Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۰۲۷
ویرایش
یوسف صانعی: تفاوت میان نسخه‌ها
ویرایش شکلی
جز (ویکی سازی) |
(ویرایش شکلی) |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
آیت‌الله صانعی در سال ۱۳۵۲ش تدریس [[درس خارج]] [[اصول]] و در سال ۱۳۵۴ش تدریس درس [[خارج فقه]] را آغاز نمود و در سال ۱۳۷۲ش [[رساله توضیح‌المسائل|رساله عملیه]] خود را منتشر نمود. | آیت‌الله صانعی در سال ۱۳۵۲ش تدریس [[درس خارج]] [[اصول]] و در سال ۱۳۵۴ش تدریس درس [[خارج فقه]] را آغاز نمود و در سال ۱۳۷۲ش [[رساله توضیح‌المسائل|رساله عملیه]] خود را منتشر نمود. | ||
برخی مبانی و | برخی مبانی و نظرات فقهی آیت‌الله صانعی مورد مناقشه قرار گرفته است. [[بلوغ دختران]] در سیزده سالگی، خروج زن از خانه بدون نیاز به اذن شوهر، برابری [[قصاص]] و [[دیه زن]] و [[دیه انسان|مرد]]، ارث غیر مسلمان از [[اسلام|مسلمان]] و [[محرمیت]] [[فرزندخوانده]] از جمله فتاوای منافشه‌انگیز صانعی است. وی همچنین عدالت عرفی را بر بسیاری از [[احکام شرعی|احکام اسلامی]] مقدم می‌داند. او معتقد به کرامت ذاتی انسان با هر اعتقادی است. | ||
== زندگی‌نامه == | == زندگی‌نامه == | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
یوسف صانعی در مهرماه ۱۳۴۳ش در سن ۲۷ سالگی [[ازدواج]] کرد.<ref name=":6">رویکردی به حقوق زنان، ۱۳۹۷ش، ص۴۱.</ref> شروع زندگی متأهلی او با فقر همراه بود از این‌رو همسرش با بافتن وسائل سنتی، اجاره ماهیانه خانه‌شان را پرداخت می‌کرد.<ref>فقیه نواندیش، ۱۳۹۳ش، ص۲۶-۲۸</ref> همسرش در سال ۱۳۹۰ش فوت کرد.<ref name=":6" /> او یک دختر و دو پسر دارد.<ref name=":6" /> | یوسف صانعی در مهرماه ۱۳۴۳ش در سن ۲۷ سالگی [[ازدواج]] کرد.<ref name=":6">رویکردی به حقوق زنان، ۱۳۹۷ش، ص۴۱.</ref> شروع زندگی متأهلی او با فقر همراه بود از این‌رو همسرش با بافتن وسائل سنتی، اجاره ماهیانه خانه‌شان را پرداخت می‌کرد.<ref>فقیه نواندیش، ۱۳۹۳ش، ص۲۶-۲۸</ref> همسرش در سال ۱۳۹۰ش فوت کرد.<ref name=":6" /> او یک دختر و دو پسر دارد.<ref name=":6" /> | ||
== فعالیت‌های سیاسی == | == فعالیت‌های سیاسی == | ||
آیت‌الله صانعی نقل می‌کند که با شروع مبارزات [[امام خمینی]] علیه حکومت شاهنشاهی، در خدمت امام بوده است، با این حال، خود را از حلقه‌های سوم و چهارم مبارزه می‌داند که بیشتر در کارهای علمی مبارزات، سهم داشت.<ref>فقیه نو اندیش، ۱۳۹۳ش، ص۱۱۰.</ref> نویسندگان مؤسسه فقه الثقلین که تحقیق و تدوین کتاب‌ها و نظرات آیت‌الله صانعی را انجام می‌دهند،<ref name=":13">آیینه نظر، ۱۳۹۴ش، ص۵۳.</ref> اغلب فعالیت‌های پیش از انقلاب او را فرهنگی و تبلیغی دانسته‌اند؛<ref>رویکردی به حقوق زنان، ۱۳۹۷ش، ص۲۴.</ref> البته امضای یوسف صانعی بر بیش از ۳۰ اعلامیه رسمی پیش از انقلاب در دفاع از امام خمینی و علیه حکومت پهلوی وجود دارد.<ref>فقیه نو اندیش، ۱۳۹۳ش، ص۱۰۳</ref> او همچنین به مدت کوتاهی در سال [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] بازداشت شد.<ref name=":4" /> | آیت‌الله صانعی نقل می‌کند که با شروع مبارزات [[امام خمینی]] علیه حکومت شاهنشاهی، در خدمت امام بوده است، با این حال، خود را از حلقه‌های سوم و چهارم مبارزه می‌داند که بیشتر در کارهای علمی مبارزات، سهم داشت.<ref>فقیه نو اندیش، ۱۳۹۳ش، ص۱۱۰.</ref> نویسندگان مؤسسه فقه الثقلین که تحقیق و تدوین کتاب‌ها و نظرات آیت‌الله صانعی را انجام می‌دهند،<ref name=":13">آیینه نظر، ۱۳۹۴ش، ص۵۳.</ref> اغلب فعالیت‌های پیش از انقلاب او را فرهنگی و تبلیغی دانسته‌اند؛<ref>رویکردی به حقوق زنان، ۱۳۹۷ش، ص۲۴.</ref> البته امضای یوسف صانعی بر بیش از ۳۰ اعلامیه رسمی پیش از انقلاب در دفاع از امام خمینی و علیه حکومت پهلوی وجود دارد.<ref>فقیه نو اندیش، ۱۳۹۳ش، ص۱۰۳</ref> او همچنین به مدت کوتاهی در سال [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] بازداشت شد.<ref name=":4" /> | ||
| خط ۵۹: | خط ۶۰: | ||
=== اساتید === | === اساتید === | ||
[[مصطفی اعتمادی]]، [[سید موسی صدر|امام موسی صدر]]، [[جعفر سبحانی]] و [[محمدتقی ستوده]] از اساتید دروس سطح یوسف صانعی بودند.<ref name=":0">فقیه نو اندیش، ۱۳۹۳ش، ص۳۴.</ref> او در [[درس خارج]] [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]]، در کلاس اساتیدی همچون [[محمد محقق داماد]]، [[محمدعلی اراکی|محمد علی اراکی]] و عباسعلی شاهرودی شرکت کرد و نیز یک سال در درس [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] حضور یافت.<ref name=":3" /> با این حال بیش‌ترین حضور | [[مصطفی اعتمادی]]، [[سید موسی صدر|امام موسی صدر]]، [[جعفر سبحانی]] و [[محمدتقی ستوده]] از اساتید دروس سطح یوسف صانعی بودند.<ref name=":0">فقیه نو اندیش، ۱۳۹۳ش، ص۳۴.</ref> او در [[درس خارج]] [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]]، در کلاس اساتیدی همچون [[محمد محقق داماد]]، [[محمدعلی اراکی|محمد علی اراکی]] و عباسعلی شاهرودی شرکت کرد و نیز یک سال در درس [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] حضور یافت.<ref name=":3" /> با این حال بیش‌ترین حضور او در درس [[امام خمینی]] است.<ref name=":3">آیینه نظر، ۱۳۹۴ش، ص۲۰</ref> | ||
=== همراهی با امام خمینی === | === همراهی با امام خمینی === | ||
صانعی نقل می‌کند که از سال ۱۳۳۴ش تا آخر عمرِ امام خمینی در خدمت امام بوده است.<ref>«[https://www.youtube.com/watch?v=4mrDv_MjwM8 سخنرانی آیت‌الله صانعی».]</ref> او از سال ۱۳۳۵ش تا زمان تبعید امام خمینی به صورت مستمر در درسش شرکت می‌کرد<ref>فقیه نو اندیش، ۱۳۹۳ش، ص۳۷.</ref> و درس فقه امام خمینی را به صورت کامل و به زبان عربی و بسیاری از درس اصولش را تقریر کرده است.<ref>آیینه نظر، ۱۳۹۴ش، ص۲۱.</ref> او علاوه بر شاگردی، به منزل امام خمینی نیز رفت و آمد داشت و برای چند سال در عیدها و [[ایام فاطمیه|فاطمیه]]، کار پذیرایی از مهمانان امام را انجام می‌داد.<ref>همراه با آفتاب، ۱۳۸۷ش، ص۸۲.</ref> | صانعی نقل می‌کند که از سال ۱۳۳۴ش تا آخر عمرِ امام خمینی در خدمت امام بوده است. <ref>«[https://www.youtube.com/watch?v=4mrDv_MjwM8 سخنرانی آیت‌الله صانعی».]</ref> او از سال ۱۳۳۵ش تا زمان تبعید امام خمینی به صورت مستمر در درسش شرکت می‌کرد<ref>فقیه نو اندیش، ۱۳۹۳ش، ص۳۷.</ref> و درس فقه امام خمینی را به صورت کامل و به زبان عربی و بسیاری از درس اصولش را تقریر کرده است.<ref>آیینه نظر، ۱۳۹۴ش، ص۲۱.</ref> او علاوه بر شاگردی، به منزل امام خمینی نیز رفت و آمد داشت و برای چند سال در عیدها و [[ایام فاطمیه|فاطمیه]]، کار پذیرایی از مهمانان امام را انجام می‌داد.<ref>همراه با آفتاب، ۱۳۸۷ش، ص۸۲.</ref> | ||
یوسف صانعی امام خمینی را شخصیت ممتاز تاریخ اسلام معرفی می‌کند که هم [[مجتهد|فقیه]] و عارف و هم فیلسوف و مبارز بود.<ref>همراه با آفتاب، ۱۳۸۷ش، ص۶</ref> او همچنین امام خمینی را صاحب مقام «[[فنا فی الله]]» می‌دانست.<ref>همراه با آفتاب، ۱۳۸۷ش، ص۱۲۲.</ref> | یوسف صانعی امام خمینی را شخصیت ممتاز تاریخ اسلام معرفی می‌کند که هم [[مجتهد|فقیه]] و عارف و هم فیلسوف و مبارز بود.<ref>همراه با آفتاب، ۱۳۸۷ش، ص۶</ref> او همچنین امام خمینی را صاحب مقام «[[فنا فی الله]]» می‌دانست.<ref>همراه با آفتاب، ۱۳۸۷ش، ص۱۲۲.</ref> | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۹: | ||
== نظرات فقهی == | == نظرات فقهی == | ||
در سال ۱۳۶۴ش آیت‌الله صانعی از دادستانی کل کشور استعفا داد و یکی از دلایل آن‌را داشتن نظراتی دانست که برخی آن‌ها را شاذ دانسته و در مقابلش مقاومت می‌کنند.<ref>فقیه نواندیش، ۱۳۹۳ش، ص۱۲۰.</ref> برخی نظرات فقهی | در سال ۱۳۶۴ش آیت‌الله صانعی از دادستانی کل کشور استعفا داد و یکی از دلایل آن‌را داشتن نظراتی دانست که برخی آن‌ها را شاذ دانسته و در مقابلش مقاومت می‌کنند.<ref>فقیه نواندیش، ۱۳۹۳ش، ص۱۲۰.</ref> برخی نظرات فقهی صانعی، قائلی در تاریخ شیعه ندارد<ref>برای نمونه نگاه کنید به: فقه و زندگی، ۱۳۹۰ش، ج۹، ص۳۷۳.</ref> و برخی نیز تنها تعداد اندکی از علماء بدان معتقد بوده‌اند؛ از این‌رو برخی محققان این فتواها را [[فتاوای شاذ]] دانسته‌اند.<ref>برای اطلاعات بیشتر نگاه کنید به: پاسداشت مرجعیت، جامعه مدرسین، ص۱۲۶.</ref> و تعدادی از نظرات فقهی او مورد مناقشه و مخالفت بسیار قرار گرفته است.<ref>پاسداشت مرجعیت، جامعه مدرسین، ص۱۲۷-۱۷۲.</ref> در مقابل، برخی محققان آیت‌الله صانعی را پل ارتباطی دنیای مدرن و فقاهت دانسته‌اند که بر اساس منابع اسلامی و با توجه به اقتضائات مدرن فتوا داده است.<ref>[http://marjaema.net/?p=4&id=389 مرتضوی، «این فقیه نواندیش پل ارتباطی دنیای مدرن و فقاهت است»]</ref> برخی از نظرات خاص او عبارتند از: | ||
=== مسائل مرتبط با زنان === | === مسائل مرتبط با زنان === | ||
| خط ۹۴: | خط ۹۵: | ||
'''برابری قصاص''' | '''برابری قصاص''' | ||
{{همچنین|دیه زن}} | {{همچنین|دیه زن}} | ||
صانعی معتقد است قصاص مرد و زن تفاوتی با یکدیگر ندارد و مرد را به جهت قتل زن قصاص می‌کنند بدون اینکه دیه‌ای پرداخت گردد.<ref>فقه و زندگی، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۱۲۲.</ref> او معتقد است روایات که اصلی‌ترین دلیل نظر مشهور(تفاوت دیه زن و مرد) است و برخی از آن‌ها نیز صحیح‌اند،<ref>فقه و زندگی، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۸۱.</ref> با [[قرآن]]، [[عقل]] و روایات دیگر تعارض دارد.<ref>فقه و زندگی، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۸۳.</ref> صانعی در تعارض روایات مذکور با قرآن متذکر می‌شود که براساس آیات الهی، [[خداوند]] [[عدل (کلام)|عادل]] است و [[ظلم]] نمی‌کند و این حکم با عدالت الهی در تعارض است.<ref>فقه و زندگی، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۸۷-۹۰.</ref> با این حال، مشهور فقهای شیعه معتقدند تنها در مواردی می‌توان مرد را در برابر زن [[قصاص]] کرد که اولیای زن نصف [[دیه انسان]] را به مرد پرداخت کنند.<ref>فقه و زندگی، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۷۹.</ref> | صانعی معتقد است [[قصاص]] مرد و زن تفاوتی با یکدیگر ندارد و مرد را به جهت قتل زن قصاص می‌کنند بدون اینکه دیه‌ای پرداخت گردد.<ref>فقه و زندگی، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۱۲۲.</ref> او معتقد است روایات که اصلی‌ترین دلیل نظر مشهور(تفاوت دیه زن و مرد) است و برخی از آن‌ها نیز صحیح‌اند،<ref>فقه و زندگی، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۸۱.</ref> با [[قرآن]]، [[عقل]] و روایات دیگر تعارض دارد.<ref>فقه و زندگی، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۸۳.</ref> صانعی در تعارض روایات مذکور با قرآن متذکر می‌شود که براساس آیات الهی، [[خداوند]] [[عدل (کلام)|عادل]] است و [[ظلم]] نمی‌کند و این حکم با عدالت الهی در تعارض است.<ref>فقه و زندگی، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۸۷-۹۰.</ref> با این حال، مشهور فقهای شیعه معتقدند تنها در مواردی می‌توان مرد را در برابر زن [[قصاص]] کرد که اولیای زن نصف [[دیه انسان]] را به مرد پرداخت کنند.<ref>فقه و زندگی، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۷۹.</ref> | ||
=== ارث غیر مسلمان از مسلمان === | === ارث غیر مسلمان از مسلمان === | ||