پرش به محتوا

محمد بن اشعث بن قیس کندی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
ویرایش جزیی
imported>M.bahrami
جز (ویرایش جزیی)
خط ۱: خط ۱:
{{دیگر کاربردها| ابن اشعث}}
{{دیگر کاربردها| ابن اشعث}}
'''مُحمّد بن اَشْعَث بْن قَیْس کِنْدی'''، معروف به ابن اشعث، از عاملان [[واقعه کربلا]]. او فرماندهی نیروهای [[ابن زیاد]] را در دستگیری [[مسلم بن عقیل]] بر عهده داشت. در [[روز عاشورا]] منزلت انتساب [[امام حسین(ع)]] به [[پیامبر اکرم(ص)|پیامبر اکرم]] را انکار کرد. پس از واقعه کربلا از مخالفان [[قیام مختار]] بود و نیروهای [[مختار]] به او دست نیافتند. سرانجام در جنگ [[مصعب بن زبیر]] با [[مختار ثقفی]] کشته شد.
{{جعبه اطلاعات قاتل شهدای کربلا
|اطلاعات قاتل =
| تصویر        =
| توضیح تصویر  =
| نام کامل    =مُحمّد بن اَشْعَث بْن قَیْس کِنْدی
| کنیه        =
| لقب          =ابن اشعث
| زادروز/زادگاه =
| محل زندگی    =
| نسب/قبیله    =[[قبیله کنده|کنده]]
| خویشاوندان سرشناس  =[[قیس بن اشعث کندی|قیس بن اشعث]] • [[جعده دختر اشعث|جعده]]  • [[اشعث بن قیس کندی|اشعث]]
| تاریخ و مکان درگذشت=
| نحوه درگذشت=
| مدفن =
| اقدامات =
| انگیزه    =
| نقش‌های برجسته    =
| دیگر فعالیت‌ها  =
}}
'''مُحمّد بن اَشْعَث بْن قَیْس کِنْدی'''، معروف به '''ابن اشعث'''، از عاملان [[واقعه کربلا]]. او فرماندهی نیروهای [[ابن زیاد]] را در دستگیری [[مسلم بن عقیل]] بر عهده داشت. در [[روز عاشورا]] منزلت انتساب [[امام حسین(ع)]] به [[پیامبر اکرم(ص)|پیامبر اکرم]] را انکار کرد. پس از واقعه کربلا از مخالفان [[قیام مختار]] بود و نیروهای [[مختار]] به او دست نیافتند. سرانجام در جنگ [[مصعب بن زبیر]] با [[مختار ثقفی]] کشته شد.


== نسب و خاندان ==
== نسب و خاندان ==
پدرش [[اشعث بن قیس کندی]] رئیس [[قبیله کنده]] و کارگزار [[امام علی(ع)]] در [[آذربایجان (کشور)|آذربایجان]] بود. او در [[جنگ صفین]] در لشکر امام علی(ع) بود و در تحریک [[خوارج]] بر ضد امام موثر بود.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج ۲، ص ۲۹۶؛ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج ۴، ص ۵۶۱.</ref>
پدر محمد، [[اشعث بن قیس کندی]] رئیس [[قبیله کنده]] و کارگزار [[امام علی(ع)]] در [[آذربایجان (کشور)|آذربایجان]] بود. او در [[جنگ صفین]] در لشکر امام علی(ع) بود و در تحریک [[خوارج]] بر ضد امام علی نقش داشت.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۹۶؛ طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۵۶۱.</ref>


مادر محمد ام فروه دختر ابوقحافه بود و از این رو خواهرزاده [[خلیفه اول]] است.<ref> ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج ۴، ص ۱۹۵۰.</ref> برادرش [[قیس بن اشعث کندی|قیس بن اشعث]] در [[واقعه کربلا]] از سپاهیان [[عمر بن سعد]] بود<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج ۵، ص ۴۲۳.</ref> که در غارت خیمه‌ها نقش داشت.<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج ۵، ص ۴۵۳؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج ۳، ص ۲۰۴.</ref> خواهرش [[جعده همسر امام حسن|جعده]] همسر [[امام حسن مجتبی(ع)]] بود که ایشان را به [[شهادت]] رساند.<ref> مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج ۲، ص ۴۲۷.</ref>
مادر او، ام‌فروه دختر ابوقحافه بود. از این رو خواهرزاده [[خلیفه اول]] است.<ref> ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۵۰.</ref> برادرش [[قیس بن اشعث کندی|قیس بن اشعث]] در [[واقعه کربلا]] از سپاهیان [[عمر بن سعد]] بود.<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۲۳.</ref> خواهرش [[جعده همسر امام حسن|جعده]] همسر [[امام حسن مجتبی(ع)]] بود که ایشان را به [[شهادت]] رساند.<ref> مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۴۲۷.</ref>


[[امام صادق(ع)]]، اشعث بن قیس را در شهادت [[امام علی]](ع)، و پسرش محمد را در شهادت [[امام حسین(ع)]] شریک دانسته و به نقش دخترش جعده در شهادت امام حسن(ع) اشاره کرده است.<ref>کافی، کلینی، ۱۳۶۵ق، ج ۸، ص ۱۶۷.</ref>
[[امام صادق(ع)]]، اشعث بن قیس را در شهادت [[امام علی]](ع)، و پسرش محمد را در شهادت [[امام حسین(ع)]] شریک دانسته و به نقش دخترش جعده در شهادت امام حسن(ع) اشاره کرده است.<ref>کلینی، الکافی،  ۱۳۶۵ق، ج۸، ص۱۶۷.</ref>
 
محمد بن اشعث از کسانی بود که علیه [[حجر بن عدی]] شهادت داد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج ۵، ص ۲۵۴.</ref>


== دستگیری مسلم بن عقیل ==
== دستگیری مسلم بن عقیل ==
محمد بن اشعث در متفرق کردن اهالی کوفه از اطراف [[مسلم بن عقیل]] نقش مهمی داشت.<ref> دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص ۲۳۹.</ref> او همچنین فرمانده نیروهایی بود که از طرف ابن زیاد با امان دادن به [[مسلم بن عقیل]]، او را دستگیر کردند.<ref>اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص ۱۰۷؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج ۴، ص ۳۳.</ref>
محمد بن اشعث از کسانی بود که علیه [[حجر بن عدی]] شهادت داد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۲۵۴.</ref> او همچنین در متفرق کردن اهالی کوفه از اطراف [[مسلم بن عقیل]] نقش داشت.<ref> دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص ۲۳۹.</ref> او فرماندهی نیروهایی را بر عهده داشت که از طرف ابن زیاد با امان دادن به [[مسلم بن عقیل]]، او را دستگیر کردند.<ref>اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۱۰۷؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۳۳.</ref>


== روز عاشورا ==
== روز عاشورا ==
محمد بن اشعث در [[روز عاشورا]]، منزلت انتساب امام حسین(ع) به [[پیامبر اکرم(ص)]] را انکار کرد. از این رو مورد نفرین امام قرار گرفت.<ref> ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج ۵، ص ۹۷. ج ۶، ص ۲۴۲؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج ۳۵، ص ۳۰۲.</ref>
محمد بن اشعث در [[روز عاشورا]]، انتساب امام حسین(ع) به [[پیامبر(ص)]] را انکار کرد. از این رو امام حسین او را نفرین کرد.<ref> ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۵، ص۹۷. ج۶، ص۲۴۲؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۳۵، ص۳۰۲.</ref> به گفته برخی منابع، پس از نفرین امام حسین، ابن اشعث برای [[قضای حاجت]] به کناری رفت و عقربی او را نیش زد و جان داد.<ref> مقرم، مقتل الحسین، ۱۴۲۶ق، ص۲۴۰؛ صدوق، امالی، ۱۴۰۰ق، ص۱۵۸.</ref> البته این گفته با گزارش منابع قدیمی‌تر از فعالیت او در [[قیام مختار]]<ref>ابن جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۶۴؛ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۵۹.</ref> و قتلش در جنگ مصعب با مختار در [[سال ۶۷ قمری |سال ۶۷ق]]<ref>دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص ۳۰۱-۳۰۴؛ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج ۳، ص ۹۸؛ ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۷۷.</ref> ناسازگار است.
 
به گفته برخی منابع متأخر، بلافاصله پس از نفرین امام، ابن اشعث برای قضای حاجت به کناری رفت و عقربی او را نیش زد و با عورتی برهنه جان داد.<ref> مقرم، مقتل الحسین، ۱۴۲۶ق، ص ۲۴۰؛ صدوق، امالی، ۱۴۰۰ق، ص ۱۵۸.</ref> این گزارش با گزارش منابع تاریخی از فعالیت او در [[قیام مختار]]<ref>ابن جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج ۶، ص ۶۴؛ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج ۳، ص ۵۹.</ref> و قتلش در جنگ مصعب با مختار در [[سال ۶۷ قمری |سال ۶۷ق]]<ref>دینوری، اخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص ۳۰۱-۳۰۴؛ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج ۳، ص ۹۸؛ ابن‌اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج ۴، ص ۲۷۷.</ref> ناسازگار است.


== پس از واقعه کربلا ==
== پس از واقعه کربلا ==
[[حوشب بن یعلی همدانی|حَوشَب بن یعلی هَمدانی]]، قصر و روستای ابن اشعث در [[قادسیه]] را  به دستور مختار محاصره کرد تا او را دستگیر کند. اما ابن اشعث از یک در مخفی فرار کرد. به دستور مختار قصر او ویران شد و با مصالح آن، خانه [[حجر بن عدی]] که به دست هواداران ابن زیاد ویران شده بود بازسازی شد.<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج ۶، ص ۶۶؛ ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج ۶، ص ۲۵۴-۲۵۵.</ref>
[[حوشب بن یعلی همدانی|حَوشَب بن یعلی هَمدانی]]، قصر و روستای ابن اشعث در [[قادسیه]] را  به دستور مختار محاصره کرد تا او را دستگیر کند. اما ابن اشعث از در مخفی فرار کرد. به دستور مختار قصر او را ویران کردند و با مصالح آن، خانه [[حجر بن عدی]] که به دست هواداران ابن زیاد ویران شده بود بازسازی شد.<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج ۶، ص ۶۶؛ ابن اعثم، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج ۶، ص ۲۵۴-۲۵۵.</ref>


محمد بن اشعث و دیگر قاتلان امام حسین، همین که شنیدند مختار در جستجوی آنان است، گریختند. زمانی که از شورش اهالی کوفه باخبر شدند به کوفه برگشتند و فرماندهی این شورش را بر عهده گرفتند. اما همین که این شورش شکست خورد، محمد بن اشعث به همراه [[شبث بن ربعی]] و دیگر قاتلان امام حسین (ع) به [[بصره]] گریختند و [[مصعب بن زبیر]] را به جنگ با مختار تحریک کردند.<ref>ابن جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج ۶، ص ۶۴؛ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج ۳، ص ۵۹.</ref> او در ۶۷ق نامه مصعب را به [[مهلب بن ابی صفره]] کارگزارش در فارس رساند.<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج ۶، ص ۹۴.</ref>
محمد بن اشعث و دیگر قاتلان امام حسین، همین که شنیدند مختار در جستجوی آنان است، گریختند. زمانی که از شورش اهالی کوفه باخبر شدند به کوفه برگشتند و فرماندهی این شورش را بر عهده گرفتند. اما همین که این شورش شکست خورد، محمد بن اشعث به همراه [[شبث بن ربعی]] و دیگر قاتلان امام حسین (ع) به [[بصره]] گریختند و [[مصعب بن زبیر]] را به جنگ با مختار تحریک کردند.<ref>ابن جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج ۶، ص ۶۴؛ مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج ۳، ص ۵۹.</ref> او در ۶۷ق نامه مصعب را به [[مهلب بن ابی صفره]] کارگزارش در فارس رساند.<ref>طبری، تاریخ طبری، ۱۳۸۷ق، ج ۶، ص ۹۴.</ref>