پرش به محتوا

ثقل اکبر: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۲۷ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۸ فوریهٔ ۲۰۱۸
جز
ویرایش جزیی
جز (←‏پانویس: افزایش جستارهای وابسته)
جز (ویرایش جزیی)
خط ۱: خط ۱:
'''ثِقْل اکبر'''، [[قرآن]] است. براساس [[حدیث]] [[متواتر]] [[ثقلین]] پيامبر(ص) برای هدایت امت خود دو چیز ارزشمند ( قرآن و عترت) از خود به یادگار گذاشت. [[قرآن]] در برخی از نقل‌های این حدیث ، ثقل اکبر و [[عترت]]  ثقل اصغر نامیده شده است.
'''ثِقْل اکبر''' توصیفی که [[پیامبر(ص)]] برای [[قرآن]] به کار برده است. بر اساس [[حدیث ثقلین]] پيامبر(ص)، قرآن و عترت را برای هدایت امت خود به یادگار گذاشت. در برخی از نقل‌های این حدیث، [[قرآن]]، ثقل اکبر و [[عترت]]، [[ثقل اصغر]] معرفی است.


==ثقل اکبر==
ثِقْل به معنای سنگین و بار گران است. ثَقَل به معنای هر چیز با ارزش وگران‌بهاست. <ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۲، ص۱۱۲؛ فیروزآبادی، القاموس المحیط، ج۳، ص۴۶۸؛ حسینی دشتی، معارف و معاریف،۱۳۷۹ش، ج۴،ص ۱۵.</ref>


==ثقل اکبر==
ثِقْل به معنای  سنگین و بار گران است. ثَقَل به معنای هر چیز با ارزش وگرانبهاست. <ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۲، ص۱۱۲؛ فیروزآبادی، القاموس المحیط، ج۳، ص۴۶۸؛ حسینی دشتی، معارف و معاریف،۱۳۷۹ش، ج۴،ص ۱۵</ref>
اصطلاح ثقل اکبر در گفتار پیامبر اسلام و ائمه دیگر به معنای قرآن استفاده شده است:
===حدیث ثقلین===
===حدیث ثقلین===
پیامبر در [[حدیث ثقلین]] فرمود: من در ميان شما دو ذخيره نفيس بر جاى می گذارم: ذخيره بزرگ تر و ذخيره كوچك تر. اما بزرگ تر كتاب پروردگار من است، و اما كوچك تر[[عترت]] من است، يعنى اهل بيتم. حرمت مرا درباره آن ها نگاه داريد، كه اگر به آن ها تمسك جوييد، هرگز گمراه نخواهيد شد. <ref>عیاشی، تفسیرالعیاشی،۱۳۸۰ق، ج۱، ص۵</ref>
پیامبر در [[حدیث ثقلین]] فرمود: من در ميان شما دو ذخيره نفيس بر جاى می‌گذارم: ذخيره بزرگ‌تر و ذخيره كوچك‌تر. اما بزرگ‌تر كتاب پروردگار من است، و اما كوچك‌‎تر[[عترت]] من است، يعنى اهل بيتم. حرمت مرا درباره آنها نگاه داريد، كه اگر به آنها تمسك جوييد، هرگز گمراه نخواهيد شد.<ref>عیاشی، تفسیرالعیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۵</ref>
 


===خطبه غدیر===
===خطبه غدیر===
در خطبه [[غدیرخم]]، [[پیامبر]](ص) فرمود: ای مردم من دو چیز گرانبها را در میان شما می گذارم که اگر به آن دو چنگ بزنید و تمسک کنید هرگز گمراه نخواهید شد. حاضران گفتند:  آن دو چیز گران بها چیست؟ حضرت فرمود: ثقل اکبر [[قرآن|کتاب خداوند]] (قرآن) است. و ثقل اصغر عترت و [[اهل بیت]] من هستند و این دو هرگز از هم جدا نخواهند شد تا این که در حوض کوثر بر من وارد شوند. <ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص ۱۱۲</ref>
در خطبه [[غدیرخم]]، [[پیامبر]](ص) فرمود: ای مردم من دو چیز گرانبها را در میان شما می گذارم که اگر به آن دو چنگ بزنید و تمسک کنید هرگز گمراه نخواهید شد. حاضران گفتند:  آن دو چیز گران بها چیست؟ حضرت فرمود: ثقل اکبر [[قرآن|کتاب خداوند]] (قرآن) است. و ثقل اصغر عترت و [[اهل بیت]] من هستند و این دو هرگز از هم جدا نخواهند شد تا این که در [[حوض کوثر]] بر من وارد شوند. <ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص ۱۱۲</ref>


===کلام امام علی(ع)===
===کلام امام علی(ع)===
[[امام على]] (ع) در دو سخن به ثقل اکبر بودن قرآن، اشاره کرده است:
[[امام على(ع) ]] در دو سخن به ثقل اکبر بودن قرآن، اشاره کرده است:
* در خطبه‌ای فرمود: «به ثقل أکبر، یعنی قرآن عمل کردم و ثقل أصغر را در میان شما گذاردم»<ref>نهج البلاغه، خطبه۸۷</ref>
* در خطبه‌ای فرمود: «به ثقل أکبر، یعنی قرآن عمل کردم و ثقل أصغر را در میان شما گذاردم»<ref>نهج البلاغه، خطبه۸۷.</ref>
*در توصیه به کمیل نیز فرمود:« اى كمیل ما ثقل اصغریم و قرآن، ثقل اكبر است. ثقل اكبر گواه ثقل اصغر و ثقل اصغر شاهد ثقل اكبر است. هر یك از این دو ملازم دیگرى است و از هم جدا نمى شود تا آنكه بر خداوند متعال وارد شوند و او بین این دو ثقل و بین بندگان خود حكم كند». <ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۹۰ق، ج۷۴، ص۳۷۵</ref>
*در توصیه به [[کمیل بن زیاد نخعی|کمیل]] نیز فرمود:« اى كمیل ما ثقل اصغریم و قرآن، ثقل اكبر است. ثقل اكبر گواه ثقل اصغر و ثقل اصغر شاهد ثقل اكبر است. هر یك از این دو ملازم دیگرى است و از هم جدا نمى‌شود تا آنكه بر خداوند متعال وارد شوند و او بین این دو ثقل و بین بندگان خود حكم كند».<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۹۰ق، ج۷۴، ص۳۷۵</ref>


==حکمت توصیف به ثقل اکبر ==
==حکمت توصیف به ثقل اکبر ==
دانشمندان شیعه در باب این‌که چرا پيامبر(ص) كتاب خدا را با عنوان «ثقل اكبر» و عترت را با عنوان «ثقل اصغر» مورد توجّه قرار داده است، آورده‌اند: قرآن، بزرگ تر از عترت است؛ زيرا عترت تابع و پيرو قرآن است. <ref>بحرانی، شرح نهج البلاغه،۱۴۰۴ق، ج۲،ص ۱۸۷</ref>  
دانشمندان شیعه درباره این‌که چرا پيامبر(ص)، كتاب خدا را با عنوان «ثقل اكبر» و عترت را با عنوان «ثقل اصغر» نامیده است، آورده‌اند: قرآن، بزرگ‌تر از عترت است؛ زيرا عترت تابع و پيرو قرآن است.<ref>بحرانی، شرح نهج البلاغه،۱۴۰۴ق، ج۲،ص ۱۸۷</ref> برخی هم نوشته‌اند: چون قرآن [[معجزه]] رسالت و اساس دين به حساب می‌آید؛ از عترت بزرگ‌تر است.<ref>خویی، مِنْهاجُ البَراعه، ۱۴۰۰ق، ج۵ ص۲۳۴</ref>
برخی هم نوشته‌اند: چون قرآن سند و معجزه رسالت و سند ولايت و اساس دين به حساب می‌آید؛ لذا از عترت بزرگ‌تر و عترت، از آن کوچک‌تر است.<ref>خویی، مِنْهاجُ البَراعه فی شَرْح نَهجُ البَلاغَة، ۱۴۰۰ق، ج۵ ص۲۳۴</ref>


== جستارهای وابسته==
== جستارهای وابسته==
خط ۳۸: خط ۳۵:
{{پایان}}
{{پایان}}
{{قرآن کریم}}
{{قرآن کریم}}
[[en:Thiql Akbar]]
[[en:Thiql Akbar]]


[[رده:قرآن]]
[[رده:قرآن]]
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]]
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]]