پرش به محتوا

صحاح سته: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۵ سپتامبر ۲۰۱۸
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (←‏پیوند به بیرون: افزایش ناوبری)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
[[پرونده:صحاح سته.jpg|بندانگشتی|صحاح سته]]
[[پرونده:صحاح سته.jpg|بندانگشتی|صحاح سته]]


'''صحاح سِتّه،''' عنوان شش مجموعه بزرگ از کتب حدیثی [[اهل سنت]] است. این کتاب‌ها نزد اهل سنت اعتبار بسیاری دارند؛ به گونه‌ای که پس از [[قرآن کریم]] مهمترین منابع دینی آنان به شمار می‌آیند. هر چند تنها دو عنوان از این کتاب‌ها صحیح و چهار عنوان دیگر، سنن است اما به همه آنها صحاح به (معنای صحیح‌ها)می‌گویند. این منابع عبارتند از: [[صحیح بخاری]]، [[صحیح مسلم]]، [[سنن ابی داوود]]، [[سنن ابن ماجه]]، [[سنن ترمذی]] و [[سنن نسائی]].
'''صحاح سِتّه،''' عنوان شش مجموعه بزرگ از کتب حدیثی [[اهل سنت]] است. این کتاب‌ها نزد اهل سنت اعتبار بسیاری دارند؛ به گونه‌ای که پس از [[قرآن کریم]] مهمترین منابع دینی آنان به شمار می‌آیند. هر چند تنها دو عنوان از این کتاب‌ها صحیح و چهار عنوان دیگر، سنن است اما به همه آنها صحاح به (معنای صحیح‌ها)می‌گویند. این منابع عبارتند از: [[صحیح بخاری]]، [[صحیح مسلم]]، [[سنن ابی داوود]]، [[سنن ابن ماجه]]، [[سنن ترمذی]] و [[سنن نسائی]].


بنابر نظر معیارهای حدیث‌شناختی علمای [[شیعه]] و حتی برخی از علمای اهل سنت، برخی از [[حدیث|احادیث]] این منابع، ضعیف و حتی ساختگی‌اند.
بنابر نظر معیارهای حدیث‌شناختی علمای [[شیعه]] و حتی برخی از علمای اهل سنت، برخی از [[حدیث|احادیث]] این منابع، ضعیف و حتی ساختگی‌اند.


==صحیح بخاری==
==صحیح بخاری==
{{اصلی|صحیح بخاری}}
{{اصلی|صحیح بخاری}}
نام کامل این کتاب، «الجامع المسند الصحیح المختصر من امور رسول الله (ص) و سننه و ایامه» و معتبرترین‏ کتاب حدیث در نزد اهل تسنن پس از قرآن کریم است که توسط [[محمد بن اسماعیل بخاری]] (۱۹۴ـ۲۵۶ق) طی ۱۶ سال و از میان ۶۰۰۰۰۰ [[حدیث]] ضبط و ثبت گشته است.<ref> فتح‌الباری شرح صحیح‌البخاری، ص۴۹۰</ref> این کتاب موضوعات عقیدتی و [[فقه|فقهی]] را دربردارد.
نام کامل این کتاب، «''اَلْجامعُ المُسْنَد الصّحیح المُخْتَصَر مِنْ اُمورِ رَسولِ اللّه(ص) و سُنَنه و اَیامه''» و معتبرترین کتاب حدیث در نزد اهل تسنن پس از قرآن کریم است که توسط [[محمد بن اسماعیل بخاری]] (۱۹۴-۲۵۶ق) طی ۱۶ سال و از میان ۶۰۰۰۰۰ [[حدیث]] ضبط و ثبت گشته است.<ref> فتح‌الباری، ص۴۹۰</ref> این کتاب موضوعات عقیدتی و [[فقه|فقهی]] را دربردارد.


صحیح بخاری در ۹۷ کتاب و ۳۴۵۰ باب تدوین شده است. تعداد احادیث صحیح بخاری در روایات مختلف، متفاوت است.<ref> نک:حاجی‌خلیفه، ج۱، ستون۵۴۵</ref>
صحیح بخاری در ۹۷ کتاب و ۳۴۵۰ باب تدوین شده است. تعداد احادیث صحیح بخاری در روایات مختلف، متفاوت است.<ref> نک:حاجی‌خلیفه، ج۱، ستون۵۴۵</ref>
خط ۱۴: خط ۱۴:
تعداد احادیث آن با احتساب احادیث تکراری به گفتهٔ ابن صلاح ۷۲۷۵ حدیث و با حذف موارد تکرای به گفتهٔ او و [[یحیی بن شرف نووی|نَوَوی]] حدود ۴۰۰۰ حدیث، اما به عقیدهٔ [[ابن حجر عسقلانی|ابن حَجَر]] ۲۷۶۱ حدیث است.<ref> فتح‌الباری،ص۴۶۵، ۴۷۸</ref>
تعداد احادیث آن با احتساب احادیث تکراری به گفتهٔ ابن صلاح ۷۲۷۵ حدیث و با حذف موارد تکرای به گفتهٔ او و [[یحیی بن شرف نووی|نَوَوی]] حدود ۴۰۰۰ حدیث، اما به عقیدهٔ [[ابن حجر عسقلانی|ابن حَجَر]] ۲۷۶۱ حدیث است.<ref> فتح‌الباری،ص۴۶۵، ۴۷۸</ref>


گویند بخاری چون کتابِ خود را به پایان رساند، آن را به بزرگان و ائمهٔ حدیث [[اهل سنت]]، مانند [[احمد بن حنبل]]، [[علی بن مدینی|علی بن مَدینی]] و [[یحیی بن معین]]، عرضه داشت و آنها به صحّت و درستی آن، جز ۴ [[حدیث]]، گواهی دادند.<ref> فتح‌الباری شرح صحیح‌البخاری، ص‌۴۹۱</ref>
گویند بخاری چون کتابِ خود را به پایان رساند، آن را به بزرگان و ائمهٔ حدیث [[اهل سنت]]، مانند [[احمد بن حنبل]]، [[علی بن مدینی|علی بن مَدینی]] و [[یحیی بن معین]]، عرضه داشت و آنها به صحّت و درستی آن، جز ۴ [[حدیث]]، گواهی دادند.<ref> فتح‌الباری، ص‌۴۹۱</ref>


اهل سنت در این امر اتّفاق‌نظر دارند که صحیح‌ترین کتاب پس از [[قرآن]]، صحیح بخاری و پس از آن [[صحیح مسلم]] است.<ref> حاجی خلیفه، ج۱، ستون۵۴۱؛ قسطلانی، ج۱، ص۱۹؛ ابن حجر هیتمی، ص۹؛ نَوَوی، ج۱، ص۱۲۰</ref>
اهل سنت در این امر اتّفاق‌نظر دارند که صحیح‌ترین کتاب پس از [[قرآن]]، صحیح بخاری و پس از آن [[صحیح مسلم]] است.<ref> حاجی خلیفه، ج۱، ستون۵۴۱؛ قسطلانی، ج۱، ص۱۹؛ ابن حجر هیتمی، ص۹؛ نَوَوی، ج۱، ص۱۲۰</ref>
خط ۲۳: خط ۲۳:
*تغلیق التعلیق علی صحیح بخاری، نوشته ابن حجر عسقلانی.
*تغلیق التعلیق علی صحیح بخاری، نوشته ابن حجر عسقلانی.
*عمدة القاری فی شرح صحیح البخاری نوشته عینی حنفی.
*عمدة القاری فی شرح صحیح البخاری نوشته عینی حنفی.
*الكواكب الدراری فی شرح صحیح البخاری تألیف یكی از علمای [[اهل سنت|اهل سنّت]] ملقب به كرمانی است.
*الکواکب الدراری فی شرح صحیح البخاری تألیف یکی از علمای [[اهل سنت|اهل سنّت]] ملقب به کرمانی است.
*ارشاد الساری إلی صحیح البخاری تألیف شهاب الدین قسطلانی<ref> میلانی، ص۷۲</ref>
*ارشاد الساری إلی صحیح البخاری تألیف شهاب الدین قسطلانی<ref> میلانی، ص۷۲</ref>


===ادله عدم اعتماد===
===ادله عدم اعتماد===
در نظرگاه شیعه، دلایلی وجود دارد که از میزان اعتبار و اعتمادپذیری این منبع کاسته است؛ از جمله:
در نظرگاه شیعه، دلایلی وجود دارد که از میزان اعتبار و اعتمادپذیری این منبع کاسته است؛ از جمله:
*بخاری با حضرت [[امام هادی]] و [[امام عسکری]] علیهما السلام معاصر بوده است. امّا در كتاب وی حتی یك حدیث از این دو [[امام]] و [[ائمه]] پیشین علیهم السلام نقل نشده است. [[تعصب]] بخاری در حدی بوده كه وی حتی از فرزندان و اصحاب امامان [[اهل بیت]] نیز حدیثی نقل نمی‏كند، در حالی كه علما و محدثین بزرگی در میان آن‏ها بوده است. اما وی از [[خوارج]] روایات فراوانی با علم به دشمنی آنان با [[اهل بیت]] علیهم السلام نقل می‌كند.
*بخاری با حضرت [[امام هادی]] و [[امام عسکری]] علیهما السلام معاصر بوده است. امّا در کتاب وی حتی یک حدیث از این دو [[امام]] و [[ائمه]] پیشین علیهم السلام نقل نشده است. [[تعصب]] بخاری در حدی بوده که وی حتی از فرزندان و اصحاب امامان [[اهل بیت]] نیز حدیثی نقل نمی‌کند، در حالی که علما و محدثین بزرگی در میان آن‌ها بوده است. اما وی از [[خوارج]] روایات فراوانی با علم به دشمنی آنان با [[اهل بیت]] علیهم السلام نقل می‌کند.
*برخی از فضایل و مناقب اهل بیت علیهم السلام در صحیح مسلم آمده است، امّا بخاری از نقل آن‏ها خودداری كرده است.
*برخی از فضایل و مناقب اهل بیت علیهم السلام در صحیح مسلم آمده است، امّا بخاری از نقل آنها خودداری کرده است.
*تحریف و تصرف در احادیث در كتاب بخاری فراوان است. روایتی در صحیح مسلم نقل شده است كه همان روایت در كتاب بخاری با همان سند به چند روایت تبدیل و به صورت‏‌های مختلف نقل شده است.
*تحریف و تصرف در احادیث در کتاب بخاری فراوان است. روایتی در صحیح مسلم نقل شده است که همان روایت در کتاب بخاری با همان سند به چند روایت تبدیل و به صورت‌های مختلف نقل شده است.
*تقطیع احادیث‏ به این معنا که با تکه تکه کردن روایات و نقل بخشی از آنها، به معنای روایت آسیب رسیده است.
*تقطیع احادیث به این معنا که با تکه‌تکه کردن روایات و نقل بخشی از آنها، به معنای روایت آسیب رسیده است.
*نقل به معنا كردن احادیث‏ به این معنا که به جای نقل عبارت اصلی روایت، معنای آن(در نظر نقل کننده)روایت شده است.
*نقل به معنا کردن احادیث به این معنا که به جای نقل عبارت اصلی روایت، معنای آن (در نظر نقل کننده) روایت شده است.
*وجود احادیث موضوع یا ضعیف در كتاب بخاری. پژوهشگران با توجه به قرائن و شواهد و معیارهای علم حدیث، معتقدند که برخی روایات موجود در این منابع، جعلی‌اند.
*وجود احادیث موضوع یا ضعیف در کتاب بخاری. پژوهشگران با توجه به قرائن و شواهد و معیارهای علم حدیث، معتقدند که برخی روایات موجود در این منابع، جعلی‌اند.
*عدم صحت نسبت كلّ كتاب به مؤلف آن.<ref> میلانی، ص۸۲-۸۴</ref>
*عدم صحت نسبت کلّ کتاب به مؤلف آن.<ref> میلانی، ص۸۲-۸۴</ref>


==صحیح مسلم==
==صحیح مسلم==
{{ اصلی|صحیح مسلم}}
{{ اصلی|صحیح مسلم}}
این کتاب که با اسامی گوناگونی چون المسند الصحیح، المسند و الجامع الصحیح شناخته می‌شود به دست [[مسلم بن حجاج نیشابوری|مسلم بن حجّاج نیشابوری]] (۲۶۱ق) نگاشته شده است.<ref> طبسی، ص۱۹۹</ref> صحیح مسلم پس از صحیح بخاری مهمترین کتاب اهل سنت به شمار می‌آید.<ref> حاجی خلیفه، ج۱، ستون ۵۴۱؛ قسطلانی، ج۱، ص۱۹؛ ابن حجر هیثمی، ص۹؛ نَوَوی، ج۱، ص۱۲۰</ref> این اثر با آنکه در زمان [[امام هادی]] و [[امام حسن عسکری]] (ع) نوشته شده، از آنان، آثار و اخباری نقل نکرده است.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/magazine/magart/4210/4221/27680 صحاح سته، مجله پیام حوزه، تابستان ۱۳۷۷ش، شماره ۱۸، انتشار: ۳ مهر ۱۳۸۶، بازبینی: ۱۷ اسفند ۱۳۹۵.]</ref>
این کتاب که با اسامی گوناگونی چون المسند الصحیح، المسند و الجامع الصحیح شناخته می‌شود به دست [[مسلم بن حجاج نیشابوری|مسلم بن حجّاج نیشابوری]] (۲۶۱ق) نگاشته شده است.<ref> طبسی، ص۱۹۹</ref> صحیح مسلم پس از صحیح بخاری مهمترین کتاب اهل سنت به شمار می‌آید.<ref> حاجی خلیفه، ج۱، ستون ۵۴۱؛ قسطلانی، ج۱، ص۱۹؛ ابن حجر هیثمی، ص۹؛ نَوَوی، ج۱، ص۱۲۰</ref> این اثر با آنکه در زمان [[امام هادی]] و [[امام حسن عسکری]](ع) نوشته شده، از آنان، آثار و اخباری نقل نکرده است.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/magazine/magart/4210/4221/27680 صحاح سته، مجله پیام حوزه، تابستان ۱۳۷۷ش، شماره ۱۸، انتشار: ۳ مهر ۱۳۸۶، بازبینی: ۱۷ اسفند ۱۳۹۵.]</ref>


صحیح مسلم دارای ۵۴ کتاب است که ظاهرا باب‌بندی آن به دست نویسندۀ آن نبوده است. این کتاب ۷۲۷۵ [[حدیث]] را دربردارد که از میان ۳۰۰۰۰۰ حدیث گلچین شده است.<ref> طبسی، ص۲۰۲</ref>
صحیح مسلم دارای ۵۴ کتاب است که ظاهرا باب‌بندی آن به دست نویسندۀ آن نبوده است. این کتاب ۷۲۷۵ [[حدیث]] را دربردارد که از میان ۳۰۰۰۰۰ حدیث گلچین شده است.<ref> طبسی، ص۲۰۲</ref>
خط ۵۱: خط ۵۱:
===شرح‌ها===
===شرح‌ها===
برخی از مهمترین شرح‌هایی که بر صحیح مسلم نگاشته شده عبارتند از:
برخی از مهمترین شرح‌هایی که بر صحیح مسلم نگاشته شده عبارتند از:
*المنهاج شرح صحیح مسلم بن الحجاج، این شرح توسط نووی تألیف شده است و در محافل علمی مورد اعتماد قرار می‌‏گیرد.<ref> میلانی، ص۷۲</ref>
*المنهاج شرح صحیح مسلم بن الحجاج، این شرح توسط نووی تألیف شده است و در محافل علمی مورد اعتماد قرار می‌گیرد.<ref> میلانی، ص۷۲</ref>
* دیباج نوشته [[سیوطی]]
* دیباج نوشته [[سیوطی]]
* منهاج الابتهاج نویسنده قسطلانی
* منهاج الابتهاج نویسنده قسطلانی
خط ۶۰: خط ۶۰:


===اشکالات و ایرادات===
===اشکالات و ایرادات===
صحیح مسلم از ایرادات سندی و متنی خالی نیست در برخی اسناد، واسطه میان مؤلف و راوی حذف گردیده (تعلیق) و در برخی موارد سخنان راوی نیز درج گردیده است یعنی اندارج صورت گرفته است. (مدرج، مقطوع).<ref> طبسی، ص۲۰۰-۲۰۱</ref> ابن حجر عسقلانی کتاب [[وقوف علی ما فی صحیح المسلم من الموقوف]] را در این زمینه تألیف کرده و در آن ۱۹۲ روایت موقوف یا مقطوع را ذکر کرده است.<ref> طبسی، ص۲۰۰</ref> و حدود ۱۴ مورد تعلیق در آن وجود دارد و در مواردی تدلیس نیز در آن دیده می شود.<ref> طبسی، ص۲۰۰</ref>
صحیح مسلم از ایرادات سندی و متنی خالی نیست در برخی اسناد، واسطه میان مؤلف و راوی حذف گردیده (تعلیق) و در برخی موارد سخنان راوی نیز درج گردیده است یعنی اندارج صورت گرفته است. (مدرج، مقطوع).<ref> طبسی، ص۲۰۰-۲۰۱</ref> ابن حجر عسقلانی کتاب [[وقوف علی ما فی صحیح المسلم من الموقوف]] را در این زمینه تألیف کرده و در آن ۱۹۲ روایت موقوف یا مقطوع را ذکر کرده است.<ref> طبسی، ص۲۰۰</ref> و حدود ۱۴ مورد تعلیق در آن وجود دارد و در مواردی تدلیس نیز در آن دیده می‌شود.<ref> طبسی، ص۲۰۰</ref>


همچنین برخی روایات جعلی در صحیح مسلم وجود دارد که اعتبار آن را به صورت جدی زیر سؤال می‌برد.<ref> برای دیدن این روایات: نک: درسنامۀ علم رجال، طبسی، ص۲۰۰-۲۰۱</ref>
همچنین برخی روایات جعلی در صحیح مسلم وجود دارد که اعتبار آن را به صورت جدی زیر سؤال می‌برد.<ref> برای دیدن این روایات: نک: درسنامۀ علم رجال، طبسی، ص۲۰۰-۲۰۱</ref>
خط ۶۷: خط ۶۷:
نویسنده این کتاب سلیمان بن اشعث معروف به [[ابو داوود سجستانی]] (۲۷۲ق) است.
نویسنده این کتاب سلیمان بن اشعث معروف به [[ابو داوود سجستانی]] (۲۷۲ق) است.
این کتاب دربردارندۀ ۵۲۷۴ حدیث ۴۰ کتاب فقهی است و در آن عناوینی چون المهدی، ملاحم و بحث رضاع کبیر آمده است.<ref> طبسی، ص۲۰۳</ref>
این کتاب دربردارندۀ ۵۲۷۴ حدیث ۴۰ کتاب فقهی است و در آن عناوینی چون المهدی، ملاحم و بحث رضاع کبیر آمده است.<ref> طبسی، ص۲۰۳</ref>
بسیاری از احادیثی كه در كتاب ابی داوود نقل شده است از سوی دیگر عالمان سنّی مورد قدح و جرح قرار گرفته است. به اعتراف برخی از بزرگان اهل سنّت احادیث ضعیف بلكه جعلی در سنن ابوداوود بسیار فراوان است. ابن جوزی بخشی از این احادیث را در كتاب الموضوعات ذكر كرده است، محمّد ناصرالدین البانی كتابی به نام ''ضعیف سنن ابی داوود'' تألیف كرده است و در آن به شناسایی احادیث ضعیف كتاب ابوداوود پرداخته است. وی بیش از هشتصد حدیث را ضعیف می‌‏داند، از نظر وی حدود پنجاه حدیثِ منكر و پنجاه حدیثِ شاذ در سنن ابی داوود وجود دارد.<ref> میلانی، ص۹۷</ref>
بسیاری از احادیثی که در کتاب ابی داوود نقل شده است از سوی دیگر عالمان سنّی مورد قدح و جرح قرار گرفته است. به اعتراف برخی از بزرگان اهل سنّت احادیث ضعیف بلکه جعلی در سنن ابوداوود بسیار فراوان است. ابن جوزی بخشی از این احادیث را در کتاب الموضوعات ذکر کرده است، محمّد ناصرالدین البانی کتابی به نام ''ضعیف سنن ابی داوود'' تألیف کرده است و در آن به شناسایی احادیث ضعیف کتاب ابوداوود پرداخته است. وی بیش از هشتصد حدیث را ضعیف می‌داند، از نظر وی حدود پنجاه حدیثِ منکر و پنجاه حدیثِ شاذ در سنن ابی داوود وجود دارد.<ref> میلانی، ص۹۷</ref>


===شرح ها===
===شرح ها===
از مهمترین شرح‌های سنن ابی داوود می توان به موارد ذیل اشاره کرد:
از مهمترین شرح‌های سنن ابی داوود می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
* غایة المقصود نوشتۀ محمد شمس الدین<ref> طبسی، ص۲۰۳</ref>
* غایة المقصود نوشتۀ محمد شمس الدین<ref> طبسی، ص۲۰۳</ref>
* معالم السنن، نوشتۀ احمد بن محمد خطابی
* معالم السنن، نوشتۀ احمد بن محمد خطابی
خط ۸۰: خط ۸۰:


==سنن ترمذی==
==سنن ترمذی==
این اثر توسط [[محمد بن عیسی ترمذی]] (درگذشته۲۷۹ق)، از شاگردان بخاری‏ نگاشته شده است و دارای ۴۶ کتاب است. <ref> طبسی، ص۲۰۴</ref>
این اثر توسط [[محمد بن عیسی ترمذی]] (درگذشته۲۷۹ق)، از شاگردان بخاری نگاشته شده است و دارای ۴۶ کتاب است.<ref> طبسی، ص۲۰۴</ref>
برخی از احادیث نقل شده در كتاب ترمذی مجعول و حاكی از نسبت دروغ به [[پیامبر (ص)]] است. حافظ [[ابن جوزی]] و برخی دیگر از بزرگان اهل سنّت، به صراحت تعدادی از احادیث این كتاب را جعلی معرفی كرده‌اند.<ref> میلانی، ص۹۴</ref>
برخی از احادیث نقل شده در کتاب ترمذی مجعول و حاکی از نسبت دروغ به [[پیامبر(ص)]] است. حافظ [[ابن جوزی]] و برخی دیگر از بزرگان اهل سنّت، به صراحت تعدادی از احادیث این کتاب را جعلی معرفی کرده‌اند.<ref> میلانی، ص۹۴</ref>


در کتاب ترمذی، [[حدیث ثقلین]]، شأن نزول [[آیه تطهیر]] و مناقب [[امام علی]] و [[امام حسن]] و [[امام حسین]] علیهم السلام آمده است.<ref> طبسی، ص۲۰۴</ref> وجود این دسته از احادیث در آن موجب شده تا [[ابن تیمیه]] بر آن بتازد، و این كتاب اعتبار خود را نزد [[وهابیان]] و طرفداران ابن تیمیه از دست بدهد.<ref> میلانی، ص۹۴</ref>
در کتاب ترمذی، [[حدیث ثقلین]]، شأن نزول [[آیه تطهیر]] و مناقب [[امام علی]] و [[امام حسن]] و [[امام حسین]] علیهم السلام آمده است.<ref> طبسی، ص۲۰۴</ref> وجود این دسته از احادیث در آن موجب شده تا [[ابن تیمیه]] بر آن بتازد، و این کتاب اعتبار خود را نزد [[وهابیان]] و طرفداران ابن تیمیه از دست بدهد.<ref> میلانی، ص۹۴</ref>


در احادیث مربوط به فضایل امیرالمؤمنین (ع) در كتاب ترمذی تحریف واقع شده، حدیث «انا مدینة العلم و علی بابها» كه در كتاب جامع الاصول به نقل از سنن ترمذی آمده است که در كتاب ترمذی موجود نیست.<ref> میلانی، ص۹۴</ref>
در احادیث مربوط به فضایل امیرالمؤمنین(ع) در کتاب ترمذی تحریف واقع شده، حدیث «انا مدینة العلم و علی بابها» که در کتاب جامع الاصول به نقل از سنن ترمذی آمده است که در کتاب ترمذی موجود نیست.<ref> میلانی، ص۹۴</ref>


== سنن نسائی==
== سنن نسائی==
سنن نسائی که به سنن کبیر نسائی و سنن کبیر نیز معروف است توسط [[احمد بن علی بن شعیب نسائی|ابو عبدالرحمن احمد بن علی بن شعیب نسائی]] (۳۰۳ق) نگاشته شد.<ref> طبسی، ص۲۰۲</ref>
سنن نسائی که به سنن کبیر نسائی و سنن کبیر نیز معروف است توسط [[احمد بن علی بن شعیب نسائی|ابو عبدالرحمن احمد بن علی بن شعیب نسائی]] (۳۰۳ق) نگاشته شد.<ref> طبسی، ص۲۰۲</ref>


روایات ضعیف در كتاب نسائی فراوان است. [[ابن قیم]] در كتاب زاد المعاد فی هدی خیر العباد احادیثی از كتاب نسائی نقل کرده كه بزرگان [[اهل حدیث]] در سند، دلالت و یا به هر دو جهت در آن‏ها خدشه وارد كرده‌اند.
روایات ضعیف در کتاب نسائی فراوان است. [[ابن قیم]] در کتاب زاد المعاد فی هدی خیر العباد احادیثی از کتاب نسائی نقل کرده که بزرگان [[اهل حدیث]] در سند، دلالت و یا به هر دو جهت در آنها خدشه وارد کرده‌اند.


ناصرالدین ألبانی نیز در كتاب ''صحیح و ضعیف سنن نسائی'' بیش از هشتاد حدیث را ضعیف الاسناد دانسته و بیش از ۳۰۰ [[حدیث]] را ضعیف شمرده است.<ref> طبسی، ص۲۰۲</ref>
ناصرالدین ألبانی نیز در کتاب ''صحیح و ضعیف سنن نسائی'' بیش از هشتاد حدیث را ضعیف الاسناد دانسته و بیش از ۳۰۰ [[حدیث]] را ضعیف شمرده است.<ref> طبسی، ص۲۰۲</ref>


نسائی، در پاسخ به استفسار مردم در بارۀ درستی همۀ احادیث سنن خود می گفت: «همۀ احادیث آن صحیح نیست و آن گاه احادیث صحیح را از مجموعۀ کتاب، نخست استخراج و جدا کرده و آن را مجتبی یا سنن صغیر نامید.»<ref>[http://www.hawzah.net/fa/magazine/magart/4210/4221/27680 صحاح سته، مجله پیام حوزه، تابستان ۱۳۷۷ش، شماره ۱۸، انتشار: ۳ مهر ۱۳۸۶، بازبینی: ۱۷ اسفند ۱۳۹۵.]</ref>
نسائی، در پاسخ به استفسار مردم در بارۀ درستی همۀ احادیث سنن خود می‌گفت: «همۀ احادیث آن صحیح نیست و آن گاه احادیث صحیح را از مجموعۀ کتاب، نخست استخراج و جدا کرده و آن را مجتبی یا سنن صغیر نامید.»<ref>[http://www.hawzah.net/fa/magazine/magart/4210/4221/27680 صحاح سته، مجله پیام حوزه، تابستان ۱۳۷۷ش، شماره ۱۸، انتشار: ۳ مهر ۱۳۸۶، بازبینی: ۱۷ اسفند ۱۳۹۵.]</ref>


==سنن ابن ماجه==
==سنن ابن ماجه==
خط ۱۰۱: خط ۱۰۱:
این کتاب حدود ۴۰۰۰ حدیث را دربردارد که در میان آنها ۴۲۸ حدیث صحیح، ۱۹۹ حدیث حسن، ۶۱۳ حدیث ضعیف و ۹۹ حدیث منکر وجود دارد.<ref> طبسی، ص۲۰۴</ref>
این کتاب حدود ۴۰۰۰ حدیث را دربردارد که در میان آنها ۴۲۸ حدیث صحیح، ۱۹۹ حدیث حسن، ۶۱۳ حدیث ضعیف و ۹۹ حدیث منکر وجود دارد.<ref> طبسی، ص۲۰۴</ref>


به اعتقاد سندی نویسنده حاشیه سنن ابن ماجه: در كتاب ابن ماجه حدود ۴۰۰ حدیثِ ضعیف الاسناد وجود دارد. روایات ضعیف و موضوعه(جعلی) به قدری در كتاب ابن ماجه فراوان است كه برخی از بزرگان اهل سنّت این كتاب را از جرگه صحاح سته خارج دانسته‌اند و معتقدند سنن ابن ماجه لیاقت آن را ندارد كه از صحاح به شمار آید و كتاب موطأ مالك را به عنوان كتاب ششم معرفی می‏كنند.<ref> میلانی، ص۹۸</ref>
به اعتقاد سندی نویسنده حاشیه سنن ابن ماجه: در کتاب ابن ماجه حدود ۴۰۰ حدیثِ ضعیف الاسناد وجود دارد. روایات ضعیف و موضوعه(جعلی) به قدری در کتاب ابن ماجه فراوان است که برخی از بزرگان اهل سنّت این کتاب را از جرگه صحاح سته خارج دانسته‌اند و معتقدند سنن ابن ماجه لیاقت آن را ندارد که از صحاح به شمار آید و کتاب موطأ مالک را به عنوان کتاب ششم معرفی می‌کنند.<ref> میلانی، ص۹۸</ref>


به اعتقاد بسیاری از عالمان سنّی كتاب ابن ماجه مشحون از احادیث موضوعه و ضعیف است! البانی در كتاب ضعیف سنن ابن ماجه و عبدالباقی در کتاب مفتاح السنن سنن ابن ماجه را نقد کرده‌اند.<ref> طبسی، ص۲۰۴</ref>
به اعتقاد بسیاری از عالمان سنّی کتاب ابن ماجه مشحون از احادیث موضوعه و ضعیف است! البانی در کتاب ضعیف سنن ابن ماجه و عبدالباقی در کتاب مفتاح السنن سنن ابن ماجه را نقد کرده‌اند.<ref> طبسی، ص۲۰۴</ref>


==اعتبار نزد اهل سنت==
==اعتبار نزد اهل سنت==
این كتاب‌ها در حوزه [[عقاید]]، [[احكام]]، [[تفسیر]]، و تاریخ صدر [[اسلام]]، به عنوان معتبرترین منابع اهل سنت به شمار می آیند. به طوری كه آنان در همه مباحث خود به احادیث این كتاب‌ها استناد كرده و به آنها اعتماد می‌كنند. از این رو، مشهور شده که هر آنچه در صحاح سته آمده صحیح است.
این کتاب‌ها در حوزه [[عقاید]]، [[احکام]]، [[تفسیر]]، و تاریخ صدر [[اسلام]]، به عنوان معتبرترین منابع اهل سنت به شمار می‌آیند. به طوری که آنان در همه مباحث خود به احادیث این کتاب‌ها استناد کرده و به آنها اعتماد می‌کنند. از این رو، مشهور شده که هر آنچه در صحاح سته آمده صحیح است.


نزد آنان صحیح بخاری و مسلم نسبت به چهار کتاب دیگر از اعتبار بیشتری برخوردارند<ref> میلانی، ص۷۰</ref>، به گونه‌ای که تمام احادیث این دو کتاب را صحیح و مورد قبول دانسته و تردید در صحت آن‌ را مخالف [[اجماع]] می‌دانند.
نزد آنان صحیح بخاری و مسلم نسبت به چهار کتاب دیگر از اعتبار بیشتری برخوردارند<ref> میلانی، ص۷۰</ref>، به گونه‌ای که تمام احادیث این دو کتاب را صحیح و مورد قبول دانسته و تردید در صحت آن‌ را مخالف [[اجماع]] می‌دانند.
خط ۱۱۳: خط ۱۱۳:


==علمای شیعه==
==علمای شیعه==
از نظر [[:رده:علمای شیعه|علمای شیعه]] در این کتاب‌ها، هم احادیث معتبر وجود دارد، هم احادیث غیر معتبر، و حتی برخی از احادیث آن‌ها با مسلّمات [[عقل]] و [[نص]] [[قرآن]] نیز منافات دارند. بنابراین نسبت به احادیث آن‌ها باید پس از بررسی سند و متن اظهار نظر کرد.
از نظر [[:رده:علمای شیعه|علمای شیعه]] در این کتاب‌ها، هم احادیث معتبر وجود دارد، هم احادیث غیر معتبر، و حتی برخی از احادیث آن‌ها با مسلّمات [[عقل]] و [[نص]] [[قرآن]] نیز منافات دارند. بنابراین نسبت به احادیث آن‌ها باید پس از بررسی سند و متن اظهار نظر کرد.  


اگر همۀ احادیث این کتاب‌ها صحیح باشد باید همه آنها در یک رتبه قرار گیرند.<ref> میلانی، ص۷۰</ref>
اگر همۀ احادیث این کتاب‌ها صحیح باشد باید همه آنها در یک رتبه قرار گیرند.<ref> میلانی، ص۷۰</ref>
خط ۱۲۱: خط ۱۲۱:


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس2}}
{{پانویس۲}}


==منابع==
==منابع==
{{ستون-شروع|۲}}
{{ستون-شروع|۲}}
*حسینی میلانی،علی‏، جواهر الكلام فی معرفة الامامة والامام‏، الحقائق‏، قم‏، ۱۳۸۹ش.
*حسینی میلانی،علی، جواهر الکلام فی معرفة الامامة والامام، الحقائق، قم، ۱۳۸۹ش.
*ابن حجرعسقلانی، فتح الباری شرح صحیح البخاری، (مقدمه: هدی الساری)، بیروت، ۱۴۰۸ق/۱۹۸۸م.
*ابن حجرعسقلانی، فتح الباری شرح صحیح البخاری، (مقدمه: هدی الساری)، بیروت، ۱۴۰۸ق/۱۹۸۸م.
*مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون عن اسامی الکتب والفنون، بیروت، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
*مصطفی بن عبدالله حاجی خلیفه، کشف الظنون عن اسامی الکتب والفنون، بیروت، ۱۴۱۰ق/۱۹۹۰م.
*احمدبن محمد قسطلانی، ارشادالساری فی شرح البخاری، بولاق، ۱۳۰۵ق.
*احمدبن محمد قسطلانی، ارشادالساری فی شرح البخاری، بولاق، ۱۳۰۵ق.
*ابن حجر هیتمی، الصواعق المحرقة، چاپ عبدالوهاب عبداللطیف، قاهره، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
*ابن حجر هیتمی، الصواعق المحرقة، چاپ عبدالوهاب عبداللطیف، قاهره، ۱۳۸۵ق/۱۹۶۵م.
*طبسی، نجم الدین، درسنامه رجال مقارن(آشنایی اجمالی با علم رجال و علمای رجالی شیعه و سنی)، گردآورنده: سید حمیدرضا روحانی، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی مذاهب اسلامی، ۱۳۸۵ش.
*طبسی، نجم الدین، درسنامه رجال مقارن(آشنایی اجمالی با علم رجال و علمای رجالی شیعه و سنی)، گردآورنده: سید حمیدرضا روحانی، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی مذاهب اسلامی، ۱۳۸۵ش.
*یحیی بن شرف نَوَوی، شرح صحیح مسلم، ج۱، چاپ خلیل میس، بیروت، ۱۴۰۷ق/ ۱۹۸۷م.
*یحیی بن شرف نَوَوی، شرح صحیح مسلم، ج۱، چاپ خلیل میس، بیروت، ۱۴۰۷ق/ ۱۹۸۷م.
*ضمیری، محمدرضا، کتاب شناسی تفصیلی مذاهب اسلامی،موسسه آموزشی و پژوهشی مذاهب اسلامی، قم، ۱۳۸۲ش.
*ضمیری، محمدرضا، کتاب شناسی تفصیلی مذاهب اسلامی،موسسه آموزشی و پژوهشی مذاهب اسلامی، قم، ۱۳۸۲ش.
خط ۱۳۹: خط ۱۳۹:
* [http://library.tebyan.net/newindex.aspx?pid=102834&ParentID=210201&BookID=114200&MetaDataID=78326&Volume=1&PageIndex=0&PersonalID=0&NavigateMode=CommonLibrary&Content= صحاح شش گانه اهل سنت]
* [http://library.tebyan.net/newindex.aspx?pid=102834&ParentID=210201&BookID=114200&MetaDataID=78326&Volume=1&PageIndex=0&PersonalID=0&NavigateMode=CommonLibrary&Content= صحاح شش گانه اهل سنت]
{{علوم حدیث}}
{{علوم حدیث}}


[[ar:الصحاح الستة]]
[[ar:الصحاح الستة]]
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۹۸۱

ویرایش