قیاس: تفاوت میان نسخه‌ها

با توجه به آنکه قیاس اقسام مختلف دارد، باید توجه داشت که مسئله اصلی مورد اختلاف، قیاس مستنبط العله است که امری ظنی است؛<ref>جناتی، «جایگاه قیاس در منابع اجتهاد»، ص۹۲.</ref> بیشتر [[فقیه|فقیهان]] شیعه، قیاس اولویت، قیاس منصوص العله و تنقیح مناط را معتبر می‌دانند.<ref>جناتی، «جایگاه قیاس در منابع اجتهاد»، ص۹۲.</ref>

[[شیخ مفید]] در کتاب [[الاختصاص|اختصاص]]، شکل‌گیری مناظره‌ای میان [[ابوحنیفه]] و [[امام صادق(ع)]] را درباره قیاس، گزارش داده است. استدلا‌ل‌های امام صادق در این مناظره به شرح زیر است:

«امام صادق گفت: ای ابوحنیفه از نظر شما [[زنا]] مهم‌تر است یا قتل نفس. او گفت: البته که قتل نفس. امام گفت: پس چرا خداوند درباره قتل نفس، شهادت دو نفر را کافی دانسته است؛ اما در زنا وجود چهار شاهد را لازم دانسته است؟ این چگونه با قیاس توجیه می‌شود؟ ای ابوحنیفه ترک [[روزه]] بدتر است یا ترک [[نماز]]؟ گفت: البته که ترک نماز. امام گفت: پس چرا زن باید قضای روزه‌های ایام [[حیض|حیضش]] را به جا بیاورد، ولی قضای نمازهایش بر او [[واجب]] نیست؟ این چگونه با قیاس توجیه می‌شود؟ وای بر تو ای ابوحنیفه زنان در تجارت ضعیفتراند یا مردان؟ گفت: البته که زنان. امام گفت: پس چرا خداوند از [[ارث]] برای زن یک سهم قرارداده است، ولی برای مرد دو سهم ؟ این چگونه با قیاس توجیه می‌شود؟ ای ابوحنیفه مدفوع انسان پلیدتر است یا [[منی]] او؟ گفت: البته که مدفوع. امام گفت: پس چرا خداوند برای تطهیر از  مدفوع آبکشی را کافی دانسته است؛ اما برای منی [[غسل]] را لازم دانسته است؟ این چگونه با قیاس توجیه می‌شود؟»<ref>شیخ مفید، اختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۱۸۹، ۱۹۰.</ref>