پرش به محتوا

سدرة المنتهی: تفاوت میان نسخه‌ها

سدرة المنتهی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۸ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۱۸:۰۳

۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۸ مارس ۲۰۲۰
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
دیداریویکی‌متن
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''سِدرَةُ المُنتَهیٰ''' جایگاه یا درختی در آسمان که در [[قرآن]] و [[حدیث معراج]] به آن اشاره شده است. [[پیامبر(ص)]] در سفر [[معراج]] سدرة المنتهی را مشاهده کرده است.
'''سِدرَةُ المُنتَهیٰ''' جایگاه یا درختی در آسمان که در [[قرآن]] و [[حدیث معراج]] به آن اشاره شده است. [[پیامبر(ص)]] در سفر [[معراج]] سدرة المنتهی را مشاهده کرده است.
==جایگاه بحث==
گذشته از آنکه [[تفسیر|مفسران]]، تفسیرهای مختلفی برای این اصطلاح گفته‌اند، [[کلام|متکلمان]] نیز در بحث [[معراج]] و [[بهشت]] به آن اشاره کرده‌اند و در بین اهل [[عرفان]] به عنوان نمادی برای والاترین درجه قرب به پروردگار مطرح بوده است.<ref>پاکتچی، احمد، بازخوانی مفهوم سدره المنتهی با رویکرد گفتمانی، فصلنامه صحیفه مبین، ش۵۸، ص۹</ref>
واژه و مفهوم سدره المنتهی در شعر و ادب پارسی نیز بازتاب گسترده‌ای یافته است.
[[پرونده:سدره المنتهی.jpg|بندانگشتی|تصویر مربوط به حدیث سدره المنتهی در صفحه ۳۱ معراج‌نامه، نسخه پاریس]]
==چیستی==
درباره مفهوم سدرة المنتهی دو دیدگاه وجود دارد:
===درختی در آسمان===
در بخشی از روایات اسلامی سدرة المنتهی درختی در آسمان دانسته شده و پیرامون گستردگی سایه‌، تناوری‌ ساقه، انبوهی شاخ و برگ، رنگارنگی بار و بر، پوشش زرین و دیگر خصوصیات آن‌ تعبیرهای‌ گوناگونی آورده شده است.<ref> مدرسی، سید حسن، سدرة المنتهی در فضای فرهنگ ایران، مجله مشکو‌ة، شماره ۲۹، ص۳۰</ref>
* در [[تفسیر المیزان]] آمده است: کلمه سدرة به معنای یک درخت سدر است و کلمه منتهی نام مکانی است و شاید مراد از آن مُنتهای آسمان‌ها باشد.<ref>علامه طباطبایی، تفسیر المیزان، ج۱۹، ذیل آیه ۱۴ سوره نجم</ref>
*در [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن]] آمده است: سدره درختی است بالای آسمان هفتم در طرف راست [[عرش]] که دانش هر فرشته‌ای به آن منتهی می‌شود.<ref>[http://lib.eshia.ir/86854/9/265/%DB%8C%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%B4 مجمع البیان فی تفسیر القرآن،‌دار المعرفة، ج۹، ص۲۶۵]</ref>
*در برخی روایات، سدرة المنتهی همان [[درخت طوبی]] دانسته‌ شده است.<ref>[http://lib.eshia.ir/10514/18/173 ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۷۶ش، ج۱۸، ص۱۷۳]</ref><ref>[http://lib.eshia.ir/86854/9/265/%DB%8C%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%B4 مجمع البیان فی تفسیر القرآن،‌دار المعرفة، ج۹، ص۲۶۵]</ref>
===جایگاهی در آسمان===
در برخی منابع و پژوهش‌های جدید، سدرة المنتهی جایگاهی در آسمان دانسته شده است:
*[[تفسیر نمونه]] منظور از سدرة المنتهی را «سایبانی عظیم در جوار رحمت خدا» دانسته و گفته است: درباره «سدرة المنتهی» هر چند در قرآن توضیحی نیامده، ولی در روایات اسلامی توصیف‌های گوناگونی پیرامون آن آمده است. این تعبیرات نشان میدهد که منظور از آن، درختی شبیه آنچه در زمین میبینیم نیست، بلکه اشاره به سایبان عظیمی است در جوار قرب رحمت حق که فرشتگان بر برگ‌های آن تسبیح میکنند و امت‌هایی از نیکان و پاکان در سایه آن قرار دارند.<ref>[http://lib.eshia.ir/27575/22/506 مکارم، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۵۰۶-۵۰۷]</ref>
*احمد پاکتچی معتقد است با توجه به اینکه، [[سوره نجم]] و آیات مورد بحث، مکّی هستند<ref>طبری، التفسیر، ۱۴۰۵ق.، ج۲۷، ص۴۰</ref>، باید سدره المنتهی برای مشرکان مکه که مخاطب پیامبر(ص) بودند، آشنا بوده باشد. وی با استناد به قرائنی، منظور از سدره المنتهی را دورترین و کم‌سوترین صورت فلکی در آسمان دانسته است.<ref>پاکتچی، احمد، بازخوانی مفهوم سدره المنتهی با رویکرد گفتمانی، فصلنامه صحیفه مبین، ش۵۸، ص۷-۴۶</ref>
[[پرونده:Bab alsedra.jpg|بندانگشتی|سلام به [[امام حسین(ع)]] با تعبیر «ابن سدرة المنتهی» بر فراز یکی از درب‌های [[حرم امام حسین]]]]
==نامگذاری==
در تفسیر قرطبی نُه وجه برای نامگذاری سدرة المنتهی گفته شده است از جمله اینکه دانش پیامبران به آن منتهی می‌شود و از آن فراتر نمی‌رود؛ هر کس بر سنت و سیره [[محمد(ص)]] باشد به آن منتهی می‌شود؛ هر کس به آن مرتبه برسد به نهایت کرامت دست یافته است.<ref>قرطبی، تفسیر قرطبی، ۱۴۰۵، ج۱۷، ص۹۵</ref>


==در قرآن و روایات==
==در قرآن و روایات==
خط ۲۰: خط ۴۱:
:::سپس پروردگارم با من سخن گفت و من نیز با او سخن گفتم و [[بهشت]] و [[جهنم]] و [[عرش]] و سدرة المنتهی را دیدم و سپس به [[مکه]] بازگشتم.<ref>[http://lib.eshia.ir/86854/6/610/%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%B4 طبرسی، مجمع البیان،‌دار المعرفة، ج۶، ص۶۱۰]</ref>
:::سپس پروردگارم با من سخن گفت و من نیز با او سخن گفتم و [[بهشت]] و [[جهنم]] و [[عرش]] و سدرة المنتهی را دیدم و سپس به [[مکه]] بازگشتم.<ref>[http://lib.eshia.ir/86854/6/610/%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%B4 طبرسی، مجمع البیان،‌دار المعرفة، ج۶، ص۶۱۰]</ref>


==جایگاه بحث==
گذشته از آنکه [[تفسیر|مفسران]]، تفسیرهای مختلفی برای این اصطلاح گفته‌اند، [[کلام|متکلمان]] نیز در بحث [[معراج]] و [[بهشت]] به آن اشاره کرده‌اند و در بین اهل [[عرفان]] به عنوان نمادی برای والاترین درجه قرب به پروردگار مطرح بوده است.<ref>پاکتچی، احمد، بازخوانی مفهوم سدره المنتهی با رویکرد گفتمانی، فصلنامه صحیفه مبین، ش۵۸، ص۹</ref>
واژه و مفهوم سدره المنتهی در شعر و ادب پارسی نیز بازتاب گسترده‌ای یافته است.
[[پرونده:سدره المنتهی.jpg|بندانگشتی|تصویر مربوط به حدیث سدره المنتهی در صفحه ۳۱ معراج‌نامه، نسخه پاریس]]
==نامگذاری==
در تفسیر قرطبی نُه وجه برای نامگذاری سدرة المنتهی گفته شده است از جمله اینکه دانش پیامبران به آن منتهی می‌شود و از آن فراتر نمی‌رود؛ هر کس بر سنت و سیره [[محمد(ص)]] باشد به آن منتهی می‌شود؛ هر کس به آن مرتبه برسد به نهایت کرامت دست یافته است.<ref>قرطبی، تفسیر قرطبی، ۱۴۰۵، ج۱۷، ص۹۵</ref>
==چیستی==
درباره مفهوم سدرة المنتهی دو دیدگاه وجود دارد:
===درختی در آسمان===
در بخشی از روایات اسلامی سدرة المنتهی درختی در آسمان دانسته شده و پیرامون گستردگی سایه‌، تناوری‌ ساقه، انبوهی شاخ و برگ، رنگارنگی بار و بر، پوشش زرین و دیگر خصوصیات آن‌ تعبیرهای‌ گوناگونی آورده شده است.<ref> مدرسی، سید حسن، سدرة المنتهی در فضای فرهنگ ایران، مجله مشکو‌ة، شماره ۲۹، ص۳۰</ref>
* در [[تفسیر المیزان]] آمده است: کلمه سدرة به معنای یک درخت سدر است و کلمه منتهی نام مکانی است و شاید مراد از آن مُنتهای آسمان‌ها باشد.<ref>علامه طباطبایی، تفسیر المیزان، ج۱۹، ذیل آیه ۱۴ سوره نجم</ref>
*در [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن]] آمده است: سدره درختی است بالای آسمان هفتم در طرف راست [[عرش]] که دانش هر فرشته‌ای به آن منتهی می‌شود.<ref>[http://lib.eshia.ir/86854/9/265/%DB%8C%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%B4 مجمع البیان فی تفسیر القرآن،‌دار المعرفة، ج۹، ص۲۶۵]</ref>
*در برخی روایات، سدرة المنتهی همان [[درخت طوبی]] دانسته‌ شده است.<ref>[http://lib.eshia.ir/10514/18/173 ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۷۶ش، ج۱۸، ص۱۷۳]</ref><ref>[http://lib.eshia.ir/86854/9/265/%DB%8C%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%B4 مجمع البیان فی تفسیر القرآن،‌دار المعرفة، ج۹، ص۲۶۵]</ref>
===جایگاهی در آسمان===
در برخی منابع و پژوهش‌های جدید، سدرة المنتهی جایگاهی در آسمان دانسته شده است:
*[[تفسیر نمونه]] منظور از سدرة المنتهی را «سایبانی عظیم در جوار رحمت خدا» دانسته و گفته است: درباره «سدرة المنتهی» هر چند در قرآن توضیحی نیامده، ولی در روایات اسلامی توصیف‌های گوناگونی پیرامون آن آمده است. این تعبیرات نشان میدهد که منظور از آن، درختی شبیه آنچه در زمین میبینیم نیست، بلکه اشاره به سایبان عظیمی است در جوار قرب رحمت حق که فرشتگان بر برگ‌های آن تسبیح میکنند و امت‌هایی از نیکان و پاکان در سایه آن قرار دارند.<ref>[http://lib.eshia.ir/27575/22/506 مکارم، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۵۰۶-۵۰۷]</ref>
*احمد پاکتچی معتقد است با توجه به اینکه، [[سوره نجم]] و آیات مورد بحث، مکّی هستند<ref>طبری، التفسیر، ۱۴۰۵ق.، ج۲۷، ص۴۰</ref>، باید سدره المنتهی برای مشرکان مکه که مخاطب پیامبر(ص) بودند، آشنا بوده باشد. وی با استناد به قرائنی، منظور از سدره المنتهی را دورترین و کم‌سوترین صورت فلکی در آسمان دانسته است.<ref>پاکتچی، احمد، بازخوانی مفهوم سدره المنتهی با رویکرد گفتمانی، فصلنامه صحیفه مبین، ش۵۸، ص۷-۴۶</ref>
[[پرونده:Bab alsedra.jpg|بندانگشتی|سلام به [[امام حسین(ع)]] با تعبیر «ابن سدرة المنتهی» بر فراز یکی از درب‌های [[حرم امام حسین]]]]
==در عرفان اسلامی==
==در عرفان اسلامی==


Ahmadnazem
confirmed، protected، templateeditor
۱۹۸

ویرایش

برگرفته از «https://fa.wikishia.net/view/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/492060»