پرش به محتوا

ملکه سبا: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۵۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ ژوئن ۲۰۲۳
(←‏سلیمان و ملکه سبا: اصلاح ارقام)
خط ۴۲: خط ۴۲:
ملکه سبا، پادشاه منطقه [[سبا]] بود که داستان دیدار او با [[سلیمان (پیامبر)|حضرت سلیمان]] در قرآن، در [[سوره نمل]]<ref>سوره نمل، آیات ۲۰-۴۴.</ref> و نیز در عهد عتیق آمده است.<ref>کتاب مقدس، کتاب اول پادشاهان، باب ۱۰.</ref> نام ملکه سبا نه در قرآن و نه در عهد عتیق ذکر نشده است<ref>نافع، عصر ما قبل الاسلام، ۲۰۱۸م، ص۷۲.</ref>، اما به گفته بسیاری از مفسران و مورخان، نام او بِلْقِیس بوده است؛<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۲۶۴.</ref> چنان‌که در احادیث متعدد شیعه نیز همین نام را آورده‌اند.<ref>ر.ک: صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۲۰۸، ۲۰۹ و ۲۱۰؛ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۳۰؛ شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۳۲۷؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۱۰۳؛ شیخ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۲۱۳.</ref> با این حال در برخی منابع برای ملکه سبا نام‌های دیگری مانند یَلمَقه ثبت شده است.<ref>عوتبی صحاری، الأنساب، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۲۰۹.</ref> پدر او را به نام‌های مختلفی چون شَرْح<ref>قمی، تفسیر قمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۲۸.</ref> و هدّاد بن شراحیل ذکر کرده‌اند.<ref>اصفهانی، تاریخ سنی ملوک الارض، دار مکتبة الحیاة، ص۹۹.</ref> همچنین گفته شده او از نسل [[سام بن نوح]] بوده است.<ref>خطیب عمری، الروضة الفیحاء، ۱۴۲۰ق، ص۹۶.</ref> بعضی مادر او را از [[جن|جنیان]] دانسته‌،<ref>عوتبی صحاری، الأنساب، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۲۰۹.</ref> ولی برخی دیگر چنین مطلبی را انکار کرده‌اند.<ref>نووی، تهذیب الأسماء و اللغات، ۱۴۳۰ق،‌ ص۴۸۱.</ref>
ملکه سبا، پادشاه منطقه [[سبا]] بود که داستان دیدار او با [[سلیمان (پیامبر)|حضرت سلیمان]] در قرآن، در [[سوره نمل]]<ref>سوره نمل، آیات ۲۰-۴۴.</ref> و نیز در عهد عتیق آمده است.<ref>کتاب مقدس، کتاب اول پادشاهان، باب ۱۰.</ref> نام ملکه سبا نه در قرآن و نه در عهد عتیق ذکر نشده است<ref>نافع، عصر ما قبل الاسلام، ۲۰۱۸م، ص۷۲.</ref>، اما به گفته بسیاری از مفسران و مورخان، نام او بِلْقِیس بوده است؛<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۲۶۴.</ref> چنان‌که در احادیث متعدد شیعه نیز همین نام را آورده‌اند.<ref>ر.ک: صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۲۰۸، ۲۰۹ و ۲۱۰؛ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۳۰؛ شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۱، ص۳۲۷؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۱۰۳؛ شیخ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۲۱۳.</ref> با این حال در برخی منابع برای ملکه سبا نام‌های دیگری مانند یَلمَقه ثبت شده است.<ref>عوتبی صحاری، الأنساب، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۲۰۹.</ref> پدر او را به نام‌های مختلفی چون شَرْح<ref>قمی، تفسیر قمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۲۸.</ref> و هدّاد بن شراحیل ذکر کرده‌اند.<ref>اصفهانی، تاریخ سنی ملوک الارض، دار مکتبة الحیاة، ص۹۹.</ref> همچنین گفته شده او از نسل [[سام بن نوح]] بوده است.<ref>خطیب عمری، الروضة الفیحاء، ۱۴۲۰ق، ص۹۶.</ref> بعضی مادر او را از [[جن|جنیان]] دانسته‌،<ref>عوتبی صحاری، الأنساب، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۲۰۹.</ref> ولی برخی دیگر چنین مطلبی را انکار کرده‌اند.<ref>نووی، تهذیب الأسماء و اللغات، ۱۴۳۰ق،‌ ص۴۸۱.</ref>


بلقیس از قبیله حِمیَر بود<ref>ابن‌صاعد اندلسی، التعریف بطبقات الأمم، ۱۳۷۶ش، ص۲۰۴.</ref> که در سرزمین [[سبا]] ([[یمن]] کنونی) حکومت قدرتمندانه و با شکوهی داشت.<ref>طبرسی،‌ مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۳۴۱.</ref> گفته شده او پیش از دیدار با حضرت سلیمان نُه سال و پس از آن چهار سال از طرف او بر یمن حکومت کرد.<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۶۹، ص۶۷.</ref> برخی نویسندگان، با توجه به هم‌عصر بودن او با حضرت سلیمان، دوران حکومت او را مربوط نیمه قرن دهم پیش از میلاد دانسته‌اند.<ref>نافع، عصر ما قبل الاسلام، ۲۰۱۸م، ص۷۲.</ref> او را از خردمندترین زنان دانسته‌اند.<ref>ابن‌حبیب البغدادی، المحبر،‌ دار الآفاق الجدیدة، ص۳۶۷.</ref> طبق برخی منابع او با حضرت سلیمان ازدواج کرد.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۲۸.</ref> بر اساس آنچه دایرة المعارف فارسی از برخی منابع یهود نقل کرده، [[بختنصر]] ثمره ازدواج سلیمان و بلقیس بوده است.<ref>مصاحب و دیگران، «بلقیس»، ص۵۲۷.</ref> ولی طبق بعضی دیگر، او با فرد دیگری غیر از سلیمان ازدواج کرد<ref>ابن‌کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۵۴۶.</ref> و بر اساس برخی گزارش‌ها او هرگز ازدواج نکرد.<ref>عوتبی صحاری، الأنساب، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۲۱۰.</ref>
بلقیس از قبیله حِمیَر بود<ref>ابن‌صاعد اندلسی، التعریف بطبقات الأمم، ۱۳۷۶ش، ص۲۰۴.</ref> که در سرزمین [[سبا]] ([[یمن]] کنونی) حکومت قدرتمندانه و با شکوهی داشت.<ref>طبرسی،‌ مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۷، ص۳۴۱.</ref> گفته شده او پیش از دیدار با حضرت سلیمان نُه سال و پس از آن چهار سال از طرف او بر یمن حکومت کرد.<ref>ابن‌عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۶۹، ص۶۷.</ref> برخی نویسندگان، با توجه به هم‌عصر بودن او با حضرت سلیمان، دوران حکومت او را مربوط نیمه قرن دهم پیش از میلاد دانسته‌اند.<ref>نافع، عصر ما قبل الاسلام، ۲۰۱۸م، ص۷۲.</ref> او را از خردمندترین زنان دانسته‌اند.<ref>ابن‌حبیب البغدادی، المحبر،‌ دار الآفاق الجدیدة، ص۳۶۷.</ref> بر اساس گزارشی که [[ابوالفتوح رازی]] نقل کرده، ملکه سبا، سد عرم را ساخت، که بعدها در [[سیل عرم]] ویران شد.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۱۶، ص۶۱.</ref> با این حال ساخت این سد، به افراد دیگر هم نسبت داده شده است.<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۱۶۱.</ref>
 
طبق برخی منابع او با حضرت سلیمان ازدواج کرد.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۲۸.</ref> بر اساس آنچه دایرة المعارف فارسی از برخی منابع یهود نقل کرده، [[بختنصر]] ثمره ازدواج سلیمان و بلقیس بوده است.<ref>مصاحب و دیگران، «بلقیس»، ص۵۲۷.</ref> ولی طبق بعضی دیگر، او با فرد دیگری غیر از سلیمان ازدواج کرد<ref>ابن‌کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ۱۴۲۵ق، ج۲، ص۵۴۶.</ref> و بر اساس برخی گزارش‌ها او هرگز ازدواج نکرد.<ref>عوتبی صحاری، الأنساب، ۱۴۲۷ق، ج۱، ص۲۱۰.</ref>


بر اساس آیات قرآن، ملکه سبا در ابتدا خورشید را می‌پرستید،<ref>سوره نمل، آیه ۲۴.</ref> ولی پس از آشنایی با سلیمان به [[خدا]] ایمان آورد.<ref>سوره نمل، آیه ۴۴.</ref> ملکه سبا تنها زن حاکم با توانایی‌های ویژه است که قرآن از او یاد کرده است.<ref>کریمیان و هوشنگی، «بلقیس»، ص۷۴.</ref> با توجه به داستان ملکه سبا در قرآن، مقالاتی در بررسی نگاه قرآن به مدیریت زنان و در راستای اثبات نقش و حضور فعال زنان در جامعه نوشته شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به: روحانی‌منش،‌ «الگوهای مدیریت زنان در قرآن»، ۱۳۹۳ش؛ رعایی، «بلقیس اشارتی بر زن از دیدگاه قرآن»،  ۱۳۷۷ش.</ref> بر اساس آنچه در دانشنامه جهان اسلام آمده است، داستان مربوط به ملکه سبا در روایات اسلامی شرح و بسط فراوان یافته و برخی نکات آن از [[تورات]] و [[اسرائیلیات]] برگفته شده است.<ref>کریمیان و هوشنگی، «بلقیس»، ص۷۵.</ref>
بر اساس آیات قرآن، ملکه سبا در ابتدا خورشید را می‌پرستید،<ref>سوره نمل، آیه ۲۴.</ref> ولی پس از آشنایی با سلیمان به [[خدا]] ایمان آورد.<ref>سوره نمل، آیه ۴۴.</ref> ملکه سبا تنها زن حاکم با توانایی‌های ویژه است که قرآن از او یاد کرده است.<ref>کریمیان و هوشنگی، «بلقیس»، ص۷۴.</ref> با توجه به داستان ملکه سبا در قرآن، مقالاتی در بررسی نگاه قرآن به مدیریت زنان و در راستای اثبات نقش و حضور فعال زنان در جامعه نوشته شده است.<ref>برای نمونه رجوع کنید به: روحانی‌منش،‌ «الگوهای مدیریت زنان در قرآن»، ۱۳۹۳ش؛ رعایی، «بلقیس اشارتی بر زن از دیدگاه قرآن»،  ۱۳۷۷ش.</ref> بر اساس آنچه در دانشنامه جهان اسلام آمده است، داستان مربوط به ملکه سبا در روایات اسلامی شرح و بسط فراوان یافته و برخی نکات آن از [[تورات]] و [[اسرائیلیات]] برگفته شده است.<ref>کریمیان و هوشنگی، «بلقیس»، ص۷۵.</ref>
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۹۴

ویرایش