پرش به محتوا

عبدالعظیم حسنی: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۵۱۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۴ نوامبر ۲۰۲۱
جز
خط ۲۵: خط ۲۵:
عبدالعظیم مشهور به عبدالعظیم حسنی، شاه عبدالعظیم و سیدالکریم از راویان شیعه در قرن سوم قمری است. پدرش عبدالله بن علی قافه و مادرش دختر اسماعیل بن ابراهیم بوده که به «هیفاء» موسوم است.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ش، ص۹۴.</ref> نسب وی به [[امام مجتبی(ع)]] می‌رسد.<ref> نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۲۴۸.</ref>  
عبدالعظیم مشهور به عبدالعظیم حسنی، شاه عبدالعظیم و سیدالکریم از راویان شیعه در قرن سوم قمری است. پدرش عبدالله بن علی قافه و مادرش دختر اسماعیل بن ابراهیم بوده که به «هیفاء» موسوم است.<ref>ابن عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۰ش، ص۹۴.</ref> نسب وی به [[امام مجتبی(ع)]] می‌رسد.<ref> نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۲۴۸.</ref>  
=== تولد و وفات===
=== تولد و وفات===
گفته شده تاریخ تولد و وفات وی در منابع قدیم ذکر نشده است. اما در منابع متأخر تولد وی در [[۴ ربیع‌الثانی]] سال ۱۷۳ق و وفاتش در [[۱۶ شوال]] ۲۵۲ق نقل و به کتاب‌های نزهة الابرار سید موسی برزنجی، مناقب العترة [[احمد بن محمد بن فهد حلی]] (درگذشت ۸۴۱ق) و تاریخ نورالدین محمد سمهودی نسبت داده شده است. همچنین در تقویم جمهوری اسلامی ایران ۴ ربیع‌الثانی به عنوان روز تولد وی ثبت شده است.<ref> محمدی ری‌شهری، حکمت‌نامه حضرت عبدالعظیم الحسنی، مؤسسه علمی و فرهنگی دارالحدیث، ص۱۶-۱۸.</ref> به گفته [[رضا استادی]]، از پژوهشگران [[حوزه علمیه قم]]، قدیمی‌ترین منبع تاریخ تولد و وفات عبدالعظیم حسنی کتاب «نور الآفاق» نوشته جواد شاه عبدالعظیمی (درگذشت ۱۳۵۵ق) است که کتابی فاقد اعتبار و تاریخ تولد و وفات ذکر شده برای شاه عبدالعظیم نیز بی‌اساس و بی اعتبار است. این تاریخ‌ها از این کتاب به کتاب‌های دیگر نیز راه‌ یافته است.<ref>استادی، «آشنایی با حضرت عبدالعظیم(ع) و مصادر شرح حال او»، ص۲۹۷-۳۰۱.</ref>  
گفته شده تاریخ تولد و وفات وی در منابع قدیم ذکر نشده است؛ اما در منابع متأخر تولد وی در [[۴ ربیع‌الثانی]] سال ۱۷۳ق و وفاتش در [[۱۵ شوال]] ۲۵۲ق نقل و به کتاب‌های نزهة الابرار اثر سید موسی بَرزنجی، مناقب العترة اثر [[احمد بن محمد بن فهد حلی]] (درگذشت ۸۴۱ق) و کتاب تاریخ نوشته نورالدین محمد سمهودی نسبت داده شده است.<ref> محمدی ری‌شهری، حکمت‌نامه حضرت عبدالعظیم الحسنی، ۱۳۹۰ش، ص۱۶-۱۸.</ref> از نظر [[محمد محمدی ری‌شهری]]، عبدالعظیم از هشام بن حکم‌(درگذشت ۱۹۹ق) روایت نقل کرده و به گمان، عبدالعظیم در هنگام نقل روایت،‌ کمتر از بیست سال نداشته است. بنابراین تاریخ تولد او سال ۱۸۰ق یا پیش از آن است. همچنین با توجه به حدیث امام هادی(ع) درباره فضیلت زیارت قبر عبدالعظیم، باید گفت عبدالعظیم پیش از شهادت امام هادی(ع) (سال ۲۵۴ق) از دنیا رفته است. ازاین‌رو، تاریخ وفات عبدالعظیم، قبل از سال ۲۵۴ق بوده است. بنابراین گرچه احتمال تولد عبدالعظیم در سال ۱۷۳ق و وفات در ۲۵۲ق معقول و منطقی است، اما به دلیل عدم ذکر در منابع کهن و بی‌اعتبار بودن منابع متأخر، اثبات آن نیاز به منابع معتبر دارد.<ref>محمدی ری‌شهری، حکمت‌نامه حضرت عبدالعظیم الحسنی، ۱۳۹۰ش، ص۱۷.</ref>  
 
به گفته [[رضا استادی]]، از پژوهشگران [[حوزه علمیه قم]]، نیز قدیمی‌ترین منبع تاریخ تولد و وفات عبدالعظیم حسنی کتاب «نور الآفاق» نوشته جواد شاه عبدالعظیمی (درگذشت ۱۳۵۵ق) است که کتابی فاقد اعتبار است. ازاین‌رو، تاریخ تولد و وفات ذکر شده برای شاه عبدالعظیم نیز بی‌اساس و بی‌اعتبار خواهد بود. این تاریخ‌ها از این کتاب به کتاب‌های دیگر راه‌ یافته است.<ref>استادی، «آشنایی با حضرت عبدالعظیم(ع) و مصادر شرح حال او»، ص۲۹۷-۳۰۱.</ref>
با این حال، ۴ ربیع‌الثانی به عنوان روز تولد و پانزده شوال به عنوان روز وفات شاه عبدالعظیم شهرت یافته و در تقویم جمهوری اسلامی ایران نیز ۴ ربیع‌الثانی به عنوان روز تولد وی ثبت شده است.<ref>محمدی ری‌شهری، حکمت‌نامه حضرت عبدالعظیم الحسنی، ۱۳۹۰ش، ص۱۸.</ref>


درباره چگونگی رحلت عبدالعظیم حسنی، دو قول نقل شده است: مرگ طبیعی و [[شهادت]]. [[احمد بن علی نجاشی]] قائل به بیماری است که منجر به  فوت او شد.<ref> نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۲۴۸.</ref> [[شیخ طوسی]] نیز قائل است که عبدالعظیم وفات یافت.<ref>طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۱۹۳.</ref>
درباره چگونگی رحلت عبدالعظیم حسنی، دو قول نقل شده است: مرگ طبیعی و [[شهادت]]. [[احمد بن علی نجاشی]] قائل به بیماری است که منجر به  فوت او شد.<ref> نجاشی، رجال نجاشی، ۱۴۱۶ق، ص۲۴۸.</ref> [[شیخ طوسی]] نیز قائل است که عبدالعظیم وفات یافت.<ref>طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۱۹۳.</ref>
در مقابل، [[فخرالدین طریحی|فخرالدین طُریحی]]، از عالمان امامیه در قرن یازدهم و مؤلف کتاب [[مجمع البحرین و مطلع النیرین (کتاب)|مجمع البحرین]]، معتقد است عبدالعظیم حسنی، در ری زنده به گور شد.<ref>طریحی، المنتخب، ۱۳۶۹ق، ص۸.</ref> [[واعظ کُجوری]] نوشته است که در کتاب رجال و انساب، از احوال حضرت عبدالعظیم تفحص نموده و از شهادت وی خبری [[حدیث صحیح|صحیح]] و [[حدیث موثق|موثق]] نیافته است.<ref>واعظ کجوری، جنه النعیم، ۱۳۸۲ش، ج۵، ص۳۶۰.</ref>
در مقابل، [[فخرالدین طریحی|فخرالدین طُریحی]]، از عالمان امامیه در قرن یازدهم و مؤلف کتاب [[مجمع البحرین و مطلع النیرین (کتاب)|مجمع البحرین]]، معتقد است عبدالعظیم حسنی، در ری زنده به گور شد.<ref>طریحی، المنتخب، ۱۳۶۹ق، ص۸.</ref> [[واعظ کُجوری]] نوشته است که در کتاب رجال و انساب، از احوال حضرت عبدالعظیم تفحص نموده و از شهادت وی خبری [[حدیث صحیح|صحیح]] و [[حدیث موثق|موثق]] نیافته است.<ref>واعظ کجوری، جنه النعیم، ۱۳۸۲ش، ج۵، ص۳۶۰.</ref>
=== همسر و فرزندان ===
=== همسر و فرزندان ===
همسر عبدالعظیم، دختر عمویش، خدیجه، دختر قاسم بن حسن امیر، مکنّی به ابومحمد بود. عبدالعظیم از او صاحب دو فرزند به نام‌های محمد و ام سَلَمِه شد.<ref>واعظ کجوری، جنه النعیم، ۱۳۸۲ش، ج۳، ص۳۹۰؛ ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۳۸۰ش، ص۹۴.</ref> [[شیخ عباس قمی]]، محمد پسر عبدالعظیم را مردی بزرگوار توصیف می‌کند که به [[زهد]] و [[عبادت]] شهرت داشت.<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۵۸۵.</ref>
همسر عبدالعظیم، دختر عمویش، خدیجه، دختر قاسم بن حسن امیر، مکنّی به ابومحمد بود. عبدالعظیم از او صاحب دو فرزند به نام‌های محمد و ام سَلَمِه شد.<ref>واعظ کجوری، جنه النعیم، ۱۳۸۲ش، ج۳، ص۳۹۰؛ ابن عنبه، عمده الطالب، ۱۳۸۰ش، ص۹۴.</ref> [[شیخ عباس قمی]]، محمد پسر عبدالعظیم را مردی بزرگوار توصیف می‌کند که به [[زهد]] و [[عبادت]] شهرت داشت.<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۵۸۵.</ref>
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۲۱۱

ویرایش