پرش به محتوا

حضرت علی‌اصغر علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۹: خط ۱۹:
  | امامزاگان مشهور =
  | امامزاگان مشهور =
}}
}}
'''عبدالله بن حسین بن علی''' مشهور به علی اصغر، فرزند شیرخوار [[امام حسین(ع)]] است که در [[واقعه کربلا]] به [[شهادت]] رسید. او عبدالله رضیع نیز خوانده می‌شود. برخی کتاب‌های تاریخی قاتل او را [[حرملة بن کاهل اسدی]] نوشته‌اند. در بین مردم مشهور است که او شش‌ماهه بوده و با [[تیر سه‌شعبه]] شهید شد؛ اما در منابع متقدم چیزی در این‌باره نیامده است. [[شیعه|شیعیان]] به عنوان [[باب الحوائج]] به او [[توسل|متوسل]] می‌شوند. در [[دهه محرم]] معمولا یک روز به سوگواری علی‌اصغر اختصاص داده می‌شود. مراسم [[همایش شیرخوارگان حسینی]] نیز هر ساله در اولین جمعه [[محرم (ماه)|ماه محرم]] در بزرگداشت او برگزار می‌گردد.
'''عبدالله بن حسین بن علی''' مشهور به علی‌اصغر، فرزند شیرخوار [[امام حسین(ع)]] است که در [[واقعه کربلا]] به [[شهادت]] رسید. او عبدالله رضیع نیز خوانده می‌شود. در کتاب‌های تاریخی قاتل او را [[حرملة بن کاهل اسدی]] نوشته‌اند. در بین مردم مشهور است که او شش‌ماهه بوده و با [[تیر سه‌شعبه]] شهید شد؛ اما در منابع تاریخی چیزی در این‌باره نیامده است. [[شیعه|شیعیان]] به عنوان [[باب الحوائج]] به او [[توسل|متوسل]] می‌شوند. در [[دهه محرم]] معمولا شب و روز هفتم به سوگواری علی‌اصغر اختصاص دارد. مراسم [[همایش شیرخوارگان حسینی]] نیز هر ساله در اولین جمعه [[محرم (ماه)|ماه محرم]] در بزرگداشت او برگزار می‌گردد.


== نسب و ولادت ==
== نسب و ولادت ==
عبدالله فرزند [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و [[رباب دختر امرؤ القیس]] است.<ref> مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۳۵.</ref> تاریخ تولد او مشخص نیست. درباره سن او هنگام [[شهادت]] در [[کربلا]] نیز اختلاف وجود دارد. بیشتر منابع او را به هنگام شهادت، کوچک و شیرخوار دانسته‌اند بدون اینکه به سن او اشاره کنند.<ref>نگاه کنید به: طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۷۸ق، ج۵، ص۴۴۸ و ۴۶۸؛ سبط بن جوزی، تذکره الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۷.</ref> به نوشته [[دانشنامه امام حسین (کتاب)|دانشنامه امام حسین(ع)]] درباره شش‌ماهه بودن او، منبع معتبری وجود ندارد.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین، ۱۳۸۸ش، ج۷، ص۳۳.</ref> محققان دانشنامه امام حسین در پاورقی کتاب احتمال داده‌اند ریشه این شهرت، نسخه غیرمعتبری از [[مقتل الحسین (ابومخنف)|مقتل ابی مخنف]] باشد و گفته‌اند که در نسخه‌های خطی این کتاب، چنین مطلبی وجود ندارد.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین، ۱۳۸۸ش، ج۷، ص۳۳، پانویس.</ref>
عبدالله فرزند [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] و [[رباب دختر امرؤ القیس]] است.<ref> مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۳۵.</ref> تاریخ تولد او مشخص نیست. درباره سن او هنگام [[شهادت]] نیز اختلاف وجود دارد. بیشتر منابع او را به هنگام شهادت، کوچک و شیرخوار دانسته‌اند بدون اینکه به سن او اشاره کنند.<ref>نگاه کنید به: طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۷۸ق، ج۵، ص۴۴۸ و ۴۶۸؛ سبط بن جوزی، تذکره الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۷.</ref> چنانکه در [[دانشنامه امام حسین (کتاب)|دانشنامه امام حسین(ع)]] آمده درباره شش‌ماهه بودن او، منبع معتبری وجود ندارد.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین، ۱۳۸۸ش، ج۷، ص۳۳.</ref> محققان این دانشنامه احتمال داده‌اند ریشه این شهرت، نسخه غیرمعتبری از [[مقتل الحسین (ابومخنف)|مقتل ابی‌مخنف]] باشد و گفته‌اند که در نسخه‌های خطی این کتاب، چنین مطلبی وجود ندارد.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین، ۱۳۸۸ش، ج۷، ص۳۳، پانویس.</ref>


== نام ==
== نام ==
در منابع متقدم [[شیعه]] و [[سنی]] نام این کودک، عبدالله یاد شده، ولی در منابع متأخر شیعی به علی‌اصغر شهرت یافته است. [[مقتل الحسین (خوارزمی)|مقتل‌الحسین خوارزمی]] <ref>خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۷.</ref> و [[مناقب آل ابی طالب]] [[ابن‌شهرآشوب]]<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، مؤسسه انتشارات علامه، ج۴، ص۱۰۹.</ref>، از جمله منابع قدیمی هستند که هنگام ذکر چگونگی [[شهادت]] فرزند خردسال امام، از او با نام علی یاد کرده‌اند. برخی منابع، نام طفل شهید را علی‌اصغر و غالباً لقب [[امام سجاد(ع)]] را «علی اوسط» آورده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: اربلی، کشف الغمة، نشر رضی، ج۱، ص۵۸۱ و ۵۸۲؛ شافعی، مطالب السئول، ۱۴۱۹ق، ص۲۵۷.</ref> بعضی از منابع در شمارش فرزندان [[امام حسین(ع)]]، نام عبدالله را نیز ذکر کرده‌، ولی به چگونگی شهادت او اشاره‌ای نکرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، مؤسسه انتشارات علامه، ج۴، ص۱۰۹؛ اربلی، کشف الغُمّة، نشر رضی، ج۱، ص۵۸۱ و ۵۸۲.</ref> این موضوع از اختلاف منابع متقدم و متأخر در شمارش فرزندان امام حسین(ع) که علی نام داشته‌اند، به وجود آمده  است.<ref>نگاه کنید به: مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۳۵؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، مؤسسه انتشارات علامه، ج۴، ص۱۰۹.</ref> به گفته بعضی، علی‌اصغر و عبدالله دو تن بوده‌اند و هر دو در [[واقعه کربلا]] شهید شده‌اند.<ref>شافعی، مطالب السئول، ۱۴۱۹ق، ص۲۵۷.</ref>
در منابع متقدم [[شیعه]] و [[سنی]] نام این کودک، عبدالله یاد شده، ولی در منابع متأخر شیعی به علی‌اصغر شهرت یافته است. [[مقتل الحسین (خوارزمی)|مقتل‌الحسین خوارزمی]] <ref>خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۷.</ref> و [[مناقب آل ابی‌طالب]] [[ابن‌شهرآشوب]]<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، مؤسسه انتشارات علامه، ج۴، ص۱۰۹.</ref>، از جمله منابع قدیمی هستند که هنگام ذکر چگونگی [[شهادت]] فرزند خردسال امام، از او با نام علی یاد کرده‌اند. برخی منابع، نام طفل شهید را علی‌اصغر و غالباً لقب [[امام سجاد(ع)]] را «علی اوسط» آورده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: اربلی، کشف الغمة، نشر رضی، ج۱، ص۵۸۱ و ۵۸۲؛ شافعی، مطالب السئول، ۱۴۱۹ق، ص۲۵۷.</ref> بعضی از منابع در شمارش فرزندان [[امام حسین(ع)]]، نام عبدالله را نیز ذکر کرده‌، ولی به چگونگی شهادت او اشاره‌ای نکرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، مؤسسه انتشارات علامه، ج۴، ص۱۰۹؛ اربلی، کشف الغُمّة، نشر رضی، ج۱، ص۵۸۱ و ۵۸۲.</ref> این موضوع از اختلاف منابع متقدم و متأخر در شمارش فرزندان امام حسین(ع) که علی نام داشته‌اند، به وجود آمده  است.<ref> نگاه کنید به: مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۳۵؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، مؤسسه انتشارات علامه، ج۴، ص۱۰۹.</ref> به گفته بعضی، علی‌اصغر و عبدالله دو تن بوده‌اند و هر دو در [[واقعه کربلا]] شهید شده‌اند.<ref>شافعی، مطالب السئول، ۱۴۱۹ق، ص۲۵۷.</ref>


در [[زیارت ناحیه مقدسه]] با عبارت  «أَلسَّلامُ عَلَی الرَّضیعِ الصَّغیرِ؛ سلام بر آن شیرخوار کوچک» به او سلام داده شده است.<ref>ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ۴۹۸.</ref>  
در [[زیارت ناحیه مقدسه]] با عبارت  «أَلسَّلامُ عَلَی الرَّضیعِ الصَّغیرِ؛ سلام بر آن شیرخوار کوچک» به او سلام داده شده است.<ref>ابن‌مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ۴۹۸.</ref>  
{{تبارنامه امام حسین}}
{{تبارنامه امام حسین}}
== ماجرای شهادت ==
== ماجرای شهادت ==
درباره چگونگی شهادت علی اصغر گزارش‌های مختلفی نقل شده است. بر اساس گزارش [[شیخ مفید]]، امام حسین(ع) پس از بردن جسد [[قاسم بن حسن(ع)|قاسم پسر امام حسن(ع)]] کنار دیگر [[شهدای کربلا|شهدا]]، جلوی خیمه نشست که عبدالله [علی‌اصغر] را نزدش آوردند و امام او را در دامن خویش نشاند. در این هنگام مردی از بنی‌اسد، تیری روانه کرد و او را ذبح نمود. امام دستش را [زیر گلوی طفل] گرفت و چون پر از خون شد، آن را بر زمین ریخت و گفت: «پروردگارا! اگر یاری آسمان را از ما گرفته‌ای، پس آن را به صلاح ما قرار ده و انتقام ما را از این ستمکاران بگیر.» سپس او را برد و کنار دیگر کشتگان گذاشت.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۰۸. </ref> بنابر نقل دیگر هنگامی که امام حسین(ع) برای وداع کنار خیمه‌‏ها آمد، کودکش را در آغوش گرفته و او را می‏‌بوسید که [[حرمله بن کاهل اسدی]] با تیری او را به شهادت رساند.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۷۸ق، ج۵، ص۴۴۸؛ خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۷؛ ابن‌طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۱۷.</ref>
درباره چگونگی شهادت علی‌اصغر گزارش‌های مختلفی نقل شده است. بر اساس گزارش [[شیخ مفید]]، امام حسین(ع) پس از بردن جسد [[قاسم بن حسن(ع)|قاسم پسر امام حسن(ع)]] کنار دیگر [[شهدای کربلا|شهدا]]، جلوی خیمه نشست که عبدالله [علی‌اصغر] را نزدش آوردند و امام او را در دامن خویش نشاند. در این هنگام مردی از بنی‌اسد، تیری روانه کرد و او را ذبح نمود. امام دستش را [زیر گلوی طفل] گرفت و چون پر از خون شد، آن را بر زمین ریخت و گفت: «پروردگارا! اگر یاری آسمان را از ما گرفته‌ای، پس آن را به صلاح ما قرار ده و انتقام ما را از این ستمکاران بگیر.» سپس او را برد و کنار دیگر کشتگان گذاشت.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۰۸. </ref> بنابر نقل دیگر هنگامی که امام حسین(ع) برای وداع کنار خیمه‌‏ها آمد، کودکش را در آغوش گرفته و او را می‏‌بوسید که [[حرمله بن کاهل اسدی]] با تیری او را به شهادت رساند.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۷۸ق، ج۵، ص۴۴۸؛ خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۷؛ ابن‌طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۱۷.</ref>


به گزارش [[سبط بن جوزی]] از هشام بن محمد کلبی، امام حسین(ع) در حال سخن گفتن با [[لشکر عمر بن سعد|لشکریان عمر بن سعد]] بود، یکی از اطفالش را دید که از تشنگی می‌گرید، او را روی دست گرفت و گفت: «ای جماعت! اگر به من رحم نمی‌کنید، پس به این کودک شیرخوار رحم کنید». مردی از سپاه [[کوفه]] تیری بر گلویش زد و آن کودک را به شهادت رساند.<ref>سبط بن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۷.</ref>
به گزارش [[سبط بن جوزی]] از هشام بن محمد کلبی، امام حسین(ع) در حال سخن گفتن با [[لشکر عمر بن سعد|لشکریان عمر بن سعد]] بود، یکی از اطفالش را دید که از تشنگی می‌گرید، او را روی دست گرفت و گفت: «ای جماعت! اگر به من رحم نمی‌کنید، پس به این کودک شیرخوار رحم کنید». مردی از سپاه [[کوفه]] تیری بر گلویش زد و آن کودک را به شهادت رساند.<ref>سبط بن جوزی، تذکرة الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۷.</ref>
خط ۳۶: خط ۳۶:
امام حسین(ع)، پس از اصابت تیر به گلوی فرزندش، دست خود را زیر گلوی او گرفت و چون پر از خون شد، آن را به سوی آسمان پاشید و فرمود: «هَوَّن علَیّ ما نزَل بی أنّه بعین الله؛ آنچه این سختی‌ها را برایم آسان می‌سازد این است که همه در محضر خداست».<ref>ابن‌طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۱۷.</ref> از [[امام باقر(ع)]] نقل شده است که از آن خون قطره‌ای به زمین بازنگشت.<ref>ابومخنف، مقتل الحسین، ۱۳۹۸ق، ص۱۷۳.</ref>  
امام حسین(ع)، پس از اصابت تیر به گلوی فرزندش، دست خود را زیر گلوی او گرفت و چون پر از خون شد، آن را به سوی آسمان پاشید و فرمود: «هَوَّن علَیّ ما نزَل بی أنّه بعین الله؛ آنچه این سختی‌ها را برایم آسان می‌سازد این است که همه در محضر خداست».<ref>ابن‌طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۱۷.</ref> از [[امام باقر(ع)]] نقل شده است که از آن خون قطره‌ای به زمین بازنگشت.<ref>ابومخنف، مقتل الحسین، ۱۳۹۸ق، ص۱۷۳.</ref>  


همچنین گفته شده است که امام با مشاهده این واقعه گریست و فرمود: «پروردگارا! تو خود میان ما و این مردم داوری فرما که ما را دعوت کردند تا یاریمان کنند؛ اما ما را کشتند».<ref>سبط بن جوزی، تذکره الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۷.</ref> به گزارش سبط بن جوزی، در این هنگام ندایی از آسمان شنیده شده که «او را واگذار- ای حسین - که شیر دهنده ای (دایه)  او را در [[بهشت]] شیر می‌دهند».<ref>سبط بن جوزی، تذکره الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۷.</ref>
همچنین گفته شده است که امام با مشاهده این واقعه گریست و فرمود: «پروردگارا! تو خود میان ما و این مردم داوری فرما که ما را دعوت کردند تا یاریمان کنند؛ اما ما را کشتند».<ref>سبط بن جوزی، تذکره الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۷.</ref> به گزارش سبط بن جوزی، در این هنگام ندایی از آسمان شنیده شده که «او را واگذار- ای حسین - که شیردهنده‌ای (دایه)  او را در [[بهشت]] شیر می‌دهند».<ref>سبط بن جوزی، تذکره الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۷.</ref>


برخی نیز نوشته‌‏اند که امام پس از شهادت فرزندش، او را با خون گلویش آغشته کرد و فرمود: «به خدا قسم تو از [[ناقه صالح]] نزد [[خدا]] گرامی‌تری و [[پیامبر(ص)]]، نزد خدا از [[صالح (پیامبر)|صالح(ع)]] گرامی‌تر است؛<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> خدایا اگر امروز فتح و نصرت خویش را از ما باز داشته‌‏ای، آن را در چیزی که برای ما بهتر است قرار ده».<ref>خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۷؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۷۸ق، ج۵، ص۴۴۸.</ref>
برخی نیز نوشته‌‏اند که امام پس از شهادت فرزندش، او را با خون گلویش آغشته کرد و فرمود: «به خدا قسم تو از [[ناقه صالح]] نزد [[خدا]] گرامی‌تری و [[پیامبر(ص)]]، نزد خدا از [[صالح (پیامبر)|صالح(ع)]] گرامی‌تر است؛<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۱۸۲.</ref> خدایا اگر امروز فتح و نصرت خویش را از ما بازداشته‌‏ای، آن را در چیزی که برای ما بهتر است قرار ده».<ref>خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۷؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۷۸ق، ج۵، ص۴۴۸.</ref>


{{جعبه نقل قول
{{جعبه نقل قول
خط ۶۱: خط ۶۱:


== قاتل ==
== قاتل ==
در برخی از منابع مردی از [[بنی اسد]] بدون اشاره به نام او، قاتل علی اصغر معرفی شده است؛<ref>سبط بن جوزی، تذکره الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۷؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۰۸.</ref> اما در منابعی [[حرملة بن کاهل اسدی]] قاتل او دانسته شده است.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۲۰۱؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۶۶ و ج۹۸، ص۲۷۰؛ خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۷.</ref> در [[زیارت الشهدا]] نیز حرمله به عنوان قاتل علی اصغر [[لعن]] شده است.<ref>ابن‌طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۷۴؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۲۷۰.</ref> قتل او به [[هانی بن ثبیت حضرمی|هانی بن ثُبَیْت حَضْرَمی]] نیز نسبت داده شده است.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۷۸ق، ج۵، ص۴۶۸؛ سبط بن جوزی، تذکره الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۹.</ref> در کتاب اقبال الاعمال، هانی قاتل عبدالله بن امیرالمؤمنین معرفی شده است.<ref>ابن‌طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۷۴.</ref>
در برخی از منابع مردی از [[بنی‌اسد]] بدون اشاره به نام او، قاتل علی‌اصغر معرفی شده است؛<ref>سبط بن جوزی، تذکره الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۷؛ مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۰۸.</ref> اما در منابعی [[حرملة بن کاهل اسدی]] قاتل او دانسته شده است.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۲۰۱؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۶۶ و ج۹۸، ص۲۷۰؛ خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۷.</ref> در [[زیارت الشهدا]] نیز حرمله به عنوان قاتل علی‌اصغر [[لعن]] شده است.<ref>ابن‌طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۷۴؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۲۷۰.</ref> قتل او به [[هانی بن ثبیت حضرمی|هانی بن ثُبَیْت حَضْرَمی]] نیز نسبت داده شده است.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۷۸ق، ج۵، ص۴۶۸؛ سبط بن جوزی، تذکره الخواص، ۱۴۱۸ق، ص۲۲۹.</ref> در کتاب اقبال الاعمال، هانی قاتل عبدالله بن امیرالمؤمنین معرفی شده است.<ref>ابن‌طاووس، اقبال الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۷۴.</ref>
=== حرمله و تیر سه‌شعبه ===
=== حرمله و تیر سه‌شعبه ===
[[محمد محمدی اشتهاردی]] در کتاب [[سوگنامه آل محمد (کتاب)|سوگنامه آل محمد(ص)]] با تکیه بر کتاب منهاج الدموع از حرمله چنین نقل کرده است که او سه [[تیر سه‌شعبه]] به [[کربلا]] آورد و یکی از آن‌ها را به گلوی فرزند شیرخواره [[امام حسین(ع)]] زد.<ref>محمدی اشتهاردی، سوگنامه آل محمد، ۱۳۸۰ش، چ۱۷، ص۵۳۵.</ref> نویسندگان کتاب دانشنامه امام حسین سخن نقل شده از حرمله را جزو نقل‌های غیر قابل اعتماد شمرده‌اند؛<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین، ۱۳۸۸ش، ج۷، ص۳۵-۳۷.</ref> چنان‌که در کتاب [[تاریخ قیام و مقتل جامع سید الشهدا (کتاب)|مقتل جامع سید‌الشهدا]] نیز شهادت علی اصغر با تیر سه‌شعبه را ناشی از گزارش مقتل‌های متأخر مثل [[تذکرة الشهداء (کتاب)|تذکرة الشهدا]] و [[کبریت احمر فی شرائط المنبر (کتاب)|کبریت احمر]] دانسته‌اند.<ref>گروهی از تاریخ‌پژوهان، تاریخ قیام و مقتل جامع سید‌الشهدا، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۸۵۴، پانویس.</ref>
[[محمد محمدی اشتهاردی]] در کتاب [[سوگنامه آل محمد (کتاب)|سوگنامه آل محمد(ص)]] با تکیه بر کتاب منهاج الدموع از حرمله چنین نقل کرده است که او سه [[تیر سه‌شعبه]] به [[کربلا]] آورد و یکی از آن‌ها را به گلوی فرزند شیرخواره [[امام حسین(ع)]] زد.<ref>محمدی اشتهاردی، سوگنامه آل محمد، ۱۳۸۰ش، چ۱۷، ص۵۳۵.</ref> نویسندگان کتاب دانشنامه امام حسین سخن نقل شده از حرمله را جزو نقل‌های غیرقابل اعتماد شمرده‌اند؛<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین، ۱۳۸۸ش، ج۷، ص۳۵-۳۷.</ref> چنان‌که در کتاب [[تاریخ قیام و مقتل جامع سید الشهدا (کتاب)|مقتل جامع سید‌الشهدا]] نیز شهادت علی‌اصغر با تیر سه‌شعبه را ناشی از گزارش مقتل‌های متأخر مثل [[تذکرة الشهداء (کتاب)|تذکرة الشهدا]] و [[کبریت احمر فی شرائط المنبر (کتاب)|کبریت احمر]] دانسته‌اند.<ref>گروهی از تاریخ‌پژوهان، تاریخ قیام و مقتل جامع سید‌الشهدا، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۸۵۴، پانویس.</ref>
با این حال،‌ امروزه در [[منبر‌|منبر‌ها]] و مجالس [[روضه‌خوانی]] مرسوم است که شهادت علی اصغر را ناشی از اصابت تیر سه‌شعبه می‌دانند.<ref>گروهی از تاریخ‌پژوهان،  تاریخ قیام و مقتل جامع سید‌الشهدا، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۸۵۴، پانویس.</ref>  
با این حال،‌ امروزه در [[منبر‌|منبر‌ها]] و مجالس [[روضه‌خوانی]] مرسوم است که شهادت علی‌اصغر را ناشی از اصابت تیر سه‌شعبه می‌دانند.<ref>گروهی از تاریخ‌پژوهان،  تاریخ قیام و مقتل جامع سید‌الشهدا، ۱۳۸۹ش، ج۱، ص۸۵۴، پانویس.</ref>  
{{همچنین ببینید|تیر سه‌شعبه}}
{{همچنین ببینید|تیر سه‌شعبه}}
==چگونگی دفن و مکان آن==
==چگونگی دفن و مکان آن==
درباره چگونگی دفن علی‌اصغر در منابع اختلاف است؛ بر اساس برخی از منابع امام حسین(ع) با شمشیر خود قبری کند و او را به خاک سپرد.<ref>خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۷.</ref> اما عده‌ای از مورخان نوشته‌‏اند امام(ع) قنداقه خون‌آلود او را به [[حضرت زینب|زینب (س)]] سپرد.<ref>ابن‌طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۱۷؛ ابومخنف، مقتل الحسین، ۱۳۹۸ق، ص۱۷۳.</ref> برخی نیز نوشته‏‌اند که بدنش را کنار بدن دیگر شهدای خاندان خود قرار داد.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۰۸.</ref> بعضی محل دفن او را در کنار دیگر [[شهدای کربلا]] دانسته و برخی دیگر معتقدند او بر روی سینه امام حسین(ع) دفن شده است.<ref>قاضی طباطبایی، تحقیق درباره اول اربعین حضرت سیدالشهداء(ع)، ۱۳۸۳ش، ص۹۵.</ref>
درباره چگونگی دفن علی‌اصغر در منابع اختلاف است؛ بر اساس برخی از منابع امام حسین(ع) با شمشیر خود قبری کند و او را به خاک سپرد.<ref>خوارزمی، مقتل الحسین، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۳۷.</ref> اما عده‌ای از مورخان نوشته‌‏اند امام(ع) قنداقه خون‌آلود او را به [[حضرت زینب|زینب (س)]] سپرد.<ref>ابن‌طاووس، اللهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۱۷؛ ابومخنف، مقتل الحسین، ۱۳۹۸ق، ص۱۷۳.</ref> برخی نیز نوشته‏‌اند که بدنش را کنار بدن دیگر شهدای خاندان خود قرار داد.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۰۸.</ref> بعضی محل دفن او را در کنار دیگر [[شهدای کربلا]] دانسته و برخی دیگر معتقدند او بر روی سینه امام حسین(ع) دفن شده است.<ref> قاضی طباطبایی، تحقیق درباره اول اربعین حضرت سیدالشهداء(ع)، ۱۳۸۳ش، ص۹۵.</ref>
==سوگواری==
==سوگواری==
[[شیعه|شیعیان]] علی‌اصغر را [[باب الحوائج]] می‌دانند<ref>محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۷۶ش، ص۳۲۲.</ref> و برخی از [[مسجد|مساجد]]، [[حسینیه|حسینیه‌ها]] و [[هیئت عزاداری|هیئت‌های عزاداری]] خود را به نام او نام‌گذاری می‌کنند. آنان شب [[۷ محرم|هفتم محرم]] را به او اختصاص داده‌اند و در این شب با محوریت او به مرثیه‌‌خوانی و [[عزاداری]] می‌پردازند.<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/6254406 «نامگذاری شبهای دهه اول محرم»]، وبگاه باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> [[روضه]] او از روضه‌های سوزناک [[واقعه عاشورا]] شناخته می‌شود.{{مدرک}} همچنین در برخی مناطق شیعیان در [[دهه محرم]]، [[تعزیه علی‌اصغر]] را به نمایش می‌گذارند؛ در این [[تعزیه‌خوانی|تعزیه]] گهواره‌ای را با پارچه سبز تزیین می‌کنند تا نماد شیرخوارگی و خردسالی او باشد.<ref>[https://image.tebyan.net/Image/375857 «مراسم تعزیه خوانی سرباز کوچک ویژه شهادت حضرت علی اصغر(ع)»]، وبگاه تبیان.</ref>
[[شیعه|شیعیان]] علی‌اصغر را [[باب الحوائج]] می‌دانند<ref>محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۷۶ش، ص۳۲۲.</ref> و برخی از [[مسجد|مساجد]]، [[حسینیه|حسینیه‌ها]] و [[هیئت عزاداری|هیئت‌های عزاداری]] خود را به نام او نام‌گذاری می‌کنند. آنان شب [[۷ محرم|هفتم محرم]] را به او اختصاص داده‌اند و در این شب با محوریت او به مرثیه‌‌خوانی و [[عزاداری]] می‌پردازند.<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/6254406 «نامگذاری شبهای دهه اول محرم»]، وبگاه باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> [[روضه]] او از روضه‌های سوزناک [[واقعه عاشورا]] شناخته می‌شود.{{مدرک}} همچنین در برخی مناطق شیعیان در [[دهه محرم]]، [[تعزیه علی‌اصغر]] را به نمایش می‌گذارند؛ در این [[تعزیه‌خوانی|تعزیه]] گهواره‌ای را با پارچه سبز تزیین می‌کنند تا نماد شیرخوارگی و خردسالی او باشد.<ref>[https://image.tebyan.net/Image/375857 «مراسم تعزیه خوانی سرباز کوچک ویژه شهادت حضرت علی اصغر(ع)»]، وبگاه تبیان.</ref>


هر ساله برای بزرگداشت حضرت علی اصغر(ع)، [[همایش شیرخوارگان حسینی]] در اولین [[جمعه]] ماه [[محرم (ماه)|محرم]] از سوی مجمع جهانی بزرگداشت حضرت علی اصغر(ع) برگزار می‌شود.<ref> [http://www.tabnak.ir/fa/news/76529 «مراسم بزرگداشت جهانی حضرت علی اصغر»]، وبگاه تابناک.</ref>
هر ساله برای بزرگداشت علی‌اصغر(ع)، [[همایش شیرخوارگان حسینی]] در اولین [[جمعه]] ماه [[محرم (ماه)|محرم]] از سوی مجمع جهانی بزرگداشت حضرت علی‌اصغر(ع) برگزار می‌شود.<ref> [http://www.tabnak.ir/fa/news/76529 «مراسم بزرگداشت جهانی حضرت علی اصغر»]، وبگاه تابناک.</ref>
{{شعر2
{{شعر2
|خون خورم در غم آن طفل که جای لبنش|ریخت دست ستمِ [[حرمله بن کاهل|حرمله]]، خون در دهنش
|خون خورم در غم آن طفل که جای لبنش|ریخت دست ستمِ حرمله، خون در دهنش
|کودکی کآب ز سرچشمه عصمت می‌خورد|گشت از سوز عطش، آب سراپا بدنش
|کودکی کآب ز سرچشمه عصمت می‌خورد|گشت از سوز عطش، آب سراپا بدنش
|گر تن نوگل لیلا نبُوَد لاله سرخ|از چه آغشته به خون گشت چنین پیرهنش
|گر تن نوگل لیلا نبُوَد لاله سرخ|از چه آغشته به خون گشت چنین پیرهنش
|غنچه‌ای از چمن زاده زهرا بشکفت|که شد از زخم سنان، چون گل صد برگ، تنش
|غنچه‌ای از چمن زاده زهرا بشکفت|که شد از زخم سنان، چون گل صد برگ، تنش
|گلشنی ساخته در دشت بلا گشت که بود|غنچه‌اش اصغر و گل، [[قاسم بن حسن |قاسم]] و [[علی اکبر|اکبر]]، سَمَنش
|گلشنی ساخته در دشت بلا گشت که بود|غنچه‌اش اصغر و گل، قاسم و اکبر، سَمَنش
|تشنه‌لب، کشته شد آن شاه که با خنجر و تیر|گشت بُبریده و شد دوخته بر تن، کفنش<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین، ۱۳۸۸ش، ج۱۰، ص۳۹۴(شعر از جلال‌الدین همایی).</ref>}}
|تشنه‌لب، کشته شد آن شاه که با خنجر و تیر|گشت بُبریده و شد دوخته بر تن، کفنش<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین، ۱۳۸۸ش، ج۱۰، ص۳۹۴(شعر از جلال‌الدین همایی).</ref>}}


خط ۱۳۰: خط ۱۳۰:
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص
| شناسه= <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->ندارد
  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->ندارد