۱۷٬۸۲۳
ویرایش
عجب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
افزایش مطلب و منبع
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (←منابع: افزایش پیوند به بیرون) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش مطلب و منبع) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''عُجب'''، از رذایل اخلاقی به معنای خشنودی از اعمال نیک خود و بزرگ شمردن آنها، به شرط آنکه آنها را از جانب خود بداند نه از جانب خدا. در [[اخلاق|علم اخلاق]] از اموری همچون قدرت، زیبایی، نسب و کثرت فرزند به عنوان اسباب عجب یاد | '''عُجب'''، از رذایل اخلاقی به معنای خشنودی از اعمال نیک خود و بزرگ شمردن آنها، به شرط آنکه آنها را از جانب خود بداند نه از جانب خدا. در [[اخلاق|علم اخلاق]] از اموری همچون قدرت، زیبایی، نسب و کثرت فرزند به عنوان اسباب عجب یاد شده، همچنین تباه شدن اعمال نیک، [[تکبر]] و فساد عقل از پیامدهای آن شمرده شده است. | ||
عالمان اخلاق، عجب را ناشی از جهل می‌دانند و معتقدند با آگاهی و معرفت درمان می‌شود. همچنین بر این باروند که این رذیله اخلاقی را باید از طریق اسباب و ریشه‌های آن درمان کرد. | عالمان اخلاق، عجب را ناشی از جهل می‌دانند و معتقدند با آگاهی و معرفت درمان می‌شود. همچنین بر این باروند که این رذیله اخلاقی را باید از طریق اسباب و ریشه‌های آن درمان کرد. | ||
==مفهوم== | ==مفهوم== | ||
عجب به معنای بزرگ شمردن و خشنود شدن از اعمال نیک خود است به شرط آن که نسبتشان را به خدا فراموش کند، آنها را از جانب خود بداند و از تباه‌شدن آنها نترسد. اگر کسی از اعمال خود خوشنود شود اما آنها را نعمتی از جانب خدا بداند یا از تباه شدن آنها در هراس باشد، این عجب نیست.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، موسسة النشر الاسلامی، ج۶، ص۲۷۶.</ref> | عجب به معنای بزرگ شمردن و خشنود شدن از اعمال نیک خود است به شرط آن که نسبتشان را به خدا فراموش کند، آنها را از جانب خود بداند و از تباه‌شدن آنها نترسد.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، موسسة النشر الاسلامی، ج۶، ص۲۷۶.</ref>{{یادداشت| اگر کسی از اعمال خود خوشنود شود اما آنها را نعمتی از جانب خدا بداند یا از تباه شدن آنها در هراس باشد، این عجب نیست.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، موسسة النشر الاسلامی، ج۶، ص۲۷۶.</ref>}} البته [[ملا احمد نراقی]] عجب را بدترین ملکات و رذایل اخلاقی دانسته و آن را خودبزرگ‌بینی و ناشی از پنداشتن کمالی در خود می‌داند.<ref>ن[http://www.hawzah.net/fa/Book/View/45278/25979 راقی، معراج السعاده، ۱۳۷۸ش، صفت چهاردهم عجب و خودبزرگ‌بینی و مذمت آن.]</ref> | ||
=== نسبت با تکبر و ادلال=== | === نسبت با تکبر و ادلال=== | ||
عجب معنایی نزدیک با [[تکبر]] دارد با این تفاوت که عجب جایی است که پای دیگران در میان نباشد ولی تکبر جایی است که انسان خود را از دیگران برتر و بالاتر بداند.<ref>[http://rch.ac.ir/article/Details/10381 نک: ابن قدامه مقدسی، مختصر منهاج القاصدین، ۱۳۹۸ق، ص۲۲۷ـ ۲۲۸: به نقل از دانشنامه جهان اسلام مدخل: تکبر.]</ref> | عجب معنایی نزدیک با [[تکبر]] دارد با این تفاوت که عجب جایی است که پای دیگران در میان نباشد ولی تکبر جایی است که انسان خود را از دیگران برتر و بالاتر بداند.<ref>[http://rch.ac.ir/article/Details/10381 نک: ابن قدامه مقدسی، مختصر منهاج القاصدین، ۱۳۹۸ق، ص۲۲۷ـ ۲۲۸: به نقل از دانشنامه جهان اسلام مدخل: تکبر.]</ref> | ||
در تفاوت میان عجب و اِدلال گفته شده که عجب بزرگ شمردن عمل و منت گذاردن بر خدا به واسطه انجام برخی اعمال و عبادات است. اما در ادلال علاوه بر آنها، انسان خود را مستحق حقی هم می‌داند که با وجود آن، خوف و ترسی ندارد.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، موسسة النشر الاسلامی، ج۶، ص۲۷۶.</ref> | |||
در تفاوت میان عجب و اِدلال گفته شده که عجب بزرگ شمردن عمل و منت گذاردن بر خدا به واسطه انجام برخی اعمال و عبادات است. اما در ادلال علاوه بر آنها، انسان خود را مستحق حقی هم می‌داند که با وجود آن، خوف و ترسی ندارد | |||
==اسباب== | ==اسباب== | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۸: | ||
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق. | * کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق. | ||
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | * مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | ||
* نراقی، احمد، معراج السعادت، قم، انتشارات هجرت، ۱۳۷۸ش. | |||
* نراقی، محمدمهدی، جامع السعادات، قم، مؤسسه مطبوعاتی ایرانیان، ۱۹۶۳م/۱۳۸۳ق. | * نراقی، محمدمهدی، جامع السعادات، قم، مؤسسه مطبوعاتی ایرانیان، ۱۹۶۳م/۱۳۸۳ق. | ||
* نهج البلاغه، تصحیح: صبحی صالح، قم، هجرت، ۱۴۱۴ق. | * نهج البلاغه، تصحیح: صبحی صالح، قم، هجرت، ۱۴۱۴ق. | ||
{{اخلاق}} | {{اخلاق}} | ||
[[رده:رذایل اخلاقی]] | [[رده:رذایل اخلاقی]] | ||
[[رده:اصطلاحات اخلاقی]] | [[رده:اصطلاحات اخلاقی]] | ||