confirmed، templateeditor
۱۱٬۶۵۴
ویرایش
کربلا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری) |
جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
| سیاسی = | | سیاسی = | ||
}} | }} | ||
'''کَربَلا''' یا '''کربلای مُعَلّی''' از شهرهای زیارتی [[شیعه|شیعیان]] در [[عراق]] است. [[شهادت]] [[امام حسین(ع)]] و [[شهدای کربلا|یارانش]] در [[واقعه کربلا]] در سال [[سال ۶۱ هجری قمری|۶۱ق]] و قرار داشتن [[ | '''کَربَلا''' یا '''کربلای مُعَلّی''' از شهرهای زیارتی [[شیعه|شیعیان]] در [[عراق]] است. [[شهادت]] [[امام حسین(ع)]] و [[شهدای کربلا|یارانش]] در [[واقعه کربلا]] در سال [[سال ۶۱ هجری قمری|۶۱ق]] و قرار داشتن [[حرم امام حسین(ع)]] و [[حرم حضرت عباس(ع)]] اهمیت زیادی به این شهر نزد شیعیان داده است. | ||
پیشینه کربلا به قبل از [[اسلام]] و دوره بابلی برمی‌گردد. پس از [[فتوحات|فتوحات اسلامی]] قبائلی در اطراف کربلا و نزدیک [[فرات|رود فرات]] زندگی می‌کردند. پس از شهادت امام حسین و یارانش در واقعه عاشورا در [[روز عاشورا|دهم محرم]] و تدفین پیکر آنان در کربلا، شیعیان برای زیارت [[حرم | پیشینه کربلا به قبل از [[اسلام]] و دوره بابلی برمی‌گردد. پس از [[فتوحات|فتوحات اسلامی]] قبائلی در اطراف کربلا و نزدیک [[فرات|رود فرات]] زندگی می‌کردند. پس از شهادت امام حسین و یارانش در واقعه عاشورا در [[روز عاشورا|دهم محرم]] و تدفین پیکر آنان در کربلا، شیعیان برای زیارت [[حرم امام حسین(ع)]] راهی کربلا می‌شدند. اهتمام شیعیان برای [[زیارت امام حسین(ع)]] و دیگر شهدای کربلا روند تبدیل شدن کربلا به سکونت‌گاه [[شیعیان]] را فراهم کرد. از سده‌های دوم و سوم قمری به بعد نخستین عمران و آبادانی در کربلا پایه‌ریزی شد. در دوره [[آل بویه]] اقدامات بسیاری برای توسعه عمران شهر کربلا شد. اما بیشترین اهتمام برای توسعه کربلا به [[صفویه]] و [[قاجار]] برمی‌گردد. | ||
همزمان با توسعه شهر کربلا در سده سوم قمری مدارس دینی کربلا تأسیس شد. رونق علمی [[حوزه علمیه کربلا]] در طول تاریخ با فراز و فرودهایی همراه بوده است. همزمان با رونق علمی حوزه‌های کربلا خاندان‌های شیعی متعددی برای کسب علم در کربلا ساکن شدند که خاندان [[آل طعمة]] و [[آل‌نقیب]]، [[آل آقا|بهبهانی]]، [[خاندان شهرستانی|شهرستانی]] و [[خاندان شیرازی|شیرازی]] از آن جمله‌اند. | همزمان با توسعه شهر کربلا در سده سوم قمری مدارس دینی کربلا تأسیس شد. رونق علمی [[حوزه علمیه کربلا]] در طول تاریخ با فراز و فرودهایی همراه بوده است. همزمان با رونق علمی حوزه‌های کربلا خاندان‌های شیعی متعددی برای کسب علم در کربلا ساکن شدند که خاندان [[آل طعمة]] و [[آل‌نقیب]]، [[آل آقا|بهبهانی]]، [[خاندان شهرستانی|شهرستانی]] و [[خاندان شیرازی|شیرازی]] از آن جمله‌اند. | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
حرم امام حسین محل دفن امام حسین(ع)، شماری از [[بنی‌هاشم|بنی‌هاشم]] و [[شهدای کربلا|یاران امام]] است که در [[واقعه کربلا]] به [[شهادت]] رسیدند.<ref>اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دارالمعرفه، ص۱۱۸.</ref>زیارت حرم امام حسین(ع) همواره یکی از اعمال مورد توجه شیعیان بوده است. سفارش به [[زیارت امام حسین(ع)]] در برخی از روزهای خاص نظیر [[روز عاشورا|عاشورا]]<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۳.</ref>، [[اربعین حسینی|اربعین]]<ref>شیخ مفید، کتاب المزار، ۱۴۱۳ق، ص۵۳.</ref> و [[نیمه شعبان]]<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۸۱.</ref>، موجب شده بیشترین جمعیت زائران مربوط به این ایام باشد.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/4101673 «به مناسبت عاشورای حسینی؛ ۳ میلیون زائر در کربلای معلی».]؛[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/09/11/932927 «تعداد زائران امام حسین(ع) از مرز ۲۶ میلیون نفر گذشت».]</ref> در [[فقه شیعه]]، حرم و [[تربت امام حسین(ع)]] احکام خاصی دارد.<ref>برای نمونه رجوع کنید به: فلاح‌زاده، احکام فقهی سفر زیارتی عتبات، مرکز تحقیقات حج، ص۱۴، ۱۷، ۱۸ و ۳۶.</ref> | حرم امام حسین محل دفن امام حسین(ع)، شماری از [[بنی‌هاشم|بنی‌هاشم]] و [[شهدای کربلا|یاران امام]] است که در [[واقعه کربلا]] به [[شهادت]] رسیدند.<ref>اصفهانی، مقاتل الطالبیین، دارالمعرفه، ص۱۱۸.</ref>زیارت حرم امام حسین(ع) همواره یکی از اعمال مورد توجه شیعیان بوده است. سفارش به [[زیارت امام حسین(ع)]] در برخی از روزهای خاص نظیر [[روز عاشورا|عاشورا]]<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۷۳.</ref>، [[اربعین حسینی|اربعین]]<ref>شیخ مفید، کتاب المزار، ۱۴۱۳ق، ص۵۳.</ref> و [[نیمه شعبان]]<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۱۸۱.</ref>، موجب شده بیشترین جمعیت زائران مربوط به این ایام باشد.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/4101673 «به مناسبت عاشورای حسینی؛ ۳ میلیون زائر در کربلای معلی».]؛[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/09/11/932927 «تعداد زائران امام حسین(ع) از مرز ۲۶ میلیون نفر گذشت».]</ref> در [[فقه شیعه]]، حرم و [[تربت امام حسین(ع)]] احکام خاصی دارد.<ref>برای نمونه رجوع کنید به: فلاح‌زاده، احکام فقهی سفر زیارتی عتبات، مرکز تحقیقات حج، ص۱۴، ۱۷، ۱۸ و ۳۶.</ref> | ||
حرم امام | [[حرم امام حسین(ع)]]، بارها از سوی مخالفان شیعه از جمله [[بنی‌عباس|خلفای عباسی]] و [[وهابیت|وهابیان]] تخریب شد. یکی از نخستین [[تخریب حرم امام حسین(ع)|تخریب‌های حرم امام حسین(ع)]] در زمان [[متوکل عباسی|متوکل]]<ref>آل طعمة، کربلا و حرم‌های مطهر، ۱۳۸۸ش، ص۹۵ و ۹۴.</ref> و آخرین آن در سال [[سال ۱۴۱۱ هجری قمری|۱۴۱۱ق]] توسط حکومت [[رژیم بعث عراق|بعث عراق]] در جریان [[انتفاضه شعبانیه عراق|انتفاضه شعبانیه]] صورت گرفت.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/03/06/1418609/ «روایتی از روزهای جسارت صدام به کربلا».]</ref> | ||
حرم حضرت عباس(ع) نیز در ۳۷۸ متری شمال شرقی حرم امام حسین(ع) قرار دارد. زائران کربلا علاوه بر زیارت امام حسین(ع)، [[حرم حضرت عباس(ع)]] را نیز زیارت می‌کنند.<ref>[http://www.asreshia.com/fa/imagereport/1637 «کربلا بدون حرم و زیارت حضرت | حرم حضرت عباس(ع) نیز در ۳۷۸ متری شمال شرقی حرم امام حسین(ع) قرار دارد. زائران کربلا علاوه بر زیارت امام حسین(ع)، [[حرم حضرت عباس(ع)]] را نیز زیارت می‌کنند.<ref>[http://www.asreshia.com/fa/imagereport/1637 «کربلا بدون حرم و زیارت حضرت ابوالفضل(ع)، کربلا نمی‌شود».]؛ [http://ashora.ir/حرم-حضرت-عباس-ع/ «زیارت حرم حضرت عباس(ع)».]</ref> شیعیان در [[روز تاسوعا]] در حرم حضرت عباس عزاداری می‌کنند. در تقویم عزاداری شیعه [[روز تاسوعا]] منتسب به ابوالفضل‌العباس(ع) است.<ref>[http://www.isna.ir/photo/96070804275 «حرم حضرت ابوالفضل(ع) در روز تاسوعا».]</ref> | ||
شهر کربلا علاوه بر وجود حرم امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) اماکن زیارتی دیگر دارد که بیشتر آن به واقعه کربلا مربوط می‌شود. [[خیمه‌گاه]]، [[تل زینبیه]] و [[مرقد حر بن یزید ریاحی]] از آن جمله است. در نزدیکی حرم امام حسین دو [[مقام امام صادق(ع) در کربلا|مقام امام صادق(ع)]] و [[مقام امام زمان(ع) در کربلا|مقام امام زمان(ع)]] وجود دارد که در فرهنگ شیعه دارای احترام و زیارتگاه آنان است.<ref>قمی، اماکن زیارتی سیاحتی در عراق، ۱۳۸۰ش، ص۴۵-۵۴.</ref> | شهر کربلا علاوه بر وجود حرم امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) اماکن زیارتی دیگر دارد که بیشتر آن به واقعه کربلا مربوط می‌شود. [[خیمه‌گاه]]، [[تل زینبیه]] و [[مرقد حر بن یزید ریاحی]] از آن جمله است. در نزدیکی حرم امام حسین(ع) دو [[مقام امام صادق(ع) در کربلا|مقام امام صادق(ع)]] و [[مقام امام زمان(ع) در کربلا|مقام امام زمان(ع)]] وجود دارد که در فرهنگ شیعه دارای احترام و زیارتگاه آنان است.<ref>قمی، اماکن زیارتی سیاحتی در عراق، ۱۳۸۰ش، ص۴۵-۵۴.</ref> | ||
[[پرونده:مقام امام زمان در کربلا.jpg|بندانگشتی|مقام امام زمان(عج) در کربلا]] | [[پرونده:مقام امام زمان در کربلا.jpg|بندانگشتی|مقام امام زمان(عج) در کربلا]] | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
کربلا در دو سده اخیر شاهد حوادث و تحولات متعدد سیاسی، اجتماعی فرهنگی بوده است. | کربلا در دو سده اخیر شاهد حوادث و تحولات متعدد سیاسی، اجتماعی فرهنگی بوده است. | ||
===حمله وهابیت=== | ===حمله وهابیت=== | ||
در [[۱۸ ذی‌الحجه|هجدهم ذی‌الحجه]] سال [[سال ۱۲۱۶ هجری قمری|۱۲۱۶ق]] [[وهابیت|وهابیان]] به رهبری عبدالعزیز بن سعود از [[حجاز]] وارد [[عراق]] شدند و به کربلا حمله کردند. آنها از طریق محله [[خیمه‌گاه]] وارد شهر شدند و اقدام به کشتار، غارت اموال مردم و اشیاء قیمتی [[حرم امام حسین(ع)]] نمودند. در این روز بسیاری از اهالی کربلا بر اساس رسم همیشگی در روز [[عید غدیر]] به زیارت [[حرم امام علی(ع)]] در [[نجف]] رفته بودند. از این رو شهر کربلا خالی از مردان برای مقاومت بود. منابع تاریخی تعداد قربانیان این حادثه را از هزار نفر تا ۴ هزار نفر گزارش کرده‌اند. در این حادثه آسیب جدی به حرم امام حسین وارد شد.<ref>آل طعمة، تراث کربلا، ۱۴۳۵ق، ص۱۱۶-۱۲۱.</ref> | در [[۱۸ ذی‌الحجه|هجدهم ذی‌الحجه]] سال [[سال ۱۲۱۶ هجری قمری|۱۲۱۶ق]] [[وهابیت|وهابیان]] به رهبری عبدالعزیز بن سعود از [[حجاز]] وارد [[عراق]] شدند و به کربلا حمله کردند. آنها از طریق محله [[خیمه‌گاه]] وارد شهر شدند و اقدام به کشتار، غارت اموال مردم و اشیاء قیمتی [[حرم امام حسین(ع)]] نمودند. در این روز بسیاری از اهالی کربلا بر اساس رسم همیشگی در روز [[عید غدیر]] به زیارت [[حرم امام علی(ع)]] در [[نجف]] رفته بودند. از این رو شهر کربلا خالی از مردان برای مقاومت بود. منابع تاریخی تعداد قربانیان این حادثه را از هزار نفر تا ۴ هزار نفر گزارش کرده‌اند. در این حادثه آسیب جدی به حرم امام حسین(ع) وارد شد.<ref>آل طعمة، تراث کربلا، ۱۴۳۵ق، ص۱۱۶-۱۲۱.</ref> | ||
===حمله نجیب پاشا=== | ===حمله نجیب پاشا=== | ||