پرش به محتوا

مکارم الاخلاق (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
جز (تمیزکاری)
خط ۲۷: خط ۲۷:
| شابک            =
| شابک            =
}}
}}
'''مَکارِمُ الْاَخْلاق''' کتابی در باب آداب و [[اخلاق اسلامی]] نوشته [[حسن بن فضل طبرسی]]  به زبان عربی. این اثر از معروف‌ترین کتاب‌های اخلاق و از منابع [[شیعه]] در این زمینه است. کتاب مکارم الاخلاق در کشورهای مختلف مختلف چاپ شده است. چاپ آن در [[مصر]]، با تحریفاتی همراه شد که منجر به واکنش علمای شیعه و جمع‌آوری نسخه‌های آن گردید. چندین ترجمه از مکارم الاخلاق، به زبان فارسی وجود دارد.
'''مَکارِمُ الْاَخْلاق''' کتابی در باب آداب و [[اخلاق اسلامی]] نوشته [[حسن بن فضل طبرسی]]  به زبان عربی. این اثر از منابع [[شیعه]] و از معروف‌ترین کتاب‌ها در زمینه آداب و اخلاق است. کتاب مکارم الاخلاق در کشورهای مختلف چاپ شده است. چاپ آن در [[مصر]]، با تحریفاتی همراه شد که منجر به واکنش علمای شیعه و جمع‌آوری نسخه‌های آن گردید. چندین ترجمه از مکارم الاخلاق، به زبان فارسی وجود دارد.


== مؤلف==
== مؤلف==
{{اصلی|حسن بن فضل طبرسی }}
{{اصلی|حسن بن فضل طبرسی }}
رضی‌الدین حسن بن فضل طبرسی از عالمان شیعه در قرن ششم قمری و فرزند [[امین الاسلام طبرسی]] صاحب [[تفسیر]] [[مجمع البیان]] است.<ref>پاک‌نیا، آشنایی با منابع دست اول شیعه،۱۳۸۷ش.</ref> به گفته رضا استادی، استناد مکارم الاخلاق به حسن بن فضل طبرسی قطعی است و توجه علما و وجود نسخه‌های فراوان، انتساب آن را به وی تأیید می‌کند.<ref>استادی، تحریف «مکارم الأخلاق» و عکس‌العمل فقهای شیعه، ۱۳۷۷ش.</ref>  
رضی‌الدین حسن بن فضل طبرسی از عالمان شیعه در قرن ششم قمری و فرزند [[امین الاسلام طبرسی]] صاحب [[تفسیر]] [[مجمع البیان]] است.<ref>پاک‌نیا، آشنایی با منابع دست اول شیعه،۱۳۸۷ش.</ref> به گفته [[رضا استادی]]، استناد مکارم الاخلاق به حسن بن فضل طبرسی قطعی است و توجه علما و وجود نسخه‌های فراوان، انتساب آن را به وی تأیید می‌کند.<ref>استادی، تحریف «مکارم الأخلاق» و عکس‌العمل فقهای شیعه، ۱۳۷۷ش.</ref>  


== انگیزه نگارش و محتوا==
== انگیزه نگارش و محتوا==
طبرسی در مقدمه کتاب مکارم الاخلاق، انگیزه خود از نگارش کتاب را گردآوردن شمه‌ای از  اعمال و حالات [[پیامبر(ص)]] و [[ائمه(ع)]] در سفر و حضر، خوردن و آشامیدن و...، با هدف تربیت مردم ذکر کرده است.<ref>طبرسی، مکارم الاخلاق، ۱۳۷۷ش، ص۸.</ref>
طبرسی در مقدمه کتاب مکارم الاخلاق، انگیزه خود از نگارش کتاب را گردآوردن شمه‌ای از  اعمال و حالات [[پیامبر(ص)]] و [[ائمه(ع)]] در سفر و حضَر، خوردن و آشامیدن و...، با هدف تربیت مردم ذکر کرده است.<ref>طبرسی، مکارم الاخلاق، ۱۳۷۷ش، ص۸.</ref>


این کتاب دارای ۱۲ باب است که به بیان آداب پرداخته است گاه در ذیل ابواب به فصل‌هایی پرداخته که عنوان اخلاقی نیز دارند.<ref> احمدپور، کتابشناخت اخلاق اسلامی، ۱۳۸۵ش، ص۲۷۷. </ref>
این کتاب ۱۲ باب دارد که به بیان آداب پرداخته است گاه در ذیل ابواب به فصل‌هایی پرداخته که عنوان اخلاقی نیز دارند.<ref> احمدپور، کتابشناخت اخلاق اسلامی، ۱۳۸۵ش، ص۲۷۷. </ref>
{{ستون-شروع|3}}
{{ستون-شروع|3}}
# اخلاق و اوصاف پیامبر(ص) ؛
# اخلاق و اوصاف پیامبر(ص) ؛
خط ۵۳: خط ۵۳:


==انتشار و تحریف==
==انتشار و تحریف==
در چاپ مصر تحریفات و تصرفاتی صورت گرفت. [[سیدمحسن امین]] در [[اعیان الشیعه]]، تمام موارد تحریف کتاب را آورده و درباره آن‌ها توضیح داده است:
کتاب مکارم الاخلاق در کشورهای ایران، لبنان، عراق و مصر چاپ شده است.<ref>استادی، ص۱۹۴.</ref> البته در چاپ‌های مختلف آن در مصر که در سال‌های ۱۳۰۰ق تا ۱۳۰۶ق انجام شده، تحریفات و تصرفاتی صورت گرفته است.<ref>استادی، ص۱۹۴.</ref> برخی از این تحریفات عبارتند از:
* احادیث فضائل امیرمؤمنان [[علی(ع)]] و [[حضرت زهرا]](س) حذف شده است.
* احادیث فضائل امیرمؤمنان [[علی(ع)]] و [[حضرت زهرا]] حذف شده است.
* در بسیاری از موارد نام یکی از [[شیخین]] (ابوبکر و عمر) جایگزین نام امام علی(ع) شده است.
* در مواردی نام یکی از [[شیخین]] (ابوبکر و عمر) جایگزین نام امام علی(ع) شده است.
* عبارت  «رضی‌الله عنه»  پس از نام ائمه جایگزین «علیه‌السلام» شده است.
* عبارت  «رضی‌الله عنه»  پس از نام ائمه جایگزین «علیه‌السلام» شده است.
* در برخی موارد، واژه بعض العلماء، بعض الحکماء و بعض الصالحین جایگزین نام‌های ائمه شده است.
* در برخی موارد، واژه بعض العلماء، بعض الحکماء و بعض الصالحین جایگزین نام‌های ائمه شده است.
خط ۶۱: خط ۶۱:


=== واکنش‌ها===
=== واکنش‌ها===
تحریف مکارم الاخلاق با واکنش عالمان شیعه مواجه شد: به دستور [[میرزای شیرازی]] نسخه‌های خطی و قدیمی کتاب جمع‌آوری شد. [[محمدباقر بهاری همدانی]] (متوفای ۱۳۳۳ق) در رساله  «''تَسْدیدُ الْمَکارم وَ تَفْضیحُ الظّالم فی بَیان تَحْریف مَکارمِ الْاَخْلاق''»  به تحریفات کتاب که شامل تغییرات، اضافات و حذفیات می‌شد، اشاره کرده است. همچنین [[میرزا حبیب الله رشتی]]، [[محمدحسن مامقانی]]، [[میرزا حسین نوری]]، [[ملا حسینقلی همدانی]]، [[سید محمدکاظم طباطبایی]]، [[شیخ محمدطه نجف]]، [[محمدکاظم خراسانی]] و [[سید محمدحسن شیرازی]] از عالمان شیعه در اعتراض به چاپ مصر، نظرات خود را به ضمیمه رساله تسدید المکارم منتشر کردند.<ref>استادی، تحریف «مکارم الأخلاق» و عکس‌العمل فقهای شیعه، ۱۳۷۷ش.</ref>
تحریف مکارم الاخلاق با واکنش عالمان شیعه مواجه شد: به دستور [[میرزای شیرازی]] نسخه‌های خطی و قدیمی کتاب جمع‌آوری شد. [[محمدباقر بهاری همدانی]] (متوفای ۱۳۳۳ق) در رساله  «''تَسْدیدُ الْمَکارم وَ تَفْضیحُ الظّالم فی بَیان تَحْریف مَکارمِ الْاَخْلاق''»  به تحریفات کتاب که شامل تغییرات، اضافات و حذفیات می‌شد، اشاره کرده است.<ref>استادی، ص۱۹۶.</ref> او همچنین کتابی با عنوان «التنبیه علی ما فعل بالکتب من التحریف» در زمینه تحریفات کتب شیعه نوشته است.<ref>استادی، ص۱۹۵.</ref> همچنین [[میرزا حبیب الله رشتی]]، [[محمدحسن مامقانی]]، [[میرزا حسین نوری]]، [[ملا حسینقلی همدانی]]، [[سید محمدکاظم طباطبایی]]، [[شیخ محمدطه نجف]]، [[محمدکاظم خراسانی]] و [[سید محمدحسن شیرازی]] از عالمان شیعه در اعتراض به چاپ مصر، نظرات خود را به ضمیمه رساله تسدید المکارم منتشر کردند.<ref>استادی، تحریف «مکارم الأخلاق» و عکس‌العمل فقهای شیعه، ۱۳۷۷ش.</ref>


مکارم الاخلاق در کشورهای [[ایران]]، [[لبنان]] و [[عراق]] نیز چاپ و منتشر شده است. نسخه‌ای که در سال ۱۳۰۵ق استنساخ شده بود در سال ۱۳۱۱ق با تصحیح میر محمدصادق حسینی خوانساری چاپ سنگی شد اما در استنساخ و چاپ، توجهی به چاپ [[مصر]] و تحریفات آن نشده است.<ref>استادی، تحریف «مکارم الأخلاق» و عکس‌العمل فقهای شیعه، ۱۳۷۷ش.</ref><br /> این اثر، بعدها پس از سه بار چاپ در [[مصر]] چون مرتکب تحریف شده بود به دستور [[میرزا ابوالفضل تهرانی]] صاحب [[شفاء الصدور]]، شیخ محمود بن ملا صالح بروجردی با آن نسخه‌ها تطبیق داده شد و موارد تصحیح شده در پایان کتاب آورده شد.<ref>استادی، تحریف «مکارم الأخلاق» و عکس‌العمل فقهای شیعه، ۱۳۷۷ش.</ref>
نسخه‌ای که در سال ۱۳۰۵ق استنساخ شده بود در سال ۱۳۱۱ق با تصحیح میر محمدصادق حسینی خوانساری چاپ سنگی شد اما در استنساخ و چاپ، توجهی به چاپ [[مصر]] و تحریفات آن نشده است.<ref>استادی، تحریف «مکارم الأخلاق» و عکس‌العمل فقهای شیعه، ۱۳۷۷ش.</ref><br /> این اثر، بعدها پس از سه بار چاپ در [[مصر]] چون مرتکب تحریف شده بود به دستور [[میرزا ابوالفضل تهرانی]] صاحب [[شفاء الصدور]]، شیخ محمود بن ملا صالح بروجردی با آن نسخه‌ها تطبیق داده شد و موارد تصحیح شده در پایان کتاب آورده شد.<ref>استادی، تحریف «مکارم الأخلاق» و عکس‌العمل فقهای شیعه، ۱۳۷۷ش.</ref>


==ترجمه‌ها==
==ترجمه‌ها==