محکم و متشابه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←حکمت وجود متشابهات در قرآن
imported>Mrajabi |
|||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
* برخی عارفان نیز معتقدند چون مراتب، درجات و احوال سالکان الی الله متفاوت است، برخی از مقام طبع گذشته به مقام نفس رسیده‌اند و عده‌ای از مقام نفس به مرتبۀ عقل و امثال آن نایل آمده‌اند. آیات قرآن نیز متناسب با درجات معرفت و مراحل نفس بندگان نازل گردیده است.<ref>به نقل از آشتیانی: متشابهات القرآن، ص۱۶۰ ـ ۱۶۱.</ref> | * برخی عارفان نیز معتقدند چون مراتب، درجات و احوال سالکان الی الله متفاوت است، برخی از مقام طبع گذشته به مقام نفس رسیده‌اند و عده‌ای از مقام نفس به مرتبۀ عقل و امثال آن نایل آمده‌اند. آیات قرآن نیز متناسب با درجات معرفت و مراحل نفس بندگان نازل گردیده است.<ref>به نقل از آشتیانی: متشابهات القرآن، ص۱۶۰ ـ ۱۶۱.</ref> | ||
* گروهی از فلاسفه گفته‌اند چون در بین مخاطبین قرآن مردمی هم هستند که از درک حقیقیت عوالم غیر مادی عاجزند در ابتدا آیاتی اوصاف و اعراض جسمانی را به خداوند نسبت می‌دهد و از الفاظی که متناسب با عالم وهم و خیال است استفاده می‌کند، اما در کنار این آیات، آیاتی نیز به عنوان محکمات، واقعیت امر را بیان کند. در این صورت عامۀ مردم،به تدریج از موجودی با مختصات اولی به موجود مجرد تامی که مبرا از صفات امکانی است منتقل می‌شوند.<ref>به نقل از آشتیانی: متشابهات القرآن، ص۱۴۵.</ref> | * گروهی از فلاسفه گفته‌اند چون در بین مخاطبین قرآن مردمی هم هستند که از درک حقیقیت عوالم غیر مادی عاجزند در ابتدا آیاتی اوصاف و اعراض جسمانی را به خداوند نسبت می‌دهد و از الفاظی که متناسب با عالم وهم و خیال است استفاده می‌کند، اما در کنار این آیات، آیاتی نیز به عنوان محکمات، واقعیت امر را بیان کند. در این صورت عامۀ مردم،به تدریج از موجودی با مختصات اولی به موجود مجرد تامی که مبرا از صفات امکانی است منتقل می‌شوند.<ref>به نقل از آشتیانی: متشابهات القرآن، ص۱۴۵.</ref> | ||
* محمدباقر معرفت قوی‌ترین دلیل بر ضرورت وجود متشابهات در قرآن را نارسایی الفاظ و واژه‌ها از رساندن دقیق مفاهیم دانسته که به همین جهت به ناچار باید از انواع مجاز، استعاره، کنایه و اشارات دقیق بهره برد و همین باعث می‌شودکه مفاهیم قرآنی از جهتی به سطح فهم عموم مردم نزدیک شود و از جهتی هم دور شود. از جهت | |||
هم به سطح فهم عموم مردم نزدیک شود إذ کانت الألفاظ تقصر بالذات عن أداء مفاهیم لم تکن تطابقها، و من ثمّ کان اللجوء إلی صنوف المجاز و أنواع الاستعارات، أو الایفاء بالکنایة و دقائق الاشارات. الأمر الذی قرّب المفاهیم القرآنیة إلی مستوی أفهام العامّة من جهة، و بعّدها من جهة اخری، قرّبها من جهة إخضاعها لقوالب لفظیة کانت مألوفة لدی العرب. و بعّدها حیث سموّ المعنی، کان یأبی الخضوع لقوالب لم تکن موضوعة لمثله، کما کان یأبی النزول مع المستوی الهابط مهما بولغ فی اخضاعه. إذا اللفظ یقصر عن أداء مفهوم لا یکون قالبا له و لا یتطابقه تماما. | |||
هذا هو السبب الأقوی لوقوع التشابه فی تعبیرات القرآن بالذات، کما مرّ من مسألة الأمر بین الأمرین، و غیرها من مسائل کلامیة غامضة تبحث عن شئون المبدأ تعالی و المعاد، و مسائل شئون الخلیقة و ما انطوت علیه من أسرار و غوامض خافیة علی غالبیة الناس. | |||
==روش‌های تفسیر آیات متشابه== | ==روش‌های تفسیر آیات متشابه== | ||