پرش به محتوا

آیات شیطانی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۶: خط ۳۶:


==نویسنده==
==نویسنده==
[[سلمان رشدی]] در سال ۱۹۴۷ میلادی در بمبئی [[هند]] به دنیا آمد.<ref>اسپراک من، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های فارسی آن در ایران»، ص۸۱۰.</ref> تحصیلات ابتدایی را در مدرسه مبلغان مسیحی انگلیس‌زبان گذراند و در پی مهاجرات خانواده‌اش به [[انگلستان]]، در کالج کمبریج مشغول به تحصیل شد. رشدی در سال ۱۹۶۸ به [[پاکستان]] رفت و در تلویزیون مشغول به کار شد، اما پس از یک سال به انگلستان رفت و تابعیت بریتانیا را پذیرفت.<ref>واعظ‌زاده خراسانی، «سمینار مقدماتی تبیین حکم امام...»، ص۱.</ref>
[[سلمان رشدی]] در سال ۱۹۴۷ میلادی در بمبئی [[هند]] به دنیا آمد.<ref>اسپراکمن، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های فارسی آن در ایران»، ص۸۱۰.</ref> تحصیلات ابتدایی را در مدرسه مبلغان مسیحی انگلیس‌زبان گذراند و در پی مهاجرات خانواده‌اش به [[انگلستان]]، در کالج کمبریج مشغول به تحصیل شد. رشدی در سال ۱۹۶۸ به [[پاکستان]] رفت و در تلویزیون مشغول به کار شد، اما پس از یک سال به انگلستان رفت و تابعیت بریتانیا را پذیرفت.<ref>واعظ‌زاده خراسانی، «سمینار مقدماتی تبیین حکم امام...»، ص۱.</ref>


سلمان رشدی که در خانواده‌ای مسلمان به دنیا آمده بود، تا پیش از کتاب آیات شیطانی، سه رمان دیگر نوشت: بچه‌های نیمه‌شب، شرم و آخرین آه مور.<ref>اسپراک من، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های فارسی آن در ایران»، ص۸۱۰.</ref> هر چهار اثر، مرتبط با فرهنگ و تاریخ مردم شبه قاره هند دانسته شده است.<ref>اسپراک من، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های فارسی آن در ایران»، ص۸۱۰.</ref> سلمان رشدی در پی فتوای قتل از سوی امام خمینی، سال‌ها در پناهگاه‌های مختلف و دور از خانواده‌اش زندگی کرد.<ref>اسپراک من، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های فارسی آن در ایران»، ص۸۱۱.</ref>
سلمان رشدی که در خانواده‌ای مسلمان به دنیا آمده بود، تا پیش از کتاب آیات شیطانی، سه رمان دیگر نوشت: بچه‌های نیمه‌شب، شرم و آخرین آه مور.<ref>اسپراکمن، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های فارسی آن در ایران»، ص۸۱۰.</ref> هر چهار اثر، مرتبط با فرهنگ و تاریخ مردم شبه قاره هند دانسته شده است.<ref>اسپراکمن، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های فارسی آن در ایران»، ص۸۱۰.</ref> سلمان رشدی در پی فتوای قتل از سوی امام خمینی، سال‌ها در پناهگاه‌های مختلف و دور از خانواده‌اش زندگی کرد.<ref>اسپراکمن، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های فارسی آن در ایران»، ص۸۱۱.</ref>


==انتشار کتاب==
==انتشار کتاب==
خط ۴۸: خط ۴۸:
نام کتاب آیات شیطانی، اشاره‌ای به [[افسانه غرانیق]] است. بر پایه روایت مذکور، [[پیامبر(ص)]] هنگام خواندن [[آیه|آیات]] ۱۹ و ۲۰ [[سوره نجم]]، آیاتی را تلاوت کرد که سخن از [[شفاعت]] بت‌ها می‌نمود و همان شب [[جبرئیل]] بر پیامبر نازل شد و به وی تذکر داد که آن آیات، وسوسه‌های [[شیطان|شیطانی]] بوده است.<ref>مکارم شیرازی، یکصد و هشتاد پرسش و پاسخ، ۱۳۸۶ش، ص۶۷۹.</ref> بسیاری از علمای [[شیعه]] و [[اهل سنت]]، روایت غرانیق را افسانه دانسته‌اند.<ref>آلوسی، تفسیر روح‌المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۷،‌ ص۱۷۷؛ سید قطب، فی ظلال القرآن،۱۴۱۲ق، ج۴، ص۲۴۳۲؛ مکارم شیرازی، ناصر، یکصد و هشتاد پرسش و پاسخ، ۱۳۸۶ش، ص۶۷۹.</ref>
نام کتاب آیات شیطانی، اشاره‌ای به [[افسانه غرانیق]] است. بر پایه روایت مذکور، [[پیامبر(ص)]] هنگام خواندن [[آیه|آیات]] ۱۹ و ۲۰ [[سوره نجم]]، آیاتی را تلاوت کرد که سخن از [[شفاعت]] بت‌ها می‌نمود و همان شب [[جبرئیل]] بر پیامبر نازل شد و به وی تذکر داد که آن آیات، وسوسه‌های [[شیطان|شیطانی]] بوده است.<ref>مکارم شیرازی، یکصد و هشتاد پرسش و پاسخ، ۱۳۸۶ش، ص۶۷۹.</ref> بسیاری از علمای [[شیعه]] و [[اهل سنت]]، روایت غرانیق را افسانه دانسته‌اند.<ref>آلوسی، تفسیر روح‌المعانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۷،‌ ص۱۷۷؛ سید قطب، فی ظلال القرآن،۱۴۱۲ق، ج۴، ص۲۴۳۲؛ مکارم شیرازی، ناصر، یکصد و هشتاد پرسش و پاسخ، ۱۳۸۶ش، ص۶۷۹.</ref>


آیات شیطانی، ۹ فصل دارد؛ ۱- جبرئیل فرشته، ۲- ماهوند، ۳- الوون دئوون، ۴- عایشه، ۵- شهر پیدا و ناپیدا، ۶- بازگشت به جاهلیه، ۷- عزرائیل فرشته، ۸- شکافتن دریای عرب، ۹- چراغ شگفت‌انگیز.<ref>درویشی سه‌تلانی، «رفتارشناسی سیاسی امام خمینی در برخورد با کتاب آیات شیطانی»، ص۱۲۶.</ref> در این رمان، از [[پیامبر اسلام]] با عنوان ماهوند یاد می‌شود؛ نامی به معنای تجسم شیطان که در قرون وسطی از سوی مخالفان اسلام برای اتهام دروغین بودن پیامبری [[حضرت محمد(ص)]] به کار می‌رفته است.<ref>پارسا، «روحانیت مسیحی و تداوم رویکرد جدلی نسبت به قرآن کریم»، ص۱۴۶.</ref> همچنین قرآن کریم در کتاب آیات شیطانی، آمیزه‌ای از داستان، افسانه و پندارهای شیطانی قلمداد شده است.<ref>درویشی سه‌تلانی، «رفتارشناسی سیاسی امام خمینی در برخورد با کتاب آیات شیطانی»، ص۱۲۶.</ref> در بخش دیگری از آیات شیطانی، اتهام انحراف اخلاقی به [[همسران پیامبر(ص)]] وارد شده است.<ref>ایرانی، آیات شیطانی، مقدمه، ص۳.</ref> نویسنده، [[طواف]] پیرامون [[کعبه]] را به شکل صفی طولانی تصویر می‌کند که مراجعان به فاحشه‌خانه در انتظار ورود به آن هستند.<ref>ابوحسین، آزادی ابراز عقیده، ۱۳۷۱ش، ص۱۷.</ref> در این کتاب همچنین برخی [[صحابه پیامبر(ص)]] از جمله بلال و سلمان فارسی، با تعبیرهایی مانند هیولای سیاه، و نیز پدیده پست جهان آدمیت معرفی شده‌اند.<ref>ابوحسین، آزادی ابراز عقیده، ۱۳۷۱ش، ص۱۷.</ref>
آیات شیطانی، ۹ فصل دارد؛ ۱- جبرئیل فرشته، ۲- ماهوند، ۳- الوون دئوون، ۴- عایشه، ۵- شهر پیدا و ناپیدا، ۶- بازگشت به جاهلیه، ۷- عزرائیل فرشته، ۸- شکافتن دریای عرب، ۹- چراغ شگفت‌انگیز.<ref>درویشی سه‌تلانی، «رفتارشناسی سیاسی امام خمینی در برخورد با کتاب آیات شیطانی»، ص۱۲۶.</ref> در این رمان، از [[پیامبر اسلام]] با عنوان ماهوند یاد می‌شود؛ نامی به معنای تجسم شیطان که در قرون وسطی از سوی مخالفان اسلام برای اتهام دروغین بودن پیامبری [[حضرت محمد(ص)]] به کار می‌رفته است.<ref>پارسا، «روحانیت مسیحی و تداوم رویکرد جدلی نسبت به قرآن کریم»، ص۱۴۶.</ref> همچنین قرآن کریم در کتاب آیات شیطانی، آمیزه‌ای از داستان، افسانه و پندارهای شیطانی قلمداد شده است.<ref>درویشی سه‌تلانی، «رفتارشناسی سیاسی امام خمینی در برخورد با کتاب آیات شیطانی»، ص۱۲۶.</ref> در بخش دیگری از آیات شیطانی، اتهام انحراف اخلاقی به [[همسران پیامبر(ص)]] وارد شده است.<ref>رشدی، آیات شیطانی، مقدمه، ص۳.</ref> نویسنده، [[طواف]] پیرامون [[کعبه]] را به شکل صفی طولانی تصویر می‌کند که مراجعان به فاحشه‌خانه در انتظار ورود به آن هستند.<ref>ابوحسین، آزادی ابراز عقیده، ۱۳۷۱ش، ص۱۷.</ref> در این کتاب همچنین برخی [[صحابه پیامبر(ص)]] از جمله بلال و سلمان فارسی، با تعبیرهایی مانند هیولای سیاه، و نیز پدیده پست جهان آدمیت معرفی شده‌اند.<ref>ابوحسین، آزادی ابراز عقیده، ۱۳۷۱ش، ص۱۷.</ref>


==واکنش‌ها==
==واکنش‌ها==
خط ۵۴: خط ۵۴:


===اعتراضات مسلمانان===
===اعتراضات مسلمانان===
انتشار رمان آیات شیطانی در ۱۳ مهر ۱۳۶۷ش (۵ اکتوبر ۱۹۸۸م)، در هند ممنوع شد و دولت [[هندوستان]]، کتاب را به دلیل محتوای ضدمذهبی‌اش خطرناک دانست.<ref>اسپراک من، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های فارسی آن در ایران»، ص۸۱۰.</ref>
انتشار رمان آیات شیطانی در ۱۳ مهر ۱۳۶۷ش (۵ اکتوبر ۱۹۸۸م)، در هند ممنوع شد و دولت [[هندوستان]]، کتاب را به دلیل محتوای ضدمذهبی‌اش خطرناک دانست.<ref>اسپراکمن، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های فارسی آن در ایران»، ص۸۱۰.</ref>
[[پرونده:راهپیمایی.jpg|بندانگشتی|تصویر راهپیمایی مسلمانان [[لبنان]] علیه [[سلمان رشدی]] بعد از [[فتوا]]ی [[امام خمینی]]]]
[[پرونده:راهپیمایی.jpg|بندانگشتی|تصویر راهپیمایی مسلمانان [[لبنان]] علیه [[سلمان رشدی]] بعد از [[فتوا]]ی [[امام خمینی]]]]


مسلمانان در نقاط مختلفی از جهان، از جمله هند، پاکستان، [[کشمیر]]، [[تایلند]]، آلمان غربی، ایتالیا، کانادا، [[سودان]]، و مصر، اعتراضاتی علیه سلمان رشدی برگزار کردند و برخی از کتابفروشی‌های توزیع‌کننده آیات شیطانی را به آتش کشیدند.<ref>اسپراک من، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های فارسی آن در ایران»، ص۸۱۰؛ رضوانی، بررسی حکم امام خمینی درباره سلمان رشدی، ۱۳۸۸ش، ص۱۲۶-۱۲۷.</ref> شماری از معترضان در اعتراضات عمومی، کشته یا زخمی شدند.<ref>اسپراک من، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های فارسی آن در ایران»، ص۸۱۰؛ رضوانی، بررسی حکم امام خمینی درباره سلمان رشدی، ۱۳۸۸ش، ص۱۲۶.</ref>
مسلمانان در نقاط مختلفی از جهان، از جمله هند، پاکستان، [[کشمیر]]، [[تایلند]]، آلمان غربی، ایتالیا، کانادا، [[سودان]]، و مصر، اعتراضاتی علیه سلمان رشدی برگزار کردند و برخی از کتابفروشی‌های توزیع‌کننده آیات شیطانی را به آتش کشیدند.<ref>اسپراکمن، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های فارسی آن در ایران»، ص۸۱۰؛ رضوانی، بررسی حکم امام خمینی درباره سلمان رشدی، ۱۳۸۸ش، ص۱۲۶-۱۲۷.</ref> شماری از معترضان در اعتراضات عمومی، کشته یا زخمی شدند.<ref>اسپراکمن، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های فارسی آن در ایران»، ص۸۱۰؛ رضوانی، بررسی حکم امام خمینی درباره سلمان رشدی، ۱۳۸۸ش، ص۱۲۶.</ref>


انتشار ترجمه کتاب آیات شیطانی در نقاط مختلف جهان، واکنش مسلمانان را در پی داشت؛ از جمله برمک بهداد، مترجم کردی کتاب، از تهدید خود به مرگ سخن گفته و مجله خلق، چاپ سلیمانیه کردستان عراق، پس از انتشار بخش اول ترجمه کردی آیات شیطانی، خود را معذور از ادامه انتشار آن دانسته است.<ref>[https://p.dw.com/p/N1Bv «آیه‌های شیطانی، تحت تعقیب در سلیمانیه!»].</ref> عزیز نسین، مترجم ترکی، هیتوشی ایگاریشی، مترجم ژاپنی، و داوود نعمتی، ناشر ترجمه فارسی در آلمان، مورد تهدید قرار گرفته یا کشته شده‌اند.<ref>[https://p.dw.com/p/N1Bv «آیه‌های شیطانی، تحت تعقیب در سلیمانیه!»].</ref>
انتشار ترجمه کتاب آیات شیطانی در نقاط مختلف جهان، واکنش مسلمانان را در پی داشت؛ از جمله برمک بهداد، مترجم کردی کتاب، از تهدید خود به مرگ سخن گفته و مجله خلق، چاپ سلیمانیه کردستان عراق، پس از انتشار بخش اول ترجمه کردی آیات شیطانی، خود را معذور از ادامه انتشار آن دانسته است.<ref>[https://p.dw.com/p/N1Bv «آیه‌های شیطانی، تحت تعقیب در سلیمانیه!»].</ref> عزیز نسین، مترجم ترکی، هیتوشی ایگاریشی، مترجم ژاپنی، و داوود نعمتی، ناشر ترجمه فارسی در آلمان، مورد تهدید قرار گرفته یا کشته شده‌اند.<ref>[https://p.dw.com/p/N1Bv «آیه‌های شیطانی، تحت تعقیب در سلیمانیه!»].</ref>
خط ۹۱: خط ۹۱:


===آثار انتقادی===
===آثار انتقادی===
کتاب [[نقد توطئه آیات شیطانی]]، نوشته عطاءالله مهاجرانی، مفصل‌ترین و پرفروش‌ترین اثر در نقد و ردّ کتاب آیات شیطانی بوده است.<ref>اسپراک من، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های فارسی آن در ایران»، ص۸۱۵.</ref> کتاب مذکور در سال ۱۳۶۸ توسط انتشارات مؤسسه اطلاعات انتشار یافت<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/491351 «نقد توطئه آیات شیطانی»].</ref> و تا سال ۱۳۸۶، ۲۵ بار تجدید چاپ شد.<ref>[http://www.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=1358419 «نقد توطئه آیات شیطانی»].</ref> کتاب نقد توطئه آیات شیطانی، در سال ۱۳۷۱ش به زبان انگلیسی ترجمه شد.<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/954196 « ‏‫‭‭A critique on the machination of the "Satanic verses"»]</ref> به باور مهاجرانی، سلمان رشدی همانند چهار خاورشناس مشهور، یعنی تئودور نولدکه، ویلیام موئر، مونتگمری وات و گلدزیهر، با پذیرش حدیث غرانیق، اصالت قرآن کریم را زیر سؤال برده است.<ref>اسپراک من، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های فارسی آن در ایران»، ص۸۱۵.</ref>
کتاب [[نقد توطئه آیات شیطانی]]، نوشته عطاءالله مهاجرانی، مفصل‌ترین و پرفروش‌ترین اثر در نقد و ردّ کتاب آیات شیطانی بوده است.<ref>اسپراکمن، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های فارسی آن در ایران»، ص۸۱۵.</ref> کتاب مذکور در سال ۱۳۶۸ توسط انتشارات مؤسسه اطلاعات انتشار یافت<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/491351 «نقد توطئه آیات شیطانی»].</ref> و تا سال ۱۳۸۶، ۲۵ بار تجدید چاپ شد.<ref>[http://www.ketab.ir/bookview.aspx?bookid=1358419 «نقد توطئه آیات شیطانی»].</ref> کتاب نقد توطئه آیات شیطانی، در سال ۱۳۷۱ش به زبان انگلیسی ترجمه شد.<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/954196 « ‏‫‭‭A critique on the machination of the "Satanic verses"»]</ref> به باور مهاجرانی، سلمان رشدی همانند چهار خاورشناس مشهور، یعنی تئودور نولدکه، ویلیام موئر، مونتگمری وات و گلدزیهر، با پذیرش حدیث غرانیق، اصالت قرآن کریم را زیر سؤال برده است.<ref>اسپراکمن، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های فارسی آن در ایران»، ص۸۱۵.</ref>


نصرالله پورجوادی، استاد فلسفه در ایران، در بهار ۱۳۶۸ش، رمان آیات شیطانی را ملال‌آور و مشمئزکننده خواند و آن را حاوی تمسخر فرشتگان، ناسزا گفتن به پیامبران الهی، به‌خصوص پیامبر اسلام، صحابه و همسران پیامبر دانسته است.<ref>پورجوادی، «آیه‌های شیطانی و مسأله تمدن غرب»، ص۳.</ref> پورجوادی با اشاره به بخشی از آیات شیطانی، معتقد است سلمان رشدی در این کتاب اشارات و کنایاتی برای تحقیر انقلاب اسلامی ایران به کار برده است.<ref>پورجوادی، «آیه‌های شیطانی و مسأله تمدن غرب»، ص۳.</ref>
نصرالله پورجوادی، استاد فلسفه در ایران، در بهار ۱۳۶۸ش، رمان آیات شیطانی را ملال‌آور و مشمئزکننده خواند و آن را حاوی تمسخر فرشتگان، ناسزا گفتن به پیامبران الهی، به‌خصوص پیامبر اسلام، صحابه و همسران پیامبر دانسته است.<ref>پورجوادی، «آیه‌های شیطانی و مسأله تمدن غرب»، ص۳.</ref> پورجوادی با اشاره به بخشی از آیات شیطانی، معتقد است سلمان رشدی در این کتاب اشارات و کنایاتی برای تحقیر انقلاب اسلامی ایران به کار برده است.<ref>پورجوادی، «آیه‌های شیطانی و مسأله تمدن غرب»، ص۳.</ref>
خط ۱۱۶: خط ۱۱۶:
*ابوحسین، آزادی ابراز عقیده، ترجمه احمد بهپور،‌ تهران، سازمان تبلیغات اسلامی،‌ پاییز ۱۳۷۱ش.
*ابوحسین، آزادی ابراز عقیده، ترجمه احمد بهپور،‌ تهران، سازمان تبلیغات اسلامی،‌ پاییز ۱۳۷۱ش.
*[https://www.isna.ir/news/91062514722/ «افزایش جایزه اجرای حکم اعدام سلمان رشدی توسط بنیاد ۱۵ خرداد»]، سایت خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۵ شهریور ۱۳۹۱ش، تاریخ بازدید: ۲ آذر ۱۳۹۷ش.
*[https://www.isna.ir/news/91062514722/ «افزایش جایزه اجرای حکم اعدام سلمان رشدی توسط بنیاد ۱۵ خرداد»]، سایت خبرگزاری ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۲۵ شهریور ۱۳۹۱ش، تاریخ بازدید: ۲ آذر ۱۳۹۷ش.
*اسپراکمن، پال، «آیه‌های شیطانی و ترجمه‌های آن در ایران»، در مجله ایران‌شناسی، ش۵۶، زمستان ۱۳۸۱ش.
*پارسا، فروغ، «روحانیت مسیحی و تداوم رویکرد جدلی نسبت به قرآن کریم»، در مجله بینات، ش۶۶، تابستان ۱۳۸۹ش.
*پارسا، فروغ، «روحانیت مسیحی و تداوم رویکرد جدلی نسبت به قرآن کریم»، در مجله بینات، ش۶۶، تابستان ۱۳۸۹ش.
*پورجوادی، نصرالله، «آیه‌های شیطانی و مسأله تمدن غرب»، در مجله نشر دانش، ش۵۱، فروردین و اردیبهشت ۱۳۶۸ش.
*پورجوادی، نصرالله، «آیه‌های شیطانی و مسأله تمدن غرب»، در مجله نشر دانش، ش۵۱، فروردین و اردیبهشت ۱۳۶۸ش.
خط ۱۲۴: خط ۱۲۵:
*درویشی سه‌تلانی، فرهاد، «رفتارشناسی سیاسی امام خمینی در برخورد با کتاب آیات شیطانی»، در فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، ش۹و۱۰، تابستان و پاییز ۱۳۸۶ش.
*درویشی سه‌تلانی، فرهاد، «رفتارشناسی سیاسی امام خمینی در برخورد با کتاب آیات شیطانی»، در فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، ش۹و۱۰، تابستان و پاییز ۱۳۸۶ش.
*رشدی، سلمان، آیات شیطانی، ترجمه روشنک ایرانی، بی‌جا، بی‌تا، بی‌نا.
*رشدی، سلمان، آیات شیطانی، ترجمه روشنک ایرانی، بی‌جا، بی‌تا، بی‌نا.
*سید بن قطب، فی ظلال القرآن، بیروت و قاهره، دارالشروق، چاپ هفدهم، ۱۴۱۲ق.
*رضوانی، علی‌اصغر، بررسی حکم امام خمینی درباره سلمان رشدی، قم، مسجد مقدس جمکران، ۱۳۸۸ش.
*سید قطب، فی ظلال القرآن، بیروت و قاهره، دارالشروق، چاپ هفدهم، ۱۴۱۲ق.
*شیرعلی‌نیا، جعفر، روایتی از زندگی و زمانه هاشمی رفسنجانی، تهران، نشر سایه، ۱۳۹۵ش.
*شیرعلی‌نیا، جعفر، روایتی از زندگی و زمانه هاشمی رفسنجانی، تهران، نشر سایه، ۱۳۹۵ش.
*صادقی تهرانی، محمد، آیات رحمانی، ۱۴۰۹ق.
*صادقی تهرانی، محمد، آیات رحمانی، ۱۴۰۹ق.
۲۵۶

ویرایش