۱۷٬۲۹۱
ویرایش
سخن‌چینی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (ویرایش) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (ویرایش) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''سخن‌چینی''' یا '''نَمیمه''' یا '''نَمّامی''' از [[گناهان کبیره]] به معنای بازگو کردن سخنان فردی نزد دیگران با هدف بر هم زدن روابط دوستانه آنان. | '''سخن‌چینی''' یا '''نَمیمه''' یا '''نَمّامی''' از [[گناهان کبیره]] به معنای بازگو کردن سخنان فردی نزد دیگران با هدف بر هم زدن روابط دوستانه آنان. | ||
| خط ۲۰: | خط ۱۹: | ||
== در فقه و اخلاق== | == در فقه و اخلاق== | ||
از سخن‌چینی در کتاب‌های اخلاقی در ذیل [[رذایل اخلاقی]] و گناهان مربوط به زبان (آفات زبان) بحث می‌شود.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، موسسة النشر الاسلامی، ج۵، ص۲۷۵-۲۸۰.</ref>همچنین در کتاب‌های فقهی از آن در باب‌های حدود و تعزیرات<ref>[http://lib.eshia.ir/10114/3/549 علامه حلی، قواعد الاحکام، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۳، ص۵۴۹.]</ref> و [[مکاسب محرمه]] سخن به میان آمده است.<ref> [http://lib.eshia.ir/10088/22/73 نجفی، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۷۳.]</ref> | از سخن‌چینی در کتاب‌های اخلاقی در ذیل [[رذایل اخلاقی]] و گناهان مربوط به زبان (آفات زبان) بحث می‌شود.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، موسسة النشر الاسلامی، ج۵، ص۲۷۵-۲۸۰.</ref>همچنین در کتاب‌های فقهی از آن در باب‌های حدود و تعزیرات<ref>[http://lib.eshia.ir/10114/3/549 علامه حلی، قواعد الاحکام، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۳، ص۵۴۹.]</ref> و [[مکاسب محرمه]] سخن به میان آمده است.<ref> [http://lib.eshia.ir/10088/22/73 نجفی، جواهر الکلام، داراحیاء التراث العربی، ج۲۲، ص۷۳.]</ref> | ||
=== حکم فقهی=== | === حکم فقهی=== | ||
سخن‌چینی از [[گناهان کبیره]] و [[حرام]] است<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۳، ص۳۱۰.</ref> از | سخن‌چینی از [[گناهان کبیره]] و [[حرام]] است<ref>نجفی، جواهر الکلام، داراحیاء التراث العربی، ج۱۳، ص۳۱۰.</ref> [[حسن بن محمد دیلمی|دیلمی]] در [[ارشاد القلوب]] گناه آن را از گناه [[غیبت]] بزرگتر شمرده است<ref>دیلمی، ج۱، ارشاد القلوب، ض۱۱۸.</ref> [[علامه حلی]] گفته است که فرمانده جنگ نباید سخن‌چین را به جنگ ببرد و اگر نمام در جنگ شرکت کرد، سهمی از غنائم به او نمی‌گیرد.<ref>[http://lib.eshia.ir/10075/9/51 علامه حلی، تذکرة الفقهاء، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۹، ص۵۱].</ref> | ||
همچنین به دست آوردن مال به وسیله آن حرام دانسته شده<ref> [http://lib.eshia.ir/10088/22/73 نجفی، جواهر الکلام، داراحیاء التراث العربی، ج۲۲، ص۷۳.]</ref> | |||
از نظر فقهای شیعه اگر کسی به دیگری نسبت سخن‌چینی بدهد، حکم او [[تعزیر]] است.<ref>[http://lib.eshia.ir/10114/3/549 علامه حلی، قواعد الاحکام، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۳، ص۵۴۹.]</ref> | |||
'''استثناء''' | '''استثناء''' | ||
در برخی موارد سخن‌چینی جایز | در برخی موارد سخن‌چینی جایز است از جمله سخن‌چینی در میان نیروهای دشمن با هدف اختلاف‌افکنی میان آنان.<ref> نجفی، جواهرالکلام، داراحیاء التراث العربی، ج۲۲، ص۷۳.</ref> | ||
==انگیزه و منشأ == | ==انگیزه و منشأ == | ||
نراقی منشآ سخن‌چینی را قوای [[قوه غضبیه|غضبیه]] و [[قوه شهویه|شهویه]] می‌داند.<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۳۸۳ق، ج۲، ص۲۷۴-۲۸۰.</ref> در برخی از کتاب‌های اخلاقی انگیزه‌هایی برای آن بیان شده است: | نراقی منشآ سخن‌چینی را قوای [[قوه غضبیه|غضبیه]] و [[قوه شهویه|شهویه]] می‌داند.<ref>نراقی، جامع السعادات، ۱۳۸۳ق، ج۲، ص۲۷۴-۲۸۰.</ref> در برخی از کتاب‌های اخلاقی انگیزه‌هایی برای آن بیان شده است: | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۹: | ||
== درمان== | == درمان== | ||
درمان سخن‌چینی با از بین بردن انگیزه‌های آن مانند حسادت و کینه امکان‌پذیر است. همچنین توجه به پیامدهای دنیوی و اخروی سخن‌چینی که در روایات آمده، برای درمان آن سفارش شده است. در برخی از کتاب‌های اخلاقی حکایت‌ها و داستان‌هایی درباره سخن‌چینی آمده که بر اساس آنها پیامدهایی چون [[قتل نفس]]، جنگ و اختلاف بین مردم را برای دیگران و ذلت و خواری را برای خود در پی خواهد داشت.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، موسسة النشر الاسلامی، ج۵، ص۲۷۹-۲۸۰؛ نراقی، جامع السعادت، ۱۳۸۳ق، ج۲، ص۲۷۷-۲۷۸.</ref> | درمان سخن‌چینی با از بین بردن انگیزه‌های آن مانند حسادت و کینه امکان‌پذیر است. همچنین توجه به پیامدهای دنیوی و اخروی سخن‌چینی که در روایات آمده، برای درمان آن سفارش شده است.{{مدرک}} در برخی از کتاب‌های اخلاقی حکایت‌ها و داستان‌هایی درباره سخن‌چینی آمده که بر اساس آنها پیامدهایی چون [[قتل نفس]]، جنگ و اختلاف بین مردم را برای دیگران و ذلت و خواری را برای خود در پی خواهد داشت.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، موسسة النشر الاسلامی، ج۵، ص۲۷۹-۲۸۰؛ نراقی، جامع السعادت، ۱۳۸۳ق، ج۲، ص۲۷۷-۲۷۸.</ref> | ||
فیض کاشانی در برخورد با سخن‌چین مواردی را بیان کرده که عبارتند از: | فیض کاشانی در برخورد با سخن‌چین مواردی را بیان کرده که عبارتند از: | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۴: | ||
* فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، قم، موسسة النشر الاسلامی، بی‌تا. | * فیض کاشانی، محمد بن مرتضی، المحجة البیضاء فی تهذیب الاحیاء، تصحیح: علی‌اکبر غفاری، قم، موسسة النشر الاسلامی، بی‌تا. | ||
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق. | * کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تصحیح: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ق. | ||
* نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، تحقیق: شیخ علی آخوندی، | * نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۳: تحقیق: عباس قوچانی، ج۲۲، تحقیق: شیخ علی آخوندی، داراحیاء التراث العربی. | ||
* نراقی، محمدمهدی، جامع السعادات، قم، مؤسسه مطبوعاتی ایرانیان، ۱۹۶۳م/۱۳۸۳ق. | * نراقی، محمدمهدی، جامع السعادات، قم، مؤسسه مطبوعاتی ایرانیان، ۱۹۶۳م/۱۳۸۳ق. | ||
{{اخلاق}} | {{اخلاق}} | ||