شیخ صدوق: تفاوت میان نسخه‌ها

پدر وی [[علی‌ بن حسین بن موسی بن بابویه|علی بن حسین]]، در زمان خویش، شیخ و ثقه (مورد اعتماد) و [[فقیه]] و پیشوای قمی‌ها بود هرچند بزرگان و محدثان بسیاری در آن زمان در [[قم]] حضور داشتند. او با وجود مرجعین و جایگاه علمی، مغازه‌ای در بازار داشت و زاهدانه و با پاکدامنی و قناعت به تجارت مشغول بود. او در رشته‌های مختلف کتاب‌ها و رساله‌هایی داشت که [[شیخ طوسی]] و [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] آنها را ذکر کرده‌اند. [[ابن ندیم]] در [[الفهرست ابن ندیم|الفهرست]] می‌گوید: «‌به خط پسرش محمد بن علی در پشت یک جزء دیدم که: «‌کتاب‌های پدرم را که ۲۰۰ کتاب است برای فلانی پسر فلانی اجازه دادم و نیز کتاب‌های خودم را که ۱۸ کتاب است.‌»<ref>غفاری، علی اکبر، مقدمه «‌من لایحضره الفقیه‌» در: الشیخ الصدوق، ۱۴۰۴ق، ص۹.</ref>

سال ولادت شیخ صدوق به نحو دقیق مشخص نیست. اما آنچه از کتاب وی، [[کمال الدین]]، و کتاب [[غیبت شیخ طوسی|غیبت]] شیخ طوسی و کتاب [[رجال نجاشی|فهرست نجاشی]] استفاده می‌شود این است که وی پس از مرگ [[محمد بن عثمان عمری|محمد بن عثمان عَمْری]]، دومین سفیر از [[نواب اربعه|سفراء چهارگانه]] [[امام زمان]] (عج)، در سال ۳۰۵ق و در اوائل سفارت ابوالقاسم [[حسین بن روح]]، سومین سفیر، متولد شده است.

خود شیخ صدوق از ابوجعفر [[محمد بن علی بن اسود]] نقل می‌کند که [[علی‌ بن حسین بن موسی بن بابویه]] (پدر شیخ صدوق که صدوق اول نیز خوانده می‌شود) پس از مرگ محمد بن عثمان عَمْری از او(ابوجعفر) خواسته است که از [[حسین بن روح نوبختی]] (سومین سفیر) بخواهد که او از [[امام زمان]] بخواهد که [[دعا]] کند تا خدا به او پسری بدهد. ابوجعفر می‌گوید من نیز از حسین بن روح درخواست کردم و او این درخواست را به امام زمان رساند و پس از سه روز به من گفت که امام برای علی بن حسین دعا کرده است و برایش فرزندی مبارک متولد می‌شود که خدای عزوجل به سببش او را سود می‌رساند.<ref>کمال الدین، ص۲۷۶؛ و مثله قال الطوسی فی کتابه الغیبة، ص۲۰۹؛ به نقل الربانی الشیرازی، عبدالرحیم، مقدمه «‌معانی الاخبار‌» در: الشیخ الصدوق، ۱۳۶۱ه‍.ش.، ص۷۳.</ref>.

== زندگی ==

شیخ صدوق در [[قم]] پرورش یافت و ۲۰ سال با پدرش زندگی کرد و از وی و دیگر علمای قم دانش آموخت و سپس به درخواست اهل [[ری]] بدانجا رفت. مدتی در آنجا بود و سپس با اجازه حاکم آنجا [[رکن الدولة بویهی]] برای [[زیارت]] [[امام رضا]](ع) به [[مشهد]] رفت و در بازگشت در [[نیشابور]] ساکن شد و بزرگان آن شهر از دانش او بهره گرفتند. بدین طریق او با خروج از قم به ری، [[استرآباد]]، [[جرجان]]، [[نیشابور]]، [[مشهد]]، [[مروروذ]]، [[سرخس]]، [[ایلاق]]، [[سمرقند]]، [[فرغانه]]، [[بلخ]] از شهرهای [[ماوراء النهر]]، [[همدان]]، [[بغداد]]، [[کوفه]]، [[فید]]، [[مکه]] و [[مدینه]] مسافرت کرد.<ref>غفاری، علی اکبر، مقدمه «‌من لایحضره الفقیه‌» در: الشیخ الصدوق، ۱۴۰۴ق، صص۹-۸.</ref>

[[پرونده:ضریح قبر محمد بن علی ابن بابویه قمی ملقب به شیخ صدوق.jpg|بندانگشتی|[[ضریح]] قبر شیخ صدوق]]

== جایگاه علمی ==

[[شیخ طوسی]] می‌گوید: «‌محمد بن علی بن حسین، حافظ احادیث، آگاه به [[فقه]] و [[رجال]]، و حدیث شناس بود که در حفظ و کثرت علم، مثل او در میان قمی‌ها دیده نشد.‌»

== مشایخ و اساتید او ==

#[[احمد بن علی بن ابراهیم بن هاشم قمی]]<ref>الربانی الشیرازی، عبدالرحیم، مقدمه «‌معانی الاخبار‌» در: الشیخ الصدوق، ۱۳۶۱ه‍.ش.، ص۴۰.</ref>

#پدرش [[علی بن حسین بن موسی بن بابویه]] قمی<ref>الربانی الشیرازی، عبدالرحیم، مقدمه «‌معانی الاخبار‌» در: الشیخ الصدوق، ۱۳۶۱ه‍.ش.، ص۵۶.</ref>

#[[محمد بن موسی بن متوکل]]<ref>الربانی الشیرازی، عبدالرحیم، مقدمه «‌معانی الاخبار‌» در: الشیخ الصدوق، ۱۳۶۱ه‍.ش.، ص۶۶.</ref>

== شاگردان و راویان از او ==

{{ستون-شروع}}

#[[احمد بن محمد معمری|ابومحمد احمد بن محمد معمری]]

#[[جعفر بن احمد بن علی ابومحمد قمی]] ساکن ری که در مشایخ وی نیز نامش آمده است.

#[[جعفر بن احمد مریسی]]

#[[حسن بن حسین علی بن بابویه]]

#[[عبدالصمد بن محمد تمیمی]]

#سید ابوالبرکات [[علی بن حسین جوزی حلی حسینی]]

#[[ابوالقاسم علی بن محمد مقری]]

#[[محمد بن احمد بن عباس بن فاخر دوریستی]]

#[[محمد بن جعفر بن محمد قصار رازی]]

#[[محمد بن طلحه بن محمد نعالی بغدادی]]، که از شیوخ [[خطیب بغدادی]] است.

{{پایان}}

== آثار ==

{{اصلی|آثار شیخ صدوق}}

== پانویس ==

{{پانویس|قلم=ریز|3}}