فریضه: تفاوت میان نسخه‌ها

# از نظر گروهی از فقها، فریضه به [[واجبات|واجباتی]] گفته می‌شود که وجوبشان از [[قرآن]] ثابت و بیان شده است مانند [[نماز]]، [[روزه]]، [[زکات]]، [[حج]] و [[غسل جنابت]].<ref>نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۳؛ مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۱۲۶؛ خویی، التنقیح فی شرح العروة الوثقی، الطهاره، ۱۴۱۸ق، ج۳، ص۴۰۶؛ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق، ج۹، ص۱۰.</ref> برخی این تعریف را نظر مشهور دانسته‌اند.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «درس خارج اصول فقه، ۵ فروردین ۱۳۹۷ش»، وبگاه فقاهت.]</ref> صاحب کتاب مهذب الاحکام، این معنا را اصطلاح امامان(ع) در باب نماز شمرده است.<ref>سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۸، ص۱۸۹.</ref> براساس این تعریف، هر آنچه از قرآن، دلیلی بر وجوب آن داریم، فریضه و الا سنت خواهد بود.<ref>[http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/shahidi/osool/96/970105 شهیدی، «درس خارج اصول فقه، ۵ فروردین ۱۳۹۷ش»، وبگاه فقاهت.]</ref> به فریضه به این معنا، فرض الله و به سنت، فرض النبی(ص) گفته می‌شود.<ref>سبزواری، مهذب الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۸، ص۱۸۹.</ref>

# عده‌ای فریضه را در مقابل [[مستحب]] و مترادف با واجب دانسته‌اند.<ref>نراقی، مستند الشیعه،‌ ۱۴۱۵ق، ج۱۹، ص۷؛ [http://www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/shobeiry/feqh/90/910213/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%B6%D9%87 شبیری زنجانی، «درس خارج فقه ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۱ش»، وبگاه فقاهت].</ref>

افزون براینکه فریضه در مقابل سنت به کار رفته است، در مباحث [[فقه|فقهی]] و در [[روایات]] اطلاقات و کاربرهای دیگری نیز دارد.

* اطلاق فریضه بر مطلق [[واجب]]: برخی فریضه را بر مطلق واجبات(چه وجوبش از قرآن ثابت شده باشد چه از سنت) اطلاق کرده‌اند.<ref>علامه مجلسی، ملاذالاخیار، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۴۶۵؛ مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، الموسوعة الفقه الاسلامی، ۱۴۲۹ق، ج۹، ص۱۰.</ref>

* اطلاق بر نمازهای یومیه در مقابل نافله: در برخی روایات<ref>به عنوان نمونه نگاه کنید به: کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۶۶، ج۳، ص۴۲، ۲۶۹و۲۷۰و۲۸۸.</ref> و منابع فقهی<ref>نگاه کنید به: بحرانی، الحدایق الناظرة، ۱۴۰۵ق، ج۸، ص۱۴۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۳، ص۱۳۴و۱۳۵.</ref> فریضه به [[نمازهای یومیه|نمازهای واجب یومیه]] در مقابل [[نافله‌های روزانه|نمازهای نافله]] به کار برده شده است. براین اساس به هفده رکعت نماز واجب، فریضه و به ۳۴ رکعت نماز مستحبی، نافله گفته می‌شود.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۶۶.</ref>