۱۷٬۳۳۲
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش جزیی) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (ویرایش جزیی) |
||
خط ۵: | خط ۵: | ||
سخنچینی به معنای بازگو کردن سخنان فردی نزد دیگری به قصد بر هم زدن روابط دوستانه آنان است. البته سخنچينى به گفتار محدود نمىشود و بازگو كردن سخن ديگرى با نوشتن يا اشاره را نيز در برمىگيرد. همچنین پرده برداشتن از چیزهایی که شخص آشکار شدنش را نمیپسندند را نیز سخنچینی میگویند.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، ج۵، ص۲۷۷؛ علامه مجلسی، مرآة العقول، ج۱۱، ص۵۸: نراقی، جامع السعادات، ج۲، ص۲۷۴.</ref> کسی که به قصد بر هم زدن روابط دوستانه اشخاص، سخن هر یک را نزد دیگری بازگو میکند، سخنچین یا نمَّام نام دارد. سخنچینی در مواردی با افشای سر، [[تهمت]]، [[نفاق]]، [[حسادت]]، [[دروغ]] و [[غیبت]] همراه است.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، ج۵، ص۲۷۸. </ref> | سخنچینی به معنای بازگو کردن سخنان فردی نزد دیگری به قصد بر هم زدن روابط دوستانه آنان است. البته سخنچينى به گفتار محدود نمىشود و بازگو كردن سخن ديگرى با نوشتن يا اشاره را نيز در برمىگيرد. همچنین پرده برداشتن از چیزهایی که شخص آشکار شدنش را نمیپسندند را نیز سخنچینی میگویند.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، ج۵، ص۲۷۷؛ علامه مجلسی، مرآة العقول، ج۱۱، ص۵۸: نراقی، جامع السعادات، ج۲، ص۲۷۴.</ref> کسی که به قصد بر هم زدن روابط دوستانه اشخاص، سخن هر یک را نزد دیگری بازگو میکند، سخنچین یا نمَّام نام دارد. سخنچینی در مواردی با افشای سر، [[تهمت]]، [[نفاق]]، [[حسادت]]، [[دروغ]] و [[غیبت]] همراه است.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، ج۵، ص۲۷۸. </ref> | ||
=== تفاوت با سعایت=== | === تفاوت با سعایت=== | ||
[[سعایت]] نوعی سخنچینی است که اگر سخن فردی را نزد کسی که از او میترسند(مانند پادشاهان) بازگو کند، سعایت نامیده میشود.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، ج۵، ص۲۷۹.</ref> [[نراقی اول|نراقی]] سعایت را بدترین نوع سخنچینی و گناه آن را از دیگر انواع نمیمه بیشتر دانسته | [[سعایت]] نوعی سخنچینی است که اگر سخن فردی را نزد کسی که از او میترسند(مانند پادشاهان) بازگو کند، سعایت نامیده میشود.<ref>فیض کاشانی، المحجة البیضاء، ج۵، ص۲۷۹.</ref> [[نراقی اول|نراقی]] سعایت را بدترین نوع سخنچینی و گناه آن را از دیگر انواع نمیمه بیشتر دانسته و بر این باور است که از [[حرص]] و حسد ناشی میشود.<ref>نراقی، جامع السعادات، ج۲، ص۲۷۹.</ref> | ||
== در قرآن و روایات== | == در قرآن و روایات== | ||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
'''استثناء''' | '''استثناء''' | ||
در برخی موارد سخنچینی جایز و | در برخی موارد سخنچینی جایز و حتی [[واجب]] میشود از جمله سخنچینی در میان نیروهای دشمن با هدف اختلافافکنی میان آنان یا برای حفظ جان یا آبروی دیگری. | ||
==انگیزه و منشأ == | ==انگیزه و منشأ == | ||
نراقی منشآ سخنچینی را قوای غضبیه و شهویه میداند در برخی از کتابهای اخلاقی | نراقی منشآ سخنچینی را قوای غضبیه و شهویه میداند.<ref>نراقی، جامع السعادات، ج۲، ص۲۷۴-۲۸۰.</ref> در برخی از کتابهای اخلاقی انگیزههایی برای آن بیان شده است: | ||
* ضربه زدن به کسی که سخن او را بازگو میکند. | * ضربه زدن به کسی که سخن او را بازگو میکند. | ||
*اظهار محبت به کسی که نزد او سخن دیگری را نقل میکند. | *اظهار محبت به کسی که نزد او سخن دیگری را نقل میکند. |
ویرایش