ارث: تفاوت میان نسخه‌ها

«ارث» در تعریف [[فقه|فقهی]] به معنای استحقاق مال (دارایی) یا حقی (مانند حق [[خیار]] و [[شفعه]]) است که با مرگ دیگری یا آنچه در حکم مرگ است ([[موت فرضی]]) حاصل می‌شود.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۴۷و۳۴۸.</ref> شخصی را که مستحق ارث است «وارث» و کسی را که از او ارث باقی مانده است «مورِّث» می‌نامند و به مال و حقی که از [[میت|میت]] باقی مانده است «تَرَکِه» یا «میراث» می‌گویند.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۴۷و۳۴۸.</ref> در فقه به پیروی از [[قرآن کریم]] از ارث به «فرض» و «فریضه» تعبیر شده است.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۴۷و۳۴۸.</ref>

مالکیت ورثه نسبت به ترکه متوفّی، پس از ادای حقوق و دیونی که به میراث تعلق گرفته است مستقر می‌شود؛ مانند تجهیز و تکفین، دیون و واجبات مالی، وصایای [[میت]] در یک‌سوم (ثلث) مالش بدون اجازه ورثه و زیادتر از ثلث مال با اجازه آن‌ها، آنچه به فرزند بزرگ‌تر می‌رسد ([[حبوه]]).<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۴۷و۳۴۸.</ref>

در [[قرآن]] به صورت مستقیم یا غیر مستقیم و نیز با رویکردهای مختلف اعتقادی، اخلاقی و [[آیات الاحکام]] به موضوع ارث پرداخته شده است است. بخشی از [[آیات ارث]] (بویژه در [[سوره نساء]]) قوانین مهم ارث در [[اسلام]] را بیان کرده است و جزئیات بیشتر آن در [[حدیث|روایات]] فقهی آمده است.

::ب. [[ولاء|وِلاء]]: پیوندی غیر از تولد و ازدواج که سه نوع است و ارث بردنشان شرایط خاصی دارد: ۱. [[ولاء عتق]] (مربوط به احکام بردگی و کنیزی)، ۲. ولاء [[ضمان جریره]] (قرارداد ضمان با شرط ارث)، ۳. [[ولاء امامت]] (ارث بردن امام معصوم در صورت نبود هیچ وارثی).<ref>سبحانی، نظام الإرث فی الشریعة الإسلامیة الغراء، ۱۴۱۵ق، ص۱۸و۱۹؛ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۳۴۹.</ref>  

* مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، زیر نظر سید محمودهاشمی شاهرودی، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۶ق.