی، لوامع صاحبقرانی، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۴۶۱.</ref> همچنین در روایتی دیگر، کمک به رشد مو، جلوگیری از ریزش اشک زیاد، گوارایی آب دهان و جلای چشم از فوائد سرمه کشیدن معرفی شده است.<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۴۹۲؛ صدوق، ثواب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۲۲.</ref> | |||
افزایش قدرت [[آمیزش]]،<ref> طبرسی، مکارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۴۶</ref> محکمی<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۴۹۴.</ref> و رشد مژه‌ها، تیزبینی چشم،<ref>طبرسی، مکارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۴۵.</ref> در امان ماندن از آب سیاه چشم،<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۴۹۳.</ref> از بین برنده خار و خاشاک‌های داخل چشم<ref>ابن حیون، دعائم الإسلام، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۱۴۶.</ref> و آثار معنوی چون کمک به [[عبادت]] و [[احیا|شب زنده‌داری]]،<ref> طبرسی، مکارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۴۵.</ref> سجده‌های طولانی<ref>اصفهانی، لوامع صاحبقرانی، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۴۶۱.</ref> و نورانیت سیمای انسان<ref> صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۲۳۷.</ref> از دیگر فوائد سرمه کشیدن در روایات است. | |||
در برخی از روایات به جنس سرمه،<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۴۹۳.</ref> {{یادداشت| إثمد نوعی سرمه است که در روایات به استفاده از آن سفارش شده است.(برای نمونه نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۴۹۳.) برخی معتقدند إثمد سنگی است که در کوه‌های اصفهان قرار دارد(زبیدی، تاج العروس، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۶۴۹.) و به کحل اصفهان نیز شناخته می‌شود.(ازدی، كتاب الماء، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۱۱۰۲)}} مقدار مصرف<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۹، ص۲۸۷.</ref> و زمان سرمه کشیدن<ref>برای نمونه نگاه کنید به: طبرسی، مکارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۴۶.</ref> توجه شده و به [[دعا|دعایی]] خاص هم به هنگام سرمه کشیدن اشاره کرده‌اند.<ref> طبرسی، مکارم الأخلاق، ۱۴۱۲ق، ص۴۷.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
| خط ۸۵: | خط ۷۸: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{آداب اسلامی}} | {{آداب اسلامی}} | ||
{{حج و عمره}} | {{حج و عمره}} | ||