پرش به محتوا

کفاره: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۲۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۷ آوریل ۲۰۲۰
جز
افزایش منبع
جز (افزایش منبع)
خط ۱۴: خط ۱۴:
کفاره جریمه‌ای است که برای جبران انجام حرام یا ترک واجب انجام می‌شود.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۳۸.</ref> البته در محاورات عرفی کفاره به معنای فدیه نیز به کار می‌رود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به:‌ خامنه‎ای، اجوبة الاستفتاءات، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۳۸، س۸۰۲.</ref> اما [[فدیه]] به چیزی گفته می‌شود که جایگزین چیز دیگری است و در عوض آن پرداخت می‌شود.<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۱۴۰۲ق، ج۹، ص۴۱(ذیل فدی).</ref> چراکه فدیه رهانیدن کسی به واسطه پرداخت مال، جبران خطا و کوتاهی‌اش و یا پاک شدن گناهانش است.<ref>عبدالمنعم، معجم مصطلحات الفقهیه، دارالفضیله، ص۱، ص۲۴۴.</ref> از این‌رو به مالی که در برابر آزادی اسیر و در [[طلاق خلع]] از سوی زن پرداخت می‌شود، فدیه می‌گویند.<ref>صدر، ماوراءالفقه، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۱۱۹.</ref> البته به گفته [[سید محمد صدر]] فدیه در اصطلاح فقیهان مالی است که در ازای نگرفتن رزوه به دلیل ناتوانی بر اثر بیماری یا مانند آن پرداخت می‌شود.<ref>صدر، ماوراءالفقه، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۱۲۰.</ref> به فتوای فقیهان اگر کسی بر اثر بیماری نتواند در ماه رمضان روزه بگیرد و بیماری او تا ماه رمضان بعد طول بکشد به‌ازای هر روزه‌ای که از ماه رمضان نگرفته‌ باید فدیه (یک [[مد طعام|مُد طعام]] =۷۵۰ گرم گندم و مانند آن) پرداخت کند.<ref> برای نمونه نگاه کنید به:‌ علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۷۹.</ref>
کفاره جریمه‌ای است که برای جبران انجام حرام یا ترک واجب انجام می‌شود.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۴۱۹ق، ص۴۳۸.</ref> البته در محاورات عرفی کفاره به معنای فدیه نیز به کار می‌رود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به:‌ خامنه‎ای، اجوبة الاستفتاءات، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۳۸، س۸۰۲.</ref> اما [[فدیه]] به چیزی گفته می‌شود که جایگزین چیز دیگری است و در عوض آن پرداخت می‌شود.<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۱۴۰۲ق، ج۹، ص۴۱(ذیل فدی).</ref> چراکه فدیه رهانیدن کسی به واسطه پرداخت مال، جبران خطا و کوتاهی‌اش و یا پاک شدن گناهانش است.<ref>عبدالمنعم، معجم مصطلحات الفقهیه، دارالفضیله، ص۱، ص۲۴۴.</ref> از این‌رو به مالی که در برابر آزادی اسیر و در [[طلاق خلع]] از سوی زن پرداخت می‌شود، فدیه می‌گویند.<ref>صدر، ماوراءالفقه، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۱۱۹.</ref> البته به گفته [[سید محمد صدر]] فدیه در اصطلاح فقیهان مالی است که در ازای نگرفتن رزوه به دلیل ناتوانی بر اثر بیماری یا مانند آن پرداخت می‌شود.<ref>صدر، ماوراءالفقه، ۱۴۲۰ق، ج۹، ص۱۲۰.</ref> به فتوای فقیهان اگر کسی بر اثر بیماری نتواند در ماه رمضان روزه بگیرد و بیماری او تا ماه رمضان بعد طول بکشد به‌ازای هر روزه‌ای که از ماه رمضان نگرفته‌ باید فدیه (یک [[مد طعام|مُد طعام]] =۷۵۰ گرم گندم و مانند آن) پرداخت کند.<ref> برای نمونه نگاه کنید به:‌ علامه حلی، قواعد الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۷۹.</ref>


==انواع کفارات==
==انواع کفارات و موارد آن==
برپایه کتاب‌های فقهی، کفارات عبارت‌اند از:
برپایه کتاب‌های فقهی، کفارات عبارت‌اند از:
{{ستون|۳}}
{{ستون|۳}}
خط ۲۹: خط ۲۹:
{{پایان}}
{{پایان}}


==چه اعمالی کفاره دارند؟==
اعمالی که کفاره دارند، به‌لحاظ نوع کفاره و نحوه انجام‌دادنشان با هم تفاوت دارند:  برخی از آن‌ها کفاره مشخصی دارند، در برخی دیگر چند کفاره مشخص شده است و مکلف هرکدام را خواست انجام می‌دهد، در مواردی چند کفاره به‌ترتیب تعیین شده است که باید طبق اولویت انجام شوند؛ یعنی اگر اوَّلی را نتوانست انجام دهد، سراغ بعدی می‌رود. برای برخی از اعمال هم چند کفاره تعیین شده است که همه را باید انجام داد.<ref>نگاه کنید محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref>
در کتاب‌های فقهی، از اعمالی که کفاره دارند، در بخش [[ظهار|ظِهار]] بحث می‌کنند؛<ref>نگاه کنید محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref> البته به‌جز کفارات محرمات [[احرام]] که در بخش [[حج]] بیان می‌شوند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۶۸-۲۷۱.</ref>
 
برخی از اعمالی که کفاره دارند، به‌لحاظ نوع کفاره و نحوه انجام‌دادنشان با هم تفاوت دارند:  برخی از آن‌ها کفاره مشخصی دارند، در برخی دیگر چند کفاره مشخص شده است و مکلف هرکدام را خواست انجام می‌دهد، در مواردی چند کفاره به‌ترتیب تعیین شده است که باید طبق اولویت انجام شوند؛ یعنی اگر اوَّلی را نتوانست انجام دهد، سراغ بعدی می‌رود. برای برخی از اعمال هم چند کفاره تعیین شده است که همه را باید انجام داد.<ref>نگاه کنید محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref>
در جدول زیر اعمالی که کفاره دارند و کفاره آن‌ها بیان شده است:
 
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|-
|-
! نوع کفاره !!موارد !! کفارت
! نوع کفاره !!کارهایی که کفاره دارند!! کفاره
|-
|-
| کفاره مرتبه|| ۱. ظهار و قتل خطأیی{{سخ}} ۲. افطار روزه رمضان پس از ظهر شرعی<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref> {{سخ}} || ۱. آزاد کردن بنده و در صورت ناتوانی اطعام ۶۰ فقیر {{سخ}} ۲. اطعام ۱۰ مسکن و در صورت ناتوانی سه روز روزه.<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰.</ref>  
| کفاره مرتبه|| ۱. ظهار و قتل خطأیی<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰؛ نجفی، جواهرالکلام، ج۳۳، ص۱۶۹-۱۷۰.</ref>{{سخ}} ۲. افطار روزه رمضان پس از ظهر شرعی<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰: نجفی، جواهرالکلام، ج۳۳، ص۱۷۲.</ref>{{سخ}} || ۱. آزاد کردن بنده و در صورت ناتوانی اطعام ۶۰ فقیر<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰: نجفی، جواهرالکلام، ج۳۳، ص۱۷۰.</ref> {{سخ}} ۲. اطعام ۱۰ مسکن و در صورت ناتوانی سه روز روزه.<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰؛ نجفی، جواهرالکلام، ج۳۳، ص۱۷۲.</ref>  


|-
|-
خط ۵۶: خط ۵۱:
| کفاره معین || [[محرمات احرام]] مانند {{سخ}} ۱.[[آمیزش]] با همسر  {{سخ}} مُلاعبه با همسر که منجر به انزال شود{{سخ}} نگاه شهوت‌آلود به همسر که منجر به انزال شود {{سخ}} بوسیدن همسر از روی شهوت.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۶۹-۲۷۰.</ref>{{سخ}} ۲. کَندن درخت حرم<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۲.</ref> {{سخ}} ۳. استعمال بوی خوش،<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۰.</ref> {{سخ}} سایه قراردادن برای سر(فقط مردان)،<ref> خامنه‌ای، مناسک الحج، ۱۴۲۶ق، ص۷۴، م۱۶۲.</ref> {{سخ}} کوتاه کردن تمام ناخن‌های دست یا پا<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۱.</ref> {{سخ}} پوشیدن لباس‌ها و خوردن خوراکی‌هایی که بر محرم حرام است<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۳.</ref>{{سخ}} بوسیدن همسر بدون شهوت {{سخ}} لمس با شهوت همسر که منجر به انزال نشود<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۰.</ref> {{سخ}} ۴. به ازای کوتاه کردن هر ناخن در صورتی که مجموع کمتر از ۱۰ ناخن باشد<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۱.</ref> || ۱.  قربانی (شتر)<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۶۹.</ref> {{سخ}} ۲. قربانی گاو یا گوسفند(بستگی به اندازه درخت دارد)<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۲.</ref> {{سخ}} ۳. قربانی (گوسفند)<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۰-۲۷۳.</ref> {{سخ}} ۴. یک [[مد طعام]]<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۱.</ref>
| کفاره معین || [[محرمات احرام]] مانند {{سخ}} ۱.[[آمیزش]] با همسر  {{سخ}} مُلاعبه با همسر که منجر به انزال شود{{سخ}} نگاه شهوت‌آلود به همسر که منجر به انزال شود {{سخ}} بوسیدن همسر از روی شهوت.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۶۹-۲۷۰.</ref>{{سخ}} ۲. کَندن درخت حرم<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۲.</ref> {{سخ}} ۳. استعمال بوی خوش،<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۰.</ref> {{سخ}} سایه قراردادن برای سر(فقط مردان)،<ref> خامنه‌ای، مناسک الحج، ۱۴۲۶ق، ص۷۴، م۱۶۲.</ref> {{سخ}} کوتاه کردن تمام ناخن‌های دست یا پا<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۱.</ref> {{سخ}} پوشیدن لباس‌ها و خوردن خوراکی‌هایی که بر محرم حرام است<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۳.</ref>{{سخ}} بوسیدن همسر بدون شهوت {{سخ}} لمس با شهوت همسر که منجر به انزال نشود<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۰.</ref> {{سخ}} ۴. به ازای کوتاه کردن هر ناخن در صورتی که مجموع کمتر از ۱۰ ناخن باشد<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۱.</ref> || ۱.  قربانی (شتر)<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۶۹.</ref> {{سخ}} ۲. قربانی گاو یا گوسفند(بستگی به اندازه درخت دارد)<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۲.</ref> {{سخ}} ۳. قربانی (گوسفند)<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۰-۲۷۳.</ref> {{سخ}} ۴. یک [[مد طعام]]<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۲۷۱.</ref>
|}
|}
در کتاب‌های فقهی، از اعمالی که کفاره دارند، در بخش [[ظهار|ظِهار]] بحث می‌کنند؛<ref>نگاه کنید محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۵۰؛ نجفی، جواهر الکلام، ج۳۳، ص۱۶۷.</ref> البته به‌جز کفارات محرمات [[احرام]] که در بخش [[حج]] بیان می‌شوند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۶۸-۲۷۱.</ref>


== احکام==
== احکام==