پرش به محتوا

حدیث کساء: تفاوت میان نسخه‌ها

۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۵ نوامبر ۲۰۲۲
جز
جز (←‏لید: خلاصه و روان سازی بخش)
خط ۳۰: خط ۳۰:


==مکان و زمان ماجرا==
==مکان و زمان ماجرا==
گفته شده ماجرای کساء در جریان نزول [[آیه تطهیر]] و در جهت تفسیر و تبیین آن و در خانه [[ام سلمه]] تحقق یافت.<ref> محمدی ری‌شهری، اهل بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۹.</ref> به گفته [[علامه حلی]]، نازل شدن آیه تطهیر در خانه ام سلمه از مطالبی است که [[امت اسلام]] بر آن [[اجماع]] دارد و به‌صورت [[متواتر]] از [[ائمه(ع)]] و بسیاری از اصحاب نقل شده است.<ref>علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۱۷۴.</ref> ابن حجر نیز بر آن است این [[آیه]] در خانه ام سلمه نازل شده است.<ref>ابن حجر، صواعق المحرقه، ۱۳۸۵ق، ص۱۴۴.</ref> [[شیخ مفید]] از [[اصحاب حدیث]] نقل کرده که درباره این آیه از [[عایشه]] سؤال شد، او در پاسخ گفت: «این آیه در خانه خواهرم امّ سلمه نازل شده است، پس در این‌باره از او بپرسید که از من آگاه‌تر است».<ref>مفید، الفصول المختارة، ۱۳۷۷ش، ص۱۲۲.</ref> [[سیوطی]] نیز در «دُرُّ المنثور» از [[ابن مردویه]] نقل کرده که [[ام سلمه]] گفت: آیه «انما یرید الله...» در خانه من نازل شد.<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۲۱ق، ج۵، ص۳۷۶.</ref>
گفته شده ماجرای کساء در پی نزول [[آیه تطهیر]] و در جهت تفسیر و تبیین آن و در خانه [[ام سلمه]] تحقق یافت.<ref> محمدی ری‌شهری، اهل بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۹.</ref> به گفته [[علامه حلی]]، نازل شدن آیه تطهیر در خانه ام سلمه از مطالبی است که [[امت اسلام]] بر آن [[اجماع]] دارد و به‌صورت [[متواتر]] از [[ائمه(ع)]] و بسیاری از اصحاب نقل شده است.<ref>علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۱۷۴.</ref> ابن حجر نیز بر آن است این [[آیه]] در خانه ام سلمه نازل شده است.<ref>ابن حجر، صواعق المحرقه، ۱۳۸۵ق، ص۱۴۴.</ref> [[شیخ مفید]] از [[اصحاب حدیث]] نقل کرده که درباره این آیه از [[عایشه]] سؤال شد، او در پاسخ گفت: «این آیه در خانه خواهرم امّ سلمه نازل شده است، پس در این‌باره از او بپرسید که از من آگاه‌تر است».<ref>مفید، الفصول المختارة، ۱۳۷۷ش، ص۱۲۲.</ref> [[سیوطی]] نیز در «دُرُّ المنثور» از [[ابن مردویه]] نقل کرده که [[ام سلمه]] گفت: آیه «انما یرید الله...» در خانه من نازل شد.<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۲۱ق، ج۵، ص۳۷۶.</ref>


[[سید جعفر مرتضی عاملی]]، از تاریخ‌پژوهان شیعه در قرن ۱۴ قمری، زمان حدیث کساء را مدتی پس از ولادت [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] دانسته است.<ref>عاملی، اهل بیت در آیه تطهیر، ۱۳۷۲ش، ص۱۴۹.</ref> بر اساس روایتی در کتاب [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی شیخ طوسی]]، از حدیث‌شناسان شیعه در قرن پنجم قمری، ماجرای حدیث کساء پس از نزول [[آیه تطهیر]] و برای تعیین مصداق‌ آن نازل شد.<ref>طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۵۶۱.</ref> و گفته می‌شود آیه تطهیر در ماه [[ذی‌الحجة|ذی‌حجه]] نازل شده است.{{مدرک}}
[[سید جعفر مرتضی عاملی]]، از تاریخ‌پژوهان شیعه در قرن ۱۴ قمری، زمان حدیث کساء را مدتی پس از ولادت [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] دانسته است.<ref>عاملی، اهل بیت در آیه تطهیر، ۱۳۷۲ش، ص۱۴۹.</ref> بر اساس روایتی در کتاب [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی شیخ طوسی]]، از حدیث‌شناسان شیعه در قرن پنجم قمری، ماجرای حدیث کساء پس از نزول [[آیه تطهیر]] و برای تعیین مصداق‌ آن نازل شد.<ref>طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۵۶۱.</ref> و گفته می‌شود آیه تطهیر در ماه [[ذی‌الحجة|ذی‌حجه]] نازل شده است.{{مدرک}}


==سند و منابع حدیث کساء==
==سند و منابع حدیث کساء==
حدیث کساء [[مستفیض]] و بلکه [[متواتر]] دانسته شده است.<ref>محمدی ری‌شهری، اهل بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۸.</ref> [[محمد بن جریر بن رستم طبری|طبری]] در کتاب [[دلائل الامامة]] می‌گوید: مسلمانان اتفاق نظر دارند که همزمان با نزول [[آیه تطهیر]] [[پیامبر(ص)]]؛ [[امام علی(ع)]]، [[فاطمه(س)]]، [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] را فراخواند و با کساء آنان را پوشاند و چنین [[دعا]] کرد «اللهم هؤلاء أهلی فأذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهیرا» خدایا اینان [[اهل بیت]] من هستند از آن‌ها پلیدی را دور کن و آن‌ها را پاک گردان.<ref>طبری، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۲۱.</ref>
حدیث کساء [[مستفیض]]، بلکه [[متواتر]] دانسته شده است.<ref>محمدی ری‌شهری، اهل بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۸.</ref> [[محمد بن جریر بن رستم طبری|طبری]] در کتاب [[دلائل الامامة]] می‌گوید: مسلمانان اتفاق نظر دارند، همزمان با نزول [[آیه تطهیر]]، [[پیامبر(ص)]]؛ [[امام علی(ع)]]، [[فاطمه(س)]]، [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] را فراخواند و با کساء آنان را پوشاند و چنین [[دعا]] کرد «اللهم هؤلاء أهلی فأذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهیرا» خدایا اینان [[اهل بیت]] من هستند، از آن‌ها پلیدی را دور کن و آن‌ها را پاک گردان.<ref>طبری، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۲۱.</ref>


===در کتب شیعه===
===منابع شیعه===
این روایت در کتب تفسیری شیعه از جمله [[تفسیر قمی]]،<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۹۳.</ref> [[تفسیر فرات کوفی]]،<ref>فرات کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ۱۴۱۰ق، ص۱۱۱، ص۳۳۲-۳۳۷. </ref> [[مجمع البیان]]<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۵۵۹.</ref> و [[البرهان فی تفسیر القرآن]]<ref>بحرانی، البرهان، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۱۰۶</ref> و منابع حدیثی شیعه همچون [[اصول کافی]]،<ref>کلینی،الکافی، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۸</ref> و [[امالی طوسی|امالی]] [[شیخ طوسی]]<ref>طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۶۸و۵۶۵.</ref> نقل شده است.
این روایت در کتاب‌های تفسیریِ شیعه از جمله [[تفسیر قمی]]،<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۹۳.</ref> [[تفسیر فرات کوفی]]،<ref>فرات کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ۱۴۱۰ق، ص۱۱۱، ص۳۳۲-۳۳۷. </ref> [[مجمع البیان]]<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۵۵۹.</ref> و [[البرهان فی تفسیر القرآن]]<ref>بحرانی، البرهان، ۱۳۷۴ش، ج۲، ص۱۰۶</ref> و نیز منابع حدیثی همچون [[اصول کافی]]،<ref>کلینی،الکافی، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۸</ref> و [[امالی طوسی|امالی]] [[شیخ طوسی]]<ref>طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۳۶۸و۵۶۵.</ref> نقل شده است.


===در کتب اهل سنت===
===منابع اهل سنت===
حدیث کساء در کتب حدیثی [[اهل سنت]] همچون [[صحیح مسلم]]،‌<ref>مسلم، صحیح مسلم، ۱۴۲۳ق، ج۱۵، ص۱۹۰.</ref> [[مسند احمد بن حنبل]]<ref>ابن حنبل، مسند احمد بن حنبل، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۴۱۵.</ref> و [[اسد الغابة (کتاب)|اسد الغابة]] اثر [[ابن اثیر]]<ref>ابن الاثیر، اسد الغابة، ۱۳۷۷ق، ج۴، ص۲۹.</ref> و منابع تفسیری آنها مانند [[جامع البیان]] اثر محمد بن جریر طبری،<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۲۲.</ref> [[تفسیر القرآن العظیم]] اثر ابن ابی‌حاتم رازی،<ref>ابن ابی‌حاتم، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۳۱۳۳.</ref> [[الکشاف]] اثر [[زمخشری]]،<ref>زمخشری، الکشاف،‌ دار الکتاب العربی، ج۱، ص۳۶۸-۳۷۰.</ref> [[التفسیر الکبیر]] اثر [[فخر رازی]]<ref>رک: فخر الرازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۸، ص۲۴۷.</ref> و الجامع لاحکام القرآن اثر [[قرطبی]]،<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۱۴، ص۱۸۳.</ref> تفسیر القرآن العظیم اثر [[ابن کثیر]]<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص۳۶۹.</ref> و الدرالمنثور [[سیوطی]]<ref>سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۲۱ق، ج۵، ص۳۷۶</ref> نقل شده است.
حدیث کساء در منابع حدیثی [[اهل سنت]] همچون [[صحیح مسلم]]،‌<ref>مسلم، صحیح مسلم، ۱۴۲۳ق، ج۱۵، ص۱۹۰.</ref> [[مسند احمد بن حنبل]]<ref>ابن حنبل، مسند احمد بن حنبل، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۴۱۵.</ref> و [[اسد الغابة (کتاب)|اسد الغابة]] اثر [[ابن اثیر]]<ref>ابن الاثیر، اسد الغابة، ۱۳۷۷ق، ج۴، ص۲۹.</ref> و منابع تفسیری آنها مانند [[جامع البیان]] اثر محمد بن جریر طبری،<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۲۲.</ref> [[تفسیر القرآن العظیم]] اثر ابن ابی‌حاتم رازی،<ref>ابن ابی‌حاتم، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۳۱۳۳.</ref> [[الکشاف]] اثر [[زمخشری]]،<ref>زمخشری، الکشاف،‌ دار الکتاب العربی، ج۱، ص۳۶۸-۳۷۰.</ref> [[التفسیر الکبیر]] اثر [[فخر رازی]]<ref>رک: فخر الرازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۸، ص۲۴۷.</ref> و الجامع لاَحکام القرآن اثر [[قرطبی]]،<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۱۴، ص۱۸۳.</ref> تفسیر القرآن العظیم اثر [[ابن کثیر]]<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص۳۶۹.</ref> و الدرالمنثور [[سیوطی]]<ref>سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۲۱ق، ج۵، ص۳۷۶</ref> نقل شده است.


[[ابن تیمیه]] در [[منهاج السنة]]<ref>ابن تیمیه، منهاج السنه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۱۳.</ref> و ابن حجر در [[الصواعق المحرقه]]<ref>ابن حجر، صواعق المحرقة، ۱۳۸۵ق، ص۱۴۳.</ref> [[سند روایت|سند]] این حدیث را [[حدیث صحیح|صحیح]] شمرده‌اند.
[[ابن تیمیه]] در [[منهاج السنة]]<ref>ابن تیمیه، منهاج السنه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۱۳.</ref> و ابن حجر در [[الصواعق المحرقه]]<ref>ابن حجر، صواعق المحرقة، ۱۳۸۵ق، ص۱۴۳.</ref> [[سند روایت|سند]] این حدیث را [[حدیث صحیح|صحیح]] شمرده‌اند.


حدیث کساء در صحیح مسلم چنین نقل شده است: [[عایشه]] گوید:
در صحیح مسلم، حدیث کساء از  [[عایشه]] چنین نقل شده است:
:::::روزی [[رسول خدا]] بیرون آمد و عبایی نقش‌دار که از موی سیاه بافته شده بود، بر دوش داشت. ابتدا [[امام حسن|حسن(ع)]] آمد، او را زیر عبا جای داد؛ پس از او [[امام حسین|حسین(ع)]] آمد، او را هم به زیر عبا جای داد، سپس [[فاطمه(س)|فاطمه]] آمد و در زیر عبا قرار گرفت، بعد [[امام علی|علی(ع)]] آمد و او را هم همراه دیگران زیر عبا جای داد و فرمود: «إنّما یریدُ الله لِیذْهِبَ عَنْکُم الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَ یطَهِّرَکُم تَطْهِیراً»<ref>مسلم، صحیح مسلم، ۱۴۲۳ق، ج۱۵، ص۱۹۰.</ref>
:::::روزی [[رسول خدا]] بیرون آمد و عبایی نقش‌دار که از موی سیاه بافته شده بود، بر دوش داشت. ابتدا [[امام حسن|حسن(ع)]] آمد، او را زیر عبا جای داد؛ پس از او [[امام حسین|حسین(ع)]] آمد، او را هم به زیر عبا جای داد، سپس [[فاطمه(س)|فاطمه]] آمد و در زیر عبا قرار گرفت، بعد [[امام علی|علی(ع)]] آمد و او را هم همراه دیگران زیر عبا جای داد و فرمود: «إنّما یریدُ الله لِیذْهِبَ عَنْکُم الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَ یطَهِّرَکُم تَطْهِیراً»<ref>مسلم، صحیح مسلم، ۱۴۲۳ق، ج۱۵، ص۱۹۰.</ref>


confirmed، protected، templateeditor
۳٬۷۶۰

ویرایش