نماز عید: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مقاله توصیفی فقهی}}

==اهمیت و جایگاه==

=== اقامه نماز عید به امامت رهبر جمهوری اسلامی ایران===

==احکام و آداب نماز عید==

{{جعبه نقل قول| عنوان = دعای قنوت نماز عید:|«'''اَللّهُمَّ اَهْلَ الْکبْرِیاءِ وَالْعَظَمَةِ وَاَهْلَ الْجوُدِ وَالْجَبَروُتِ وَاَهْلَ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ وَاَهْلَ التَّقْوی وَالْمَغْفِرَةِ اَسْألُک بِحَقِّ هَذَا الْیوْمِ الَّذی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عیداً وَ لِمـُحَمَّد صلی الله علیه وآله ذُخراً وَشَرَفاً وَ کَرامَةً وَمَزیداً أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تُدْخِلَنی فی کُلِّ خَیرٍ أدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّد وَ أَنْ تُخْرِجَنی مِنْ کلِّ سوُءٍ اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد صَلَواتُک عَلَیهِ وَ عَلَیهِمْ اَللّهُمَّ إنّی اَسْألُکَ خَیرَ ما سَألَکَ بِهِ عِبَادُکَ الصَّالِحوُنَ وَأَعوُذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعَاذَ مِنْهُ عِبَادُکَ الْمـُخْلَصوُنَ؛ خدایا، ای اهل بزرگی و عظمت و ای اهل جود و قدرت مطلق و اهل گذشت و رحمت و اهل تقوا و مغفرت، از تو درخواست می‌کنم به‌حق این روز که برای مسلمانان عید قرار دادی و برای محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) ذخیره و فزونی در برتری و مزیت، این که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و مرا در هر خیری که محمّد و خاندان محمّد را وارد کردی وارد کنی و از هر شرّی که محمّد و خاندان محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) را بیرون آوردی مرا بیرون آوری، خدایا از تو درخواست می‌کنم، بهترین چیزی که بندگان شایسته‌ات درخواست کردند و به تو پناه می‌آورم از آنچه بندگان شایسته‌ات به تو پناه بردند'''»|منبع = <small>صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۹۶.</small>| تراز = چپ| عرض = 280px| رنگ پس‌زمینه =|گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}

نماز عید دو رکعت است؛ در هر رکعت، پس از [[سوره فاتحه|حمد]] سوره دیگری خوانده می‌شود. بهتر آن است که در رکعت اول، [[سوره شمس]] و در رکعت دوم [[سوره غاشیه]] یا در رکعت اول [[سوره اعلی]] و در رکعت دوم، سوره شمس خوانده شود. همچنین در رکعت اول، بعد از سوره، پنج تکبیر و پنج [[قنوت]] خوانده می‌شود (بعد از هر تکبیر یک قنوت) و در رکعت دوم، چهار تکبیر و چهار قنوت. در قنوت، هر ذکر و دعایی مانند سایر نمازها خوانده شود کافی است ولی بهتر است دعایی را که با «'اَللّهُمَّ اَهْلَ الْکبْرِیاءِ وَالْعَظَمَةِ...» شروع می‌شود، بخواند.<ref>خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج۱، ص۲۲۷.</ref>  

===خطبه===

   

===زمان اقامه===

به‌گفته [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]]، بنا بر نظر مشهور فقهیان شیعه، وقت نماز عید از طلوع خورشید تا زوال ([[ظهر شرعی]]) است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۵۱.</ref> و اگر فوت شود، قضا ندارد؛<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۵۵.</ref> اما به فتوای امام خمینی، [[مستحب]] است پس از بلندشدن آفتاب خوانده شود.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۸۲۴.</ref> همچنین صاحب جواهر از کتاب [[مدارک الاحکام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|مدارک الاحکام]] نقل کرده است که علما اتفاق‌نظر دارند بر اینکه مستحب است نماز عید فطر با اندکی تأخیر از نماز عید قربان خوانده شود چراکه در عید فطر مستحب است نمازگزار قبل از نماز عید افطار کند و زکات فطره‌اش را جدا نماید، اما در عید قربان مستحب است که [[قربانی]] و خوردن از گوشت آن پس از نماز باشد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۳۵۴-۳۵۵.</ref>

* گفتن ذکر «اَللهُ اَکبرُ اَلله اَکبرُ، لا اِلهَ اِلّا اللهُ وَ اللهُ اَکبرُ، اَلله اَکبرُ وَ لِله الحَمدُ، اَلله اَکبَرُ عَلی ما هَدانا» پس از نماز عید مستحب است.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح‌المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۸۲۷.</ref>

* نماز عید، [[اذان]] و [[اقامه]] ندارد اما مستحب است که مؤذن قبل از شروع نماز، سه مرتبه بگوید: «الصلاة».<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۷۴.</ref>

*کسی نماز عید فطر می‌خواند، باید زکاتش را پیش از نماز پرداخت کند یا به‌فتوای برخی، آن را از اموالش جدا کند.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح‌المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۲، ص۱۸۲.</ref> زیرا براساس روایات، منظور از «تزکی» و «فَصَلَّیٰ» در آیات «‌قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَکیٰ»<ref>سوره اعلی، آیه ۱۴.</ref> و «وَ ذَکرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّیٰ»<ref>سوره اعلی، آیه ۱۵.</ref> دادن [[زکات فطره]] و خواندن نماز عید فطر است.<ref>طباطبائی، المیزان، انتشارات جامعه مدرسین، ج۲۰، ص۲۶۹.</ref>

* مستحب است نمازگزار پیش از نماز عید [[غسل]] کند، و دعاهایی که پیش از نماز و بعد از آن در کتاب‌های دعا ذکر شده را بخواند.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح‌المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۸۲۶.</ref>

* [[مستحب]] است نمازگزار در نماز عید بر زمین [[سجده]] کنند<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۷۴.</ref> و در هنگام گفتن تکبیرها دست‌ها را بلند کند و اذکار نماز را بلند بخواند.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۸۲۶.</ref>

==گالری==