پرش به محتوا

سلونی قبل ان تفقدونی: تفاوت میان نسخه‌ها

اصلاح کلی تا بخش دلالت بر فضیلت
(اصلاح کلی تا بخش دلالت بر فضیلت)
خط ۱: خط ۱:
{{ جعبه اطلاعات روایت
{{ جعبه اطلاعات روایت
  | عنوان       = سلونی قبل ان تفقدونی
  | عنوان = سلونی قبل ان تفقدونی
  | عرض         =  
  | عرض =  
  | تصویر     =
  | تصویر =
  | توضیح تصویر =  
  | توضیح تصویر =  
  | اندازه تصویر =  
  | اندازه تصویر =  
  | نام‌های دیگر =  
  | نام‌های دیگر =  
  | موضوع       =  
  | موضوع =  
  | صادره از     = [[امام علی(ع)]]
  | صادره از = [[امام علی(ع)]]
  | راوی اصلی   =  
  | راوی اصلی =  
  | راویان       = [[عامر بن واثلة|أبوطُفَيْل عامر بن واثِلَة]]، [[عبدالله بن عباس]]،‌ [[سلیم بن قیس هلالی|سُلَيْم بن قَیْس هِلالی]]، [[اصبغ بن نباته|أَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَة]]
  | راویان = [[عامر بن واثلة|أبوطُفَيْل عامر بن واثِلَة]]، [[عبدالله بن عباس]]،‌ [[سلیم بن قیس هلالی|سُلَيْم بن قَیْس هِلالی]]، [[اصبغ بن نباته|أَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَة]]
  | اعتبار سند   =  
  | اعتبار سند =  
  | منابع شیعه   = [[بصائر الدرجات (کتاب)|بصائرالدرجات]]، [[کتاب سلیم بن قیس هلالی]]، [[الامالی (شیخ صدوق)]]، [[الارشاد مفید]]، [[نهج البلاغه]]
  | منابع شیعه = [[بصائر الدرجات (کتاب)|بصائرالدرجات]]، [[کتاب سلیم بن قیس هلالی]]، [[الامالی (شیخ صدوق)]]، [[الارشاد مفید]]، [[نهج البلاغه]]
  | منابع سنی   = [[المستدرک علی الصحیحین]]، [[مناقب خوارزمی]]، [[فرائد السمطین]]، تاریخ مدینة دمشق
  | منابع سنی = [[المستدرک علی الصحیحین]]، [[مناقب خوارزمی]]، [[فرائد السمطین]]، تاریخ مدینة دمشق
  | مؤید قرآنی   =  
  | مؤید قرآنی =  
  | مؤید روایی   =  
  | مؤید روایی =  
}}
}}
'''سَلُونِی قَبْلَ‏ أَنْ‏ تَفْقِدُونِی''' (از من بپرسید پیش از آنکه مرا از دست بدهید) عبارتی از [[امام علی(ع)]] است که بر برتری و گستردگی علم امام علی(ع) نسبت به [[صحابه]] اشاره دارد. این حدیث در منابع [[شیعه]] و [[اهل سنت]] در [[فضیلت امام علی(ع)]] نقل شده است. در برخی منابع این جمله از [[امام باقر(ع)]] و [[امام صادق(ع)]] نیز روایت شده است.
'''سَلُونِی قَبْلَ‏ أَنْ‏ تَفْقِدُونِی''' (از من بپرسید پیش از آنکه مرا از دست بدهید) عبارتی از [[امام علی(ع)]] است به معنای برتری و گستردگی علم امام علی(ع). این حدیث در منابع [[شیعه]] و [[اهل سنت]] در [[فضیلت امام علی(ع)]] نقل شده است. در برخی منابع از [[امام باقر(ع)]] و [[امام صادق(ع)]] نیز روایت شده است.


برخی از علمای [[سلفیه]] دلالت این [[حدیث]] بر فضیلت علی(ع) را انکار کرده‌اند. بر اساس برخی روایات، زمانی که [[سعد بن ابی وقاص]] به این جمله [[امام علی(ع)]] واکنش نشان داد، علی بن ابیطالب(ع) برای اثبات سخن خود، از شهادت [[امام حسین(ع)]] به دست پسر سعد بن ابی وقاص، یعنی [[عمر بن سعد]] خبر داد.
برخی از علمای [[سلفیه]] دلالت این [[حدیث]] بر فضیلت علی(ع) را انکار کرده‌اند. بر اساس برخی روایات، زمانی که [[سعد بن ابی وقاص]] به این جمله [[امام علی(ع)]] واکنش نشان داد، علی بن ابیطالب(ع) برای اثبات سخن خود از شهادت [[امام حسین(ع)]] به دست [[عمر بن سعد]]، پسر سعد بن ابی وقاص خبر داد.


این [[حدیث]] در منابع مختلف با افزوده‌هایی نقل شده است که حاکی از علم امام علی(ع) به [[تورات]]، [[انجیل]] و [[قرآن]] و همچنین حوادث گذشته و آینده است.
[[حدیث]] سلونی قبل أن تفقدونی، در منابع مختلف با افزوده‌هایی نقل شده است که حاکی از علم امام علی(ع) به [[تورات]]، [[انجیل]] و [[قرآن]] و همچنین حوادث گذشته و آینده است.


==متن==
==متن==
«سَلُونِی قَبْلَ‏ أَنْ‏ تَفْقِدُونِی؛ از من بپرسید پیش از آنکه مرا از دست بدهید» جمله‌ای از [[امام علی(ع)]] که در موارد متعددی به یاران خود فرموده است.<ref>در منابع شیعه نگاه کنید به: هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۸۰۲ و۹۴۲؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۲۶۶-۲۶۸، ۲۹۶-۲۹۹؛‌ ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۷۴؛ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۳۳ و۳۴۱-۳۴۴؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۴و۳۵ و۳۳۰؛ نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۸۹، ص۲۸۰. در منابع اهل سنت نگاه کنید به: حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۳۸۳؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۷، ص۳۳۵؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۸۶، ج۶، ص۱۳۶، ج۷، ص۵۷، ج۱۰، ص۱۴، ج۱۳، ص۱۰۱؛ خوارزمی، المناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۹۱؛ حمویی جوینی، فرائد السمطین، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۳۴۰ و ۳۴۱.</ref> در برخی از منابع اهل سنت فقط «سلونی» آمده و عبارت «قَبْلَ‏ أَنْ‏ تَفْقِدُونِی» ذکر نشده است.<ref>نگاه کنید به: ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۷؛ طبری، ذخایر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۹و۴۰۰؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۲۷، ص۱۰۰ و ج۴۲، ص۳۹۸ و ج۴۴، ص۳۳۵ و ۳۹۷؛ خوارزمی، المناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۹۴؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۰-۴۲ و ۴۵.</ref>
«سَلُونِی قَبْلَ‏ أَنْ‏ تَفْقِدُونِی، به معنای از من بپرسید پیش از آنکه مرا از دست بدهید» جمله‌ای از [[امام علی(ع)]] است که در موارد متعددی به یاران خود گفته است.<ref>در منابع شیعه نگاه کنید به: هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۸۰۲ و۹۴۲؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۲۶۶-۲۶۸، ۲۹۶-۲۹۹؛‌ ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۷۴؛ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۳۳ و۳۴۱-۳۴۴؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۴و۳۵ و۳۳۰؛ نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۸۹، ص۲۸۰. در منابع اهل سنت نگاه کنید به: حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۳۸۳؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۷، ص۳۳۵؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۸۶، ج۶، ص۱۳۶، ج۷، ص۵۷، ج۱۰، ص۱۴، ج۱۳، ص۱۰۱؛ خوارزمی، المناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۹۱؛ حمویی جوینی، فرائد السمطین، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۳۴۰ و ۳۴۱.</ref> در برخی از منابع اهل سنت فقط «سلونی» آمده و عبارت «قَبْلَ‏ أَنْ‏ تَفْقِدُونِی» ذکر نشده است.<ref>نگاه کنید به: ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۷؛ طبری، ذخایر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۹و۴۰۰؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۲۷، ص۱۰۰ و ج۴۲، ص۳۹۸ و ج۴۴، ص۳۳۵ و ۳۹۷؛ خوارزمی، المناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۹۴؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۰-۴۲ و ۴۵.</ref>


در بعضی از [[روایت|روایات]] «فَاسْأَلُونِی قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِی»،<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۹۳، ص۱۳۷.</ref> «سَلُونِی عَمَّا شِئْتُمْ؛ بپرسید از هر آنچه می‌خواهید»<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۹۹،‌ح۲؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۲، ح۱.</ref> و «سَلُونِی قَبْلَ أَنْ لَا تَسْأَلُونِی»<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۵۰۶.</ref> نقل شده است.
در بعضی از [[روایت|روایات]] «فَاسْأَلُونی قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِی»،<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۹۳، ص۱۳۷.</ref> «سَلُونِی عَمَّا شِئْتُمْ؛ بپرسید از هر آنچه می‌خواهید»<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۹۹،‌ح۲؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۲، ح۱.</ref> و «سَلُونِی قَبْلَ أَنْ لَا تَسْأَلُونِی»<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۵۰۶.</ref> نقل شده است.


براساس برخی روایات، [[امام باقر(ع)]]<ref>ابن حیون، شرح الاخبار فی فضائل الائمة الاطهار(ع)، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۲۹۲.</ref> و [[امام صادق(ع)]]<ref>ابن ابی‌زینب، الغیبة للنعمانی، ۱۳۹۷ق، ص۸۷؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ۲۰۰۳م، ج۳، ص۸۲۸؛ قندوزی، ینابیع الموده، دارالاسوه، ج۱،‌ص۲۲۲.</ref> نیز در مواردی جمله «سَلُونِی قَبْلَ‏ أَنْ‏ تَفْقِدُونِی» را به زبان آورده‌اند؛ هرچند عده‌ای از علمای [[اهل سنت]] نقل کرده‌اند که جز امام علی(ع) کسی این جمله را نگفته است.<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۵۹۷؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۳؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۹۹؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۰؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۷،‌ ص۴۶.</ref> در برخی منابع گفته شده کسی از [[صحابه]] جز علی(ع) چنین سخنی نگفته است.<ref>ابن حنبل، فضائل الصحابة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۶۴۶؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ۲۰۰۳م، ج۲، ص۳۶۱؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۹۹؛ خوارزمی، المناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۹۰و۹۱.</ref> در بعضی از نقل‌ها نیز آمده که بر روی [[منبر]] کسی جز علی چنین نگفته است.<ref>ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۹۹؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۷،‌ ص۴۶.</ref>
بر اساس برخی روایات، [[امام باقر(ع)]]<ref>ابن حیون، شرح الاخبار فی فضائل الائمة الاطهار(ع)، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۲۹۲.</ref> و [[امام صادق(ع)]]<ref>ابن ابی زینب، الغیبة للنعمانی، ۱۳۹۷ق، ص۸۷؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ۲۰۰۳م، ج۳، ص۸۲۸؛ قندوزی، ینابیع الموده، دارالاسوه، ج۱،‌ص۲۲۲.</ref> نیز در مواردی جمله «سَلُونی قَبْلَ‏ أَنْ‏ تَفْقِدُونِی» را به زبان آورده‌اند؛ هر چند عده‌ای از علمای [[اهل سنت]] نقل کرده‌اند که جز امام علی(ع) کسی این جمله را نگفته است.<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۵۹۷؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۳؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۹۹؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۰؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۷،‌ ص۴۶.</ref>  
 
در برخی منابع اهل سنت گفته شده کسی از [[صحابه]] جز علی(ع) چنین سخنی نگفته است.<ref>ابن حنبل، فضائل الصحابة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۶۴۶؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ۲۰۰۳م، ج۲، ص۳۶۱؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۹۹؛ خوارزمی، المناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۹۰و۹۱.</ref> در بعضی از نقل‌ها نیز آمده که بر روی [[منبر]] کسی جز علی چنین نگفته است.<ref>ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۹۹؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۷،‌ ص۴۶.</ref>


عبارت «سَلُونِی عَمَّ شِئْتُمْ» از [[پیامبر اسلام(ص)]] نیز نقل شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به:‌ نیسابوری، صحیح مسلم، دار احیاء‌التراث العربی، ج۴، ص۱۸۳۴.</ref>
عبارت «سَلُونِی عَمَّ شِئْتُمْ» از [[پیامبر اسلام(ص)]] نیز نقل شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به:‌ نیسابوری، صحیح مسلم، دار احیاء‌التراث العربی، ج۴، ص۱۸۳۴.</ref>


==دلالت بر فضیلت امام علی(ع)==
==دلالت بر فضیلت امام علی(ع)==
حدیث «سلونی قبل أن تفقدونی»، دلیلی بر برتری علم [[امام علی(ع)]] و از [[فضائل امام علی(ع)|فضائل]] او دانسته شده است.<ref>سید بن طاووس، الطرائف، ۱۴۰۰ق، ج۲،‌ ص۵۰۹و۵۱۰.</ref> از [[امام باقر(ع)]] در معنای جمله امام علی(ع) «سَلُونِی عَمَّا شِئْتُمْ» نقل شده که «هیچ‌کس علمی ندارد مگر آنکه از علی(ع) گرفته است. مردم هر جا می‌خواهند بروند، به خدا سوگند که علم حق و درست جز اینجا نیست و با دست اشاره به خانه خود کرد».<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۹۹،‌ح۲؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۲، ح۱.</ref> به گفته علامه مجلسی، مراد امام باقر(ع) از خانه خود، خانه [[وحی]] و [[نبوت]] بوده است.<ref>مجلسی،‌ مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۳۰۸.</ref>
حدیث «سلونی قبل أن تفقدونی» دلیلی بر برتری علم [[امام علی(ع)]] و از [[فضائل امام علی(ع)|فضائل]] او دانسته شده است.<ref>سید بن طاووس، الطرائف، ۱۴۰۰ق، ج۲،‌ ص۵۰۹و۵۱۰.</ref> از [[امام باقر(ع)]] در معنای جمله امام علی(ع) نقل شده که «هیچ‌کس علمی ندارد مگر آنکه از علی(ع) گرفته است. مردم هر جا می‌خواهند بروند به خدا سوگند که علم حق و درست جز اینجا نیست». در ادامه این روایت نقل شده است که امام باقر با دست به خانه خود اشاره کرد».<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۹۹،‌ح۲؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۲، ح۱.</ref> به گفته علامه مجلسی، مراد امام باقر(ع) از خانه خود، خانه [[وحی]] و [[نبوت]] بوده است.<ref>مجلسی،‌ مرآة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۳۰۸.</ref>


بعضی از شارحان برآنند که جمله «سلونی قبل أن تفقدونی» دلالت دارد که امام علی(ع) به همه چیز عالِم بوده است.<ref>مازندرانی، شرح الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۵، ص۱۹۲؛ هاشمی خویی، منهاج البراعة، ۱۴۰۰ق، ج۲، ص۴۰۲ و ج۱۱، ص۱۷۲.</ref> برخی از اهل سنت آن را شاهدی بر فراوانی علم امام علی(ع) دانسته‌اند.<ref>قندوزی، ینابیع الموده، دارالاسوه، ج۱، ص۲۰۵-۲۰۸ و۲۲۲و۲۲۴؛ مازندرانی، شرح الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۵، ص۱۹۲.</ref> [[ابن مردویه اصفهانی|ابن مَرْدَوَیْه اصفهانی]]، از [[محدث|محدثان]] و [[مفسران]] قرن چهارم و پنجم اهل سنت، عبارت مذکور را دلیلی بر عالم‌تر بودن امام علی(ع) نسبت به سایر [[صحابه]] دانسته است.<ref>ابن مردویه اصفهانی، مناقب علی بن ابی‌طالب،‌ ۱۴۲۴ق، ص۸۶و۸۷.</ref> حمویی جوینی، از علمای قرن هفتم و هشتم اهل سنت، در کتاب [[فرائد السمطین]] این عبارت را فضیلتی مخصوص امام علی(ع) دانسته است که معاندان و مخالفان چاره‌ای جز اعتراف به آن ندارند؛<ref>حمویی جوینی، فرائد السمطین، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۳۴۰.</ref> اما ذهبی<ref>ذهبی، المنتقی من منهاج الاعتدال، ص۳۴۲.</ref> و [[ابن تیمیه]]<ref>ابن تیمیه، منهاج السنة النبویة، ۱۴۰۶ق، ج۸، ص۵۶و۵۷.</ref> از علمای [[سلفیه]]، در رد این فضیلت گفته‌اند که علی(ع) چنین جمله‌ای را به اهل کوفه گفته است که مردمی جاهل بودند.
بعضی از شارحان برآنند که جمله «سلونی قبل أن تفقدونی» دلالت دارد که امام علی(ع) به همه چیز عالِم بوده است.<ref>مازندرانی، شرح الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۵، ص۱۹۲؛ هاشمی خویی، منهاج البراعة، ۱۴۰۰ق، ج۲، ص۴۰۲ و ج۱۱، ص۱۷۲.</ref> برخی از اهل سنت آن را شاهدی بر فراوانی علم امام علی(ع) دانسته‌اند.<ref>قندوزی، ینابیع الموده، دارالاسوه، ج۱، ص۲۰۵-۲۰۸ و۲۲۲و۲۲۴؛ مازندرانی، شرح الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۵، ص۱۹۲.</ref> [[ابن مردویه اصفهانی|ابن مَرْدَوَیْه اصفهانی]]، از [[محدث|محدثان]] و [[مفسران]] قرن چهارم و پنجم اهل سنت، عبارت مذکور را دلیلی بر عالم‌تر بودن امام علی(ع) نسبت به سایر [[صحابه]] دانسته است.<ref>ابن مردویه اصفهانی، مناقب علی بن ابی‌طالب،‌ ۱۴۲۴ق، ص۸۶و۸۷.</ref> حمویی جوینی، از علمای قرن هفتم و هشتم اهل سنت، در کتاب [[فرائد السمطین]] این عبارت را فضیلتی مخصوص امام علی(ع) دانسته است که معاندان و مخالفان چاره‌ای جز اعتراف به آن ندارند؛<ref>حمویی جوینی، فرائد السمطین، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۳۴۰.</ref> اما ذهبی<ref>ذهبی، المنتقی من منهاج الاعتدال، ص۳۴۲.</ref> و [[ابن تیمیه]]<ref>ابن تیمیه، منهاج السنة النبویة، ۱۴۰۶ق، ج۸، ص۵۶و۵۷.</ref> از علمای [[سلفیه]]، در رد این فضیلت گفته‌اند که علی(ع) چنین جمله‌ای را به اهل کوفه گفته است که مردمی جاهل بودند.
۳۸۸

ویرایش