صاحب بن عباد: تفاوت میان نسخه‌ها

صاحب بن عباد (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۹ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۱۳

۱٬۷۰۶ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۹ دسامبر ۲۰۲۲

جز

←‏خدمات علمی: افزایش

دیداریویکی‌متن

Mahdi1382

Automoderated users، confirmed

۱۷٬۳۲۱

ویرایش

@@ خط ۱۰۴: / خط ۱۰۴: @@
 '''تأثیر در شعر فارسی''': صاحب را از بلغای معروف زبان عربی و رقیب هم‌عصر خودش [[شمس المعالی قابوس]] برشمرده‌اند.<ref>یان ریپکا، تاریخ ادبیات ایران از دوران باستان تا قاجاریه، ۱۳۸۱ش، ص۱۷۹.</ref> و نیز او را جزو شاعران ذو اللسانین می‌دانند که به دو زبان عربی و فارسی شعر می‌سرایند.<ref>یان ریپکا، تاریخ ادبیات ایران از دوران باستان تا قاجاریه، ۱۳۸۱ش، ص۲۱۴.</ref> در دربار [[آل‌بویه]] ادبیات عرب حضور پر رنگ داشته است و شاهان [[آل‌ بویه]] بیشتر به شعر عربی توجه می‌کرده‌اند اما به همت صاحب بن عباد در آن دوره شاعران فارسی هم ظهور کرده‌اند: مانند منصور بن علی رازی (متخلص به منطقی)، بندار و محمد بن علی سرخسی (متخلص به خسروی).<ref>یان ریپکا، تاریخ ادبیات ایران از دوران باستان تا قاجاریه، ۱۳۸۱ش، ص۱۶۹؛ براون، تاریخ ادبیات ایران از فردوسی تا سعدی، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۱۳۴.</ref> زمانی که صاحب، وزارت [[مؤید الدوله دیلمی|مؤید الدوله]] را بر عهده داشته و در [[اصفهان]] بوده است به بسط و گسترش ادبیات و شعر همت می‌گمارد.<ref>لغت‌نامه دهخدا، «صاحب بن عباد».</ref> به‌رسم آن روزگار، [[ابومنصور ثعالبی نیشابوری]] کتاب «لطائف المعارف» را به اسماعیل بن عباد هدیه داده است.<ref> براون، تاریخ ادبیات ایران از فردوسی تا سعدی، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۱۴۵.</ref> در مقابل این نظر، مصحح کتاب «روضات الجنات فی اوصاف مدینة هرات»، معتقد است صاحب بن عباد از مروجان متعصب زبان عربی در ایران و از مخالفان زبان پارسی و از دشمنان سرسخت عناصر ملی بوده است.<ref>زمچی، روضات الجنات، ۱۳۳۸ش، ج۱، ص۵۳۴.</ref> [[سید محسن امین]] می‌نویسد که هرچند اصالت صاحب فارسی است اما دین و ادبش عربی است و تمایلش به اسلام و آگاهی‌اش از علوم دینی و بلاغتش در ادبیات عربی، بر تعصب بر اصالتش غلبه داشته است و البته عرب را دوست می‌داشته و از شعوبیت بی‌زار بوده و این موضوع در اشعارش منعکس شده است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۳۳۷.</ref>
+نمونه‌ای از سروده‌های صاحب بن عباد اشعاری است که در باره ولایت امیرالمؤمنین و فضلیت آن حضرت سروده است:  {{شعر}}{{ب|وَ قَالُوا: عَلِیٌّ عَلاَ، قُلْتُ: لاَ |  فَإنَّ الْعُلَی بِعَلیٍّ عَلاَ}}
+{{ب|وَ لَکِنْ أقُولُ کَقَوْلِ النَّبِیِّ |  وَ قَدْ جَمَعَ الْخَلْقَ کُلَّ الْمَلاَ}}
+{{ب|ألاَ إنَّ مَنْ کُنْتُ مَوْلیً لَه|  یُوَالِی عَلِیّاً وَ إلاّ فَلاَ}}{{پایان شعر}}
+«و گفتند: على داراى مقام رفیع و مرتبه بلندى است. من گفتم: چنین نیست، بلکه بلندى و رفعت و شرف بواسطه على، حائز رفعت و بلندى شده، و محلّ و مقام رفیع خود را یافته است.
+(دیگران هر چه می خواهند درباره علی بگویند) اما من همان سخنى را می‌گویم که رسول خدا در وقتى که تمام خلائق را به دور هم جمع کرده و گرد آورده بود، درباره على گفت:
+اى معشر مردم آگاه باشید و بدانید: که هر کس من ولىّ و صاحب اختیار او هستم، او باید على را ولىّ و صاحب اختیار خود بگیرد، و گرنه مرا ولىّ و صاحب اختیار خود نگرفته، و به نبوّت من و به قرآنى که ولایت خدا را به من داده است، نگرویده است». <ref>طهرانی، امام شناسی، ج۶، ص۱۱.</ref>
 ==خدمات عمرانی==