دعای اللهم کن لولیک: تفاوت میان نسخه‌ها

دعای سلامتی امام زمان(ع)، دعایی مشهور برای سلامتی [[امام مهدی(ع)]] که با عبارت «اللَّهُمَ‏ کُنْ‏ لِوَلِیِّکَ» آغاز می‌شود. [[شیخ طوسی]] در تهذیب آن را از [[امام باقر(ع)]] و [[امام صادق(ع)]] نقل کرده است؛‌ اما در دیگر منابع مشخص نشده دعا از کدام [[امام]] است. در بیشتر منابع، عبارت «اللَّهُمَ‏ کُنْ‏ لِوَلِیِّکَ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ» آمده است؛ اما گروهی از علما مانند [[سید بن طاووس]] و [[کفعمی]] به جای فلان، نام امام زمان(ع) را ذکر کرده‌اند.  

دعای سلامتی امام زمان(ع) با عبارات گوناگونی در منابع نقل شده است. متن این دعا به نقل از «[[مصباح المتهجد|مِصْباحُ الْمُتَهَجِّد]]» [[شیخ طوسی]] چنین است: «اللَّهُمَ‏ کُنْ‏ لِوَلِیِّکَ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ فِی هَذِهِ السَّاعَةِ وَ فِی کُلِّ سَاعَةٍ وَلِیّاً وَ حَافِظاً وَ قَائِداً وَ نَاصِراً وَ دَلِیلًا وَ عَیْناً حَتَّى تُسْکِنَهُ أَرْضَکَ طَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فِیهَا طَوِیلًا؛ خدایا برای ولی‌ات باش فلان بن فلان در این ساعت و در هر ساعت، سرپرست و نگهبان و پیشوا و یاور و راهنما و دیده‌بان، تا او را با رغبت مردم در زمینت سکونت دهی و زمانی طولانی بهره‌مندش سازی».<ref>طوسی، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰و۶۳۱؛ ترجمه از مفاتیح الجنان، ترجمه حسین انصاریان.</ref> این [[دعا]] در کتاب [[اقبال الاعمال]]، با افزوده‌هایی نقل شده است.<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱،‌ ص۸۵.</ref>

در بیشتر منابعی که این دعا را نقل کرده‌اند عبارت «فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ» آمده است.<ref>نگاه کنید به: کلینی، الکافی،‌ ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۳؛ طوسی، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰و۶۳۱؛ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۱۲؛ کفعمی، البلد الامین، ۱۴۱۸ق، ص۲۰۳.</ref> [[سید بن طاووس]] در اقبال به جای فلان بن فلان، این‌گونه آورده است: «اللَّهُمَ‏ کُنْ‏ لِوَلِیِّکَ الْقَائِمِ بِأَمْرِکِ الْحُجَّةِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الْمَهْدِیِّ عَلَیْهِ وَ عَلَی آبَائِهِ أَفْضَلُ الصَّلَاةِ وَ السَّلَامِ».<ref>سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱،‌ ص۸۵.</ref> در کتاب [[مصباح کفعمی]] نیز «مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الْمَهْدِیّ» آمده است.<ref>کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۸۶.</ref> [[محمد تقی مجلسی]] گفته است که ظاهر عبارت دعا شاهد این است که گفتن نام [[امام زمان(ع)]] به جای فلان بن فلان جایز است؛ البته اگر از القاب آن حضرت استفاده شود بهتر است؛‌ زیرا در این صورت میان [[روایات|روایاتی]] که از نام بردن اسم خاص امام منع کرده‌اند و احادیثی که آن را جایز دانسته‌اند، جمع و سازگاری ایجاد شده است.<ref>مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۴۴۹.</ref> در کتاب [[مفاتیح الجنان]] گفته شده به جای فلان بن فلان، «الحُجَّةِ بْنِ الحَسَنِ» بگویید.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، مجمع إحیاء الثقافة الإسلامیة، ص۳۰۷، ذیل دعای شب ۲۳ ماه رمضان.</ref> برخی به جهت اینکه در دعا «فلان بن فلان» آمده، احتمال داده‌اند این دعا برای امام هر عصری باشد نه مخصوص امام زمان(ع)؛ البته در این صورت نیز دعا شامل امام زمان(ع) می‌شود.<ref>نگاه کنید به: قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش،‌ ص۴۸.</ref>

براساس عبارات ابتدایی دعا،{{یادداشت|این عبارات چنین است: «تُكَرِّرُ فِي لَيْلَةِ ثَلَاثٍ وَ عِشْرِينَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ هَذَا الدُّعَاءَ سَاجِداً وَ قَائِماً وَ قَاعِداً وَ عَلَى كُلِّ حَالٍ وَ فِي الشَّهْرِ كُلِّهِ وَ كَيْفَ أَمْكَنَكَ وَ مَتَى حَضَرَكَ مِنْ دَهْرِكَ تَقُولُ بَعْدَ تَحْمِيدِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى وَ الصَّلَاةِ عَلَى النَّبِيِّ ص...» (کلینی، الکافی،‌ ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲و۱۰۳؛ طوسی، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰.)}} این دعا، هرچند مخصوص شب [[۲۳ رمضان|۲۳ ماه رمضان]] است؛ اما آن را در همه حال و زمان می‌توان خواند؛ زیرا گفته شده این دعا را در هر حالتی(ایستاده، نشسته و سجده) در شب ۲۳ ماه رمضان و بلکه کل [[ماه رمضان]] و در همه لحظات عمر تکرار کنید.<ref>نگاه کنید به: کلینی، الکافی،‌ ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲و۱۰۳؛ طوسی، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰؛ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۱۲؛ کفعمی، البلد الامین، ۱۴۱۸ق، ص۲۰۳؛ سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱،‌ ص۸۵.</ref> برهمین اساس گفته شده تکرار این دعا در هر شبانه روز و در نمازها شایسته است.<ref>نگاه کنید به: قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش،‌ ص۳۵و۳۶.</ref>

از نظر [[حسن بن سلیمان حلی]]، از علمای [[شیعه]] قرن هشتم، مراد از عبارت «حَتَّى تُسْکِنَهُ أَرْضَکَ طَوْعاً» زمان [[ظهور امام زمان|ظهور امام زمان(ع)]] و قدرت یافتن او است؛ زیرا در [[دوران غیبت]]، حق آن حضرت غصب شده و او توان اظهار حق در میان مردم را ندارد.<ref>حلی، مختصر البصائر، ۱۴۲۱ق، ص۴۶۰.</ref> او بر آن است مقصود از «تُمَتِّعَهُ فِیهَا طَوِیلًا» نیز [[رجعت]] و پس از [[شهادت]] امام زمان(ع) است؛ زیرا طبق [[روایات]] آن حضرت پس از ظهور، نوزده سال عمر می‌کند و سپس به شهادت می‌رسد و نوزده سال با طول عمر سازگاری ندارد.<ref>حلی، مختصر البصائر، ۱۴۲۱ق، ص۴۶۰و۴۶۱.</ref> به گفته [[محسن قرائتی]] مراد از «تُمَتِّعَهُ فِیهَا طَوِیلًا»، آرزوی طولانی شدن حکومت جهانی امام است. از نظر وی بنابر احادیث شیعه، دوران استقرار حکومت امام بیش از سیصد سال خواهد بود.<ref>قرائتی، شرح دعای سلامتی امام زمان(ع)، ۱۳۹۳ش،‌ ص۸۷-۹۱.</ref>

دعای سلامتی امام زمان(ع) در دو کتاب [[الکافی]]<ref>کلینی، الکافی،‌ ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲،‌ ح۴.</ref> و [[تهذیب الاحکام]]<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲، ح۳۷.</ref> از [[کتب اربعه|کتب اربعه شیعه]] نقل شده است. این دعا، در منابع روایی و ادعیه، تنها از طریق [[محمد بن عیسی بن عبید|محمد بن عیسی بن عُبَیْد]]{{یادداشت|سند دعا چنین است: «مُحَمَّدُ بْنُ عِیسَى بِإِسْنَادِهِ عَنِ الصَّالِحِینَ ع»(کلینی، الکافی،‌ ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰؛ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۱۱.) در تهذیب به جای«الصالحین»، «الصَّادِقِینَ» آمده است.(طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲) سند اقبال کامل‌تر و این‌گونه است: «ذَکَرَهُ ابْنُ أَبِی قُرَّةَ فِی کتَابِهِ-: فَقَالَ بِإِسْنَادِهِ إِلَى عَلِیِّ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى بْنِ عُبَیْدِ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الصَّالِحِینَ ع...»(سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱،‌ ص۸۵).}} نقل شده<ref>نگاه کنید به: کلینی، الکافی،‌ ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۶۲؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۰۲و۱۰۳؛ طوسی، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۶۳۰؛ ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۶۱۲؛ سید بن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۱۹ق، ج۱،‌ ص۸۵.</ref> و به گفته [[علامه مجلسی]]، [[سند روایت|سند]] آن [[مرسل]] است.<ref>مجلسی، مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۱۶، ص۳۹۴؛ مجلسی، ملاذالاخیار فی فهم تهذیب الاخبار، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۱۰۶.</ref> درباره [[وثاقت]] محمد بن عیسی اختلاف نظر وجود دارد.<ref>نگاه کنید به: علامه حلی، رجال العلامة‌ الحلی، ۱۴۱۱ق،‌ ص۱۴۲.</ref> [[نجاشی]]<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۳۳۳.</ref> او را ثقه و [[شیخ طوسی]]<ref>طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۳۹۱.</ref> او را ضعیف شمرده است. از نظر [[علامه حلی]]، نظر قوی، پذیرش روایات نقل شده از محمد بن عیسی است.<ref>علامه حلی، رجال العلامة‌ الحلی، ۱۴۱۱ق،‌ ص۱۴۲.</ref>

* طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تحقیق و تصحیح حسن موسوى خرسان،‏ تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.

* علامه حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، رجال العلامة‌ الحلی، تحقیق و تصحیح محمد صادق بحرالعلوم، نجف، دار الذخائر، چاپ دوم، ۱۴۱۱ق.

* کفعمی، ابراهیم بن علی عاملی، المصباح، قم، دار الرضی، چاپ دوم، ۱۴۰۵ق.

* مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول‏، تحقیق سیدهاشم رسولی محلاتی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق.  

* مجلسی، محمد تقی، روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه، تحقیق و تصحیح حسین موسوى كرمانى و على‌پناه‏ اشتهاردى، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق.