پرش به محتوا

شیخ مفید: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ آوریل ۲۰۲۳
جز
اصلاح پانویس‌ها
جز (اصلاح پانویس‌ها)
خط ۳۳: خط ۳۳:


== تبار و زندگی ==
== تبار و زندگی ==
محمد بن محمد بن نعمان<ref>نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص۳۹۹، رقم ۱۰۶۷.</ref> در [[۱۱ ذی‌القعده]] سال [[سال ۳۳۶ هجری قمری|۳۳۶ق]] <ref>نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص۴۰۲.</ref> یا [[سال ۳۳۸ هجری قمری|۳۳۸ق]] <ref>ابن ندیم،‌ الفهرست، ۱۳۵۰ش، ص ۱۹۷؛ طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۲۳۹.</ref> در [[عکبری|عُکبَری]] نزدیکی [[بغداد]] به دنیا آمد.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۸-۷.</ref>
محمد بن محمد بن نعمان<ref>نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص۳۹۹، رقم ۱۰۶۷.</ref> در [[۱۱ ذی‌القعده]] سال [[سال ۳۳۶ هجری قمری|۳۳۶ق]] <ref>نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص۴۰۲.</ref> یا [[سال ۳۳۸ هجری قمری|۳۳۸ق]] <ref>ابن ندیم،‌ الفهرست، ۱۳۵۰ش، ص ۱۹۷؛ طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۲۳۹.</ref> در [[عکبری|عُکبَری]] نزدیکی [[بغداد]] به دنیا آمد.<ref>شبیری، «گذری بر حیات شیخ مفید»، ص۸-۷.</ref>


پدرش شغل معلمی داشت و بدین جهت شیخ مفید به «ابن المعلم» مشهور بوده است. عکبری و بغدادی نیز دو لقب دیگر او هستند.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۸-۷.</ref> درخصوص ملقب‌شدن به مفید هم گفته‌اند: در مناظره‌ای که با علی بن عیسی رُمانی دانشمند [[معتزله|معتزلی]] داشت، توانست استدلالات طرف مقابل را باطل کند؛ پس از آن رُمانی او را «مفید» خواند.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۸-۹.</ref>
پدرش شغل معلمی داشت و بدین جهت شیخ مفید به «ابن المعلم» مشهور بوده است. عکبری و بغدادی نیز دو لقب دیگر او هستند.<ref>شبیری، «گذری بر حیات شیخ مفید»، ص۸-۷.</ref> درخصوص ملقب‌شدن به مفید هم گفته‌اند: در مناظره‌ای که با علی بن عیسی رُمانی دانشمند [[معتزله|معتزلی]] داشت، توانست استدلالات طرف مقابل را باطل کند؛ پس از آن رُمانی او را «مفید» خواند.<ref>شبیری، «گذری بر حیات شیخ مفید»، ص۸-۹.</ref>


در منابع تاریخی دو فرزند برای مفید ذکر شده است؛ یکی ابوالقاسم علی و دیگری دختری که اسمش در منابع نیامده و همسر [[ابویعلی جعفری]] بوده است.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۳۷؛ شبیری، ناگفته‌هایی از حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۸.</ref><br>شیخ مفید در [[جمعه]]، [[۲ رمضان|دوم]] یا [[۳ رمضان|سوم]] ماه [[رمضان]] سال [[سال ۴۱۳ هجری قمری|۴۱۳ق]] درگذشت.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۳۹.</ref> [[شیخ طوسی]]، ازدحام مردم از همه مذاهب برای نماز گزاردن و گریستن در مرگ او را بی‌سابقه توصیف کرده است.<ref>طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۲۳۹.</ref> او چند سالی در خانه‌اش مدفون بود و سپس به سوی مقابر [[قریش]]، نزدیک قبر [[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]] برده شد.<ref>نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص۴۰۳-۴۰۲.</ref> مقبره وی اکنون در [[حرم کاظمین]] قرار دارد.{{مدرک}}
در منابع تاریخی دو فرزند برای مفید ذکر شده است؛ یکی ابوالقاسم علی و دیگری دختری که اسمش در منابع نیامده و همسر [[ابویعلی جعفری]] بوده است.<ref>شبیری، «گذری بر حیات شیخ مفید«، ص۳۷؛ شبیری، «ناگفته‌هایی از حیات شیخ مفید»، ص۱۱۸.</ref><br>شیخ مفید در [[جمعه]]، [[۲ رمضان|دوم]] یا [[۳ رمضان|سوم]] ماه [[رمضان]] سال [[سال ۴۱۳ هجری قمری|۴۱۳ق]] درگذشت.<ref>شبیری، «گذری بر حیات شیخ مفید»، ص۳۹.</ref> [[شیخ طوسی]]، ازدحام مردم از همه مذاهب برای نماز گزاردن و گریستن در مرگ او را بی‌سابقه توصیف کرده است.<ref>طوسی، الفهرست، ۱۴۱۷ق، ص۲۳۹.</ref> او چند سالی در خانه‌اش مدفون بود و سپس به سوی مقابر [[قریش]]، نزدیک قبر [[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]] برده شد.<ref>نجاشی، رجال، ۱۴۰۷ق، ص۴۰۳-۴۰۲.</ref> مقبره وی اکنون در [[حرم کاظمین]] قرار دارد.{{مدرک}}
== ویژگی‌های اخلاقی==
== ویژگی‌های اخلاقی==
گفته‌اند شیخ مفید بسیار [[صدقه]] می‌داد، فروتن بود، بسیار [[نماز]] می‌خواند و [[روزه]] می‌گرفت و لباس خشن بر تن می‌کرد؛ تا آنجا که وی را «شیخ مشایخ الصوفیه» (استاد استادان صوفیان) خواندند.<ref>شبیری، «گذری بر حیات شیخ مفید»، ص۲۶.</ref> [[ابویعلی جعفری]] داماد وی، گزارش کرده است که او شب‌ها کم می‌خوابید و بیشتر وقتش صرف مطالعه و نماز و [[تلاوت|تلاوت قرآن]] و یا تدریس می‌شد.<ref>شبیری، «گذری بر حیات شیخ مفید»، ص۲۶-۲۷.</ref> در نامه ای که [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان(ع)]] برای شیخ مفید نوشته، او را با عناوین مانند: سَدید (استوار و راست) و ولیِّ رشید خطاب کرده است.<ref> طبرسی، الإحتجاج، ۱۳۸۶ق، ج۲، ص۳۲۲. </ref>
گفته‌اند شیخ مفید بسیار [[صدقه]] می‌داد، فروتن بود، بسیار [[نماز]] می‌خواند و [[روزه]] می‌گرفت و لباس خشن بر تن می‌کرد؛ تا آنجا که وی را «شیخ مشایخ الصوفیه» (استاد استادان صوفیان) خواندند.<ref>شبیری، «گذری بر حیات شیخ مفید»، ص۲۶.</ref> [[ابویعلی جعفری]] داماد وی، گزارش کرده است که او شب‌ها کم می‌خوابید و بیشتر وقتش صرف مطالعه و نماز و [[تلاوت|تلاوت قرآن]] و یا تدریس می‌شد.<ref>شبیری، «گذری بر حیات شیخ مفید»، ص۲۶-۲۷.</ref> در نامه ای که [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان(ع)]] برای شیخ مفید نوشته، او را با عناوین مانند: سَدید (استوار و راست) و ولیِّ رشید خطاب کرده است.<ref> طبرسی، الإحتجاج، ۱۳۸۶ق، ج۲، ص۳۲۲. </ref>
خط ۴۵: خط ۴۵:
[[شیخ صدوق]] (درگذشت [[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]])، [[ابن جنید اسکافی]] (درگذشت[[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]])، [[ابن قولویه قمی|ابن قولویه]] (درگذشت[[سال ۳۶۹ هجری قمری|۳۶۹ق]])، [[ابوغالب زراری]] (درگذشت[[سال ۳۶۸ هجری قمری|۳۶۸ق]]) و [[محمد بن عمر جعابی|ابوبکر محمّد بن عمر جعابی]] (درگذشت[[سال ۳۵۵ هجری قمری|۳۵۵ق]]) از مشهورترین استادان شیعی او بوده‌اند.<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۳.</ref>
[[شیخ صدوق]] (درگذشت [[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]])، [[ابن جنید اسکافی]] (درگذشت[[سال ۳۸۱ هجری قمری|۳۸۱ق]])، [[ابن قولویه قمی|ابن قولویه]] (درگذشت[[سال ۳۶۹ هجری قمری|۳۶۹ق]])، [[ابوغالب زراری]] (درگذشت[[سال ۳۶۸ هجری قمری|۳۶۸ق]]) و [[محمد بن عمر جعابی|ابوبکر محمّد بن عمر جعابی]] (درگذشت[[سال ۳۵۵ هجری قمری|۳۵۵ق]]) از مشهورترین استادان شیعی او بوده‌اند.<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۳.</ref>


شیخ مفید نزد حسین بن علی بصری معروف به جُعَل از اساتید بزرگ [[معتزله]] و ابویاسر شاگرد متکلم نامی [[ابوالجیش بلخی]] علم کلام آموخت. او همچنین به پیشنهاد ابویاسر در مجلس درس علی بن عیسی رمانی دانشمند معروف معتزلی شرکت کرد.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۸-۹.</ref>
شیخ مفید نزد حسین بن علی بصری معروف به جُعَل از اساتید بزرگ [[معتزله]] و ابویاسر شاگرد متکلم نامی [[ابوالجیش بلخی]] علم کلام آموخت. او همچنین به پیشنهاد ابویاسر در مجلس درس علی بن عیسی رمانی دانشمند معروف معتزلی شرکت کرد.<ref>شبیری، «گذری بر حیات شیخ مفید»، ص۸-۹.</ref>


وی از حدود ۴۰ سالگی ریاست [[شیعیان]] را در [[فقه]]، [[کلام]] و [[حدیث]] عهده‌دار شد و در دفاع از عقاید [[شیعه]]، با علماء دیگر مذاهب مناظره می‌کرد.<ref>شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ص۲۳-۲۴.</ref>
وی از حدود ۴۰ سالگی ریاست [[شیعیان]] را در [[فقه]]، [[کلام]] و [[حدیث]] عهده‌دار شد و در دفاع از عقاید [[شیعه]]، با علماء دیگر مذاهب مناظره می‌کرد.<ref>شبیری، «گذری بر حیات شیخ مفید»، ص۲۳-۲۴.</ref>


== جایگاه علمی ==
== جایگاه علمی ==
خط ۸۱: خط ۸۱:
در دوره شیخ مفید گفتگوهای علمی بین علماء بزرگ مذاهب مختلف اسلامی در [[بغداد]] برگزار می‌شد. بسیاری از این مناظرات در حضور [[خلافت عباسیان|خلفای عباسی]] صورت می‌گرفت. شیخ مفید در این جلسات حاضر می‌شد و به نقدها نسبت به مذهب [[شیعه]] پاسخ می‌داد.<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۶.</ref>
در دوره شیخ مفید گفتگوهای علمی بین علماء بزرگ مذاهب مختلف اسلامی در [[بغداد]] برگزار می‌شد. بسیاری از این مناظرات در حضور [[خلافت عباسیان|خلفای عباسی]] صورت می‌گرفت. شیخ مفید در این جلسات حاضر می‌شد و به نقدها نسبت به مذهب [[شیعه]] پاسخ می‌داد.<ref>گرجی، تاریخ فقه و فقها، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۶.</ref>


در خانه شیخ مفید نیز مجلس بحثی برپا می‌شد که علماء مذاهب گوناگون اسلامی ازجمله [[معتزله]] و [[زیدیه]] و [[اسماعیلیه]] در آن شرکت می‌کردند.<ref>منتظم، ج۸، ص۱۱؛ به نقل شبیری، گذری بر حیات شیخ مفید، ص۲۳-۲۴.</ref>
در خانه شیخ مفید نیز مجلس بحثی برپا می‌شد که علماء مذاهب گوناگون اسلامی ازجمله [[معتزله]] و [[زیدیه]] و [[اسماعیلیه]] در آن شرکت می‌کردند.<ref>منتظم، ج۸، ص۱۱؛ به نقل شبیری، «گذری بر حیات شیخ مفید»، ص۲۳-۲۴.</ref>


==اصلاح اشتباه در فتوا==
==اصلاح اشتباه در فتوا==
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۰۷۳

ویرایش