پرش به محتوا

حلف الفضول: تفاوت میان نسخه‌ها

۹۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۴ مهٔ ۲۰۱۴
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Aghaie
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
حلف‌الفضول، به منزله رویدادى مهم، یكى از مبادى تاریخ‌گذارى در روزگار جاهلیت محسوب مى‌شد<ref>مسعودى، تنبیه، ص 209</ref> و ستمدیدگان با توسل به آن حق خود را مى‌گرفتند.<ref>رجوع کنید به ابن‌حبیب، كتاب المُنَمَّق فى اخبار قریش، ص280ـ281</ref> این پیمان پس از اسلام نیز اهمیت خود را حفظ كرد. خلیفه دوم حضور در حلف‌الفضول را یكى از معیارهاى تقدم قبایل براى برخوردارى بیشتر از عطا و مقررى به شمار مى‌آورد<ref>رجوع کنید به شافعى، الاُمّ، ج 4، ص 166؛ ابن‌حنبل، كتاب‌العلل و معرفة الرجال، ج 3، ص 423؛ مطیعى، التكملة الثانیة، ج 19، ص 381</ref> حضور در حلف‌الفضول نوعى افتخار محسوب مى‌شد. در یكى از سفرهاى معاویه به مدینه، عبداللّه بن‌زبیر به او گفت كه با [[امام حسن (ع)]] در حلف‌الفضول همراه است و اگر امام از وى بر ضد معاویه یارى بخواهد، او را اجابت مى‌كند، اما معاویه ادعاى او را در انتساب به حلف‌الفضول به تمسخر گرفت و رد كرد.<ref>اخبار الدولة العباسیة، ص 58ـ 59</ref> پس از شهادت امام حسن نیز هنگامى كه [[امام حسین (ع)]] بنا بر وصیت برادرش، مى‌خواست پیكر آن حضرت را در كنار قبر [[رسول خدا]] دفن كند، چون با مخالفت امویان روبه‌رو شد، به حلف‌الفضول متوسل شد و برخى قبایل براى یارى وى آماده شدند، اما آن حضرت از تصمیم خود منصرف گردید.<ref>ابن‌عساكر، ترجمة الامام‌الحسن(ع)، ص 222</ref> همچنین هنگامى كه ولیدبن عُتبة بن‌ابى‌سُفیان، امیر اموى مدینه (دوران حكومت: 57ـ60 و 61ـ62)، درباره مال یا زمینى از آنِ امام حسین بر وى ستم كرد، امام وى را تهدید كرد كه اگر حق او را ندهد، شمشیر برمى‌دارد و در [[مسجد النبي|مسجد رسول خدا]]، مردم را به حلف‌الفضول مى‌خواند. در پى آن، كسانى براى حمایت از امام حسین اعلام آمادگى كردند و ولید، ناگزیر، حق امام را داد.<ref>ابن‌هشام، سيرة النبويه، ج 1، ص 142؛ بلاذرى، انساب الاشراف، ج 2، ص 26؛ قرطبى، الجامع لاحكام القرآن، ج10، ص 169</ref> به نوشته جوادعلى،<ref>المفصل فى تاریخ العرب، ج 4، ص 89</ref> شاید مقصود امام آن بوده است كه به پیمانى همچون حلف‌الفضول دعوت مى‌كند و لذا نمى‌توان از این حكایت نتیجه گرفت كه حلف‌الفضول تا آن زمان برقرار بوده است. هشام بن‌محمد بن‌سائب كلبى (متوفى 204) كتابى با عنوان حلف‌الفضول نوشته بوده است.<ref>ابن‌ندیم، فهرست، ص 108؛ ابن‌خلّكان، وفيات الاعيان، ج 6، ص 82</ref>
حلف‌الفضول، به منزله رویدادى مهم، یكى از مبادى تاریخ‌گذارى در روزگار جاهلیت محسوب مى‌شد<ref>مسعودى، تنبیه، ص 209</ref> و ستمدیدگان با توسل به آن حق خود را مى‌گرفتند.<ref>رجوع کنید به ابن‌حبیب، كتاب المُنَمَّق فى اخبار قریش، ص280ـ281</ref> این پیمان پس از اسلام نیز اهمیت خود را حفظ كرد. خلیفه دوم حضور در حلف‌الفضول را یكى از معیارهاى تقدم قبایل براى برخوردارى بیشتر از عطا و مقررى به شمار مى‌آورد<ref>رجوع کنید به شافعى، الاُمّ، ج 4، ص 166؛ ابن‌حنبل، كتاب‌العلل و معرفة الرجال، ج 3، ص 423؛ مطیعى، التكملة الثانیة، ج 19، ص 381</ref> حضور در حلف‌الفضول نوعى افتخار محسوب مى‌شد. در یكى از سفرهاى معاویه به مدینه، عبداللّه بن‌زبیر به او گفت كه با [[امام حسن (ع)]] در حلف‌الفضول همراه است و اگر امام از وى بر ضد معاویه یارى بخواهد، او را اجابت مى‌كند، اما معاویه ادعاى او را در انتساب به حلف‌الفضول به تمسخر گرفت و رد كرد.<ref>اخبار الدولة العباسیة، ص 58ـ 59</ref> پس از شهادت امام حسن نیز هنگامى كه [[امام حسین (ع)]] بنا بر وصیت برادرش، مى‌خواست پیكر آن حضرت را در كنار قبر [[رسول خدا]] دفن كند، چون با مخالفت امویان روبه‌رو شد، به حلف‌الفضول متوسل شد و برخى قبایل براى یارى وى آماده شدند، اما آن حضرت از تصمیم خود منصرف گردید.<ref>ابن‌عساكر، ترجمة الامام‌الحسن(ع)، ص 222</ref> همچنین هنگامى كه ولیدبن عُتبة بن‌ابى‌سُفیان، امیر اموى مدینه (دوران حكومت: 57ـ60 و 61ـ62)، درباره مال یا زمینى از آنِ امام حسین بر وى ستم كرد، امام وى را تهدید كرد كه اگر حق او را ندهد، شمشیر برمى‌دارد و در [[مسجد النبي|مسجد رسول خدا]]، مردم را به حلف‌الفضول مى‌خواند. در پى آن، كسانى براى حمایت از امام حسین اعلام آمادگى كردند و ولید، ناگزیر، حق امام را داد.<ref>ابن‌هشام، سيرة النبويه، ج 1، ص 142؛ بلاذرى، انساب الاشراف، ج 2، ص 26؛ قرطبى، الجامع لاحكام القرآن، ج10، ص 169</ref> به نوشته جوادعلى،<ref>المفصل فى تاریخ العرب، ج 4، ص 89</ref> شاید مقصود امام آن بوده است كه به پیمانى همچون حلف‌الفضول دعوت مى‌كند و لذا نمى‌توان از این حكایت نتیجه گرفت كه حلف‌الفضول تا آن زمان برقرار بوده است. هشام بن‌محمد بن‌سائب كلبى (متوفى 204) كتابى با عنوان حلف‌الفضول نوشته بوده است.<ref>ابن‌ندیم، فهرست، ص 108؛ ابن‌خلّكان، وفيات الاعيان، ج 6، ص 82</ref>


== پیوند به بیرون ==
 
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120506085157-6028-510.pdf حلف الفضول]
== پانویس ==
== پانویس ==
<references />
{{پانویس|2}}
== منابع ==
== منابع ==
*ابن‌ابى‌الحدید، شرح نهج‌البلاغة، چاپ محمدابوالفضل ابراهیم، قاهره، 1385ـ1387/ 1965ـ1967، چاپ افست بیروت، [بى‌تا].
{{ستون-شروع|2}}
*ابن‌حِبّان، صحیح ابن‌حبّان بترتیب ابن‌بلبان، ج 10، چاپ شعیب ارنؤوط، بیروت، 1414/1993.
*ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، چاپ محمدابوالفضل ابراهیم، قاهره، ۱۳۸۵ـ۱۳۸۷/ ۱۹۶۵ـ۱۹۶۷، چاپ افست بیروت، [بی تا].
*ابن‌حبیب، كتاب‌المُحَبَّر، چاپ ایلزه لیشتن اشتتر، حیدرآباد، دكن 1361/1942، چاپ افست بیروت [بى‌تا].
*ابن حِبّان، صحیح ابن حبّان بترتیب ابن بلبان، ج۱۰، چاپ شعیب ارنؤوط، بیروت، ۱۴۱۴/۱۹۹۳.
*ابن‌حبیب، كتاب المُنَمَّق فى اخبار قریش، چاپ خورشید احمد فارق، بیروت، 1405/ 1985.
*ابن حبیب، کتاب المُحَبَّر، چاپ ایلزه لیشتن اشتتر، حیدرآباد، دکن ۱۳۶۱/۱۹۴۲، چاپ افست بیروت [بی تا].
*ابن‌حنبل، كتاب‌العلل و معرفة الرجال، چاپ وصى‌اللّه عباس، بیروت، 1408/1988.
*ابن حبیب، کتاب المُنَمَّق فی اخبار قریش، چاپ خورشید احمد فارق، بیروت، ۱۴۰۵/ ۱۹۸۵.
*ابن‌خلّكان، وفيات الاعيان.
*ابن حنبل، کتاب العلل و معرفة الرجال، چاپ وصی اللّه عباس، بیروت، ۱۴۰۸/۱۹۸۸.
*ابن‌سعد، طبقات، (بیروت).
*ابن خلّکان، وفیات الاعیان.
*ابن‌عساكر، تاریخ مدینة دمشق، چاپ على شیرى، بیروت، 1415ـ 1421/ 1995ـ2001.
*ابن سعد، طبقات، (بیروت).
*ابن‌عساكر، ترجمة الامام‌الحسن(ع)، چاپ محمدباقر محمودى، بیروت، 1400/1980.
*ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، چاپ علی شیری، بیروت، ۱۴۱۵ـ ۱۴۲۱/ ۱۹۹۵ـ۲۰۰۱.
*ابن‌ندیم، فهرست، (تهران).
*ابن عساکر، ترجمة الامام الحسن(ع)، چاپ محمدباقر محمودی، بیروت، ۱۴۰۰/۱۹۸۰.
*ابن‌هشام، السیرة النبویة، چاپ مصطفى سقا، ابراهیم ابیارى، و عبدالحفیظ شلبى، قاهره، 1355/1936.
*ابن ندیم، فهرست، (تهران).
*اخبارالدولة العباسیة و فیه اخبارالعباس و ولده، چاپ عبدالعزیز دورى و عبدالجبار مطلبى، بیروت، دارالطلیعة للطباعة و النشر، 1971.
*ابن هشام، السیرة النبویة، چاپ مصطفی سقا، ابراهیم ابیاری، و عبدالحفیظ شلبی، قاهره، ۱۳۵۵/۱۹۳۶.
*بلاذرى، احمد بن‌یحیى، انساب الاشراف، چاپ محمود فردوس عظم، دمشق، 1996ـ2000.
*اخبارالدولة العباسیة و فیه اخبارالعباس و ولده، چاپ عبدالعزیز دوری و عبدالجبار مطلبی، بیروت، دارالطلیعة للطباعة و النشر، ۱۹۷۱.
*جوادعلى، المفصل فى تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت، 1976ـ1978.
*بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، چاپ محمود فردوس عظم، دمشق، ۱۹۹۶ـ۲۰۰۰.
*شافعى، محمدبن ادریس، الاُمّ، بیروت، 1403/ 1983.
*جوادعلی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت، ۱۹۷۶ـ۱۹۷۸.
*عاملى، جعفر مرتضى، الصحیح من سیرة النبى الاعظم صلى‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم، قم، 1403.
*شافعی، محمدبن ادریس، الاُمّ، بیروت، ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.
*قرطبى، محمدبن احمد، الجامع لاحكام القرآن، بیروت، 1405/ 1985.
*عاملی، جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم صلی اللّه علیه وآله وسلم، قم، ۱۴۰۳.
*مسعودى، تنبیه الاشراف.
*قرطبی، محمدبن احمد، الجامع لاحکام القرآن، بیروت، ۱۴۰۵/ ۱۹۸۵.
*مسعودي، مروج الذهب، (بیروت).
*مسعودی، تنبیه الاشراف.
*مطیعى، محمد نجیب، التكملة الثانیة، المجموع: شرح‌المُهَذّب، در یحیى‌بن شرف نووى، المجموع: شرح‌المُهَذّب، ج 13ـ20، بیروت، دارالفكر، [بى‌تا].
*مسعودی، مروج الذهب، (بیروت).
*یعقوبى، تاریخ.
*مطیعی، محمد نجیب، التکملة الثانیة، المجموع: شرح المُهَذّب، در یحیی بن شرف نووی، المجموع: شرح المُهَذّب، ج۱۳ـ۲۰، بیروت، دارالفکر، [بی تا].
 
*یعقوبی، تاریخ.
== منبع ==
{{پایان}}
== پیوند به بیرون ==
*[http://www.encyclopaediaislamica.com/ دانشنامه جهان اسلام]
*[http://www.encyclopaediaislamica.com/ دانشنامه جهان اسلام]
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120506085157-6028-510.pdf حلف الفضول]


[[رده:پیامبر اسلام(ص)]]
[[رده:پیامبر اسلام(ص)]]
کاربر ناشناس