پرش به محتوا

منع حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

منع حدیث (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۸ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۲۱

۸۳۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۸ آوریل ۲۰۱۹
جز
تمیزکاری
دیداریویکی‌متن
جز (تمیزکاری)
خط ۱۱: خط ۱۱:


===لغو ممنوعیت===
===لغو ممنوعیت===
منع کتابت حدیث تا دوره [[عمر بن عبدالعزیز|عُمَر بن عَبدالعَزیز]] (۶۳-۱۰۱ق) هشتمین خلیفه اموی ادامه داشت. عمر بن عبدالعزیز نامه‌ای به [[ابوبکر بن حزم]] حاکم مدینه نوشت و از او خواست احادیث پیامبر را بنویسد چرا که بیم آن می‌رود علم و اهل آن کهنه شود و از میان برود.<ref>میلانی، تشیید المراجعات، ۱۴۲۷ ق، ج۴، ص۳۱۹.</ref>
منع کتابت حدیث تا دوره [[عمر بن عبدالعزیز|عُمَر بن عَبدالعَزیز]] (۶۳-۱۰۱ق) هشتمین خلیفه اموی ادامه داشت. عمر بن عبدالعزیز نامه‌ای به [[ابوبکر بن حزم]] حاکم مدینه نوشت و از او خواست احادیث پیامبر را بنویسد چرا که بیم آن می‌رود علم و اهل آن کهنه شود و از میان برود.<ref>بخاری، صحیح بخاری، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۳۳.</ref>


== انگیزه‌ها و عوامل==
== انگیزه‌ها و عوامل==
خط ۱۷: خط ۱۷:


== بدعت یا سنت؟==
== بدعت یا سنت؟==
موافقان منع حدیث، برای اثبات نظریه خود به روایت «هر کس جز قرآن را از من نوشته است، محوش کند.» <ref>[http://lib.efatwa.ir/42175/4/2298 مسلم، صحیح مسلم، ج۴، ص۲۲۹۸، ح۳۰۰۴.]</ref> استناد کرده‌اند، هرچند در سند و قابلیت استناد به روایت مذکور تردید شده است.<ref>دیاری بیدگلی، «نقد و بررسی علل و انگیزه‌های منع نگارش حدیث»، ص۳۹-۴۰.</ref> گفته شده تعدادی  از صحابه و تابعین از جمله [[زید بن ثابت]]، ابوموسی، [[ابوسعید خدری]]، [[ابوهریره]] و [[ابن عباس]] نگارش حدیث را [[مکروه]] می‌دانستند و افرادی همچون[[امام علی(ع)]]، [[امام حسن(ع)]]، [[عبدالله بن عمر]]، [[انس بن مالک]]، [[عطاء بن یسار]] و [[سعید بن جبیر]] آن را جایز می‌دانستند.<ref> مامقانی، مقباس‌الهدایة فی علم الدرایة، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۱۸۹-۱۹۴.</ref>  
موافقان منع حدیث، برای اثبات نظریه خود به روایت «هر کس جز قرآن را از من نوشته است، محوش کند.» <ref>[http://lib.efatwa.ir/42175/4/2298 مسلم، صحیح مسلم، ج۴، ص۲۲۹۸، ح۳۰۰۴.]</ref> استناد کرده‌اند، هرچند برخی از اهل سنت همچون بخاری در سند روایت مذکور تردید شده است.<ref>حسینی جلالی، تدوین السنة الشریفه، ص۲۹۰.</ref> گفته شده تعدادی  از صحابه و تابعین از جمله [[زید بن ثابت]]، ابوموسی، [[ابوسعید خدری]]، [[ابوهریره]] و [[ابن عباس]] نگارش حدیث را [[مکروه]] می‌دانستند و افرادی همچون[[امام علی(ع)]]، [[امام حسن(ع)]]، [[عبدالله بن عمر]]، [[انس بن مالک]]، [[عطاء بن یسار]] و [[سعید بن جبیر]] آن را جایز می‌دانستند.<ref> مامقانی، مقباس‌الهدایة فی علم الدرایة، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۱۸۹-۱۹۴.</ref>  


مخالفان منع حدیث به روایاتی از پیامبر استناد می‌کنند که در آنها به نوشتن احادیث وی سفارش شده است از جمله روایتی که در آن پیامبر، [[عبدالله بن عمر]] را به نوشتن احادیث سفارش کرده است. برپایه این روایت، [[قریش]] عبدالله بن عمر را به جهت نوشتن و نگهداری سخنان [[پیامبر(ص)]] سرزنش می‌کردند، اما پیامبر او را به نوشتن احادیث تشویق کرده است.<ref>ابی‌داود،‌ سنن ابی‌داود، المکتبه العصریه، ج۳، ص۳۱۸.</ref> و نیز از پیامبر(ص) نقل شده که: «هر شخصی که علم یا [[حدیث|حدیثی]] را از من نقل کند؛ تا زمانی که آن نوشته باقی ماند، برای او [[ثواب|اجر]] خواهد داشت.»<ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۷۷.</ref> همچنین، به [[سیره]] پیامبر در مواجهه با نگارش و گردآوری حدیث استناد شده است چرا که در زمان حیات پیامبر بعضی از اصحاب، مجموعه‌‌های حدیثی با عنوان [[صحیفه]] جمع‌آوری می‌کردند از جمله [[صحیفه امام علی(ع)]]، صحیفه اُبَیّ بن‌ رافع و مانند آن و در مقابل نه تنها با نهی و بازداری مواجه نشدند<ref>موسوی بیرجندی، «منع کتابت و انتشار حدیث»، ص۷۶.</ref> بلکه در برخی موارد برای آن‌ها اجازه نیز از جانب پیامبر صادر شده است.<ref> ابن حبان، صحیح ابن حبان، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲۶۵.</ref>
مخالفان منع حدیث به روایاتی از پیامبر استناد می‌کنند که در آنها به نوشتن احادیث وی سفارش شده است از جمله روایتی که در آن پیامبر، [[عبدالله بن عمر]] را به نوشتن احادیث سفارش کرده است. برپایه این روایت، [[قریش]] عبدالله بن عمر را به جهت نوشتن و نگهداری سخنان [[پیامبر(ص)]] سرزنش می‌کردند، اما پیامبر او را به نوشتن احادیث تشویق کرده است.<ref>ابی‌داود،‌ سنن ابی‌داود، المکتبه العصریه، ج۳، ص۳۱۸.</ref> و نیز از پیامبر(ص) نقل شده که: «هر شخصی که علم یا [[حدیث|حدیثی]] را از من نقل کند؛ تا زمانی که آن نوشته باقی ماند، برای او [[ثواب|اجر]] خواهد داشت.»<ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ۱۴۲۵ق، ج۱، ص۷۷.</ref> همچنین، به [[سیره]] پیامبر در مواجهه با نگارش و گردآوری حدیث استناد شده است چرا که در زمان حیات پیامبر بعضی از اصحاب، مجموعه‌‌های حدیثی با عنوان [[صحیفه]] جمع‌آوری می‌کردند از جمله [[صحیفه امام علی(ع)]]، صحیفه اُبَیّ بن‌ رافع و مانند آن و در مقابل نه تنها با نهی و بازداری مواجه نشدند<ref>موسوی بیرجندی، «منع کتابت و انتشار حدیث»، ص۷۶.</ref> بلکه در برخی موارد برای آن‌ها اجازه نیز از جانب پیامبر صادر شده است.<ref> ابن حبان، صحیح ابن حبان، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۲۶۵.</ref>
خط ۴۸: خط ۴۸:
*ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، به تحقیق: محمد عبدالقادر عطا  و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۲ق.
*ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، به تحقیق: محمد عبدالقادر عطا  و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۲ق.
*‌ ابن حبان، محمد بن حبان، صحیح ابن حبان، محقق: شعیب الأرنؤوط، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق.
*‌ ابن حبان، محمد بن حبان، صحیح ابن حبان، محقق: شعیب الأرنؤوط، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق.
*ابن حنبل، احمد، مسند ابن حنبل، به تحقیق: شعيب ارنؤوط و عادل مرشد و دیگران، موسسه الرساله الطبعه، ۱۴۲۱ق.
* ابی‌داود سجستانی،‌ سنن ابی‌داود، محقق،‌ محی الدین عبدالحمید،‌ بیروت، المکتبة العصریة. بی‌تا.
* ابی‌داود سجستانی،‌ سنن ابی‌داود، محقق،‌ محی الدین عبدالحمید،‌ بیروت، المکتبة العصریة. بی‌تا.
*اعظمی، محمد مصطفی، دراسات فی الحدیث النبوی و تاریخ تدوینه، بیروت، المکتب الاسلامی، ۱۴۰۵ق.
*اعظمی، محمد مصطفی، دراسات فی الحدیث النبوی و تاریخ تدوینه، بیروت، المکتب الاسلامی، ۱۴۰۵ق.
* بخاری، محمد بن اسماعیل، الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله(ص) و سننه و أیامه(صحیح بخاری)، محقق: الناصر، محمد زهیر بن ناصر، بیروت، دارطوق النجاة، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
* بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح بخاری، بیروت، ‌ دار الفکر، ۱۴۰۱ق
*حاکم، محمد بن عبدالله، مستدرک علی الصحیحین، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۱ق.
*حسینی، سید جواد، «پیامدهای منع نقل حدیث»، در نشریه فرهنگ کوثر، شماره ۷۵، قم، آستانه مقدس حضرت معصومه(س)، پاییز ۱۳۸۷.
*حسینی، سید جواد، «پیامدهای منع نقل حدیث»، در نشریه فرهنگ کوثر، شماره ۷۵، قم، آستانه مقدس حضرت معصومه(س)، پاییز ۱۳۸۷.
*‌حسینی تهرانی، سید محمدحسین، امام شناسی، مشهد، نشرعلامه طباطبایی، چاپ سوم، ۱۴۲۶ش.
*حسینی جلالی، سید محمدرضا، تدوین السنة الشریفه.
*خطیب بغدادی، أبوبکر أحمد بن علي، تاریخ بغداد، بيروت، دار الکتب العلمية، ۱۴۱۷ق.
*خطیب بغدادی، أبوبکر أحمد بن علي، تاریخ بغداد، بيروت، دار الکتب العلمية، ۱۴۱۷ق.
*دیاری بیدگلی، محمدتقی، «نقد و بررسی علل و انگیزه‌های منع نگارش حدیث»، در پژوهش‌های فلسفی-کلامی، شماره۱، پاییز ۱۳۷۸ش.
*دیاری بیدگلی، محمدتقی، «نقد و بررسی علل و انگیزه‌های منع نگارش حدیث»، در پژوهش‌های فلسفی-کلامی، شماره۱، پاییز ۱۳۷۸ش.
خط ۶۲: خط ۶۰:
* سیوطی، تاریخ الخلفاء، تحقيق، حمدی الدمرداش، مکتبة نزار مصطفى الباز، ۱۴۲۵ق.
* سیوطی، تاریخ الخلفاء، تحقيق، حمدی الدمرداش، مکتبة نزار مصطفى الباز، ۱۴۲۵ق.
*شافعی، محمد بن ادریس، الام، بیروت، دارالمعرفة، ۱۴۱۰ق.
*شافعی، محمد بن ادریس، الام، بیروت، دارالمعرفة، ۱۴۱۰ق.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ طبری)، تحقیق  ابراهیم، محمد أبو الفضل، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ طبری)، تحقیق  ابراهیم، محمد ابو الفضل، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
*‌عاملی، جعفر مرتضی،‌ الصحیح من سیرة النبی الاعظم،‌ قم، دارالحدیث، ۱۳۸۵ش.
*‌عاملی، جعفر مرتضی،‌ الصحیح من سیرة النبی الاعظم،‌ قم، دارالحدیث، ۱۳۸۵ش.
*مامقانی، عبدالله،  مقباس ‌الهدایة فی علم الدرایة، قم، آل‌البیت لاحیا‌ء التراث، ۱۴۱۱ق.   
*مامقانی، عبدالله،  مقباس ‌الهدایة فی علم الدرایة، قم، آل‌البیت لاحیا‌ء التراث، ۱۴۱۱ق.   
خط ۶۸: خط ۶۶:
*مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۷۷ش.
*مطهری، مرتضی، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۷۷ش.
*موسوی بیرجندی، سید حسین، «منع کتابت و انتشار حدیث و سنت نبوی»، در مجله معرفت، شماره ۵۲، فروردین ۱۳۸۱ش.
*موسوی بیرجندی، سید حسین، «منع کتابت و انتشار حدیث و سنت نبوی»، در مجله معرفت، شماره ۵۲، فروردین ۱۳۸۱ش.
*میلانی، سید علی، تشیید المراجعات و تفنید المکابرات، قم، نشر مرکز الحقائق الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۲۷ق.
* نسائی، سنن نسائی، تحقيق، عبد الفتاح أبو غدة، حلب، مکتب المطبوعات الإسلامية، ۱۴۰۶ق.
* نسائی، سنن نسائی، تحقيق، عبد الفتاح أبو غدة، حلب، مکتب المطبوعات الإسلامية، ۱۴۰۶ق.
* شهرستانی، سید علی، منع تدوین حدیث انگیزه ها و پیامدها، ترجمه سید هادی حسینی، قم، مجمع جهانی اهل بیت، ۱۳۹۰ش.
* شهرستانی، سید علی، منع تدوین حدیث انگیزه ها و پیامدها، ترجمه سید هادی حسینی، قم، مجمع جهانی اهل بیت، ۱۳۹۰ش.
برگرفته از «https://fa.wikishia.net/view/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/554802»