Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۲۷۶
ویرایش
سلونی قبل ان تفقدونی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←منابع) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
| اعتبار سند = | | اعتبار سند = | ||
| منابع شیعه = [[بصائر الدرجات (کتاب)|بصائرالدرجات]]، [[کتاب سلیم بن قیس هلالی]]، [[الامالی (شیخ صدوق)]]، [[الارشاد مفید]]، [[نهج البلاغه]] | | منابع شیعه = [[بصائر الدرجات (کتاب)|بصائرالدرجات]]، [[کتاب سلیم بن قیس هلالی]]، [[الامالی (شیخ صدوق)]]، [[الارشاد مفید]]، [[نهج البلاغه]] | ||
| منابع سنی = [[مناقب خوارزمی]]، [[فرائد السمطین]] و تاریخ دمشق ابن عساکر | | منابع سنی = [[المستدرک علی الصحیحین]]، [[مناقب خوارزمی]]، [[فرائد السمطین]] و تاریخ دمشق ابن عساکر | ||
| مؤید قرآنی = | | مؤید قرآنی = | ||
| مؤید روایی = | | مؤید روایی = | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
==متن== | ==متن== | ||
«سَلُونِی قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِی؛ از من بپرسید پیش از آنکه مرا از دست بدهید» جمله‌ای از [[امام علی(ع)]] که در موارد متعددی به یاران خود فرموده است.<ref>در منابع شیعه نگاه کنید به: هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۸۰۲ و۹۴۲؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۲۶۶-۲۶۸، ۲۹۶-۲۹۹؛ ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۷۴؛ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۳۳ و۳۴۱-۳۴۴؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۴و۳۵ و۳۳۰؛ نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۸۹، ص۲۸۰. در منابع اهل سنت نگاه کنید به: ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۷، ص۳۳۵؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۸۶، ج۶، ص۱۳۶، ج۷، ص۵۷، ج۱۰، ص۱۴، ج۱۳، ص۱۰۱؛ خوارزمی، المناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۹۱؛ حمویی جوینی، فرائد السمطین، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۳۴۰ و ۳۴۱.</ref> در برخی از منابع اهل سنت فقط «سلونی» آمده و عبارت «قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِی» ذکر نشده است.<ref>نگاه کنید به: ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۷؛ طبری، ذخایر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۹و۴۰۰؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۲۷، ص۱۰۰ و ج۴۲، ص۳۹۸ و ج۴۴، ص۳۳۵ و ۳۹۷؛ خوارزمی، المناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۹۴؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۰-۴۲ و ۴۵.</ref> | «سَلُونِی قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِی؛ از من بپرسید پیش از آنکه مرا از دست بدهید» جمله‌ای از [[امام علی(ع)]] که در موارد متعددی به یاران خود فرموده است.<ref>در منابع شیعه نگاه کنید به: هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۸۰۲ و۹۴۲؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۲۶۶-۲۶۸، ۲۹۶-۲۹۹؛ ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۷۴؛ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۳۳ و۳۴۱-۳۴۴؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۴و۳۵ و۳۳۰؛ نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۸۹، ص۲۸۰. در منابع اهل سنت نگاه کنید به: حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۳۸۳؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۷، ص۳۳۵؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۸۶، ج۶، ص۱۳۶، ج۷، ص۵۷، ج۱۰، ص۱۴، ج۱۳، ص۱۰۱؛ خوارزمی، المناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۹۱؛ حمویی جوینی، فرائد السمطین، ۱۴۰۰ق، ج۱، ص۳۴۰ و ۳۴۱.</ref> در برخی از منابع اهل سنت فقط «سلونی» آمده و عبارت «قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِی» ذکر نشده است.<ref>نگاه کنید به: ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۷؛ طبری، ذخایر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۹و۴۰۰؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۲۷، ص۱۰۰ و ج۴۲، ص۳۹۸ و ج۴۴، ص۳۳۵ و ۳۹۷؛ خوارزمی، المناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۹۴؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۴۰-۴۲ و ۴۵.</ref> | ||
در بعضی از [[روایت|روایات]] «فَاسْأَلُونِی قَبْلَ أَنْ | در بعضی از [[روایت|روایات]] «فَاسْأَلُونِی قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِی»،<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۹۳، ص۱۳۷.</ref> «سَلُونِی عَمَّا شِئْتُمْ؛ بپرسید از هر آنچه می‌خواهید»<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۹۹،ح۲؛ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۱۲، ح۱.</ref> و «سَلُونِی قَبْلَ أَنْ لَا تَسْأَلُونِی»<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۵۰۶.</ref> نقل شده است. | ||
براساس برخی روایات، [[امام باقر(ع)]]<ref>ابن حیون، شرح الاخبار فی فضائل الائمة الاطهار(ع)، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۲۹۲.</ref> و [[امام صادق(ع)]]<ref>ابن ابی‌زینب، الغیبة للنعمانی، ۱۳۹۷ق، ص۸۷؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ۲۰۰۳م، ج۳، ص۸۲۸؛ قندوزی، ینابیع الموده، دارالاسوه، ج۱،ص۲۲۲.</ref> نیز در مواردی جمله «سَلُونِی قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِی» را به زبان آورده‌اند؛ هرچند عده‌ای از علمای [[اهل سنت]] نقل کرده‌اند که جز امام علی(ع) کسی این جمله را نگفته است.<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۵۹۷؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۳؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۹۹؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۰؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۴۶.</ref> در برخی منابع گفته شده کسی از [[صحابه]] جز علی(ع) چنین سخنی نگفته است.<ref>ابن حنبل، فضائل الصحابة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۶۴۶؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ۲۰۰۳م، ج۲، ص۳۶۱؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۹۹؛ خوارزمی، المناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۹۰و۹۱.</ref> در بعضی از نقل‌ها نیز آمده که بر روی [[منبر]] کسی جز علی چنین نگفته است.<ref>ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۹۹؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۴۶.</ref> | براساس برخی روایات، [[امام باقر(ع)]]<ref>ابن حیون، شرح الاخبار فی فضائل الائمة الاطهار(ع)، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۲۹۲.</ref> و [[امام صادق(ع)]]<ref>ابن ابی‌زینب، الغیبة للنعمانی، ۱۳۹۷ق، ص۸۷؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ۲۰۰۳م، ج۳، ص۸۲۸؛ قندوزی، ینابیع الموده، دارالاسوه، ج۱،ص۲۲۲.</ref> نیز در مواردی جمله «سَلُونِی قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِی» را به زبان آورده‌اند؛ هرچند عده‌ای از علمای [[اهل سنت]] نقل کرده‌اند که جز امام علی(ع) کسی این جمله را نگفته است.<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۵۹۷؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۳؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۹۹؛ حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۵۰؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۴۶.</ref> در برخی منابع گفته شده کسی از [[صحابه]] جز علی(ع) چنین سخنی نگفته است.<ref>ابن حنبل، فضائل الصحابة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۶۴۶؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ۲۰۰۳م، ج۲، ص۳۶۱؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۹۹؛ خوارزمی، المناقب، مؤسسه نشر اسلامی، ص۹۰و۹۱.</ref> در بعضی از نقل‌ها نیز آمده که بر روی [[منبر]] کسی جز علی چنین نگفته است.<ref>ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۳۹۹؛ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۴۶.</ref> | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
بنابر برخی منابع، پس از اینکه امام علی(ع) جمله «سلونی قبل أن تفقدونی» را بر زبان آورد، [[سعد بن ابی وقاص|سَعد بن ابی وَقّاص]] ایستاد و گفت: یا [[امیرالمؤمنین(ع)]]! بگو چند تار مو در سر و محاسن من است؟ امام علی(ع) پاسخ داد: به خدا سوگند، [[رسول خدا(ص)]] قبلاً به من فرموده بود که تو چنین سؤالی از من خواهی کرد! در سر و محاسن تو هیچ تار مویی نیست مگر آنکه در بیخ آن شیطانی ساکن است. در خانه تو بزغاله‌ای است که فرزندم حسین(ع) را به قتل می‌رساند. در آن روز [[عمر بن سعد]] مقابل پدرش راه می‌رفت.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۷۴؛ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۳۳و ۱۳۴؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۳۰و۳۳۱.</ref> برخی این ماجرا را درباره اَنَس، پدر [[سنان بن انس|سنان بن انس]] از قاتلان [[امام حسین(ع)]] نقل کرده‌اند.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۸۶؛ مازندرانی، شرح الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۶، ص۴۰۰.</ref> | بنابر برخی منابع، پس از اینکه امام علی(ع) جمله «سلونی قبل أن تفقدونی» را بر زبان آورد، [[سعد بن ابی وقاص|سَعد بن ابی وَقّاص]] ایستاد و گفت: یا [[امیرالمؤمنین(ع)]]! بگو چند تار مو در سر و محاسن من است؟ امام علی(ع) پاسخ داد: به خدا سوگند، [[رسول خدا(ص)]] قبلاً به من فرموده بود که تو چنین سؤالی از من خواهی کرد! در سر و محاسن تو هیچ تار مویی نیست مگر آنکه در بیخ آن شیطانی ساکن است. در خانه تو بزغاله‌ای است که فرزندم حسین(ع) را به قتل می‌رساند. در آن روز [[عمر بن سعد]] مقابل پدرش راه می‌رفت.<ref>ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۳۵۶ش، ص۷۴؛ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۳۳و ۱۳۴؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۳۰و۳۳۱.</ref> برخی این ماجرا را درباره اَنَس، پدر [[سنان بن انس|سنان بن انس]] از قاتلان [[امام حسین(ع)]] نقل کرده‌اند.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۲۸۶؛ مازندرانی، شرح الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۶، ص۴۰۰.</ref> | ||
=== | ===قَتَادَة بن دِعامة=== | ||
نقل شده است که روزی ابوخطاب قَتَادَة بن دِعامة، از [[تابعان]] و فقهای بصره، در کوفه به مردم گفت «سَلُوا عَمَّا شِئْتُمْ؛ بپرسید از هر آنچه می‌خواهید»، [[ابوحنیفه]] که در آن روز جوان بود، گفت از او درباره نر یا ماده بودن مورچه داستان [[سلیمان(ع)]] بپرسید. وقتی از او پرسیدند، نتوانست جواب بدهد.<ref>زمخشری، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۵۵و۳۵۶؛ مازندرانی، شرح الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۵، ص۱۹۲.</ref> | نقل شده است که روزی ابوخطاب قَتَادَة بن دِعامة، از [[تابعان]] و فقهای بصره، در کوفه به مردم گفت «سَلُوا عَمَّا شِئْتُمْ؛ بپرسید از هر آنچه می‌خواهید»، [[ابوحنیفه]] که در آن روز جوان بود، گفت از او درباره نر یا ماده بودن مورچه داستان [[سلیمان(ع)]] بپرسید. وقتی از او پرسیدند، نتوانست جواب بدهد.<ref>زمخشری، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۵۵و۳۵۶؛ مازندرانی، شرح الکافی، ۱۳۸۲ق، ج۵، ص۱۹۲.</ref> | ||
'''دیگر واکنش‌ها''' | '''دیگر واکنش‌ها''' | ||
علامه امینی در کتاب الغدیر غیر از قضیه قتاده، پنج مورد دیگر نیز نقل کرده است که برخی ادعای «سلونی» کرده‌اند و رسوا شدند.<ref>نگاه کنید به: امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۶، ص۲۷۵و۲۷۶.</ref> | [[علامه امینی]] در کتاب [[الغدیر]] غیر از قضیه قتاده، پنج مورد دیگر نیز نقل کرده است که برخی ادعای «سلونی» کرده‌اند و رسوا شدند.<ref>نگاه کنید به: امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۶، ص۲۷۵و۲۷۶.</ref> | ||
از ابن جوزی، فقیه حنبلی قرن ششم، نیز نقل شده است که بر بالای منبر گفت: «سلونی قبل ان تفقدونی» و زنی از او سؤالی کرد و او از پاسخ درماند و رسوا شد.<ref>نباطی عاملی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۲۱۸.</ref> | از ابن جوزی، فقیه حنبلی قرن ششم، نیز نقل شده است که بر بالای منبر گفت: «سلونی قبل ان تفقدونی» و زنی از او سؤالی کرد و او از پاسخ درماند و رسوا شد.<ref>نباطی عاملی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۲۱۸.</ref> | ||
==راویان== | ==راویان و اعتبار حدیث== | ||
حدیث «سلونی قبل أن تفقدونی» از راویان متعددی نقل شده است که برخی از آنها عبارتند از: | حدیث «سلونی قبل أن تفقدونی» از راویان متعددی نقل شده است که برخی از آنها عبارتند از: | ||
[[عامر بن واثلة|أبوطُفَيْل عامر بن واثِلَة]]،<ref>ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۷، ص۳۳۵؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۷؛ طبری، ذخائر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۹ و ۴۰۰.</ref> [[عبدالله بن عباس]]،<ref>قندوزی، ینابیع الموده، دارالاسوه، ج۱، ص۲۲۴.</ref> از [[صحابه]] پیامبر و یاران امام علی(ع)،<ref>طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۴۲، ۴۴، ۷۰و۱۱۸.</ref> [[سلیم بن قیس هلالی|سُلَيْم بن قَیْس هِلالی]]،<ref>هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۸۰۲ و۹۴۱.</ref> [[اصبغ بن نباته|أَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَة]]،<ref>صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۳۳و۳۴۱.</ref> [[عبایة بن ربعی|عَبَایَة بن رِبْعِی]]<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۲۶۶؛ قندوزی، ینابیع الموده، دارالاسوه، ج۱، ص۲۲۲.</ref> از راویان امام علی(ع) و [[امام حسن(ع)]].<ref>طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۵۷، ۶۶، ۷۱، ۹۴ و ۹۵.</ref> | [[عامر بن واثلة|أبوطُفَيْل عامر بن واثِلَة]]،<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۳۸۳؛ ابن عساکر، تاریخ دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۱۷، ص۳۳۵؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۱۰۷؛ طبری، ذخائر العقبی، ۱۴۲۸ق، ج۱، ص۳۹۹ و ۴۰۰.</ref> [[عبدالله بن عباس]]،<ref>قندوزی، ینابیع الموده، دارالاسوه، ج۱، ص۲۲۴.</ref> از [[صحابه]] پیامبر و یاران امام علی(ع)،<ref>طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۴۲، ۴۴، ۷۰و۱۱۸.</ref> [[سلیم بن قیس هلالی|سُلَيْم بن قَیْس هِلالی]]،<ref>هلالی، کتاب سلیم بن قیس الهلالی، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۸۰۲ و۹۴۱.</ref> [[اصبغ بن نباته|أَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَة]]،<ref>صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۱۳۳و۳۴۱.</ref> [[عبایة بن ربعی|عَبَایَة بن رِبْعِی]]<ref>صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۲۶۶؛ قندوزی، ینابیع الموده، دارالاسوه، ج۱، ص۲۲۲.</ref> از راویان امام علی(ع) و [[امام حسن(ع)]].<ref>طوسی، رجال الطوسی، ۱۳۷۳ش، ص۵۷، ۶۶، ۷۱، ۹۴ و ۹۵.</ref> | ||
[[حاکم نیشابوری]]، سند روایت به نقل از أبوطفيل عامر بن واثلة را [[حدیث صحیح|صحیح]] شمرده است.<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۳۸۳ و ۵۰۶.</ref> | |||
==افزوده‌ها== | ==افزوده‌ها== | ||
عبارت «سلونی قبل أن تفقدونی» در منابع [[شیعه]] و [[اهل سنت]] افزوده‌های متعددی دارد از جمله: | عبارت «سلونی قبل أن تفقدونی» در منابع [[شیعه]] و [[اهل سنت]] افزوده‌های متعددی دارد از جمله: | ||