پرش به محتوا

میرزا جواد تبریزی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۸: خط ۳۸:


==جایگاه==
==جایگاه==
جواد رهبر سعادتی معروف به میرزا جواد تبریزی متولد [[سال ۱۳۰۵ هجری شمسی|سال ۱۳۰۵ش]] در [[تبریز]]<ref>گنجینه دانشمندان، محمد شریف رازی، ج ۸، ص۱۳۶؛ رجوع کنید به: زندگی‌نامه احیاگر فاطمیه، ص۲۹</ref> یکی از مراجع تقلید شیعه در قرن چهاردهم شمسی بود. او که از بارزترین و مشهورترین شاگردان مشهور [[سید ابوالقاسم خویی|سید ابوالقاسم خوئی]] شمرده می‌شد از سال ۱۳۷۳ش به عنوان مرجع تقلید معرفی شد و تا زمان درگذشتش در سال ۱۳۸۵ش این منصب را بر عهده داشت. تبریزی یکی از صاحب‌نظران در دانش‌های حوزوی [[اصول فقه|اصول]]، فقه و [[علم رجال|رجال]] بود و پیش از مرجعیت نیز یکی از مهم‌ترین استادان [[حوزه علمیه قم در دوره معاصر|حوزه علمیه قم]] به ویژه در درس [[فقه]] شناخته می‌شد.  
جواد رهبر سعادتی معروف به میرزا جواد تبریزی متولد [[سال ۱۳۰۵ هجری شمسی|سال ۱۳۰۵ش]] در [[تبریز]]<ref>گنجینه دانشمندان، محمد شریف رازی، ج ۸، ص۱۳۶؛ رجوع کنید به: زندگی‌نامه احیاگر فاطمیه، ص۲۹</ref> یکی از مراجع تقلید شیعه در قرن چهاردهم شمسی بود. او که از بارزترین و مشهورترین شاگردان مشهور [[سید ابوالقاسم خویی|سید ابوالقاسم خوئی]] شمرده می‌شد از سال ۱۳۷۳ش به عنوان مرجع تقلید معرفی شد و تا زمان درگذشتش در سال ۱۳۸۵ش این منصب را بر عهده داشت. تبریزی یکی از صاحب‌نظران در دانش‌های حوزوی [[اصول فقه|اصول]]، فقه و [[علم رجال|رجال]] بود و پیش از مرجعیت نیز یکی از مهم‌ترین استادان [[حوزه علمیه قم در دوره معاصر|حوزه علمیه قم]] به ویژه در درس [[فقه]] شناخته می‌شد. درس او پرجمعیت‌ترین درس فقه در زمان خود توصیف شده است.<ref>تبریزی، سیره استاد الفقهاء آیة‌الله العظمی تبریزی، ۱۳۹۱ش، ص۲۶.</ref>
===برپایی پیاده‌روی فاطمیه===
===برپایی پیاده‌روی فاطمیه===
یکی از مشهورترین تأثیرات آیت‌آلله تبریزی برپایی پیاده‌روی در [[ایام فاطمیه|فاطمیه]] بود. در پی انتشار صوتی منسوب به [[سید محمدحسین فضل‌الله]]، که در آن سند برخی از احادیث [[شهادت حضرت فاطمه(س)|شهادت حضرت زهرا (س)]] را دارای اشکال می‌داند، میرزا جواد تبریزی در این باره موضع‌گیری کرد و در سال ۱۳۷۴ش در [[ایام فاطمیه|سالگرد شهادت حضرت زهرا (س)]] به عنوان عزاداری اقدام به پیاده‌روی کرد.<ref>تبریزی، سیره استاد الفقهاء آیة‌الله العظمی تبریزی، ۱۳۹۱ش، ص۳۷.</ref> سه مرجع تقلید دیگر وقت ([[حسین وحید خراسانی]]، [[لطف‌الله صافی گلپایگانی]] و [[محمد فاضل لنکرانی]]) نیز در این راهپیمایی شرکت کردند. از آن پس این آیین همه‌ساله برگزار می‌شود.<ref>[http://fararu.com/fa/news/51228 پایان فقیه فتواهای جنجالی]، پایگاه خبری فرارو.</ref>
یکی از مشهورترین تأثیرات آیت‌آلله تبریزی برپایی پیاده‌روی در [[ایام فاطمیه|فاطمیه]] بود. در پی انتشار صوتی منسوب به [[سید محمدحسین فضل‌الله]]، که در آن سند برخی از احادیث [[شهادت حضرت فاطمه(س)|شهادت حضرت زهرا (س)]] را دارای اشکال می‌داند، میرزا جواد تبریزی در این باره موضع‌گیری کرد و در سال ۱۳۷۴ش در [[ایام فاطمیه|سالگرد شهادت حضرت زهرا (س)]] به عنوان عزاداری اقدام به پیاده‌روی کرد.<ref>تبریزی، سیره استاد الفقهاء آیة‌الله العظمی تبریزی، ۱۳۹۱ش، ص۳۷.</ref> سه مرجع تقلید دیگر وقت ([[حسین وحید خراسانی]]، [[لطف‌الله صافی گلپایگانی]] و [[محمد فاضل لنکرانی]]) نیز در این راهپیمایی شرکت کردند. از آن پس این آیین همه‌ساله برگزار می‌شود.<ref>[http://fararu.com/fa/news/51228 پایان فقیه فتواهای جنجالی]، پایگاه خبری فرارو.</ref>
خط ۴۸: خط ۴۸:
== تحصیلات ==
== تحصیلات ==
تبریزی در سه حوزه تبریز، قم و نجف تحصیلات حوزوی خود را گذارند. او نخست در هفت‌سالگی وارد مدارس جدید شد و تا سال دوم دبیرستان تحصیل کرد و پس از آن به علت علاقه‌ای که به دروس حوزوی داشت، با وجود مخالفت خانواده و اطرافیان، دبیرستان را رها کرد و در [[مدرسه علمیه طالبیه (تبریز)|مدرسه طالبیه]] تبریز به تحصیل مشغول شد.
تبریزی در سه حوزه تبریز، قم و نجف تحصیلات حوزوی خود را گذارند. او نخست در هفت‌سالگی وارد مدارس جدید شد و تا سال دوم دبیرستان تحصیل کرد و پس از آن به علت علاقه‌ای که به دروس حوزوی داشت، با وجود مخالفت خانواده و اطرافیان، دبیرستان را رها کرد و در [[مدرسه علمیه طالبیه (تبریز)|مدرسه طالبیه]] تبریز به تحصیل مشغول شد.
<ref>جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۳ش، ج ۷.</ref> و دروس ادبیات، معانی و بیان و قسمتی از [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] را فرا گرفت.<ref>گنجینه دانشمندان، محمد شریف رازی، ج ۷، ص۱۳۶.</ref> وی در این دوران با [[محمدتقی جعفری]] هم‌بحث بود.<ref>مصاحبه حجت الاسلام وحیدپور از شاگردان معظم‌له.</ref>
<ref>جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه قم، گلشن ابرار، ۱۳۸۳ش، ج ۷.</ref> و دروس ادبیات، معانی و بیان و قسمتی از [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] را فرا گرفت.<ref>گنجینه دانشمندان، محمد شریف رازی، ج ۷، ص۱۳۶.</ref> وی در این دوران با [[محمدتقی جعفری]] هم‌بحث بود.<ref>تبریزی، سیره استاد الفقهاء آیة‌الله العظمی تبریزی، ۱۳۹۱ش، ص۴۳.</ref>


آیت‌الله تبریزی در سال [[سال ۱۳۲۷ هجری شمسی|۱۳۲۷ش]] راهی [[قم]] شد و هفت سال در این شهر سکونت گزید.<ref>آشنایی با ستارگان هدایت و مراجع تقلید شیعه، حسین آوردی، ص۸.</ref> گفته شده او در این دوره از جمله افراد مورد توجه [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] رییس حوزه علمیه بود، و از طلاب امتحان می‌گرفت و پرداخت شهریه طلبه‌ها منوط به نظر ممتحنین بود.»<ref>مصاحبه با حجت الاسلام وحیدپور</ref> او در این دوره هفت سال در درس آیت‌الله بروجرودی و چهار سال نیز در درس [[سید محمد حجت کوه‌کمری|آیت‌الله حجت]] شرکت کرد و به لحاظ روحی و اخلاقی نیز تحت تأثیر وی قرار گرفت و با وجود موقعیت خوب برای تدریس راهی [[نجف]] شد.{{مدرک}}
آیت‌الله تبریزی در نوزده‌سالگی ([[سال ۱۳۶۴ هجری قمری|۱۳۶۴ق]] راهی [[قم]] شد و هفت سال در این شهر سکونت گزید.<ref>آشنایی با ستارگان هدایت و مراجع تقلید شیعه، حسین آوردی، ص۸.</ref> گفته شده او در این دوره از جمله افراد مورد توجه [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] رییس حوزه علمیه بود، و از طلاب امتحان می‌گرفت و پرداخت شهریه طلبه‌ها منوط به نظر ممتحنین بود.»<ref>تبریزی، سیره استاد الفقهاء آیة‌الله العظمی تبریزی، ۱۳۹۱ش، ص۴۶.</ref>او در این دوره هفت سال در درس آیت‌الله بروجرودی و چهار سال نیز در درس [[سید محمد حجت کوه‌کمری|آیت‌الله حجت]] شرکت کرد و به لحاظ روحی و اخلاقی نیز تحت تأثیر وی قرار گرفت و با وجود موقعیت خوب برای تدریس راهی [[نجف]] شد.{{مدرک}}


تبریزی در بیست و هفت‌سالگی خود را به شهر [[نجف]] رساند و با کمک [[میرزا علی غروی]] که سالیانی در نجف بود، در [[مدرسه قوام السلطنه شیرازی]] ساکن شد. آیت‌الله تبریزی در نجف در دروس اساتید بزرگی، چون [[سید عبدالهادی شیرازی]] و [[سید محسن طباطبائی حکیم|سید محسن حکیم]] و [[سید ابوالقاسم خویی]] شرکت کرد و در همان سال‌های نخست مورد توجه اساتید قرار گرفت.با استعداد و همتی که از خود نشان داد مورد توجه استادش خوئی قرار گرفته و رفته‌رفته به استاد نزدیک‌تر و از خواص شاگردان وی شد.<ref>یادداشت‌های حجت‌الاسلام وحیدپور دربارهٔ زندگی آیت‌الله تبریزی.</ref>‌ آیت الله خوئی سؤالات علمی دیگر شاگردان خود را به میرزا جواد تبریزی ارجاع می‌داد.<ref>واسعی، «مجتهد مسلم (بزرگداشت آیت‌الله العظمی حاج میرزا جواد تبریزی)، خردنامه همشهری، شماره۱۲، ۱۳۸۵ش.
تبریزی در بیست و هفت‌سالگی(سال ۱۳۷۱ق) خود را به شهر [[نجف]] رساند و با کمک [[میرزا علی غروی]] که سالیانی در نجف بود، در [[مدرسه علمیه قوام (نجف)|مدرسه قوام]] ساکن شد.<ref>تبریزی، سیره استاد الفقهاء آیة‌الله العظمی تبریزی، ۱۳۹۱ش، ص۴۹.</ref> آیت‌الله تبریزی در نجف در دروس اساتید بزرگی، چون [[سید عبدالهادی شیرازی]] و [[سید محسن طباطبائی حکیم|سید محسن حکیم]] و [[سید ابوالقاسم خویی]] شرکت کرد و در همان سال‌های نخست مورد توجه اساتید قرار گرفت.با استعداد و همتی که از خود نشان داد مورد توجه استادش خوئی قرار گرفته و رفته‌رفته به استاد نزدیک‌تر و از خواص شاگردان وی شد.<ref>یادداشت‌های حجت‌الاسلام وحیدپور دربارهٔ زندگی آیت‌الله تبریزی.</ref>‌ آیت الله خوئی سؤالات علمی دیگر شاگردان خود را به میرزا جواد تبریزی ارجاع می‌داد.<ref>واسعی، «مجتهد مسلم (بزرگداشت آیت‌الله العظمی حاج میرزا جواد تبریزی)، خردنامه همشهری، شماره۱۲، ۱۳۸۵ش.
 
[[ویژه:Categories|رده‌ها]]</ref>


=== تدریس و عضویت در هیئت استفتا ===
=== تدریس و عضویت در هیئت استفتا ===
آیت‌الله خویی تبریزی را جزء اعضای دفتر [[فتوا|استفتاء]] خود معرفی کرد و او حدود بیست سال در دفتر استفتاء و محفل درس استاد شرکت داشت. تبریزی در نجف درس‌های سطح عالی حوزه علمیه را چند بار تدریس کرد و سپس مشغول تدریس [[درس خارج]] شد.{{مدرک}}آیت‌الله خوئی پس از آگاهی از شروع درس خارجِ او، گفته بود که میرزا جواد فاضل و مجتهد مطلق است.<ref>واسعی، «مجتهد مسلم (بزرگداشت آیت‌الله العظمی حاج میرزا جواد تبریزی)، خردنامه همشهری، شماره۱۲، ۱۳۸۵ش.</ref>
آیت‌الله خویی، تبریزی را جزء اعضای دفتر [[فتوا|استفتاء]] خود معرفی کرد و او حدود بیست سال در دفتر استفتاء و محفل درس استاد شرکت داشت.<ref>تبریزی، سیره استاد الفقهاء آیة‌الله العظمی تبریزی، ۱۳۹۱ش، ص۵۴.</ref> تبریزی در نجف درس‌های سطح عالی حوزه علمیه را چند بار تدریس کرد و سپس مشغول تدریس [[درس خارج]] شد.<ref>تبریزی، سیره استاد الفقهاء آیة‌الله العظمی تبریزی، ۱۳۹۱ش، ص۵۶.</ref>آیت‌الله خوئی پس از آگاهی از شروع درس خارجِ او، گفته بود که میرزا جواد فاضل و مجتهد مطلق است.<ref>واسعی، «مجتهد مسلم (بزرگداشت آیت‌الله العظمی حاج میرزا جواد تبریزی)، خردنامه همشهری، شماره۱۲، ۱۳۸۵ش.</ref>
 
آیت‌الله تبریزی علاوه بر اینکه در دروس فقه و اصول به درجه [[اجتهاد]] رسید، در دروس [[تفسیر قرآن|تفسیر]] و [[علم رجال|رجال]] تلاش زیادی کرد و به تبحر دست یافت.{{مدرک}} از هم بحث‌ها و هم درس‌های او می‌توان از [[سید محمدباقر صدر]]، [[مجتبی لنکرانی|شیخ مجتبی لنکرانی]]، [[صدرا بادکوبه ای]]، [[حسین وحید خراسانی|وحید خراسانی]]، [[سید علی حسینی سیستانی|سید علی سیستانی]]، و [[علی‌اصغر شاهرودی]] را نام برد.{{مدرک}}
 
 
«من چهل سال معنای تعطیلی را نفهمیدم و از همه چیز زدم و از لذت‌های بسیاری دوری گزیدم تا به اهدافم برسم».{{مدرک}}


آیت‌الله تبریزی علاوه بر اینکه در دروس فقه و اصول به درجه [[اجتهاد]] رسید، در دروس [[تفسیر قرآن|تفسیر]] و [[علم رجال|رجال]] تلاش زیادی کرد و به تبحر دست یافت.{{مدرک}} از هم بحث‌ها و هم درس‌های او می‌توان از [[سید محمدباقر صدر]]، [[مجتبی لنکرانی|شیخ مجتبی لنکرانی]]، [[صدر بادکوبه‌ای]]، [[حسین وحید خراسانی|وحید خراسانی]]، [[سید علی حسینی سیستانی|سید علی سیستانی]]، و [[علی‌اصغر احمدی شاهرودی]] را نام برد.<ref>تبریزی، سیره استاد الفقهاء آیة‌الله العظمی تبریزی، ۱۳۹۱ش، ص۵۴.</ref>
== بازگشت به ایران ==
== بازگشت به ایران ==
در سال [[سال ۱۳۵۵ هجری شمسی|۱۳۵۵ش]] حکومت [[عراق]] سخت‌گیری‌هایی بر ضد ایرانیان اعمال کرد و ایرانیان بسیاری را از [[معاودین|عراق اخراج کرد]]. آیت‌الله تبریزی پس از ۲۳ سال به همراه تعدادی از ایرانیان مجبور به ترک عراق شد.  
در سال [[سال ۱۳۵۴ هجری شمسی|۱۳۵۴ش]] حکومت [[عراق]] سخت‌گیری‌هایی بر ضد ایرانیان اعمال کرد و ایرانیان بسیاری را از [[معاودین|عراق اخراج کرد]]. آیت‌الله تبریزی پس از ۲۳ سال به همراه تعدادی از ایرانیان مجبور به ترک عراق شد.<ref>تبریزی، سیره استاد الفقهاء آیة‌الله العظمی تبریزی، ۱۳۹۱ش، ص۵۴-۵۹.</ref> این در حالی بود که آیت‌الله خویی از وی می‌خواست آیت‌الله تبریزی در نجف به تدریس ادامه دهد و معتقد بود که ایشان می‌تواند در آینده نزدیک یکی از استوانه‌های حوزهٔ علمیه نجف گردد و این مطلب را به برخی از دوستان نزدیک خود گفته بود. این سخن معروف بود که وی به فرزند [[ابوالحسن مشکینی اردبیلی]] صاحب حاشیه بر [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایه]] گفته بود: «ایشان [[مجتهد|مجتهدِ]] مطلق هستند».<ref>یادداشت‌های حجت الاسلام وحید پور دربارهٔ زندگی آیت‌الله تبریزی</ref>
 
این در حالی بود که آیت‌الله خویی از بازگشت ایشان به ایران بسیار متأثر بود؛ زیرا وی می‌خواست آیت‌الله تبریزی در نجف به تدریس ادامه دهد و معتقد بود که ایشان می‌تواند در آینده نزدیک یکی از استوانه‌های حوزهٔ علمیه نجف گردد و این مطلب را به برخی از دوستان نزدیک خود گفته بود. این سخن معروف بود که وی به فرزند [[ابوالحسن مشکینی اردبیلی]] صاحب حاشیه بر [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایه]] گفته بود: «ایشان [[مجتهد|مجتهدِ]] مطلق هستند».<ref>یادداشت‌های حجت الاسلام وحید پور دربارهٔ زندگی آیت‌الله تبریزی</ref>
 
=== از اساتید حوزه علمیه قم ===
=== از اساتید حوزه علمیه قم ===
[[پرونده:میرزا جواد تبریزی۳.jpg|300px|بندانگشتی|جلسه درس آیت‌الله تبریزی در [[مسجد اعظم]]]]
[[پرونده:میرزا جواد تبریزی۳.jpg|300px|بندانگشتی|جلسه درس آیت‌الله تبریزی در [[مسجد اعظم]]]]
عمده تبحر آیت‌الله تبریزی در [[فقه]]، [[اصول فقه|اصول]] و [[علم رجال|رجال]] بود. وی پس از بازگشت به [[ایران]] و اقامت در [[حوزه علمیه قم]]، در هر سه موضوع به تدریس ادامه داد. تدریس وی به جهت مصاحبت زیاد اساتید بزرگ نجف تا حدودی به سبک [[حوزه علمیه نجف|حوزه نجف]] بود.<ref>مصاحبه با حجت الاسلام وحیدپور.</ref>
عمده تبحر آیت‌الله تبریزی در [[فقه]]، [[اصول فقه|اصول]] و [[علم رجال|رجال]] بود. وی پس از بازگشت به [[ایران]] و اقامت در [[حوزه علمیه قم]]، در هر سه موضوع به تدریس ادامه داد. تدریس وی به جهت مصاحبت زیاد اساتید بزرگ نجف تا حدودی به سبک [[حوزه علمیه نجف|حوزه نجف]] بود.<ref>مصاحبه با حجت الاسلام وحیدپور.</ref> تدریس فقه او از سال ۱۳۵۵ش تا ۱۳۸۵ش ادامه داشت.<ref>تبریزی، سیره استاد الفقهاء آیة‌الله العظمی تبریزی، ۱۳۹۱ش، ص۶۰.</ref>


=== شاگردان ===
=== شاگردان ===
خط ۸۹: خط ۸۰:


=== مرجعیت ===
=== مرجعیت ===
پس از رحلت [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]]، عده‌ای از علما خواستار پذیرش مقام [[مرجع تقلید|مرجعیت]] از سوی آیت‌الله تبریزی شدند. ولی او در این رابطه اقدامی نکرد. پس از درگذشت [[محمدعلی اراکی]] در آذر ۱۳۷۳ش [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] هفت نفر از فقیهان قم را به‌عنوان مرجع تقلید معرفی کرد که نام آیت‌الله تبریزی نیز در ردیف پنجم این فهرست قرار داشت. <ref>[https://jameehmodarresin.org/351/252/ بیانیه مهم جامعه مدرسین درباره مرجعیت]</ref> آیت‌الله تبریزی پیش از این معرفی نیز مقلدانی در [[سوریه]]، [[لبنان]]، [[کویت]]، [[بحرین]]، [[عراق]] داشت و به همین جهت اقدام به انتشار [[رساله توضیح‌المسائل|رساله توضیح المسائل]] کرد و مرجعیت را پذیرفت.{{مدرک}}
پس از رحلت [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]]، عده‌ای از علما خواستار پذیرش مقام [[مرجع تقلید|مرجعیت]] از سوی آیت‌الله تبریزی شدند. ولی او در این رابطه اقدامی نکرد. پس از درگذشت [[محمدعلی اراکی]] در آذر ۱۳۷۳ش [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] هفت نفر از فقیهان قم را به‌عنوان مرجع تقلید معرفی کرد که نام آیت‌الله تبریزی نیز در ردیف پنجم این فهرست قرار داشت.<ref>[https://jameehmodarresin.org/351/252/ بیانیه مهم جامعه مدرسین درباره مرجعیت]</ref> آیت‌الله تبریزی پیش از این معرفی نیز مقلدانی در [[سوریه]]، [[لبنان]]، [[کویت]]، [[بحرین]]، [[عراق]] داشت و به همین جهت اقدام به انتشار [[رساله توضیح‌المسائل|رساله توضیح المسائل]] کرد و مرجعیت را پذیرفت.{{مدرک}}


== تألیفات ==
== تألیفات ==
از وی آثاری در زمینه‌های فقه و اصول و عقائد و اخلاق چاپ شده است.<ref>فقیه هوشیار محدث پارسا، [http://portal.tabrizi.org/?p=22 سایت مدرس میرزا جواد تبریزی].</ref>
از وی آثاری در زمینه‌های فقه و اصول و عقائد و اخلاق چاپ شده است.<ref>فقیه هوشیار محدث پارسا، [http://portal.tabrizi.org/?p=22 سایت مدرس میرزا جواد تبریزی].</ref>


{{ستون-شروع|۳}}<small>
{{ستون-شروع|۳}}
* ارشاد الطالب فی شرح المکاسب ـ ۷ جلد
* ارشاد الطالب فی شرح المکاسب ـ ۷ جلد
* تنقیح مبانی العروة (طهارة) ـ ۷ جلد
* تنقیح مبانی العروة (طهارة) ـ ۷ جلد
خط ۱۲۸: خط ۱۱۹:
* عبقات ولائیة
* عبقات ولائیة
* آداب المتعلمین و المسترشدین
* آداب المتعلمین و المسترشدین
* استفتائات جدید</small>
* استفتائات جدید<ref>تبریزی، سیره استاد الفقهاء آیة‌الله العظمی تبریزی، ۱۳۹۱ش، ص۲۴.</ref>
{{پایان}}
{{پایان}}


Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۱۲

ویرایش