پرش به محتوا

مکارم الاخلاق (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
افزایش منبع
جز (تمیزکاری)
جز (افزایش منبع)
خط ۳۱: خط ۳۱:
== مؤلف==
== مؤلف==
{{اصلی|حسن بن فضل طبرسی }}
{{اصلی|حسن بن فضل طبرسی }}
رضی‌الدین حسن بن فضل طبرسی از عالمان شیعه در قرن ششم قمری و فرزند [[امین الاسلام طبرسی]] صاحب [[تفسیر]] [[مجمع البیان]] است.<ref>پاک‌نیا، آشنایی با منابع دست اول شیعه،۱۳۸۷ش.</ref> به گفته [[رضا استادی]]، استناد مکارم الاخلاق به حسن بن فضل طبرسی قطعی است و توجه علما و وجود نسخه‌های فراوان، انتساب آن را به وی تأیید می‌کند.<ref>استادی، تحریف «مکارم الأخلاق» و عکس‌العمل فقهای شیعه، ۱۳۷۷ش.</ref>  
رضی‌الدین حسن بن فضل طبرسی از عالمان شیعه در قرن ششم قمری و فرزند [[امین الاسلام طبرسی]] صاحب [[تفسیر]] [[مجمع البیان]] است.<ref>پاک‌نیا، آشنایی با منابع دست اول شیعه،۱۳۸۷ش.</ref> هرچند به گفته سید محسن امین برخی این کتاب را به امین الاسلام طبرسی نسبت داده‌اند<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۵، ص۲۲۴.</ref> اما چنانچه [[رضا استادی]] گفته، استناد مکارم الاخلاق به حسن بن فضل طبرسی قطعی است و توجه علما و وجود نسخه‌های فراوان، انتساب آن را به وی تأیید می‌کند.<ref>استادی، تحریف «مکارم الأخلاق» و عکس‌العمل فقهای شیعه، ۱۳۷۷ش.</ref> به گفته امین، طبرسی مکارم الاخلاق را در زمان زنده بودن پدرش نوشته است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۵، ص۲۲۴.</ref>


== انگیزه نگارش و محتوا==
== انگیزه نگارش و محتوا==
خط ۵۳: خط ۵۳:


==انتشار و تحریف==
==انتشار و تحریف==
کتاب مکارم الاخلاق در کشورهای ایران، لبنان، عراق و مصر چاپ شده است.<ref>استادی، ص۱۹۴.</ref> البته در چاپ‌های مختلف آن در مصر که در سال‌های ۱۳۰۰ق تا ۱۳۰۶ق انجام شده، تحریفات و تصرفاتی صورت گرفته است.<ref>استادی، ص۱۹۴.</ref> برخی از این تحریفات عبارتند از:
به گفته محسن امین کتاب مکارم الاخلاق در زمان حیات مؤلفش منتشر شده است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۵، ص۲۲۴.</ref> این کتاب در کشورهای ایران، لبنان، عراق و مصر چاپ شده است.<ref>استادی، ص۱۹۴.</ref> البته در چاپ‌های مختلف آن در مصر که در سال‌های ۱۳۰۰ق تا ۱۳۰۶ق انجام شده، تحریفات و تصرفاتی صورت گرفته است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۵، ص۲۲۴.</ref> برخی از این تحریفات عبارتند از:
* احادیث فضائل امیرمؤمنان [[علی(ع)]] و [[حضرت زهرا]] حذف شده است.
* احادیث فضائل امیرمؤمنان [[علی(ع)]] و [[حضرت زهرا]]، [[حسنین]] و... حذف شده است.
* در مواردی نام یکی از [[شیخین]] (ابوبکر و عمر) جایگزین نام امام علی(ع) شده است.
* عبارت  «رضی‌الله عنه»  پس از نام ائمه جایگزین «علیه‌السلام» شده است.
* عبارت  «رضی‌الله عنه»  پس از نام ائمه جایگزین «علیه‌السلام» شده است.
* در برخی موارد، واژه بعض العلماء، بعض الحکماء و بعض الصالحین جایگزین نام‌های ائمه شده است.
* در برخی موارد، واژه بعض العلماء، بعض الحکماء و بعض الصالحین جایگزین نام‌های ائمه شده است.
* در برخی موارد نام [[عایشه]] و [[حفصه]] را جایگزین نام فاطمه(س) کرده‌اند.<ref>پاک‌نیا، آشنایی با منابع دست اول شیعه، ۱۳۸۷ش.</ref>
* در برخی موارد نام [[عایشه]] را جایگزین نام فاطمه(س) و نام افراد دیگری را جایگزین نام امام علی کرده‌اند.
* افزودن احادیثی از کتاب‌های اهل سنت مانند صحیح مسلم، صحیح مسلم به کتاب.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۵، ص۲۲۴.</ref>


=== واکنش‌ها===
=== واکنش‌ها===
تحریف مکارم الاخلاق با واکنش عالمان شیعه مواجه شد: به دستور [[میرزای شیرازی]] نسخه‌های خطی و قدیمی کتاب جمع‌آوری شد. [[محمدباقر بهاری همدانی]] (متوفای ۱۳۳۳ق) در رساله  «''تَسْدیدُ الْمَکارم وَ تَفْضیحُ الظّالم فی بَیان تَحْریف مَکارمِ الْاَخْلاق''» به تحریفات کتاب که شامل تغییرات، اضافات و حذفیات می‌شد، اشاره کرده است.<ref>استادی، ص۱۹۶.</ref> او همچنین کتابی با عنوان «التنبیه علی ما فعل بالکتب من التحریف» در زمینه تحریفات کتب شیعه نوشته است.<ref>استادی، ص۱۹۵.</ref> همچنین [[میرزا حبیب الله رشتی]]، [[محمدحسن مامقانی]]، [[میرزا حسین نوری]]، [[ملا حسینقلی همدانی]]، [[سید محمدکاظم طباطبایی]]، [[شیخ محمدطه نجف]]، [[محمدکاظم خراسانی]] و [[سید محمدحسن شیرازی]] از عالمان شیعه در اعتراض به چاپ مصر، نظرات خود را به ضمیمه رساله تسدید المکارم منتشر کردند.<ref>استادی، تحریف «مکارم الأخلاق» و عکس‌العمل فقهای شیعه، ۱۳۷۷ش.</ref>
تحریف مکارم الاخلاق با واکنش عالمان شیعه مواجه شد. [[محمدباقر بهاری همدانی]] (متوفای ۱۳۳۳ق) در رساله  «''تَسْدیدُ الْمَکارم وَ تَفْضیحُ الظّالم فی بَیان تَحْریف مَکارمِ الْاَخْلاق''» به تحریفات کتاب که شامل تغییرات، اضافات و حذفیات می‌شد، اشاره کرده است.<ref>استادی، ص۱۹۶.</ref> او همچنین کتابی با عنوان «التنبیه علی ما فعل بالکتب من التحریف» در زمینه تحریفات کتب شیعه نوشته است.<ref> استادی، ص۱۹۵.</ref> همچنین [[میرزا حبیب الله رشتی]]، [[محمدحسن مامقانی]]، [[میرزا حسین نوری]]، [[ملا حسینقلی همدانی]]، [[سید محمدکاظم طباطبایی]]، [[شیخ محمدطه نجف]]، [[محمدکاظم خراسانی]] و [[سید محمدحسن شیرازی]] از عالمان شیعه در اعتراض به چاپ مصر، نظرات خود را به ضمیمه رساله تسدید المکارم منتشر کردند.<ref>استادی، تحریف «مکارم الأخلاق» و عکس‌العمل فقهای شیعه، ۱۳۷۷ش.</ref>
 
به دستور [[میرزای شیرازی]] کتاب در سال ۱۳۱۴ق از روی نسخه اصلی چاپ شد.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۵، ص۲۲۵.</ref> شیخ محمود بن ملا صالح بروجروی  کتاب را تصحیح کرد و به صورت مختصر به تحریفات چاپ مصر اشاره کرده است.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۵، ص۲۲۴.</ref>


نسخه‌ای که در سال ۱۳۰۵ق استنساخ شده بود در سال ۱۳۱۱ق با تصحیح میر محمدصادق حسینی خوانساری چاپ سنگی شد اما در استنساخ و چاپ، توجهی به چاپ [[مصر]] و تحریفات آن نشده است.<ref>استادی، تحریف «مکارم الأخلاق» و عکس‌العمل فقهای شیعه، ۱۳۷۷ش.</ref><br /> این اثر، بعدها پس از سه بار چاپ در [[مصر]] چون مرتکب تحریف شده بود به دستور [[میرزا ابوالفضل تهرانی]] صاحب [[شفاء الصدور]]، شیخ محمود بن ملا صالح بروجردی با آن نسخه‌ها تطبیق داده شد و موارد تصحیح شده در پایان کتاب آورده شد.<ref>استادی، تحریف «مکارم الأخلاق» و عکس‌العمل فقهای شیعه، ۱۳۷۷ش.</ref>


==ترجمه‌ها==
==ترجمه‌ها==
کتاب مکارم الاخلاق بارها ترجمه شده است:
ترجمه هایی از کتاب مکارم الاخلاق به زبان فارسی وجود دارد:
* ترجمه مکارم الاخلاق، میرزا [[محمدعلی مدرس چهاردهی]]؛
* ترجمه مکارم الاخلاق، میرزا [[محمدعلی مدرس چهاردهی]]؛
* ترجمه مکارم الاخلاق، محمدباقر بهاری همدانی؛
* ترجمه مکارم الاخلاق، محمدباقر بهاری همدانی؛
* ترجمه مکارم الاخلاق، سیدابراهیم میرباقری، در دو جلد، ناشر: فراهانی، تهران، ۱۳۶۵ش.
* ترجمه مکارم الاخلاق، سیدابراهیم میرباقری، در دو جلد، ناشر: فراهانی، تهران، ۱۳۶۵ش.
*ترجمه مکارم الاخلاق، احمد احمدزاده
*ترجمه مکارم الاخلاق، احمد احمدزاده
*آداب زندگی اسلامی، عبدالرحیم عقیقی بخشایشی.<ref>پاک‌نیا، آشنایی با منابع دست اول شیعه، ۱۳۸۷ش.</ref>
*آداب زندگی اسلامی، عبدالرحیم عقیقی بخشایشی.<ref>پاک‌نیا، آشنایی با منابع دست اول شیعه، ۱۳۸۷ش.</ref> به گفته محسن امین برخی ترجمه فارسی مکارم الاخلاق را به خود طبرسی نسبت داده‌اند.<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۵، ص۲۲۵.</ref>
 
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس۲}}
{{پانویس۲}}
خط ۸۰: خط ۸۰:
*پاک‌نیا، عبدالکریم، آشنایی با منابع دست اول شیعه (مکارم الاخلاق)، مبلغان، آبان و آذر ۱۳۸۷ش- شماره ۱۰۹.
*پاک‌نیا، عبدالکریم، آشنایی با منابع دست اول شیعه (مکارم الاخلاق)، مبلغان، آبان و آذر ۱۳۸۷ش- شماره ۱۰۹.
*احمدپور، مهدی، کتابشناخت اخلاق اسلامی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۵ش.
*احمدپور، مهدی، کتابشناخت اخلاق اسلامی، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۵ش.
* امین، سید محسن، اعیان الشیعه، تحقیق: حسن امین، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق/۱۹۸۶م.
{{کتاب های اخلاقی شیعه}}
{{کتاب های اخلاقی شیعه}}
{{کتاب‌شناسی شیعه (قرن ششم)}}
{{کتاب‌شناسی شیعه (قرن ششم)}}


<onlyinclude>{{درجه‌بندی
<onlyinclude>{{درجه‌بندی