confirmed، templateeditor
۱۱٬۴۲۴
ویرایش
خطبة البیان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
جز (←ترجمهها و شرحها) |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{گسترش}} | {{گسترش}} | ||
{{امام علی}} | {{امام علی}} | ||
'''خُطبَةُ البَیان''' یا '''خطبة الافتخار''' [[خطبه]] مشهوری منسوب به [[امام علی(ع)]] که به پیش‌گویی‌هایی درباره آینده و معرفی [[امیرالمؤمنین (لقب)|امیرالمؤمنین(ع)]] از زبان خود آن حضرت و همچنین تبیین [[آخرالزمان]] و [[علائم ظهور|نشانه‌های ظهور]] حضرت مهدی( | '''خُطبَةُ البَیان''' یا '''خطبة الافتخار''' [[خطبه]] مشهوری منسوب به [[امام علی(ع)]] که به پیش‌گویی‌هایی درباره آینده و معرفی [[امیرالمؤمنین (لقب)|امیرالمؤمنین(ع)]] از زبان خود آن حضرت و همچنین تبیین [[آخرالزمان]] و [[علائم ظهور|نشانه‌های ظهور]] [[حضرت مهدی(عج)]] می‌پردازد. این خطبه در مصادر [[حدیث]]ی اصلی ذکر نشده و دسترس‌ترین منبع آن، کتاب [[الزام الناصب]] است. با توجه به گفت‌وگوهایی که درباره سند و منبع خطبه البیان وجود دارد، تعدادی از علمای [[شیعه]] از انتساب این خطبه به امام علی(ع) خودداری کرده و در کتاب‌های خود نیاورده‌اند، و بعضی آن را ساخته و پرداخته [[غلات]] و [[صوفیه]] می‌دانند. | ||
==مضمون خطبه== | ==مضمون خطبه== | ||
بر اساس آنچه در [[الزام الناصب]] آمده و مفصل‌ترین نقل خطبه محسوب می‌شود، مضمون اصلی خطبه بیان را می‌توان در سه بخش کلی دسته‌بندی کرد. بیان صفات [[پیامبر اسلام(ص)]]، بیان ویژگی‌های شخص [[امام علی(ع)]] از زبان خودش و نکاتی درباره [[آخرالزمان]] و وقایع مربوط به ظهور [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی( | بر اساس آنچه در [[الزام الناصب]] آمده و مفصل‌ترین نقل خطبه محسوب می‌شود، مضمون اصلی خطبه بیان را می‌توان در سه بخش کلی دسته‌بندی کرد. بیان صفات [[پیامبر اسلام(ص)]]، بیان ویژگی‌های شخص [[امام علی(ع)]] از زبان خودش و نکاتی درباره [[آخرالزمان]] و وقایع مربوط به ظهور [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]]. | ||
در بخش ویژگی‌های امیرالمؤمنین عباراتی در متن خطبه به کار رفته که موجب شده برخی از علمای [[شیعه]] این خطبه را به لحاظ محتوایی غیرقابل دفاع بدانند. در این بخش صفاتی به امام علی نسبت داده شده است که در متون دیگر حدیثی همانند آن دیده نمی‌شود و به گفته برخی از حدیث‌شناسان مثل [[علامه مجلسی]] نمونه این تعابیر در کتاب‌های [[غلات]] مشاهده می‌شود.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج ۲۵، ص ۳۴۸</ref> | در بخش ویژگی‌های امیرالمؤمنین عباراتی در متن خطبه به کار رفته که موجب شده برخی از علمای [[شیعه]] این خطبه را به لحاظ محتوایی غیرقابل دفاع بدانند. در این بخش صفاتی به امام علی(ع) نسبت داده شده است که در متون دیگر حدیثی همانند آن دیده نمی‌شود و به گفته برخی از حدیث‌شناسان مثل [[علامه مجلسی]] نمونه این تعابیر در کتاب‌های [[غلات]] مشاهده می‌شود.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج ۲۵، ص ۳۴۸</ref> | ||
در بخش توصیف ویژگی‌های آخر الزمان تاکید این خطبه بر گسترش فساد و دوری مردم از ظواهر دینی است. | در بخش توصیف ویژگی‌های آخر الزمان تاکید این خطبه بر گسترش فساد و دوری مردم از ظواهر دینی است. | ||
==منبع و سند خطبه== | ==منبع و سند خطبه== | ||
آنچه امروزه به عنوان خطبة البیان معروف است در [[نهج البلاغه]] و نیز سایر منابع قدیمی شیعه وجود ندارد. به گفته نویسنده مقاله [http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/6001813870301.pdf خطبة البیان و شطحیات عارفان]، برخی از عبارت‌های این خطبه در منابع قدیمی‌تر مثل [[بصائر الدرجات]] و [[رجال کشی]] و [[الکافی (کتاب)|کافی]] وجود دارد و در [[مناقب آل ابی طالب (کتاب)|مناقب]] [[ابن شهرآشوب مازندرانی|ابن‌شهرآشوب]] با نام خطبة الافتخار به برخی از فرازهای آن استناد شده که شباهت بسیار زیادی به خطبه بیان دارد.<ref>[http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/6001813870301.pdf صادقی، خطبة البیان و شطحیات عارفان]</ref> ولی به گفته مصطفی صادقی هیچ یک از عبارات اختصاصی این خطبه در منابع قبلی نیست و سازندگان این خطبه در واقع از عبارات پیشینیان برای تکمیل کار خود استفاده کرده‌اند.<ref>[http://www.hadith.net/n145-e3984-p58.html خطبة البیان و خطبه های منسوب به امیرمؤمنان(ع)] </ref> | آنچه امروزه به عنوان خطبة البیان معروف است در [[نهج البلاغه]] و نیز سایر منابع قدیمی [[شیعه]] وجود ندارد. به گفته نویسنده مقاله [http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/6001813870301.pdf خطبة البیان و شطحیات عارفان]، برخی از عبارت‌های این خطبه در منابع قدیمی‌تر مثل [[بصائر الدرجات]] و [[رجال کشی]] و [[الکافی (کتاب)|کافی]] وجود دارد و در [[مناقب آل ابی طالب (کتاب)|مناقب]] [[ابن شهرآشوب مازندرانی|ابن‌شهرآشوب]] با نام خطبة الافتخار به برخی از فرازهای آن استناد شده که شباهت بسیار زیادی به خطبه بیان دارد.<ref>[http://www.sid.ir/fa/VEWSSID/J_pdf/6001813870301.pdf صادقی، خطبة البیان و شطحیات عارفان]</ref> ولی به گفته مصطفی صادقی هیچ یک از عبارات اختصاصی این خطبه در منابع قبلی نیست و سازندگان این خطبه در واقع از عبارات پیشینیان برای تکمیل کار خود استفاده کرده‌اند.<ref>[http://www.hadith.net/n145-e3984-p58.html خطبة البیان و خطبه های منسوب به امیرمؤمنان(ع)] </ref> | ||
مفصل‌ترین نقل خطبة البیان در کتاب [[الزام الناصب]] آمده است. نویسنده الزام الناصب سه نسخه از خطبه را نقل کرده و برای دو نسخه نخست آن هیچ منبعی معرفی نکرده<ref>یزدی حائری، الزام الناصب، ج ۲، ص ۱۴۸</ref> و نسخه سوم را به دار المنتظم نوشته محمد بن طلحه [[شافعی]] نسبت داده که از منابع اهل سنت است.<ref>یزدی حائری، الزام الناصب، ج ۲، ص ۱۹۱</ref> ولی مصطفی صادقی که مقاله‌ای درباره منابع خطبه البیان نوشته با بررسی نسخه خطی مربوط مدعی است که نویسنده الزام الناصب دچار دو اشتباه شده است. او معتقد است که نام صحیح کتاب عبارت است از الدر المنظم فی السر الاعظم و نیز نتیجه گرفته است که این خطبه در صفحاتی از نسخه خطی درج شده که ارتباطی به الدر المنظم ندارد و به دلیل افتادگی در صفحات نسخه خطی، نویسنده این بخش مشخص نیست.<ref>[http://www.hadith.net/n145-e3984-p60.html خطبة البیان و خطبه های منسوب به امیرمؤمنان(ع)] </ref> | مفصل‌ترین نقل خطبة البیان در کتاب [[الزام الناصب]] آمده است. نویسنده الزام الناصب سه نسخه از خطبه را نقل کرده و برای دو نسخه نخست آن هیچ منبعی معرفی نکرده<ref>یزدی حائری، الزام الناصب، ج ۲، ص ۱۴۸</ref> و نسخه سوم را به دار المنتظم نوشته محمد بن طلحه [[شافعی]] نسبت داده که از منابع اهل سنت است.<ref>یزدی حائری، الزام الناصب، ج ۲، ص ۱۹۱</ref> ولی مصطفی صادقی که مقاله‌ای درباره منابع خطبه البیان نوشته با بررسی نسخه خطی مربوط مدعی است که نویسنده الزام الناصب دچار دو اشتباه شده است. او معتقد است که نام صحیح کتاب عبارت است از الدر المنظم فی السر الاعظم و نیز نتیجه گرفته است که این خطبه در صفحاتی از نسخه خطی درج شده که ارتباطی به الدر المنظم ندارد و به دلیل افتادگی در صفحات نسخه خطی، نویسنده این بخش مشخص نیست.<ref>[http://www.hadith.net/n145-e3984-p60.html خطبة البیان و خطبه های منسوب به امیرمؤمنان(ع)] </ref> | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
[[تطنجیه]] | [[تطنجیه]] | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۳: | ||
* تبریزی، جواد، صراط النجاة، دار الصدیقه الشهیده، ۱۴۲۷ ق. | * تبریزی، جواد، صراط النجاة، دار الصدیقه الشهیده، ۱۴۲۷ ق. | ||
* تهرانی، آقابزرگ، الذریعه. | * تهرانی، آقابزرگ، الذریعه. | ||
* حافظ | * [[حافظ رجب برسی|حافظ برسی]]، رجب بن محمد، مشارق انوار الیقین فی اسرار امیرالمؤمنین علیه السلام، انتشارات اعلمی، بیروت، ۱۴۲۲ ق. | ||
* صادقی، مصطفی، [http://www.hadith.net/n145-e3984-p49.html خطبه البیان و خطبه‌های منسوب به امیر مومنان]، مجله علوم حدیث، شماره ۳۳. پاییز ۱۳۸۳. | * صادقی، مصطفی، [http://www.hadith.net/n145-e3984-p49.html خطبه البیان و خطبه‌های منسوب به امیر مومنان]، مجله علوم حدیث، شماره ۳۳. پاییز ۱۳۸۳. | ||
* طبسی، نجم‌الدین، [http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920712000789 سید حسنی در خطبه البیان]، مندرج در ماهنامه انتظار موعود، ش ۳۲. | * طبسی، نجم‌الدین، [http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13920712000789 سید حسنی در خطبه البیان]، مندرج در ماهنامه انتظار موعود، ش ۳۲. | ||
* مجلسی، محمد باقر، [[بحار الانوار]]، نسخه نرم افزار جامع الاحادیث ۳.۵. | * مجلسی، محمد باقر، [[بحار الانوار]]، نسخه نرم افزار جامع الاحادیث ۳.۵. | ||
* مکارم | * [[مکارم شیرازی]]، ناصر، استفتائات جدید، مدرسه امام امیرالمؤمنین، ۱۴۲۷ ق. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{امام علی (ع)}} | {{امام علی (ع)}} | ||