پرش به محتوا

نماز عید: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۰۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۹ آوریل ۲۰۲۳
جز
←‏احکام و آداب نماز عید: اصلاح متن تا آداب
(اصلاح متن و ساختار - خلاصه‌سازی بخش جایگاه)
جز (←‏احکام و آداب نماز عید: اصلاح متن تا آداب)
خط ۲۶: خط ۲۶:
{{جعبه نقل قول| عنوان = دعای قنوت نماز عید:|«'''اَللّهُمَّ اَهْلَ الْکبْرِیاءِ وَالْعَظَمَةِ وَاَهْلَ الْجوُدِ وَالْجَبَروُتِ وَاَهْلَ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ وَاَهْلَ التَّقْوی وَالْمَغْفِرَةِ اَسْألُک بِحَقِّ هَذَا الْیوْمِ الَّذی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عیداً وَ لِمـُحَمَّد صلی الله علیه وآله ذُخراً وَشَرَفاً وَ کَرامَةً وَمَزیداً أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تُدْخِلَنی فی کُلِّ خَیرٍ أدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّد وَ أَنْ تُخْرِجَنی مِنْ کلِّ سوُءٍ اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد صَلَواتُک عَلَیهِ وَ عَلَیهِمْ اَللّهُمَّ إنّی اَسْألُکَ خَیرَ ما سَألَکَ بِهِ عِبَادُکَ الصَّالِحوُنَ وَأَعوُذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعَاذَ مِنْهُ عِبَادُکَ الْمـُخْلَصوُنَ؛ خدایا، ای اهل بزرگی و عظمت و ای اهل جود و قدرت مطلق و اهل گذشت و رحمت و اهل تقوا و مغفرت، از تو درخواست می‌کنم به‌حق این روز که برای مسلمانان عید قرار دادی و برای محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) ذخیره و فزونی در برتری و مزیت، این که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و مرا در هر خیری که محمّد و خاندان محمّد را وارد کردی وارد کنی و از هر شرّی که محمّد و خاندان محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) را بیرون آوردی مرا بیرون آوری، خدایا از تو درخواست می‌کنم، بهترین چیزی که بندگان شایسته‌ات درخواست کردند و به تو پناه می‌آورم از آنچه بندگان شایسته‌ات به تو پناه بردند'''»|منبع = <small>صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۹۶.</small>| تراز = چپ| عرض = 280px| رنگ پس‌زمینه =|گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان = دعای قنوت نماز عید:|«'''اَللّهُمَّ اَهْلَ الْکبْرِیاءِ وَالْعَظَمَةِ وَاَهْلَ الْجوُدِ وَالْجَبَروُتِ وَاَهْلَ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ وَاَهْلَ التَّقْوی وَالْمَغْفِرَةِ اَسْألُک بِحَقِّ هَذَا الْیوْمِ الَّذی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عیداً وَ لِمـُحَمَّد صلی الله علیه وآله ذُخراً وَشَرَفاً وَ کَرامَةً وَمَزیداً أَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تُدْخِلَنی فی کُلِّ خَیرٍ أدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّد وَ أَنْ تُخْرِجَنی مِنْ کلِّ سوُءٍ اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد صَلَواتُک عَلَیهِ وَ عَلَیهِمْ اَللّهُمَّ إنّی اَسْألُکَ خَیرَ ما سَألَکَ بِهِ عِبَادُکَ الصَّالِحوُنَ وَأَعوُذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعَاذَ مِنْهُ عِبَادُکَ الْمـُخْلَصوُنَ؛ خدایا، ای اهل بزرگی و عظمت و ای اهل جود و قدرت مطلق و اهل گذشت و رحمت و اهل تقوا و مغفرت، از تو درخواست می‌کنم به‌حق این روز که برای مسلمانان عید قرار دادی و برای محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) ذخیره و فزونی در برتری و مزیت، این که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و مرا در هر خیری که محمّد و خاندان محمّد را وارد کردی وارد کنی و از هر شرّی که محمّد و خاندان محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) را بیرون آوردی مرا بیرون آوری، خدایا از تو درخواست می‌کنم، بهترین چیزی که بندگان شایسته‌ات درخواست کردند و به تو پناه می‌آورم از آنچه بندگان شایسته‌ات به تو پناه بردند'''»|منبع = <small>صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۹۶.</small>| تراز = چپ| عرض = 280px| رنگ پس‌زمینه =|گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


بر اساس فقه شیعه، این نماز در زمان حضور [[امامت|امام معصوم]] [[واجب]] است<ref>نگاه کنید به نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۳.</ref> و باید به جماعت‏ خوانده شود.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح‌المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۸۲۴.</ref> اما در [[غیبت امام مهدی(عج)|زمان غیبت]] امام معصوم، [[مستحب]] است<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ۳۳۳.</ref> با این حال جماعت خواندن آن در دوره غیبت اختلافی است؛<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح‌المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۸۲۴.</ref> به فتوای [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، اگر [[ولایت فقیه|ولی فقیه]] یا شخصی که از او اجازه دارد نماز عید را امامت کند یا به‌قصد رجاء خوانده شود اشکالی ندارد؛ در غیر این صورت [[احتیاط واجب]] است که به جماعت خوانده نشود.<ref>بنی‌هاشمی خمینی،‌ توضیح المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۸۲۴.</ref>  
بر اساس فقه شیعه، نماز عید در زمان حضور [[امامت|امام معصوم]] [[واجب]] است<ref>نگاه کنید به نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۳.</ref> و باید به جماعت‏ خوانده شود.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح‌المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۸۲۴.</ref> اما در [[غیبت امام مهدی(عج)|زمان غیبت]] امام معصوم، [[مستحب]] است<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ۳۳۳.</ref> با این حال جماعت خواندن آن در دوره غیبت اختلافی است؛<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح‌المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۸۲۴.</ref> به فتوای [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، اگر [[ولایت فقیه|ولی فقیه]] یا شخصی که از او اجازه دارد نماز عید را امامت کند یا به‌قصد رجاء خوانده شود اشکالی ندارد؛ در غیر این صورت [[احتیاط واجب]] است که به جماعت خوانده نشود.<ref>بنی‌هاشمی خمینی،‌ توضیح المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۸۲۴.</ref>  


نماز عید دو رکعت است؛ در هر رکعت، پس از [[سوره فاتحه|حمد]] سوره دیگری خوانده می‌شود. بهتر آن است که در رکعت اول، [[سوره شمس]] و در رکعت دوم [[سوره غاشیه]] یا در رکعت اول [[سوره اعلی]] و در رکعت دوم، سوره شمس خوانده شود. همچنین در رکعت اول، بعد از سوره، پنج تکبیر و پنج [[قنوت]] خوانده می‌شود (بعد از هر تکبیر یک قنوت) و در رکعت دوم، چهار تکبیر و چهار قنوت. در قنوت، هر ذکر و دعایی مانند سایر نمازها خوانده شود کافی است ولی بهتر است دعایی را که با «'اَللّهُمَّ اَهْلَ الْکبْرِیاءِ وَالْعَظَمَةِ...» شروع می‌شود، بخواند.<ref>خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج۱، ص۲۲۷.</ref>  
نماز عید دو رکعت است؛ در هر رکعت پس از [[سوره فاتحه|حمد]] سوره دیگری خوانده می‌شود. گفته شده بهتر آن است که در رکعت اول [[سوره شمس]] و در رکعت دوم [[سوره غاشیه]]، یا در رکعت اول [[سوره اعلی]] و در رکعت دوم سوره شمس خوانده شود. همچنین در رکعت اول، بعد از سوره، پنج تکبیر و پنج [[قنوت]] خوانده می‌شود (بعد از هر تکبیر یک قنوت) و در رکعت دوم، چهار تکبیر و چهار قنوت. در قنوت، هر ذکر و دعایی مانند سایر نمازها خوانده شود کافی است، ولی بهتر است دعای مخصوصی خوانده شود که با «اللّهُمَّ اَهْلَ الْکبْرِیاءِ وَالْعَظَمَةِ...» شروع می‌شود.<ref>خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ج۱، ص۲۲۷.</ref>  


===خطبه===
===خطبه===
نماز عید همانند [[نماز جمعه]] دو خطبه دارد با این تفاوت که در نماز عید، خطبه‌ها پس از نماز ایراد می‌شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۷-۳۳۸.</ref> این تفاوت به‌خاطر آن است که نماز جمعه هر هفته برگزار می‌شود و اگر خطبه‌ها پس از نماز ایراد شود، مردم خسته می‌شوند و مصلی را ترک می‌کنند اما نماز عید چون در سال فقط دو بار برگزار می‌گردد، مردم تا پایان خطبه‌ها می‌مانند.<ref>نگاه کنید به نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۸.</ref> همچنین درباره واجب یا مستحب بودن خطبه‌های نماز عید میان فقها اختلاف‌نظر وجود دارد.<ref>نگاه کنید به نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۷-۳۳۸.</ref>  
نماز عید همانند [[نماز جمعه]] دو خطبه دارد، با این تفاوت که خطبه‌های نماز عید پس از نماز ایراد می‌شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۷-۳۳۸.</ref> بر اساس روایتی منقول از امام رضا که در کتاب فقهی جواهر الکلام نیز آمده، این تفاوت به‌خاطر آن است که نماز جمعه هر هفته برگزار می‌شود و اگر خطبه‌ها پس از نماز ایراد شود، مردم خسته می‌شوند و مصلی را ترک می‌کنند، اما نماز عید چون در سال فقط دو بار برگزار می‌گردد، مردم تا پایان خطبه‌ها می‌مانند.<ref>نگاه کنید به نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۸.</ref> همچنین درباره واجب یا مستحب بودن خطبه‌های نماز عید میان فقها اختلاف‌نظر وجود دارد.<ref>نگاه کنید به نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۳۷-۳۳۸.</ref>  
   
   
===زمان اقامه===
===زمان اقامه===
به‌گفته [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]]، بنا بر نظر مشهور فقهیان شیعه، وقت نماز عید از طلوع خورشید تا زوال ([[ظهر شرعی]]) است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۵۱.</ref> و اگر فوت شود، قضا ندارد؛<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۵۵.</ref> اما به فتوای امام خمینی، [[مستحب]] است پس از بلندشدن آفتاب خوانده شود.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۸۲۴.</ref> همچنین صاحب جواهر از کتاب [[مدارک الاحکام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|مدارک الاحکام]] نقل کرده است که علما اتفاق‌نظر دارند بر اینکه مستحب است نماز عید فطر با اندکی تأخیر از نماز عید قربان خوانده شود چراکه در عید فطر مستحب است نمازگزار قبل از نماز عید افطار کند و زکات فطره‌اش را جدا نماید، اما در عید قربان مستحب است که [[قربانی]] و خوردن از گوشت آن پس از نماز باشد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۳۵۴-۳۵۵.</ref>
به‌گفته [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]]، بنابر نظر مشهور فقهیان شیعه، وقت نماز عید از طلوع خورشید تا وقت زوال ([[ظهر شرعی]]) است<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۵۱.</ref> و اگر نماز عید در وقت خود خوانده نشود قضا ندارد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۱، ص۳۵۵.</ref> به‌فتوای امام خمینی، [[مستحب]] است نماز عید پس از بلندشدن آفتاب خوانده شود.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۸۲۴.</ref> همچنین صاحب جواهر از کتاب [[مدارک الاحکام فی شرح شرائع الاسلام (کتاب)|مدارک الاحکام]] نقل کرده است که علما اتفاق‌نظر دارند بر اینکه مستحب است نماز عید فطر با اندکی تأخیر از نماز عید قربان خوانده شود، چراکه در عید فطر مستحب است نمازگزار قبل از نماز عید افطار کند و زکات فطره‌اش را جدا نماید، اما در عید قربان مستحب است که [[قربانی]] و خوردن از گوشت آن پس از نماز باشد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۳۵۴-۳۵۵.</ref>
 
=== آداب===
=== آداب===
* گفتن ذکر «اَللهُ اَکبرُ اَلله اَکبرُ، لا اِلهَ اِلّا اللهُ وَ اللهُ اَکبرُ، اَلله اَکبرُ وَ لِله الحَمدُ، اَلله اَکبَرُ عَلی ما هَدانا» پس از نماز عید مستحب است.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح‌المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۸۲۷.</ref>
* گفتن ذکر «اَللهُ اَکبرُ اَلله اَکبرُ، لا اِلهَ اِلّا اللهُ وَ اللهُ اَکبرُ، اَلله اَکبرُ وَ لِله الحَمدُ، اَلله اَکبَرُ عَلی ما هَدانا» پس از نماز عید مستحب است.<ref>بنی‌هاشمی خمینی، توضیح‌المسائل (مراجع)، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱، ص۸۲۷.</ref>
۳۵۱

ویرایش