پرش به محتوا

حلالیت‌طلبی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
imported>M.r.seifi
جز (تمیزکاری)
خط ۱: خط ۱:
'''حلالیت‌طلبی''' یا '''استحلال'''، به معنای طلب بخشش است و زمانی اتفاقی می‌افتد که حقی از دیگران بر عهده فرد باشد. در [[حدیث|روایات اسلامی]] بر عدم‌تأخیر در حلالیت‌طلبی تأکید شده است. حلالیت طلبیدن در دو نوع مالی و غیر مالی جریان دارد. نوع اول مانند [[غصب]] و [[کم فروشی]]؛ و نوع دوم مانند [[غیبت]].
'''حلالیت‌طلبی''' یا '''اِستحلال'''، به معنای طلب بخشش [[حق الناس|حقوق مردم]] که بر عهده انسان است. حلالیت طلبیدن شامل حقوق مالی مانند [[غصب]] و [[کم‌فروشی]] و غیر مالی مانند [[غیبت]] می‌شود.


== مفهوم شناسی==
== مفهوم‌شناسی==
حلالیت‌طلبی یا [[استحلال]]، به معنای حلالی طلبیدن<ref>دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه حلالی خواستن، ج۶، ص۹۱۷۵.</ref> و طلب حلالیت است.<ref>معین، لغتنامه،‌ ۱۳۸۶ش، ذیل واژه استحلال، ج۱، ص۱۳۷ .</ref> و زمانی است که حقی از شخصی بر عهده دیگری باشد.<ref> انصاری، الموسوعه الفقهية الميسرة، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۲۷۹.</ref> در قرآن حلالیت‌طلبی به معنای رهایی از قید و بند(حقی) است که بر عهده فرد است.<ref>کریمیان، «عذرخواهی و حلالیت‌طلبی آداب و آثار آن»،  ص۶.</ref>
حلالیت‌طلبی یا [[استحلال]]، به معنای حلالیت طلبیدن<ref>دهخدا، لغتنامه، ذیل واژه حلالی خواستن، ج۶، ص۹۱۷۵.</ref> و طلب حلالیت است.<ref>معین، لغتنامه،‌ ۱۳۸۶ش، ذیل واژه استحلال، ج۱، ص۱۳۷ .</ref> این مسأله زمانی مطرح می‌شود که فردی از دیگری بر عهده انسان باشد.<ref> انصاری، الموسوعه الفقهية الميسرة، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۲۷۹.</ref> در قرآن حلالیت‌طلبی به معنای رهایی از قید و بند(حقی) است که بر عهده انسان قرار دارد.<ref> کریمیان، «عذرخواهی و حلالیت‌طلبی آداب و آثار آن»،  ص۶.</ref>


== آثار ==
== آثار ==
حلالیت طلبیدن یا انجام ندادن آن، آثار و نتایج بسیار مهمی در زندگی دارد.<ref>حقی، روح‌البیان، دارالفکر، ج۲، ص۱۶۷. </ref>
حلالیت طلبیدن یا انجام ندادن آن، آثار و نتایجی در زندگی دارد.<ref>حقی، روح‌البیان، دارالفکر، ج۲، ص۱۶۷. </ref> در [[روایات]] اسلامی بر عدم تأخیر در حلالیت‌طلبی تاکید شده است، چرا که اگر فرد خطاکار در دنیا حلالیت نطلبد، [[خداوند]] در [[روز قیامت|روز جزا]] از خوبی‌های او برداشته و به خوبی‌های کسی که حقش ضایع شده، اضافه می‌کند و اگر عمل نیکی نداشته باشد، از گناهان مظلوم برداشته و به گناهان [[ظالم]] اضافه می‌نماید.<ref>حقی، روح‌البیان، دارالفکر، ج۲، ص۱۶۷.</ref>
در [[روایات]] اسلامی بر عدم‌تاخیر در حلالیت‌طلبی تاکید شده است، چرا که اگر فرد خاطی در دنیا حلالیت نطلبد، [[خداوند]] در [[روز جزا]] از خوبی‌های او برداشته و به خوبی‌های [[مظلوم]] اضافه می‌کند و اگر هیچ عمل نیکی نداشته باشد، خداوند از گناهان مظلوم برداشته و به گناهان [[ظالم]] اضافه می‌نماید.<ref>حقی، روح‌البیان، دارالفکر، ج۲، ص۱۶۷.</ref>


== حکم شرعی ==
== حکم شرعی ==
حلالیت طلبیدن به دو نوع مالی و غیر مالی تقسیم می‌شود. نوع اول مانند [[غصب]] و [[کم فروشی]]؛ و نوع دوم مانند [[غیبت]].<ref> انصاری، الموسوعه الفقهية الميسرة، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۲۸۰.</ref> در نوع اول حلالیت طلبیدن [[واجب]] است.<ref>نجفی، جواهر الكلام، ۱۹۸۱م، ج۴۱، ص۱۱۲.</ref> و در مورد دوم برخی آن را [[واجب]] و برخی آن را [[مباح]] دانسته‌اند.<ref>امام خمینی،‌ استفتائات، ۱۳۹۲ش، ج۵،ص۵۹۵ ،مسئله ۶۷۶۹.</ref> حلالیت طلبیدن در مواردی که مفسده‌ای(هر چیز زیان آور<ref>دهخدا، لغتنامه، ج۱۴، ذیل واژه مفسده،۱۳۷۷ش، ص۲۱۲۶۹.</ref>) در پی داشته باشد، برخی مکروه<ref> امام خمینی،‌ استفتائات، ۱۳۹۲ش، ج۵،ص۵۹۵، مسئله ۶۷۷۰.</ref> و برخی حرام<ref>خویی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۱.</ref> دانسته‌اند.
حلالیت طلبیدن حقوق مالی و غیر مالی را شامل می‌شود. حقوق مالی مانند [[غصب]] و [[کم‌فروشی]]؛ و حقوق غیرمالی مانند [[غیبت]].<ref> انصاری، الموسوعه الفقهية الميسرة، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۲۸۰.</ref>  


==  شرایط ==
در نوع اول حلالیت طلبیدن [[واجب]] است.<ref>نجفی، جواهر الكلام، ۱۹۸۱م، ج۴۱، ص۱۱۲.</ref> و در نوع دوم، برخی آن را [[واجب]] و برخی [[مباح]] دانسته‌اند.<ref>امام خمینی،‌ استفتائات، ۱۳۹۲ش، ج۵، ص۵۹۵ ، م۶۷۶۹.</ref> حلالیت طلبیدن در مواردی که مفسده‌ای(هر چیز زیان‌آور<ref>دهخدا، لغتنامه، ج۱۴، ذیل واژه مفسده،۱۳۷۷ش، ص۲۱۲۶۹.</ref>) در پی داشته باشد، برخی [[مکروه]]<ref> امام خمینی،‌ استفتائات، ۱۳۹۲ش، ج۵، ص۵۹۵، م۶۷۷۰.</ref> و برخی [[حرام]]<ref>خویی، منهاج الصالحین، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۱.</ref> دانسته‌اند.
حلالیت طلبیدن از منظر قرآن کریم نیازمند شرایطی است که ذیلا به آن اشاره می‌شود:
 
۱.داشتن حسن نیت؛ ۲. حلالیت خواهی با خلوص و اخلاص؛ ۳.صبر تا پایان کسب رضایت؛ ۴.ترک عذرتراشی و بهانه‌جویی؛ ۵.پشیمانی قلبی؛ ۶.به موقع بودن حلالیت طلبی.<ref> کریمیان، «عذرخواهی و حلالیت‌طلبی آداب و آثار آن»، ص۶.</ref>
==  آداب و شرایط ==
داشتن حسن نیت، [[اخلاص]]، [[صبر]] تا پایان کسب رضایت، ترک عذرتراشی و بهانه‌جویی، پشیمانی قلب و به موقع بودن را از شرایط حلالیت‌طلبی در قرآن دانسته‌اند.<ref> کریمیان، «عذرخواهی و حلالیت‌طلبی آداب و آثار آن»، ص۶.</ref>


==پانویس==
==پانویس==