|
|
| خط ۴۴: |
خط ۴۴: |
|
| |
|
| ==منصب‌ها در حج== | | ==منصب‌ها در حج== |
| پیش از اسلام منصب‌هایی برای اداره امور کعبه و حاجیان وجود داشت که خاندان‌های مختلف، عهده‌دار آن بودند. یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌ها در حج «[[رفادت]]» بود؛ [[قریش]] مقداری از اموال خود را به فرد مسئول می‌دادند تا برای حاجیان فقیر و مستحق خوراک آماده کند.<ref>ابن اثیر، الكامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۲۱.</ref> مسئولیت این امر به دست [[هاشم بن عبدمناف]] (جد پیامبر) بود و در نهایت به [[ابوطالب]] واگذار شد. این مسئولیت پس از مدتی، به جهت تنگدستی ابوطالب به [[عباس بن عبدالمطلب|عباس]] عموی پیامبر سپرده شد.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۵۷.</ref> | | پیش از اسلام منصب‌هایی برای اداره امور کعبه و حاجیان وجود داشت؛ از جمله: |
| | | * [[رفادت]]: تهیه آذوقه برای حاجیان نیازمند، که [[قریش]] مسئولیت رسیدگی و تأمین آن را بر عهده داشت.<ref>ابن اثیر، الكامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۲۱.</ref> |
| از دیگر مسئولیت‌ها، «[[سدانت|سِدانت]]» بود که بر اساس آن، شخصی متولی و کلیددار [[کعبه]] می‌گردید.<ref>ابن اثیر،
| | * [[سدانت|سِدانت]]: کلیدداری [[کعبه]]،<ref>ابن اثیر، النهایة، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۳۴۰.</ref> که به [[بنی‌عبدالدار]] سپرده شده بود.<ref>ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۳۹۱.</ref> |
| النهایة، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۳۴۰.</ref> این مسئولیت در میان تیره [[بنی‌عبدالدار]] بود.<ref>ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۳۹۱.</ref> [[سقایة الحاج|سقایت]] و آب‌رسانی به حاجیان نیز از دیگر مسئولیت‌ها بود<ref>ابن اثیر، الكامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۲۱.</ref> که عباس عموی پیامبر عهده‌دار آن بود.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۹، ص۳۹۹.</ref> | | * [[سقایة الحاج|سقایت]]: آب‌رسانی به حاجیان،<ref>ابن اثیر، الكامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۲۱.</ref> که عباس عموی پیامبر عهده‌دار آن بود.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۹، ص۳۹۹.</ref> |
| | | پس از [[فتح مکه]]، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] دو مسئولیت سدانت و سقایت را باقی گذاشت<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، ج۲، ص۴۱۲.</ref> و مسئولیت رفادت و توجه به نیازمندان را تحت عنوان جدید «[[امیر الحاج]]» به «عَتّاب بن اَسید بن اَبی‌الْعِیص» سپرد،<ref>ابن اثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۴۵۲.</ref> که البته از [[بیت‌المال]] تأمین می‌شد.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۵۷.</ref> پس از پیامبر نیز [[خلیفه|خُلفا]] و حکومت‌ها افراد مختلفی را به امارت حج گماردند.<ref>برای نمونه ر.ک: طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۳۴۲.</ref><br> |
| پس از [[فتح مکه]]، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] تنها دو مسئولیت سدانت و سقایت را باقی گذاشت<ref>ابن هشام، السیرة النبویة، ج۲، ص۴۱۲.</ref> و آنها را به همان افرادی که عهده‌دار آن بودند، برگرداند.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۳۰۱.</ref> همچنین پذیرایی از حاجیان فقیر نیز از [[بیت المال|بیت‌المال]] هزینه می‌شد.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۵۷.</ref> | | امروزه با توجه به جمعیت حاجیان و نیازمندی‌های جدید، در [[عربستان]] مسئولیت‌های مختلفی برای انجام فریضه حج، تحت مجموعه‌ای با عنوان وزاره الحج و العمره قرار داده شده است.<ref>[https://www.haj.gov.sa/ar/Home/About الأهداف] پایگاه اینترنتی وزاره الحج و العمره.</ref> |
| | |
| ===امیر الحاج ===
| |
| پیامبر مسئولیت جدیدی با عنوان «[[امیر الحاج]]» قرار داد که وظیفه‌اش توجه به گرسنگان و مستمندان و پذیرایی از آنان از [[بیت‌المال]] بود. این مسئولیت، نوع جدیدی از رفادت به حساب می‌آمد. بر اساس گزارش تاریخ‌نگاران و [[سیره|سیره‌نویسان]]، اولین کسی که رسول خدا(ص) در [[سال ۸ هجری قمری|سال هشتم هجرت]] به امارت حج منصوب کرد، «عَتّاب بن اَسید بن اَبی‌الْعِیص» بود.<ref>ابن اثیر، أسد الغابة، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۴۵۲.</ref> پس از پیامبر نیز [[خلیفه|خُلفا]] و حکومت‌ها افراد مختلفی را به امارت حج گماردند<ref>برای نمونه ر.ک: طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۳۴۲.</ref> و گاه خودِ خلیفه به حج می‌رفت و این مسئولیت را بر عهده می‌گرفت.<ref>ابن حبیب، المحبر، ص۱۴.</ref> امام علی(ع) به [[قثم بن عباس]] که والی مکه و امیر الحاج بود، نامه‌ای نوشت و دستوراتی به او داد. این نامه، مسئولیت‌های امیرالحاج در آن زمان را نشان می‌دهد.<ref>سید رضی، نهج البلاغة، ۱۴۱۴ق، ص: ۴۵۷- ۴۵۸، نامه ۶۷.</ref>
| |
| | |
| امروزه در [[عربستان]] مسئولیت‌های مختلفی برای انجام این عمل [[واجب]]، یعنی حج، در نظر گرفته شده که تحت مجموعه‌ای با عنوان [http://www.haj.gov.sa/arabic/Pages/default.aspx وزاره الحج و العمره] قرار دارند.{{مدرک}} | |
|
| |
|
| ==تعداد زائران== | | ==تعداد زائران== |
