پرش به محتوا

طوفان نوح: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳ مارس ۲۰۱۷
imported>M.bahrami
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>M.bahrami
خط ۲: خط ۲:


==داستان طوفان نوح(ع)==
==داستان طوفان نوح(ع)==
بر اساس آنچه در آیات قرآن کریم درباره طوفان نوح(ع) بیان شده است طوفان در واقع [[عذاب|عذاب الهی]] برای از بین بردن قوم [[شرک|مشرک]] حضرت [[نوح (پیامبر)|نوح]] بوده است<ref>رک: سوره اعراف، آیه ۶۴؛ سوره هود، آیه ۴۰-۴۱؛ سوره انبیاء، آیه ۷۱؛ سوره نوح، آیه ۲۵.</ref>. قومی که بر اساس گزارش آیات قرآن [[بت پرست]] بودند و بت‌هایی با نام‌های «ود»، «سواع»، «یغوث»، «یعوق» و «نسر» را می‌پرستیدند<ref>سوره نوح، آیه ۲۳</ref>. نوح برای [[هدایت]] آنها شب و روز تلاش کرد اما در نهایت موفق به هدایت آنها نشد.<ref>سوره نوح، آیه ۵</ref> بعد از مدت‌های طولانی دعوت مردم به [[توحید|یکتا پرستی]] تنها عده معدودی به او ایمان آوردند.<ref>بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص قرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ۱۶.</ref> بر اساس آنچه در قرآن کریم آمده است؛ قومش او را دروغگو خطاب می‌کردند و دلایل عدم ایمان آنها این بود که می‌گفتند تو جز بشری مثل ما نیستی، آنان که اطراف تو هستند کمتر از ما هستند و در نهایت اینکه تو از لحاظ خویشاوندی هیچ برتری نسبت به ما نداری.<ref>سوره هود، آیه ۲۷</ref> به گزارش قرآن کریم نوح(ع) نهصد و پنجاه سال در میان قوم خود آنها را به یکتا پرستی دعوت کرد و در طول این مدت از خداوند درخواست عذاب قومش را طلب نکرد.<ref>سوره عنکبوت، آیه ۱۴</ref>  
بر اساس آنچه در آیات قرآن کریم درباره طوفان نوح(ع) بیان شده است طوفان در واقع [[عذاب|عذاب الهی]] برای از بین بردن قوم [[شرک|مشرک]] حضرت [[نوح (پیامبر)|نوح]] بوده است<ref>رک: سوره اعراف، آیه ۶۴؛ سوره هود، آیه ۴۰-۴۱؛ سوره انبیاء، آیه ۷۱؛ سوره نوح، آیه ۲۵.</ref>. قومی که بر اساس گزارش آیات قرآن [[بت پرست]] بودند و بت‌هایی با نام‌های «ود»، «سواع»، «یغوث»، «یعوق» و «نسر» را می‌پرستیدند<ref>سوره نوح، آیه ۲۳.</ref>. نوح برای [[هدایت]] آنها شب و روز تلاش کرد اما در نهایت موفق به هدایت آنها نشد.<ref>سوره نوح، آیه ۵.</ref> بعد از مدت‌های طولانی دعوت مردم به [[توحید|یکتا پرستی]] تنها عده معدودی به او ایمان آوردند.<ref>بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص قرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ۱۶.</ref> بر اساس آنچه در قرآن کریم آمده است؛ قومش او را دروغگو خطاب می‌کردند و دلایل عدم ایمان آنها این بود که می‌گفتند تو جز بشری مثل ما نیستی، آنان که اطراف تو هستند کمتر از ما هستند و در نهایت اینکه تو از لحاظ خویشاوندی هیچ برتری نسبت به ما نداری.<ref>سوره هود، آیه ۲۷.</ref> به گزارش قرآن کریم نوح(ع) نهصد و پنجاه سال در میان قوم خود آنها را به یکتا پرستی دعوت کرد و در طول این مدت از خداوند درخواست عذاب قومش را طلب نکرد.<ref>سوره عنکبوت، آیه ۱۴.</ref>  


در نهایت خداوند به نوح [[وحی]] کرد که این مردم کافر پس از این هرگز ایمان نخواهند آورد.<ref>سوره هود، آیه ۳۶</ref> در این زمان حضرت نوح(ع) قوم خود را نفرین کرد و گفت: «پروردگارا از کافران هیچ جنبده‌ای بر زمین بر جای مگذار»<ref>سوره نوح، آیه ۲۶</ref>. مرحوم طبرسی معتقد است بر اثر این نفرین او (ع) زن‌ها و مردها عقیم شدند و چهل سال بچه‌ای از آنها متولد نشد و قحطی همه جا را فرا گرفت، تا اینكه هر چه داشتند از بین رفت و بیچاره و بدبخت شدند. در این هنگام نوح به آنها گفت: از خداوند طلب آمرزش كنید كه او آمرزنده است<ref>سوره نوح، آیه ۱۰.</ref>. باز هم بنای خیره سری گذاشتند و از دعوت نوح(ع) خودداری كردند. آنها به یكدیگر سفارش می‌كردند كه خدایان خود را فراموش نكنید.<ref>طبرسی،
در نهایت خداوند به نوح [[وحی]] کرد که این مردم کافر پس از این هرگز ایمان نخواهند آورد.<ref>سوره هود، آیه ۳۶.</ref> در این زمان حضرت نوح(ع) قوم خود را نفرین کرد و گفت: «پروردگارا از کافران هیچ جنبده‌ای بر زمین بر جای مگذار»<ref>سوره نوح، آیه ۲۶.</ref>. مرحوم طبرسی معتقد است بر اثر این نفرین او (ع) زن‌ها و مردها عقیم شدند و چهل سال بچه‌ای از آنها متولد نشد و قحطی همه جا را فرا گرفت، تا اینكه هر چه داشتند از بین رفت و بیچاره و بدبخت شدند. در این هنگام نوح به آنها گفت: از خداوند طلب آمرزش كنید كه او آمرزنده است<ref>سوره نوح، آیه ۱۰.</ref>. باز هم بنای خیره سری گذاشتند و از دعوت نوح(ع) خودداری كردند. آنها به یكدیگر سفارش می‌كردند كه خدایان خود را فراموش نكنید.<ref>طبرسی،
ترجمه تفسیر مجمع البیان، ۱۳۵۲ش، ج‌۹، ص ۱۴۴- ۱۴۵.</ref>
ترجمه تفسیر مجمع البیان، ۱۳۵۲ش، ج‌۹، ص ۱۴۴- ۱۴۵.</ref>


این گونه بود که خداوند نیز با طوفان بزرگی که همه [[شرک|مشرکان]] را از بین ببرد درخواست نوح را اجابت کرد.<ref>رک: سوره هود، آیه ۲۵-۴۹؛ سوره نوح، آیه ۱-۲۵</ref> قرآن کریم به طوفان نوح ۱۲ بار اشاره کرده است. رویکرد قرآن کریم در خصوص قصه طوفان نوح در چارچوب اهداف [[قصه های قرآن|قصه‌های قرآنی]] است لذا خداوند با وجود تکرار آن در آیات متعدد به بیان جزئیات این داستان نپرداخته است.<ref>بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۰.</ref> بر همین اساس جزئیات مختلف و متعددی به این داستان اضافه شده است که بیومی معتقد است روایات خرافی فراوانی در خصوص مساله طوفان و کشتی نوح وجود دارد که باعث شده است بسیاری از مسائل روشن در خصوص این داستان تیره و تار شود.<ref>بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۰.</ref>
این گونه بود که خداوند نیز با طوفان بزرگی که همه [[شرک|مشرکان]] را از بین ببرد درخواست نوح را اجابت کرد.<ref>رک: سوره هود، آیه ۲۵-۴۹؛ سوره نوح، آیه ۱-۲۵.</ref> قرآن کریم به طوفان نوح ۱۲ بار اشاره کرده است. رویکرد قرآن کریم در خصوص قصه طوفان نوح در چارچوب اهداف [[قصه های قرآن|قصه‌های قرآنی]] است لذا خداوند با وجود تکرار آن در آیات متعدد به بیان جزئیات این داستان نپرداخته است.<ref>بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۰.</ref> بر همین اساس جزئیات مختلف و متعددی به این داستان اضافه شده است که بیومی معتقد است روایات خرافی فراوانی در خصوص مساله طوفان و کشتی نوح وجود دارد که باعث شده است بسیاری از مسائل روشن در خصوص این داستان تیره و تار شود.<ref>بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۰.</ref>


'''فراوانی اشاره قرآن کریم به طوفان نوح(ع) بدین شرح است:'''
'''فراوانی اشاره قرآن کریم به طوفان نوح(ع) بدین شرح است:'''
خط ۳۰: خط ۳۰:


==گستره طوفان==
==گستره طوفان==
برخی از [[مفسر|مفسرین]] معتقدند با وجود اینکه قرآن در خصوص منطقه‌ای بودن یا جهانی بودن طوفان نص صریحی ندارد اما از ظاهر بسیاری از [[قرآن|آیات قرآن]] چنین بر می‌آید كه طوفان نوح(ع) جنبه منطقه‌ای نداشته است، بلكه حادثه‌ای بوده است که برای سراسر روی زمین اتفاق افتاده است<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۹، ص ۱۰۳؛ بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۸؛ النجار، قصص الانبیاء، ۱۴۰۶ق، ص ۳۶.</ref> زیرا كلمه ارض (زمین) در آیاتی که به طوفان نوح اشاره شده است به طور مطلق ذكر شده و اختصاص به منطقه‌ی خاصی ندارد.<ref>رک: آیه ۴۴ سوره هود؛ آیه ۲۶ سوره نوح</ref> همچنین آنها معتقدند که سیاق آیات مبنی بر این مطلب كه [[نوح (پیامبر)|نوح]] از حیوانات روی زمین نمونه‌هایی با خود برداشت نیز مؤید جهانی بودن طوفان است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۹، ص ۱۰۳</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] نیز در تفسیر المیزان معتقد است که وقتی دعوت نوح جهانی بوده است پس طوفان نوح نیز جهانی بوده و برای عموم بشر نازل شده است. وی برای اثبات این قول به آیات ۴۳ [[سوره هود]]، ۲۶ [[سوره نوح]] و ۷۷ [[سوره صافات]] استناد می‌کند.<ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ج ۱۰، ص ۲۹۳</ref> او و برخی دیگر همچنین با رد قول صاحب المنار که معتقد به منطقه‌ای بودن طوفان نوح است عنوان می‌کند که تحقیقات ژئولوژی نیز جهانی بودن طوفان نوح را اثبات می‌کند.<ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ج ۱۰، ص ۲۹۶. النجار، قصص الانبیاء، ۱۴۰۶ق، ص ۳۶.</ref>
برخی از [[مفسر|مفسرین]] معتقدند با وجود اینکه قرآن در خصوص منطقه‌ای بودن یا جهانی بودن طوفان نص صریحی ندارد اما از ظاهر بسیاری از [[قرآن|آیات قرآن]] چنین بر می‌آید كه طوفان نوح(ع) جنبه منطقه‌ای نداشته است، بلكه حادثه‌ای بوده است که برای سراسر روی زمین اتفاق افتاده است<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۹، ص ۱۰۳؛ بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۸؛ النجار، قصص الانبیاء، ۱۴۰۶ق، ص ۳۶.</ref> زیرا كلمه ارض (زمین) در آیاتی که به طوفان نوح اشاره شده است به طور مطلق ذكر شده و اختصاص به منطقه‌ی خاصی ندارد.<ref>رک: آیه ۴۴ سوره هود؛ آیه ۲۶ سوره نوح.</ref> همچنین آنها معتقدند که سیاق آیات مبنی بر این مطلب كه [[نوح (پیامبر)|نوح]] از حیوانات روی زمین نمونه‌هایی با خود برداشت نیز مؤید جهانی بودن طوفان است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۹، ص ۱۰۳</ref> [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] نیز در تفسیر المیزان معتقد است که وقتی دعوت نوح جهانی بوده است پس طوفان نوح نیز جهانی بوده و برای عموم بشر نازل شده است. وی برای اثبات این قول به آیات ۴۳ [[سوره هود]]، ۲۶ [[سوره نوح]] و ۷۷ [[سوره صافات]] استناد می‌کند.<ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ج ۱۰، ص ۲۹۳.</ref> او و برخی دیگر همچنین با رد قول صاحب المنار که معتقد به منطقه‌ای بودن طوفان نوح است عنوان می‌کند که تحقیقات ژئولوژی نیز جهانی بودن طوفان نوح را اثبات می‌کند.<ref>طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ۱۳۷۴ش، ج ۱۰، ص ۲۹۶. النجار، قصص الانبیاء، ۱۴۰۶ق، ص ۳۶.</ref>


[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] گزارش می‌دهد که علاوه بر ظهور برخی از آیات، از بسیاری از کتاب‌های تاریخی نیز جهانی بودن طوفان نوح استفاده می‌شود، به همین جهت تمام نژادهای كنونی را به یكی از سه فرزند [[نوح (پیامبر)|نوح(ع)]] (حام، و [[سام]] و یافث) كه بعد از نوح باقی ماندند باز می‌گردانند. وی همچنین عنوان می‌کند که در تاریخ طبیعی نیز دورانی بنام دوران باران‌های سیلابی دیده می‌شود كه اگر آن را الزاما مربوط به قبل از تولد جانداران ندانیم قابل تطبیق بر طوفان نوح می‌باشد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۹، ص ۱۰۳</ref> او بعد از بیان همه دلایل مبنی بر جهانی بودن طوفان نوح عنوان می‌کند که همه آن دلایل می‌تواند بر منطقه‌ای بودن نوح نیز تطبیق یابد چرا که خداود در قرآن کریم کلمه «ارض» را بر منطقه‌ای وسیع و نه همه جهان اطلاق کرده است و حمل حیوانان نیز به این دلیل بوده است که نسل حیوانات آن منطقه از بین نرود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۹، ص ۱۰۴</ref>
[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] گزارش می‌دهد که علاوه بر ظهور برخی از آیات، از بسیاری از کتاب‌های تاریخی نیز جهانی بودن طوفان نوح استفاده می‌شود، به همین جهت تمام نژادهای كنونی را به یكی از سه فرزند [[نوح (پیامبر)|نوح(ع)]] (حام، و [[سام]] و یافث) كه بعد از نوح باقی ماندند باز می‌گردانند. وی همچنین عنوان می‌کند که در تاریخ طبیعی نیز دورانی بنام دوران باران‌های سیلابی دیده می‌شود كه اگر آن را الزاما مربوط به قبل از تولد جانداران ندانیم قابل تطبیق بر طوفان نوح می‌باشد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۹، ص ۱۰۳.</ref> او بعد از بیان همه دلایل مبنی بر جهانی بودن طوفان نوح عنوان می‌کند که همه آن دلایل می‌تواند بر منطقه‌ای بودن نوح نیز تطبیق یابد چرا که خداود در قرآن کریم کلمه «ارض» را بر منطقه‌ای وسیع و نه همه جهان اطلاق کرده است و حمل حیوانان نیز به این دلیل بوده است که نسل حیوانات آن منطقه از بین نرود.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۹، ص ۱۰۴.</ref>


بیومی نیز معتقد است این اندیشه که طوفان جهانی بوده است صحیح نیست و برای آن در جلد چهارم کتاب بررسی تاریخی قصص قرآن احتجاج‌هایی آورده است و به آن احتجاج‌ها اضافه کرده است که بررسی الواح کهن از جمله [[سومری]]، [[بابلی]] و [[یهود|یهودی]] در خصوص طوفان نیز اشاره به عدم جهانی بودن طوفان نوح(ع) دارد.<ref>رک: بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۸-۹۱.</ref> البته در مقابل این اقوال قول دیگری نیز وجود دارد؛ [[رشید رضا|محمد رشید رضا]] معتقد است که طوفان نوح، طوفانی فراگیر بوده است و حتی اگر شامل قوم نوح بوده باشد معنایش این است که در آن زمان مردمان دیگری در زمین نمی‌زیستند.<ref>بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۸-۹۱.</ref>
بیومی نیز معتقد است این اندیشه که طوفان جهانی بوده است صحیح نیست و برای آن در جلد چهارم کتاب بررسی تاریخی قصص قرآن احتجاج‌هایی آورده است و به آن احتجاج‌ها اضافه کرده است که بررسی الواح کهن از جمله [[سومری]]، [[بابلی]] و [[یهود|یهودی]] در خصوص طوفان نیز اشاره به عدم جهانی بودن طوفان نوح(ع) دارد.<ref>رک: بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۸-۹۱.</ref> البته در مقابل این اقوال قول دیگری نیز وجود دارد؛ [[رشید رضا|محمد رشید رضا]] معتقد است که طوفان نوح، طوفانی فراگیر بوده است و حتی اگر شامل قوم نوح بوده باشد معنایش این است که در آن زمان مردمان دیگری در زمین نمی‌زیستند.<ref>بیومی مهرام، بررسی تاریخی قصص القرآن، ۱۳۸۹، ج۴، ص ۷۸-۹۱.</ref>
کاربر ناشناس