پرش به محتوا

حدیث کساء: تفاوت میان نسخه‌ها

۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ نوامبر ۲۰۲۲
جز
خط ۲۵: خط ۲۵:


==ماجرای حدیث کساء==
==ماجرای حدیث کساء==
گفته می‌شود، هیچ یک از [[حدیث|احادیثی]] که درباره ماجرای کساء نقل شده است، آن را به ‌طور کامل بیان نکرده و هریک فقط به بخشی از آن اشاره کرده‌اند.<ref>محمدی ری‌شهری، اهل بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۸.</ref> [[محمد محمدی ری‌شهری]] با بهره‌گیری از روایات، تصویری از این رویداد ارائه کرده است:  
گفته می‌شود، هیچ یک از [[حدیث|احادیثی]] که درباره ماجرای کساء نقل شده است، آن را به ‌طور کامل بیان ننموده و هریک فقط به بخشی از آن اشاره کرده‌اند.<ref>محمدی ری‌شهری، اهل بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۸.</ref> [[محمد محمدی ری‌شهری]] با بهره‌گیری از روایات، تصویری از این رویداد را ارائه نموده است:  


:::[[پیامبر اسلام(ص)]] در خانه همسرش، [[ام سلمه]] قرار است پیام مهمی از سوی [[خداوند]] درباره چند تن از نزدیکان خود دریافت کند؛ لذا به همسرش تأکید می‌کند که به هیچ‌کس اجازه ورود ندهد. از سوی دیگر، در همین روز، [[فاطمه(س)]]، دختر پیامبر(ص) تصمیم می‌گیرد برای پدر غذای مناسبی به نام عصیده (حلوا)<ref> لسان العرب: ج۳، ص۲۹۱</ref> تهیه کند. او این غذا را در دیگ کوچک سنگی فراهم می‌کند و آن را روی طبقی گذاشته، برای پدر می‌آورد. [[ام سلمه]] می‌گوید: «من نتوانستم مانع ورود فاطمه شوم». پیامبر(ص) به دخترش فرمود: «برو و همسر و دو فرزندت را هم بیاور». فاطمه(س) بی‌درنگ به منزل بازگشت و همراه همسر و دو فرزندش که در آن‌ وقت، خردسال بودند به خانه پدر وارد شد. ام سلمه با اشارهٔ رسول خدا(ص) برخاست و در کناری مشغول [[نماز]] شد. رسول خدا(ص) با [[امام علی(ع)]] و فاطمه(س) و دو فرزندش [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]]، کنار سفرهٔ [[فاطمه(س)]] نشستند. پیامبر(ص) کسای خیبری (عبایی، بافته‌ مردم منطقه خیبر) را بر سر داماد و دختر و فرزندانش کشید و با دست راست به آسمان اشاره کرد و فرمود: «خدایا! اینان [[اهل بیت(ع)]] من هستند. پس هرگونه پلیدی را از آنها دور کن و کاملاً پاکشان گردان!» آن‌گاه [[جبرئیل]] امین، نازل شد و [[آیه تطهیر]] را خواند:{{متن قرآن|{{قلم رنگ۱|سیاه| إِنَّمَا یرِیدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنکمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَیطَهِّرَکمْ تَطْهِیرًا ﴿۳۳﴾}}|ترجمه=...خدا فقط می‌خواهد آلودگی را از شما خاندان [پیامبر ]بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند.|سوره=[[سوره احزاب|احزاب]]|آیه=۳۳}} [[ام سلمه]] جلو آمد و عرض کرد: آیا من در شمار اهل بیت نیستم؟ [[پیامبر(ص)]] خدا فرمود: تو در راه خیر و نیکی هستی، تو از [[همسران پیامبر]] خدایی.<ref> محمدی ری‌شهری، اهل بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۸.</ref>
:::[[پیامبر اسلام(ص)]] در خانه همسرش، [[ام سلمه]] قرار است پیام مهمی از سوی [[خداوند]] درباره چند تن از نزدیکان خود دریافت کند؛ لذا به همسرش تأکید می‌کند که به هیچ‌کس اجازه ورود ندهد. از سوی دیگر، در همین روز، [[فاطمه(س)]]، دختر پیامبر(ص) تصمیم می‌گیرد برای پدر غذای مناسبی به نام عصیده (حلوا)<ref> لسان العرب: ج۳، ص۲۹۱</ref> تهیه کند. او این غذا را در دیگ کوچک سنگی فراهم می‌کند و آن را روی طبقی گذاشته، برای پدر می‌آورد. [[ام سلمه]] می‌گوید: «من نتوانستم مانع ورود فاطمه شوم». پیامبر(ص) به دخترش فرمود: «برو و همسر و دو فرزندت را هم بیاور». فاطمه(س) بی‌درنگ به منزل بازگشت و همراه همسر و دو فرزندش که در آن‌ وقت، خردسال بودند به خانه پدر وارد شد. ام سلمه با اشارهٔ رسول خدا(ص) برخاست و در کناری مشغول [[نماز]] شد. رسول خدا(ص) با [[امام علی(ع)]] و فاطمه(س) و دو فرزندش [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]]، کنار سفرهٔ [[فاطمه(س)]] نشستند. پیامبر(ص) کسای خیبری (عبایی، بافته‌ مردم منطقه خیبر) را بر سر داماد و دختر و فرزندانش کشید و با دست راست به آسمان اشاره کرد و فرمود: «خدایا! اینان [[اهل بیت(ع)]] من هستند. پس هرگونه پلیدی را از آنها دور کن و کاملاً پاکشان گردان!» آن‌گاه [[جبرئیل]] امین، نازل شد و [[آیه تطهیر]] را خواند:{{متن قرآن|{{قلم رنگ۱|سیاه| إِنَّمَا یرِیدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنکمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَیطَهِّرَکمْ تَطْهِیرًا ﴿۳۳﴾}}|ترجمه=...خدا فقط می‌خواهد آلودگی را از شما خاندان [پیامبر ]بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند.|سوره=[[سوره احزاب|احزاب]]|آیه=۳۳}} [[ام سلمه]] جلو آمد و عرض کرد: آیا من در شمار اهل بیت نیستم؟ [[پیامبر(ص)]] خدا فرمود: تو در راه خیر و نیکی هستی، تو از [[همسران پیامبر]] خدایی.<ref> محمدی ری‌شهری، اهل بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۸.</ref>


==مکان و زمان ماجرا==
==مکان و زمان ماجرا==
گفته شده ماجرای کساء در پی نزول [[آیه تطهیر]] و در جهت تفسیر و تبیین آن و در خانه [[ام سلمه]] تحقق یافت.<ref> محمدی ری‌شهری، اهل بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۹.</ref> به گفته [[علامه حلی]]، نازل شدن آیه تطهیر در خانه ام سلمه از مطالبی است که [[امت اسلام]] بر آن [[اجماع]] دارد و به‌صورت [[متواتر]] از [[ائمه(ع)]] و بسیاری از اصحاب نقل شده است.<ref>علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۱۷۴.</ref> ابن حجر نیز بر آن است این [[آیه]] در خانه ام سلمه نازل شده است.<ref>ابن حجر، صواعق المحرقه، ۱۳۸۵ق، ص۱۴۴.</ref> [[شیخ مفید]] از [[اصحاب حدیث]] نقل کرده که درباره این آیه از [[عایشه]] سؤال شد، او در پاسخ گفت: «این آیه در خانه خواهرم امّ سلمه نازل شده است، پس در این‌باره از او بپرسید که از من آگاه‌تر است».<ref>مفید، الفصول المختارة، ۱۳۷۷ش، ص۱۲۲.</ref> [[سیوطی]] نیز در «دُرُّ المنثور» از [[ابن مردویه]] نقل کرده که [[ام سلمه]] گفت: آیه «انما یرید الله...» در خانه من نازل شد.<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۲۱ق، ج۵، ص۳۷۶.</ref>
گفته شده ماجرای کساء در پی نزول [[آیه تطهیر]] و در جهت تفسیر و تبیین آن و در خانه [[ام سلمه]] تحقّق یافت.<ref> محمدی ری‌شهری، اهل بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۹.</ref> به گفته [[علامه حلی]]، نازل شدن آیه تطهیر در خانه ام سلمه از مطالبی است که [[امت اسلام]] بر آن [[اجماع]] دارد و به‌صورت [[متواتر]] از [[ائمه(ع)]] و بسیاری از اصحاب نقل شده است.<ref>علامه حلی، نهج الحق، ۱۹۸۲م، ص۱۷۴.</ref> ابن حجر نیز بر آن است این [[آیه]] در خانه ام سلمه نازل شده است.<ref>ابن حجر، صواعق المحرقه، ۱۳۸۵ق، ص۱۴۴.</ref> [[شیخ مفید]] از [[اصحاب حدیث]] نقل کرده که درباره این آیه از [[عایشه]] سؤال شد، او در پاسخ گفت: «این آیه در خانه خواهرم امّ سلمه نازل شده است، پس در این‌باره از او بپرسید که از من آگاه‌تر است».<ref>مفید، الفصول المختارة، ۱۳۷۷ش، ص۱۲۲.</ref> [[سیوطی]] نیز در «دُرُّ المنثور» از [[ابن مردویه]] نقل کرده که [[ام سلمه]] گفت: آیه «انما یرید الله...» در خانه من نازل شد.<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۲۱ق، ج۵، ص۳۷۶.</ref>


[[سید جعفر مرتضی عاملی]]، از تاریخ‌پژوهان شیعه در قرن ۱۴ قمری، زمان حدیث کساء را مدتی پس از ولادت [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] دانسته است.<ref>عاملی، اهل بیت در آیه تطهیر، ۱۳۷۲ش، ص۱۴۹.</ref> بر اساس روایتی در کتاب [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی شیخ طوسی]]، از حدیث‌شناسان شیعه در قرن پنجم قمری، ماجرای حدیث کساء پس از نزول [[آیه تطهیر]] و برای تعیین مصداق‌ آن نازل شد.<ref>طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۵۶۱.</ref> و گفته می‌شود آیه تطهیر در ماه [[ذی‌الحجة|ذی‌حجه]] نازل شده است.{{مدرک}}
[[سید جعفر مرتضی عاملی]]، از تاریخ‌پژوهان شیعه در قرن ۱۴ قمری، زمان حدیث کساء را مدتی پس از ولادت [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] دانسته است.<ref>عاملی، اهل بیت در آیه تطهیر، ۱۳۷۲ش، ص۱۴۹.</ref> بر اساس روایتی در کتاب [[الامالی (شیخ طوسی)|امالی شیخ طوسی]]، از حدیث‌شناسان شیعه در قرن پنجم قمری، ماجرای حدیث کساء پس از نزول [[آیه تطهیر]] و برای تعیین مصداق‌ آن نازل شد.<ref>طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۵۶۱.</ref> و گفته می‌شود آیه تطهیر در ماه [[ذی‌الحجة|ذی‌حجه]] نازل شده است.{{مدرک}}


==سند و منابع حدیث کساء==
==سند و منابع حدیث کساء==
حدیث کساء [[مستفیض]]، بلکه [[متواتر]] دانسته شده است.<ref>محمدی ری‌شهری، اهل بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۸.</ref> [[محمد بن جریر بن رستم طبری|طبری]] در کتاب [[دلائل الامامة]] می‌گوید: مسلمانان اتفاق نظر دارند، همزمان با نزول [[آیه تطهیر]]، [[پیامبر(ص)]]؛ [[امام علی(ع)]]، [[فاطمه(س)]]، [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] را فراخواند و با کساء آنان را پوشاند و چنین [[دعا]] کرد «اللهم هؤلاء أهلی فأذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهیرا» خدایا اینان [[اهل بیت]] من هستند، از آن‌ها پلیدی را دور کن و آن‌ها را پاک گردان.<ref>طبری، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۲۱.</ref>
حدیث کساء [[مستفیض]]، بلکه [[متواتر]] دانسته شده است.<ref>محمدی ری‌شهری، اهل بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۸.</ref> [[محمد بن جریر بن رستم طبری|طبری]] در کتاب [[دلائل الامامة]] می‌گوید: مسلمانان اتفاق نظر دارند، هم‌زمان با نزول [[آیه تطهیر]]، [[پیامبر(ص)]]؛ [[امام علی(ع)]]، [[فاطمه(س)]]، [[امام حسن(ع)]] و [[امام حسین(ع)]] را فراخواند و با کساء آنان را پوشاند و چنین [[دعا]] کرد «اللهم هؤلاء أهلی فأذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهیرا» خدایا اینان [[اهل بیت]] من هستند، از آن‌ها پلیدی را دور کن و آن‌ها را پاک گردان.<ref>طبری، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۲۱.</ref>


===منابع شیعه===
===منابع شیعه===
خط ۴۱: خط ۴۱:


===منابع اهل سنت===
===منابع اهل سنت===
حدیث کساء در منابع حدیثی [[اهل سنت]] همچون [[صحیح مسلم]]،‌<ref>مسلم، صحیح مسلم، ۱۴۲۳ق، ج۱۵، ص۱۹۰.</ref> [[مسند احمد بن حنبل]]<ref>ابن حنبل، مسند احمد بن حنبل، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۴۱۵.</ref> و [[اسد الغابة (کتاب)|اسد الغابة]] اثر [[ابن اثیر]]<ref>ابن الاثیر، اسد الغابة، ۱۳۷۷ق، ج۴، ص۲۹.</ref> و منابع تفسیری آنها مانند [[جامع البیان]] اثر محمد بن جریر طبری،<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۲۲.</ref> [[تفسیر القرآن العظیم]] اثر ابن ابی‌حاتم رازی،<ref>ابن ابی‌حاتم، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۳۱۳۳.</ref> [[الکشاف]] اثر [[زمخشری]]،<ref>زمخشری، الکشاف،‌ دار الکتاب العربی، ج۱، ص۳۶۸-۳۷۰.</ref> [[التفسیر الکبیر]] اثر [[فخر رازی]]<ref>رک: فخر الرازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۸، ص۲۴۷.</ref> و الجامع لاَحکام القرآن اثر [[قرطبی]]،<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۱۴، ص۱۸۳.</ref> تفسیر القرآن العظیم اثر [[ابن کثیر]]<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص۳۶۹.</ref> و الدرالمنثور [[سیوطی]]<ref>سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۲۱ق، ج۵، ص۳۷۶</ref> نقل شده است.
حدیث کساء در منابع حدیثی [[اهل سنت]] همچون [[صحیح مسلم]]،‌<ref>مسلم، صحیح مسلم، ۱۴۲۳ق، ج۱۵، ص۱۹۰.</ref> [[مسند احمد بن حنبل]]<ref>ابن حنبل، مسند احمد بن حنبل، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۴۱۵.</ref> و [[اسد الغابة (کتاب)|اسد الغابة]] اثر [[ابن اثیر]]<ref>ابن الاثیر، اسد الغابة، ۱۳۷۷ق، ج۴، ص۲۹.</ref> و نیز منابع تفسیری آنها مانند [[جامع البیان]] اثر محمد بن جریر طبری،<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۲۲.</ref> [[تفسیر القرآن العظیم]] اثر ابن ابی‌حاتم رازی،<ref>ابن ابی‌حاتم، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۳۱۳۳.</ref> [[الکشاف]] اثر [[زمخشری]]،<ref>زمخشری، الکشاف،‌ دار الکتاب العربی، ج۱، ص۳۶۸-۳۷۰.</ref> [[التفسیر الکبیر]] اثر [[فخر رازی]]<ref>رک: فخر الرازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۸، ص۲۴۷.</ref> و الجامع لاَحکام القرآن اثر [[قرطبی]]،<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۴۰۵ق، ج۱۴، ص۱۸۳.</ref> تفسیر القرآن العظیم اثر [[ابن کثیر]]<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص۳۶۹.</ref> و الدرالمنثور [[سیوطی]]<ref>سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۲۱ق، ج۵، ص۳۷۶</ref> نقل شده است. [[ابن تیمیه]] در [[منهاج السنة]]<ref>ابن تیمیه، منهاج السنه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۱۳.</ref> و ابن حجر در [[الصواعق المحرقه]]<ref>ابن حجر، صواعق المحرقة، ۱۳۸۵ق، ص۱۴۳.</ref> [[سند روایت|سند]] این حدیث را [[حدیث صحیح|صحیح]] شمرده‌اند.
 
[[ابن تیمیه]] در [[منهاج السنة]]<ref>ابن تیمیه، منهاج السنه، ۱۴۰۶ق، ج۵، ص۱۳.</ref> و ابن حجر در [[الصواعق المحرقه]]<ref>ابن حجر، صواعق المحرقة، ۱۳۸۵ق، ص۱۴۳.</ref> [[سند روایت|سند]] این حدیث را [[حدیث صحیح|صحیح]] شمرده‌اند.


در صحیح مسلم، حدیث کساء از  [[عایشه]] چنین نقل شده است:
در صحیح مسلم، حدیث کساء از  [[عایشه]] چنین نقل شده است:
خط ۴۹: خط ۴۷:


== استدلال ائمه به حدیث کساء ==
== استدلال ائمه به حدیث کساء ==
[[ائمه(ع)]] برای اثبات برتری خود در موارد متعددی به حدیث کساء استناد کرده‌اند. از جمله:
امامان شیعه(ع) برای اثبات برتری خود در موارد متعددی به حدیث کساء استناد کرده‌اند. از جمله:
* [[امام علی(ع)]] در بیان یکی از دلایل حقانیت خود به [[خلافت]] و جانشینی [[پیامبر(ص)]] از حدیث کساء یاد می‌کند و به خلیفه یادآوری می‌کند:  
* [[امام علی(ع)]] در بیان یکی از دلایل حقانیت خود به [[خلافت]] و جانشینی [[پیامبر(ص)]] از حدیث کساء یاد می‌کند و به خلیفه یادآوری می‌کند:  
:::::«آیا آیه تطهیر برای من و خاندان و فرزندانم فرود آمده یا برای تو و خاندان و فرزندانت؟ گفت: بلکه تو و خاندانت. فرمود: تو را به خدا! آیا من و خاندان و فرزندانم در روز کساء مشمول فراخوانی پیامبر خدا(ص) بودیم که: «خداوندا! اینان خاندان منند که رهسپار به سوی تو هستند نه به سوی آتش» یا تو؟»<ref>صدوق، الخصال، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۳۳۵.</ref>
:::::«آیا آیه تطهیر، برای من و خاندان و فرزندانم فرود آمده یا برای تو و خاندان و فرزندانت؟ گفت: بلکه تو و خاندانت. فرمود: تو را به خدا! آیا من و خاندان و فرزندانم در روز کساء مشمول فراخوانی پیامبر خدا(ص) بودیم که: «خداوندا! اینان خاندان منند که رهسپار به سوی تو هستند نه به سوی آتش» یا تو؟»<ref>صدوق، الخصال، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۳۳۵.</ref>


* امام علی(ع) در [[شورای شش‌نفره|شورایی که خلیفه دوم]] برای تعیین خلیفه بعدی تشکیل داده بود نیز برای برتری خود در امر حکومت و جانشینی پیامبر(ص) به حدیث کساء استشهاد کرد.<ref>صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۶۱.</ref>
* امام علی(ع) در [[شورای شش‌نفره|شورایی که خلیفه دوم]] برای تعیین خلیفه بعدی تشکیل داده بود نیز برای برتری خود در امر حکومت و جانشینی پیامبر(ص) به حدیث کساء استشهاد کرد.<ref>صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۶۱.</ref>


* زمانی که [[اصحاب پیامبر(ص)]] در مورد فضائل خود به همدیگر [[تفاخر]] می‌کردند امام علی(ع) در بیان برتری خود و [[اهل بیت(ع)]] خود از حدیث کساء یاد کرد.<ref>صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۶ق، ج۱، ص۲۷۸.</ref>
* زمانی که [[اصحاب پیامبر(ص)]] در مورد فضائل خود به یک‌دیگر [[تفاخر]] می‌کردند امام علی(ع) در بیان برتری خود و [[اهل بیت(ع)]] خود از حدیث کساء یاد کرد.<ref>صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۶ق، ج۱، ص۲۷۸.</ref>


* بعد از [[صلح امام حسن]] با [[معاویه]] و بعد از سخنرانی معاویه، [[امام حسن(ع)]] در طی سخنرانی و بعد از ذکر [[آیه مباهله]] در شأن اهل بیت(ع)، در بیان فضیلت خود و اهل بیت(ع) به حدیث کساء استناد کرد.<ref>طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۵۵۹.</ref>
* بعد از [[صلح امام حسن]] با [[معاویه]] و بعد از سخنرانی معاویه، [[امام حسن(ع)]] در طی سخنرانی و بعد از ذکر [[آیه مباهله]] در شأن اهل بیت(ع)، در بیان فضیلت خود و اهل بیت(ع) به حدیث کساء استناد کرد.<ref>طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۵۵۹.</ref>


==حدیث کسای منقول در مفاتیح الجنان==
==متن حدیث کساء==
حدیث کساء منقول در [[مفاتیح الجنان]] که امروزه مشهور شده، با آن تفصیل و عبارات در کتب معتبر [[شیعه]] و [[اهل سنت]] وجود ندارد.<ref>محمدی ری‌شهری، اهل بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۴۰.</ref> [[شیخ عباس قمی]] در کتاب [[منتهی الآمال]] پس از اینکه اصل حدیث کساء را از احادیث [[متواتر]] دانسته، درباره حدیث کساء شایع‌شده می‌نویسد: «اما حدیث معروف به حدیث کسا که در زمان ما شایع است به این کیفیت در کتب معتبره معروفه و اصول حدیث و مجامع متقنه محدثان دیده نشده و می‌توان گفت از خصایص کتاب [[منتخب طریحی]] است.»<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۸۲۰.</ref>
حدیث کسای مشهور که در [[مفاتیح الجنان]] نقل شده است، با آن تفصیل و عبارات در کتب معتبر [[شیعه]] و [[اهل سنت]] وجود ندارد.<ref>محمدی ری‌شهری، اهل بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۴۰.</ref> [[شیخ عباس قمی]] در کتاب [[منتهی الآمال]] پس از اینکه اصل حدیث کساء را از احادیث [[متواتر]] می‌داند، درباره متن حدیث کسای مشهور می‌نویسد: «اما حدیث معروف به حدیث کسا که در زمان ما شایع است به این کیفیت در کتب معتبره معروفه و اصول حدیث و مجامع متقنه محدثان دیده نشده و می‌توان گفت از خصایص کتاب [[منتخب طریحی]] است.»<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۸۲۰.</ref>


بسیاری از محدثان شیعه همچون [[کلینی]]، [[شیخ طوسی]]، [[شیخ مفید]]، [[طبرسی]] و [[ابن شهرآشوب]] در کتب خود، حدیث کسا را همان‌گونه‌ای که در صدر این نوشته آمده است با اختلاف تعابیر آورده‌اند.<ref>محمدی ری‌شهری، اهل‌بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۴۲.</ref>
بسیاری از محدثان شیعه همچون [[کلینی]]، [[شیخ طوسی]]، [[شیخ مفید]]، [[طبرسی]] و [[ابن شهرآشوب]] در کتابهای خود، حدیث کسا را همان‌گونه‌ای که در ابتدای این نوشته آمده است، با اختلاف تعابیر آورده‌اند.<ref>محمدی ری‌شهری، اهل‌بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۴۲.</ref>


به گفته [[محمد محمدی ری‌شهری]] حدیث کسای شایع‌شده نخستین‌بار در کتاب «المنتخب فی جمع المراثی و الخطب»<ref>طریحی، المنتخب، مؤسسه اعلمی، ص۲۵۳و۲۵۴.</ref> اثر [[فخرالدین طریحی|فخرالدین طُرَیحی]] (درگذشت ۱۰۸۵ق) بدون [[سند روایت|سند]] و بعدها در کتاب «عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال»<ref>بحرانی اصفهانی، عوالم العلوم، ۱۴۱۳ق، ج۱۱، بخش ۲، ص۹۳۰.</ref> اثر عبدالله بحرانی اصفهانی با سند کامل نقل شده است.<ref> محمدی ری‌شهری، اهل‌بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۹و۴۰</ref> گفته شده [[شیخ عباس قمی]] نیز این حدیث را در مفاتیح ذکر نکرده است، بلکه پس از رحلت او به آن افزوده شده است.<ref>مکارم شیرازی، مفاتیح نوین، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹۷؛ محمدی ری‌شهری، اهل‌بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۹و۴۰.</ref>
به گفته [[محمد محمدی ری‌شهری]] حدیث کسای شایع‌شده نخستین‌بار در کتاب «المنتخب فی جمع المراثی و الخطب»<ref>طریحی، المنتخب، مؤسسه اعلمی، ص۲۵۳و۲۵۴.</ref> اثر [[فخرالدین طریحی|فخرالدین طُرَیحی]] (درگذشت ۱۰۸۵ق) بدون [[سند روایت|سند]] و بعدها در کتاب «عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال»<ref>بحرانی اصفهانی، عوالم العلوم، ۱۴۱۳ق، ج۱۱، بخش ۲، ص۹۳۰.</ref> اثر عبدالله بحرانی اصفهانی با سند کامل نقل شده است.<ref> محمدی ری‌شهری، اهل‌بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۹و۴۰</ref> گفته شده [[شیخ عباس قمی]] نیز این حدیث را در مفاتیح ذکر نکرده است، بلکه پس از رحلت او به آن افزوده شده است.<ref>مکارم شیرازی، مفاتیح نوین، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹۷؛ محمدی ری‌شهری، اهل‌بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۹و۴۰.</ref>


[[ناصر مکارم شیرازی]]، از [[مراجع تقلید]] [[شیعه]]، سند «عوالم العلوم» را از جهاتی همچون فاصله‌ زیاد برخی از راویان سند، مخدوش دانسته، ولی محتوای آن را بدون اشکال شمرده است.<ref>مکارم شیرازی، مفاتیح نوین، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹۷و۱۱۹۸.</ref> از نظر او با توجه به اهمیت بعضی از علما به قرائت این حدیث و «احادیث من بلغ»، به قصد رجا می‌توان آن را برای برآورده شدن حاجات خواند.<ref>مکارم شیرازی، مفاتیح نوین، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹۸.</ref> [[سیدمحمدصادق روحانی]]، از [[مراجع تقلید شیعه]]، سند صاحب عوالم را در نهایت اعتبار و راویان آن را [[ثقه]] شمرده است.<ref>روحانی، اجوبة المسائل،‌ دار زین العابدین(ع)، ج۱، ص۲۸۹.</ref> از نظر وی این حدیث دارای مضامین عالی‌ای است که در احادیث معتبر فراوان یافت می‌شود. ازاین‌رو تردیدی در محتوای حدیث نیز وجود ندارد.<ref>روحانی، اجوبة المسائل،‌ دار زین العابدین(ع)، ج۱، ص۲۸۹.</ref>
[[ناصر مکارم شیرازی]]، از [[مراجع تقلید]] [[شیعه]]، سند «عوالم العلوم» را از جهاتی همچون فاصله‌ زیاد برخی از راویان سند، مخدوش دانسته، ولی محتوای آن را بدون اشکال شمرده است.<ref>مکارم شیرازی، مفاتیح نوین، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹۷و۱۱۹۸.</ref> از نظر او با توجه به «احادیث من بلغ» و اهتمام برخی علما نسبت به قرائت حدیث کساء، می‌توان آن را به قصد رجا، برای برآورده شدن حاجات خواند.<ref>مکارم شیرازی، مفاتیح نوین، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹۸.</ref> [[سیدمحمدصادق روحانی]]، از [[مراجع تقلید شیعه]]، سند صاحب عوالم را در نهایت اعتبار و راویان آن را [[ثقه]] شمرده است.<ref>روحانی، اجوبة المسائل،‌ دار زین العابدین(ع)، ج۱، ص۲۸۹.</ref> از نظر وی این حدیث دارای مضامین عالی‌ای است که در احادیث معتبر فراوان یافت می‌شود. ازاین‌رو تردیدی در محتوای حدیث نیز وجود ندارد.<ref>روحانی، اجوبة المسائل،‌ دار زین العابدین(ع)، ج۱، ص۲۸۹.</ref>


==شرح‌های حدیث کساء==
==شرح‌های حدیث کساء==
گروهی از دانشمندان شیعه رساله‌های مستقلی درباره [[اسناد]] حدیث کساء و اثبات اعتبار آن پرداخته‌اند که از جمله آن‌هاست:
گروهی از دانشمندان شیعه رساله‌های مستقلی درباره [[اسناد]] حدیث کساء و اثبات اعتبار آن پرداخته‌اند، از جمله:
# سند حدیث کساء، از [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|مرعشی نجفی]]، چاپ ۱۳۵۶ق؛
# سند حدیث کساء، از [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|مرعشی نجفی]]، چاپ ۱۳۵۶ق؛
# آیة التطهیر فی الخمسة اهل الکساء، از [[محیی‌الدین موسوی غریفی]]، چاپ ۱۳۷۷ ق؛
# آیة التطهیر فی الخمسة اهل الکساء، از [[محیی‌الدین موسوی غریفی]]، چاپ ۱۳۷۷ ق؛
خط ۷۹: خط ۷۷:
# کشف الغطاء عن حدیث الکساء، از [[علی آل عبدالغفار کشمیری|شیخ علی آل عبدالغفار کشمیری]] (م ۱۳۴۵ ق).
# کشف الغطاء عن حدیث الکساء، از [[علی آل عبدالغفار کشمیری|شیخ علی آل عبدالغفار کشمیری]] (م ۱۳۴۵ ق).


و نیز ده‌ها تن از شعرای نامدار عرب و فارس و ترک و لر و اردو، حدیث کساء را به نظم درآورده‌اند.<ref>حائری، «حدیث کساء»، ج۶، ص۱۸۸.</ref>
و نیز ده‌ها تن از شعرای نام‌دار عرب و فارس و تُرک و لُر و اردو، حدیث کساء را به نظم درآورده‌اند.<ref>حائری، «حدیث کساء»، ج۶، ص۱۸۸.</ref>


== متن و ترجمه حدیث کسای منقول در مفاتیح الجنان==
== متن و ترجمه حدیث کسای منقول در مفاتیح الجنان==
confirmed، protected، templateeditor
۴٬۰۵۸

ویرایش